weekblad-logo

week 15-2015

Fotoquiz

Waar is dit?

Enig idee waar dit doorkijkje opgenomen is? Wat is er voor wetenswaardigs over deze plek bekend?

Oplossingen via deze link.

Doe mee en verzamel zoveel mogelijk informatie en afbeeldingen, die betrekking hebben op de quizfoto van deze week. Onze redactie bakt er weer een verhaaltje van.

Oplossing vorige week

Cineac Reguliersbreestraat.

Op een onmogelijk grondstuk ontwierp architect Jan Duiker een journaalbioscoop in opdracht van het Handelsblad en de Franse investeerder Cinema Actuel. Dat was in de Reguliersbreestraat, huisnummers 31-33 rechts van de Regulierssteeg. Geheel afwijkend van wat Duiker tot dan toe had gebouwd was het gebouw een staalskelet waarbinnen de paraboloide filmzaal "opgehangen" was. De hele constructie werd zo licht als mogelijk uitgevoerd omdat de oude fundamenten van Café De la Paix gebruikt moesten worden. De bouw vond plaats in 1933-1934, midden in de crisistijd.

Zelfs de enorme reclame op het dak kon er alleen maar komen omdat die deel van de totale constructie uitmaakte. De ingang van zaal en balkon waren op de hoek, ter weerszijde van de verrolbare kassa. De uitgang was via een laagbouw in de steeg, een constructie die vaker bij bioscopen gezien werd.
De speciale formule van deze journaalbioscoop bestond uit het tonen van een aantal journalen met een gezamenlijke lengte van ongeveer 60 minuten. Je liep naar binnen wanneer je wilde en na alles gezien te hebben liep je weer naar buiten. Om dat bijna permanente heen-en-weer lopen in banen te leiden was er een strikt eenrichtingsverkeer in de bios. Het projectiedoek hing hoog genoeg dat er nooit mensen door het beeld liepen.

De formule was door de dagbladen bedacht in antwoord op de concurrentie van de filmindustrie. Erg succesvol werd de onderneming nooit. Er kwam nog wel een tweede Cineac bij op het Damrak, maar daar bleef het in Amsterdam bij. Het fenomeen liep op zijn eind toen het de hete adem van de televisie in de nek voelde. De Cineac op het Damrak werd tot 'normale' bioscoop omgevormd. Die in de Reguliersbreestraat leende zich niet daartoe, door beperkingen die de zaalvorm oplegde. Het werd een lange kwakkelperiode, o.a. als 'riksbioscoop' en in 1996 werd de stekker er uitgetrokken.

De eerste met het goede antwoord en wat spaarzame documentatie was Arjen Lobach. De grote bulk informatie kwam opnieuw van Anneke Huijser.

Het uitgebreide artikel staat voor u klaar, als veertiende aflevering van ons eigen jaarboek Fotoquiz 2015.

Klik deze link om alleen aflevering 14 te lezen.

U kunt ook alle aflevering tot vandaag tegelijk inzien: klik hier (of de omslag links) voor het jaarboek zover als het gevorderd is (>12MB).

Waar is of was...?

Zoals beloofd is de opgave van deze week ingestuurd door de eerste met het goede antwoord op de opgave van vorige week: Anneke Huijser. Haar vraag luidt: waar was dit?

Uw oplossing graag via deze link.

Oplossing vorige week:

Haarlemmerplein

De eerste met het goede antwoord was Anneke Huijser. Wim Huissen, die bijna op dit plein geboren en getogen is, was in het nadeel in het verre Spanje. Van zijn vakantieadres kwam per omgaande zijn antwoord maar net iets later dan dat van Anneke.

P.S. Voor mijn administratie zou het goed zijn indien u uw oplossingen van quizvragen via de daarbij geplaatste links instuurt. Dan kan ik goed zien wie als eerste met het goede antwoord kwam. Doet u dat via een andere link, dan kan ik uw goede bedoeling wel eens over het hoofd zien en een ander de eer gunnen die u toekomt.

Roelof vaart ook

Zoals gebruikelijk is de vraag: waar voer Roelof toen hij deze foto maakte? We krijgen ook de naam van de dwarsgracht die we links uit zien komen. Uw oplossing via deze link.

Karel Klinkenberg

Zo maar een mooi schilderij van de Oudezijds Voorburgwal en de Oude Kerk. De schilder is Johannes Christiaan Karel Klinkenberg (1852-1924). De Hagenaar Karel Klinkenberg, leerling van J.H.L. Meijer en C. Bisschop, was gespecialiseerd in het historische stadsgezicht, vaak zonovergoten en spiegelend in het water van een gracht of binnenhaven door hem geschilderd. Tijdgenoten bewonderden het effect van zonlicht in zijn schilderijen: een sterk, schitterend licht, dat het witte zandsteen en de rode baksteen van de Oudhollandse gevels sterk deed oplichten. Talloze Hollandse steden zijn door hem vereeuwigd. De topografische herkenbaarheid en impressionistische wijze waarop Klinkenberg stadsbeelden heeft vastgelegd verlenen hem een waardige plaats in de rijke traditie van de Hollandse architectuurschilderkunst. Dit schrijft kunsthandelaar Peter Pappot bij dit schilderij dat hij in de verkoop heeft en dat volgens hem tegen de 100.000 euro gaat opbrengen. Gokje wagen?

Réveilbuurt = Da Costabuurt

Een redelijk aantal deelnemrs had met de door Roelof Weide (zelf bedachte?) Réveil-buurt minder moeite dan uw webmaster. Anna Denekamp herkende Icaac Da Costa in nevenstaande prent en dacht dat het om de buurt rond de Bilderdijk- en Kinkerstraat moest gaan. Goed gezien! Anneke Huijser zocht het rond Ida Pierson, die actief was in het Réveil. Anneke somt een hele ris schrijvers en dichters op die tot het Réveil behoord hebben maar zoekt de "buurt" aansluitend rond de door Ida Pierson opgerichtte bewaarschool, zondagschool en breischool in de Plantage. Te ver gezocht.
Ook al zijn er door de hele buurt tot aan de Overtoom en Kostverlorenvaart namen van schrijvers- en dichters van het Réveil te vinden (Nicolaas Beets, De Genestet), Roelof zal de buurt bedoeld hebben die omgeven wordt door Nassaukade, Jacob van Lennepkanaal , Bilderdijkgracht en Hugo de Grootgracht.
Ria Scharn werd in de zojuist omkaderde buurt geboren, om precies te zijn op de Bilderdijkkade. Als voorbereiding op deze uitslag is zij aan het werk gegaan om een mooi afgerond verhaal bij deze quizvraag te schrijven. U vindt een beknopte versie daarvan als aanhangsel bij de PDF bij de oplossing van vorige week.

Metamorfose

Pieter Oosterhuis maakte in 1859 een van zijn vroegste foto's van de Steenvoetsluis over de Houtkopersburgwal. Er drijven zowaar nog boomstammen in het water, dus er is nog een houtkoper actief in de buurt. E.A.Hilverdink maakte aan de hand van deze foto in 1870 nog eens een aquarel, inclusief het wasgoed over de brugleuning. De laagbouw aan het water staat aan de Joden Houttuinen, net als de pakhuizen die daar boven uitsteken.
Na de Tweede Wereldoorlog zou hier waanzinnig veel veranderen. Eerst verdwenen de huisjes rechts (en de hele Joden Houttuinen) voor het Maupoleum. Toen die vergissing ingezien en gecorrigeerd werd, is de Houtkopersburgwal zelfs even helemaal gedempt geweest en later weer opengegraven. De St.Anthoniessluis rechts op de voorgrond van de foto hieronder doorstaat al vier eeuwen alle stormen, evenals het huisje van Gosler. Of de massieve bebouwing langs de Jodenbreestraat de tand des tijds zal doorstaan moet de toekomst uitwijzen.


Deze week honderd jaar geleden

Donderdag 1 april 1915 - De Socialistische Vrouwen organiseren in het Concertgebouw een meeting voor wereldvrede in Amsterdam. Dit is maar één van vele initiatieven van vrouwenbewegingen voor vrede in Europa. Er is een congres in Bern en landelijke clubs van socialistische vrouwen komen op 3 april, de zaterdag voor Pasen, in Arnhem bij elkaar. Op het jaarlijkse congres van de SDAP wordt alles nog eens dunnetjes overgedaan. Mevrouw Wibaut, president van de Socialistische Vrouwenclubs in Nederland opent de meeting in het Concertgebouw en betuigt de solidariteit met de zusters in de oorlogvoerende landen. Een der belangrijkste spreeksters is Heleen Ankersmit. Buitenlandse spreeksters die uit Bern door oorlogsgebied naar Amsterdam moeten reizen, hebben daar de grootste problemen mee en komen soms niet op tijd in Amsterdam aan.

Op 2e Paasdag 2015 (5-04) opent in de aula van de Gemeente Universiteit het Natuur- en Geneeskundig congres, dat tot 10 april zal duren. Bij dit congres hoort een tentoonstelling in het gebouw van Natura Artis Magistra aan de Plantage Middenlaan. De opening van deze tentoonstelling geschiedt op donderdag 8 april. Op diezelfde dag woont Prins Hendrik een deel van de zittingsdag van het congres bij.

Op donderdag 8 april 1915 wordt in het Physiologisch Laboratorium aan het Jonas Daniël Meijerplein een gedenksteen onthuld voor de in 1911 overleden rector-maginificus van de Gemeente Universiteit van Amsterdam, professor Thomas Place (portret links).
Place was na zijn promotie assistent bij de hoogleraar Adriaan Heynsius in Leiden. In 1891 werd hij benoemd tot hoogleraar in de fysiologie aan de Gemeente Universiteit. Place heeft weinig gepubliceerd, maar stond bekend om zijn enorme vakkennis. Zijn promotor Donders noemde hem zijn beste student. In 1909 ging hij om gezondheidsredenen met emeritaat.

Oude afleveringen

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2015. De keuze '2014' leidt naar aflevering 1 van 2014, met een eigen menu voor dat jaar.

2014 wk01 wk02 wk03 wk04 wk05 wk06 wk07 wk08 wk09 wk10 wk11 wk12
wk13 wk14 wk15                    

Veel van de historische afbeeldingen van Amsterdam komen uit de collectie van het Stadsarchief Amsterdam

 
Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave