weekblad-logo

week 45-2015

Fotoquiz

De snelste met de goede oplossing van de quiz van vorige week was Anna Denekamp. Van haar komt dan ook deze nieuwe opgave.

Welk hofje? Waar?

Anna wil alleen kwijt dat het om een hofje van een kerkelijke instelling gaat. In deze gevelrij is een gang naar het inpandige hofje. Het betreft de tuitgevel, derde van links als we het getimmerte niet meetellen.
Welke straat en welk hofje?

Oplossingen via deze link.

Oplossing vorige week

Rusland, met op nr.7 de R.K.kerk De Star, ofwel de Sint Augustinuskerk. Deze kerk is al tweemaal voorbij gekomen bij de bespreking van de Grote St. Augustinuskerk aan de Postjesweg (1929). Daar was deze kerk op het Rusland de voorloper van. De Star of De Ster was eigenlijk de naam van de schuilkerk die in 1848 werd vervangen door de St. Augustinus, maar de naam ging in het dagelijks gebruik op de nieuwe kerk over. Hieronder een tekening van de schuilkerk, die zijn ingang overigens in de Spinhuissteeg had.

Fotoquiz jaarboek

Waar? Wat?

Een heel ingewikkelde deze week: niet één afbeelding maar zes. Links de hoofdmoot, een tekening. En dan steeds aangevuld met een recente foto. Het gaat om één object. Uw oplossing via deze link.

Doe mee en verzamel zoveel mogelijk informatie en afbeeldingen die betrekking hebben op de quizfoto van deze week. Onze redactie bakt er weer een verhaaltje van.


Oplossing vorige week

Burgemeester dr. Willem de Vlugt zit hier met zijn echtgenote Colina Flentrop in de zitkamer van zijn ambtswoning Herengracht 502.
Herengracht 502 werd in 1927 door C.J.K. van Aalst, president van de Nederlandse Handel-Maatschappij (NHM) cadeau gedaan aan de stad Amsterdam, om als ambtswoning van de burgemeester te dienen. Daarmee honoreerde hij een heimelijke wens van de zeer op decorum gestelde burgemeester Willem de Vlugt, een gereformeerde jongen van Kattenburg, die zich omhooggewerkt had in de aannemerij en de politiek en van wie bekend was dat hij zijn sociale stijging graag bekroond zag met een patriciërswoning aan de Heren- of Keizersgracht.

Op de tekeningen hierboven v.l.n.r. het pand zoals Casper Philips het vastlegde voor zijn grachtenboek (1768) en de bouwtekening die Abraham van der Hart maakte als voorbereiding op de verbouwing van 1791-'92. Links een foto van de situatie van 1926, het jaar dat het werd aangeboden aan de gemeente Amsterdam. Let op het aantal roeden van de vensters. In de achttiende eeuw waren de glas-in-loodramen al vervangen door schuiframen en Van der Hart maakte er in 1792 franse draairamen van.
Op de foto hieronder de eetzaal.


Het pand werd gebouwd door Paulus Godin, lakenkoopman en bewindvoerder van de WIC. Het bleef tot 1804 in gebruik bij nazaten van Godin. Het werd toen eigendom van Theodoor Gülcher, waarna het kort achter elkaar nog tweemaal doorverkocht is tot het in 1869 in handen kwam van jhr. Hendrik van Loon, die het verbouwde en moderniseerde. De nazaten verkochten het in 1907 aan de president van de NHM, Jacob Cremer. Die liet het pand verbouwen door Herman Walenkamp die en passant ook de tuin opnieuw aanlegde. Cremer verkocht in 1912 het pand door aan zijn opvolger bij de NHM, Cornelis van Aalst. Dat was de man die het in 1926 cadeau deed aan de gemeente Amsterdam. Alhoewel die versie officieel niet gestaafd wordt was dit een koehandel. Tegenover de vergunning tot het ver buiten de normen bouwen van het nieuwe hoofdkantoor van de NHM aan de Vijzelstraat kreeg de burgemeester dit 'presentje'. Wat nu bekend staat als De Bazel is twee verdiepingen hoger dan destijds geoorloofd was en er werden voor de grotere diepte een aantal monumentale grachtenpanden extra voor geofferd. Op de foto Cornelis van Aalst

Het uitgebreide artikel staat voor u klaar, als vierenveertigste aflevering van ons eigen jaarboek Fotoquiz 2015. Daarin wordt verder ingegaan op de geschiedenis van het pand.

Klik deze link om alleen aflevering 44 te lezen. U kunt ook alle aflevering tot vandaag tegelijk inzien: klik hier (of de omslag links) voor het jaarboek zover als het gevorderd is (>26MB).

Aflevering 44 werd samengesteld uit materiaal van Arjen Lobach, Erwin Meijers, Bram Huyser, Ria Scharn en Anneke Huijser.

Wat? Waar?

Op welke gracht stond de fotograaf en wat is de naam van de dwarsstraat waar we inkijken?

Uw oplossing a.u.b. via deze link.

Oplossing vorige week:

Melkmarkt op de Haringpakkerij, met op de achtergrond de Droogbak en het huis Singel 2. Aan de Haringpakkerij - sinds 1879 Prins Hendrikkade - was de aanlegplaats van de boot naar Oostzaan en Ilpendam. Hier werd een deel van de melk voor Amsterdam aangevoerd, overgeladen en verkocht.
Voor de melkaanvoer van Waterland was de Oude Teertuinen gereserveerd. Ook dat werd in 1879 Prins Hendrikkade.

De eerste met de goede oplossing was Kees Huijser.

Met de camera op pad...

Volgens de datumstempel op de foto was Carol op 13 september met zijn camera op pad. Nu eens niet in zijn sloep, maar wandelend. Weet u waar hij deze foto maakte? Uw oplossing graag via deze link.
Heeft u zelf ook foto's van typisch Amsterdamse maar niet direct overduidelijke plekjes? Stuur ze gerust.

Deze technisch heel geslaagde foto werd in 1864 gemaakt door Jacob Olie. Hij stond op de Zandhoek en keek de Taanstraat in. Uit diezelfde periode komen we ook foto's tegen met een grof craquelé-patroon als ze opnieuw zijn afgedrukt of totaal verbleekt als het originelen zijn, maar deze is puntgaaf. Het heeft geen zin het typische zwarte kader van de Olie-foto's weg te retoucheren, dit moest er een van hem zijn, wisten heel wat deelnemers.

De eerste met de goede oplossing was Arjen Lobach.

Carol de Vries zag bij controle dat het fraaie snijraam van hoekpand nr.8 vervangen is door een ordinair raam met rechte spijltjes.

Zo maar...

Een beeld van de Prins Hendrikkade tussen Open Havenfront en het Victoriahotel iets na 1902. De foto werd eerder gepubliceerd als zijnde het Stationsplein. Op de PW-kaart links is te zien dat die naam voorbehouden is aan het plein óp het Stationseiland voor het Centraal Station. De fraaie gietijzeren drinkbak was speciaal voor paarden geplaatst. Het sierde het stadsbestuur dat er een overloop op straathoogte voor de honden was gemaakt. De meest rechtse tram trekt een open bijwagen uit de tijd van de paardentram.

Links

We werden attent gemaakt op dit overzicht van alle (?) filmpjes van Verdwenen Stad.

Klik de afbeelding om te bekijken.

Amsterdam360°

Een grote verzameling sferische panoramafoto's in een menu. Kies voor alfabet voor de straten op alfabet en map voor een kaart waar u een punt kunt aanwijzen.

Klik de afbeelding om te bekijken.

Metamorfose

We beginnen deze 200 jaar terug toen deze tekening gemaakt werd van de Luiebrug (ook wel eens Luiemansbrug) over het begin van de Overtoomsevaart. Daarachter kris-kras door elkaar staande bebouwing en het Leidsebosje. Langs die vaart verdrongen zich de herbergen, tapperijen en smerige industrie.

Op de hoek van de Buitensingel en de Overtoomsevaart staan naast elkaar de uitspanning Korendijk en de herberg 't Stuivertje (re).

Rond de eeuwwisseling is de Stadhouderskade geheel bebouwd. Op de hoek zit een tapperij-slijterij die nog steeds 'Van Ouds 't Stuivertje' heet. De laagbouw op Overtoom 1 is café Suisse/Smit en het hoge pand Overtoom 3 is de Stoom-Diamantfabriek De Overtoom.

Het gebouw Stadhouderskade 2 herbergde tot 1920 het kantoor van de GTA. In dat jaar kocht hotelmaatschappij Atlanta het gebouw (en de rest tot de hoek) en liet de GTA verhuizen naar de v.m. diamantfabriek Overtoom 3, tot het eigen kantoor van de GTA aan de overkant van de Stadhouderskade in 1923 gereed kwam. Atlanta had grote plannen voor deze hoek en de ruimte tot de Vondelstraat. Dat was te hoog gegrepen. Atlanta ging failliet en werd geliquideerd. Het lijkt er op dat de Gemeente de grond opkocht. In Stadhouderskade 2 kwam de Gemeentelijke Woningdienst.
Uit het verschil tussen de foto boven en die links zien we dat Stadhouderskade 2 er op enig moment een verdieping bijkreeg.

In 1960 werd de hele hoek Stadhouderskade 1 en Overtoom 1-3 afgebroken. Daar kwam een kantoorpand van Levensverzekerings-maatschappij Aurora, die er zelf een deel van betrok.
Dat pand werd, getuige de foto hieronder, in twee sessies gebouwd. In 1965 verhuisde de Woningdienst naar het Wibauthuis en kon Aurora het gebouw completeren.

De Stadhouderskade nummerde eigenlijk door, maar het hoofdkantoor van de GTA/GVB kaapte in 1923 nummer 1 en het nieuwgebouwde kantorenpand Aurora (1960) werd uiteindelijk nr.2 nadat de echte nr.2 in 1965 gesloopt was voor uitbreiding van Aurora. Op de foto links het eerste deel van Aurora en de sloop van de Gem. Woningdienst.

Helemaal links gebouw Atlanta, waarover volgende week. Dan kijken we van de andere kant. We zijn nog niet klaar met de Stadhouderskade.

Deze week honderd jaar geleden

Maandag 8 november 1915 - Inwijding van het Rosenthal-May zusterhuis.
Het zusterhuis is genoemd naar Sophie Rosenthal-May (1838-1921). Het staat op de Nieuwe Keizersgracht en was destijds bestemd voor het verplegend personeel (70 verpleegsters) van het naastgelegen Nederlandsch Israëlitisch Ziekenhuis en het daarachter gelegen krankzinnigenhuis. Het gebouw was aanvankelijk alleen toegankelijk via het ziekenhuis. Het was verdeeld in een voor- en een achterhuis waartussen het trappenhuis en de hal met glaskap waren gesitueerd (het ziekenhuis had ook een met glas overdekte, centrale hal). Op de begane grond waren de eetzaal, de keuken, lees- en cursuskamers, op de eerste en de tweede verdieping zit/slaapkamers, op de derde en de vierde verdieping slaapzalen. Het zusterhuis is gebouwd in 1914-1915. Aannemer was de firma G.F. Lutter en H.B. Lotgering uit Amsterdam.

In 1923-1924 is de vijfde verdieping toegevoegd door architecten G.H. Kleinhout en A.J. van der Steur. In 1929 is het gebouw aan de linkerzijde uitgebreid door architect J.S. Baars.
Na de oorlog was het pand enige tijd in gebruik als woongebouw voor 'displaced persons'. In 1983 werd het verbouwd tot wooneenheden in opdracht van de Stichting Onze Woning. De naam 'ROSENTHAL-MAY ZUSTERHUIS' stond toen niet meer op de gevel, maar is in 2009 door Woonstichting De Key opnieuw geplaatst. Het ziekenhuis zelf is gesloopt.
Bron: NAI

Oude afleveringen

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2015. De keuze '2014' leidt naar aflevering 1 van 2014, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

2014 wk01 wk02 wk03 wk04 wk05 wk06 wk07 wk08 wk09 wk10 wk11 wk12
wk13 wk14 wk15 wk16 wk17 wk18 wk19 wk20 wk21 wk22 wk23 wk24 wk25
wk26 wk27 wk28 wk29 wk31 wk32 wk33 wk34 wk35 wk36 wk37 wk38 wk39
wk40 wk41 wk42 wk43 wk44 wk45              

Veel van de historische afbeeldingen van Amsterdam komen uit de collectie van het Stadsarchief Amsterdam

 
Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave