week 11-2015

Fotoquiz

Waar?

Ja, hé...! Geen foto's uit de provincie, hè. Is dit heus Amsterdam? In Noord zeker? Nee? Toch in de oude stad?

Oplossingen via deze link.

Doe mee en verzamel zoveel mogelijk informatie en afbeeldingen, die betrekking hebben op de quizfoto van deze week. Onze redactie bakt er weer een verhaaltje van.

Oplossing vorige week

Op 22 maart 1892 om 19.45 uur ontplofte het pand Huidenstraat 33 en aansluitend woedde een grote uitslaande brand. De panden Huidenstraat 31-35 en Keizersgracht 357-359 werden in de as gelegd. Oorzaak: een omgevallen fles benzine naast een lekkend vat petroleum in drogisterij Van Eupen op nummer 33. De vrouw des huizes wilde de gelekte benzine opdweilen en vroeg hulp aan de dienstbode. Die kwam met een brandende olielamp om bij te lichten, waardoor de benzinedamp ontplofte. Gevolg: zes doden en 12 gewonden.

De eerste met het goede antwoord was Ria Scharn, die zich meteen op het volledige verslag van de ramp stortte en dat neerlegde in weer een nieuwe aflevering van het jaarboek.

Zij werd daarbij geholpen door afbeeldingen en krantenartikelen die werden ingezonden door Maaike de Graaf, Anneke Huijser, Dolf van Wijngaarden en Bart de Jong. Verder werd gebruik gemaakt van wat de site van Erwin Meijers over deze panden te vertellen heeft.

Een uitgebreider artikel staat voor u klaar, als tiende aflevering van ons eigen jaarboek Fotoquiz 2015.

Klik deze link om alleen aflevering 10 te lezen.

U kunt ook alle aflevering tot vandaag tegelijk inzien: klik hier (of de omslag links) voor het jaarboek zover als het gevorderd is.

Waar is of was...?

Nieuwe opgave:

Van de originele foto is slechts een deel gebruikt. Er moet per slot van rekening nog iets te raden overblijven. Wat zien we op de foto en van waar is die gemaakt?

Uw oplossing via deze link.

Oplossing vorige week:

Spiegelgracht, gezien naar het zuiden. De toren is er een van het Rijksmuseum.
Dus toch..., hoor ik hier en daar. Als u deze situatie via Street View probeerde te vergelijken strandde u in hoge bomen die de toren afdekken. De brug over de Spiegelgracht in de Lijnbaansgracht is ook nog eens vernieuwd en verlaagd in de tussentijd.

Hier nog een foto van de Spiegelgracht die wat meer houvast biedt.

Carol vaart weer

Oplossing vorige week:

Keizersgracht ter hoogte van de Utrechtsestraat. In beeld het hoekhuis van schoenenhandel Schouten, waar nu kookwinkel Studio Bazar in zit. De snelste met het goede antwoord was Rodrigo Vivian, die onlangs het bovenste appartement met het torentje te koop zag staan. Hij vertelde niet of hij het gekocht heeft.
Het pand is best interessant. Even kijken van het NAI er over zegt.

Het karakteristieke, smalle, hoge winkelpand Keizersgracht 709, op de hoek van de Utrechtsestraat, is gebouwd in 1904. In 1910 kon het na verwerving van het buurpand Keizersgracht 707 aanzienlijk vergroot worden. Eigenaar Schouten liet dit pand afbreken en gaf Louis Guillaume Mohrmann, die ook het hoekpand ontworpen had, opdracht tot herbouw, die stilistisch aansloot op het hoekpand. De vergunning voor deze ingreep werd uitgereikt op 12 april 1910, maar het plan kwam niet tot uitvoering. Op 28 mei 1912 werd, na een tweede gang naar het stadhuis, wederom goedkeuring aan de plannen gegeven. Mohrmann was door Schouten inmiddels verruild voor Tholens, die daarbij als uitvoerend architect zou optreden. Wie vervolgens het initiatief nam tot wijziging van het bouwplan is onbekend, maar in ieder geval ging na de zomer een nieuwe, gewijzigde aanvraag de deur uit, waaraan de gemeente op 9 oktober 1912 opnieuw haar goedkeuring hechtte.

Tholens vereenvoudigde het ingewikkelde trappenstelsel en verbeterde de plattegronden. Hij handhaafde daarentegen de door Mohrmann ontworpen witgepleisterde gevel met accenten in gekleurd siermetselwerk, maar wist door enkele zorgvuldig gekozen details zijn eigen stempel op het ontwerp van de uitbreiding te drukken. De wat stijve, driehoekige afsluiting van de Vlaamse gevel uit het eerder goedgekeurde plan maakte plaats voor een elegant gebogen beëindiging. Deze vormt, mede door het eveneens door Tholens ontworpen ronde venster, een subtiele verwijzing naar de reeds aanwezige rondingen van de erker en het koepeltorentje op de hoek. Een ander sprekend, door Tholens ingebracht element is het volledig in natuursteen gehouwen balkon boven de nieuwe ingangspartij aan de Keizersgracht. De omlijsting daarvan is in graniet en zandsteen uitgevoerd. De blank gelakte voordeuren in stijl- en regelwerk zijn voorzien van decoratieve smeedijzeren hekjes en de bovenlichten zijn bezet met eveneens door Tholens ontworpen figuratieve glas-in-loodpanelen. Het huisnummer 709 kwam na de verbouwing in gebruik bij de winkel, terwijl 707 de huisnummeraanduiding voor de bovenwoningen werd. In 1918 kreeg de schoenenwinkel van Schouten een nieuwe winkelbetimmering in Slavonisch eikenhout, wederom naar ontwerp van Tholens, bestaande uit etalagekast, winkelkasten en toonbank. Tholens ontwierp ook het meubilair van de schoenenwinkel, waaronder een dubbele zitbank met middenstuk en paraplubakken. Enig inlegwerk sierde leuningen en middenstuk, de paraplubakken waren voorzien van een eenvoudig gesmeed ijzerwerkje. Inmiddels is het dubbele winkelhuis aangewezen tot gemeentelijk monument. Het winkelinterieur is door latere verbouwingen helaas verloren gegaan.

Roelof vaart ook

We wisselen de vaarfoto's van Carol af met die van Roelof Weide. Waar voer hij toen hij deze foto maakte? Uw oplossing via deze link.

Bouwplaats

Oplossing vorige week:

Hier wordt gewerkt aan de reconstructie van brug nr.46, die op zondag 11 november 1894 instortte. De brug ligt over de Keizersgracht voor de Leidsegracht.

De eerste met het goede (en bliksemsnelle) antwoord was Bart de Jong.

Omdat het verslag van de quizvraag vorige week maar kort is hebben we dat van deze gebeurtenis er bij geplaatst. Twee rampen in één week. Als u het verhaal van de brug dus wilt lezen klikt u op de link van aflevering 10 van het jaarboek.

U wilt vast nog veel meer horen en zien over Amsterdams verleden, maar vooral het heden. Kijk eens naar de website van de Vereniging Ons Amsterdam. Daar vindt u een geweldige hoop activiteiten, tientallen excursies en (gratis bij te wonen) lezingen. Voor een tientje per jaar bent u lid.

Facebook - Willie Vermie-john

Op Smoelenboek kom je met regelmaat de prachtigste foto's tegen. Bovenstaande van de Lekkeresluis wil ik u niet onthouden. Willie zegt er niet bij of ze de foto zelf gemaakt heeft.

Metamorfose

Direct aan het begin van de twintigste eeuw werd een begin gemaakt met het dempen van de Overtoom. Daar kon pas aan gedacht worden toen het Van Lennepkanaal in gebruik genomen was. Het lijkt kapitaalvernietiging om op 300 meter afstand nog eens een kanaal te graven, terwijl er al een ligt. Twee goede redenen waarom het toch gebeurd is. De stad had om te beginnen een blunder begaan door bouwvergunningen af te geven voor een stuk of tien panden, die veel te dicht op de Overtoomsevaart kwamen te staan. Daarom kon niet èn een brede vaarweg èn een behoorlijke rijweg gecreëerd worden. Om de blunder te verdoezelen kwam de overheid met de smoes dat het vaarverkeer vlak voor de Overtoomsesluis in de Kostverlorenvaart uit zou komen, met grote opstoppingen en gemanoeuvreer tot gevolg. Bovendien wierp zich een particulier op om een groot deel van de kosten van aanleg van het Van Lennepkanaal te betalen. In 1900 was dat een doorslaggevend argument.

Deze week honderd jaar geleden

Donderdag 4 maart 1915 - Het Algemeen Handelsblad meldt vol afgrijzen dat Amsterdam voor 't eerst een sociaal-democratische burgemeester heeft. Hoe zit dat? De nieuwe burgemeester Tellegen (VDB-Vrijzinnig Democratische Bond die pas na WO2 fuseert met de PvdA) moet nog geïnstalleerd worden en waarnemend burgemeester is Josephus Jitta, wethouder van Openbare Gezondheid en Armenwezen en die is toch liberaal? Die donderdag meldt Josephus Jitta zich echter ziek en nu wordt de post waargenomen door wethouder Wibaut. Zelfs voor een paar dagen is het idee om een SDAP-er als burgemeester te hebben een gruwel voor het Handelsblad. Wibaut zal nooit burgemeester van Amsterdam zijn. Hij bedankt in 1931 zelfs voor verdere medewerking aan zowel Raad als B&W omdat geweigerd wordt het bij de verkiezingsuitslag passende aantal SDAP-wethouders te benoemen.

Op de foto N.M.Josephus Jitta (bron: Wikipedia)

Verder is er weinig Amsterdams nieuws te berichten. Of het moet zijn dat de Onderwijsbond alarm slaat bij de stedelijke overheid omdat steeds meer kinderen zonder ontbeten te hebben op school verschijnen. Of het niet eens tijd wordt voor schoolontbijt. Nou, dat vinden B&W helemaal niet.
In de kranten staat bladzijden achter elkaar oorlogsnieuws.

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2015. De keuze '2014' leidt naar aflevering 1 van 2014, met een eigen menu voor dat jaar.

Veel van de historische afbeeldingen van Amsterdam komen uit de collectie van het Stadsarchief Amsterdam

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave