weekblad-logo

week 36-2015

Fotoquiz

Arjen Lobach was de snelste met het antwoord op de quizfoto van vorige week. Daarom komt de opgave van deze week van hem.

Arjen gaat het u moeilijk maken. Van de linkerkant van de foto is een deel verwijderd met daarop een overbekend pandje dat de opgave te eenvoudig zou hebben gemaakt. U ziet de door afbraak vrijgekomen zijmuur van een groot huis met een achterhuis. Het huis zal gerenoveerd worden.
1. Wat is het adres van dit (voor)huis?
Aan dat achterhuis is een houten constructie te zien (rode pijl).
2. Waartoe dient die constructie en hoe wordt die in de bouwkunde genoemd?

Oplossingen via deze link.

Oplossing vorige week

Brouwersgracht 174-178, het triple-pakhuis van Blaauwhoedeveem-Vriesseveem.

En dit is de vaarfoto die Carol op het oog had.

Fotoquiz jaarboek

Brand! Maar waar en wat?

Uitgerekend deze uit idealisme geboren fabriek vloog in de brand. Weet u welke fabriek?

Uw oplossing via deze link.

Doe mee en verzamel zoveel mogelijk informatie en afbeeldingen die betrekking hebben op de quizfoto van deze week. Onze redactie bakt er weer een verhaaltje van.

Oplossing vorige week

Korenbeurs, op palen boven het Damrak, gebouwd in 1617 en herbouwd in 1766-1768. De aquarel is van J.M.A.Rieke, nog net gemaakt voor de afbraak in 1883. Vóór de Korenbeurs de Oudebrug.
Ook al kwam de situatie onbekend voor, dan moet toch het Paleis op de Dam een handje geholpen hebben.
Helemaal links een klein puntje van de beurs van Zocher. De voorgenomen sloop daarvan en de plannen voor een niieuwe beurs zorgden ervoor dat een tweede stuk van het Damrak gedempt ging worden, tot voorbij de Oudebrug. Daarop werd in 1898-1903 Berlages beurs gebouwd, waarin de Korenbeurs weer een plek kreeg. Bijna op dezelfde plaats als sinds 1617.

Hierboven de eerste Korenbeurs, die geheel van hout was opgetrokken, zelfs de vloer. Langs de binnenkant van de gaanderij waren banken en kastjes voor de handelaren aangebracht. Drie keer per week werd er beurs gehouden, in de ochtend en de namiddag. Dan golden strenge regels voor de aanwezigheid op het binnenplein De orde en netheid werd door de opzichter en zijn knecht gehandhaafd.

Links nog eens de achterkant van de Korenbeurs, nu zonder 'storende' brug ervoor. Vergelijk maar met de aquarel hierboven.

In 1766-1768 werd de houten beurs vervangen door een in steen opgetrokken gaanderij met twee huisjes op de hoeken boven het water. Deze keer kreeg de beurs een smeedijzeren hek dat het binnenplein dag en nacht afsloot.

In 1875 werd een brede strook Damrak gedempt om ruimte te scheppen voor de nieuwe paardentram. De kade werd tot 24 meter breed. Op de foto hieronder die situatie, met ingekorte Papenbrug en Oudebrug en de Korenbeurs opeens voor een groot deel op de wal. Daar kwam in 1883 een eind aan, toen de beurs afgebroken werd en het stuk Damrak van Papenbrug tot voorbij de Oudebrug gedempt werd.

Het uitgebreide artikel staat voor u klaar, als vijfendertigste aflevering van ons eigen jaarboek Fotoquiz 2015.

Klik deze link om alleen aflevering 35 te lezen.

U kunt ook alle aflevering tot vandaag tegelijk inzien: klik hier (of de omslag links) voor het jaarboek zover als het gevorderd is (>20MB).

Aflevering 35 werd samengesteld uit materiaal van Kees Huijser, Maarten Hell, Ria Scharn, Anneke Huijser, Nikki Brand en Martijn Lak.

Wat? Waar?

Hoek van welke straten?

Uw oplossing(en) graag via deze link

Oplossing vorige week:

Kalverstraat ter hoogte van links 't Middenklooster en rechts de Sint Jorissteeg. Decennialang al is het hier Vroom&Dreesman wat de klok slaat. Vendex-driehoek werd Kalvertoren. Het Middenklooster was een restant van het Clarissenklooster in deze hoek van de stad. Na opheffing van het klooster werden zoveel mogelijk nonnen, ook van andere kloosters, op het zuidelijkste deel van het kloosterterrein ondergebracht. De straatjes heetten Eerste-, Middelste- en Derdeklooster, verbonden door het Dwarsklooster.
Zie voor verdere uitleg de PDF p.53

De Sint Jorissteeg ging terug op het Sint Jorisgasthuis in deze hoek van de stad, tussen Amstel en Kalverstraat. Het was een der gasthuizen die buiten de toenmalige stad lagen en waar besmettelijke zieken ondergebracht werden. Het gasthuis werd opgeheven toen deze hoek in het tweede kwart van de 15e eeuw binnen de stad getrokken werd. De zieken gingen naar het Leprozenhuis, dat buiten de stad bleef, en de proveniers naar het voormalige Paulusbroederklooster. Daar werden ze ondergebracht rond het vm. kloosterhof dat toen Sint Jorishof ging heten. Zie voor verdere uitleg de PDF p.19 e.v.

De steeg werd opgeslokt door het V&D-warenhuis.
De snelste met het juiste en volledige antwoord was Ria Scharn. Vooral het Middenklooster of Middelste klooster was de nekbreker.

Carol vaart weer

Een wel heel moeilijke vaarfoto van Carol. Kunt u hier iets mee?

Uw oplossing graag via deze link.

Roelof vaart ook

Oplossing vorige week:

1, Prinsengracht

2. Koningsveste (in 2001 op de monumentenlijst geplaatst)

3. Prinsengracht 739-741

In 1891-'92 gebouwd voor de Amsterdamsche Melkinrichting (AMI), ontworpen door Ed. Cuypers. De AMI zetelde hier al sinds 1878. Van het gebouw resteert alleen nog de voorgevel, daarachter verrees een nieuw kantoorgebouw.
De gevel in neo-renaissancestijl (met chalet-stijlelementen) is rijkelijk versierd, met ontlastingsbogen, speklagen, een fronton en een erker bekroond door een ludiek torentje. Ook is er in de natuurstenen onderpui een gevelsteen aangebracht in de vorm van een fries dat een melk-bacchanaal voorstelt (door P.E. van den Bossche).

Deze vaarfoto zou niet misstaan in de afdeling "Je wilt toch niet..." (zie hieronder).

De snelste met het juiste en vooral volledige antwoord was Mieke Hebink.

Zo maar...

Schilderij van Christiaan Zepp uit de 18de eeuw. Een ongewoon verkort beeld van de Amstel met Amstelsluizen en Magere brug. De ophaalbrug links is die van de Achtergracht. Rechts molen 'de Eendracht' die in week 7 hoofdonderwerp was. Op de achtergrond de achterkanten van de huizen aan de Zwanenburgerstraat en daar achter de Zuiderkerk.

Je wilt toch niet in een openluchtmuseum werken?!

Als je een kantoorpand van beton en spiegelend glas wilt ga je naar de Zuidas. Als je in de binnenstad wilt zitten, bouw je zo'n kantoorpand als dit. En waarom niet?

Keizersgracht 685-689, in 1971 nieuw gebouwd ter vervanging van drie pandjes uit 1690 (links). Zie voor veel meer gegevens over de oude panden de site van Amsterdamse Grachtenhuizen.

Foto © Erwin Meijers

Reacties

Pieter Klein weet zeker dat het Wilhelminadok van vorige week niet "bij Schellingwoude" maar op Zeeburg gebouwd is, getuige de foto links. Daarop is het gemaal op de IJdijk te zien, het Buiten-IJ en daarachter de Waterlandse Zeedijk met Schellingwoude erop. Als u door de wazige foto hiernaast niet overtuigd bent klikt u deze link naar de betreffende foto in de Beeldbank om verder in te zoomen.

Metamorfose

Paltrokmolen De Haan stond aan de Buitensingel, schuin tegenover bolwerk Nieuwkerk. Vandaag staat op de plaats van dat bolwerk de parkeergarage van Tabak. We kijken over de Singelgracht naar de Kwakerspoel; dat zijn de vele molens op de achtergrond van de foto boven. De Haan stond daar een beetje afzijdig van op een eigen eilandje. Boten konden de Kwakerspoel bereiken door van de Singelgracht eerst onder het bruggetje door te varen dat u links deels ziet. Dan kwam men in de Singelsloot en vandaar onder het bruggetje links van de molen naar de Kwakerspoel. De Haan werd rond 1890 gesloopt om de Singelgracht en Buitensingel te kunnen normaliseren. Waar de molen stond staan nu de huizen van de Potgieterstraat oneven zijde.

Deze week honderd jaar geleden

Vrijdag 3 septmebr 1915 - Opening tentoonstelling "Oud-Javaansch en hedendaagsch Balisch Hindoeïsme".
Gedurende de maanden september en oktober werd in het Stedelijk Museum een tentoonstelling gehouden over de verschillen en overeenkomsten tussen oud-Javaans en Balinees Hindoeïsme. De tentoonstelling werd opgezet door het Koloniaal Instituut (dat in 1915 nog geen eigen gebouw had). Getoond werd eerst hoe het oorspronkelijke Boeddhisme van Java er uitzag, door het tonen van ongeveer 100 foto's en 30 afgietsels van tableau's langs de gaanderijen van de Boroboedoer.

Daarna werd in het Hindoepantheon getoond hoe het Brahmanisme zich met het Boeddhisme vermengde en een eigen Indonesische vorm van Hindoeïsme ontstond. Daarna hoe op Java het Hindoeïsme werd vervangen door de Islam en hoe zich dat op Bali aanpaste aan de nieuwe Indonesische werkelijkheid.

 

De Universiteit Leiden heeft de tentoonstellingsgids online staan. Die is niet geïllustreerd, voor de goede orde. Klik deze link om te lezen. U kunt ook een verslag van de tentoonstelling lezen in het Bataviaasch Nieuwsblad.

Oude afleveringen

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2015. De keuze '2014' leidt naar aflevering 1 van 2014, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

2014 wk01 wk02 wk03 wk04 wk05 wk06 wk07 wk08 wk09 wk10 wk11 wk12
wk13 wk14 wk15 wk16 wk17 wk18 wk19 wk20 wk21 wk22 wk23 wk24 wk25
wk26 wk27 wk28 wk29 wk31 wk32 wk33 wk34 wk35 wk36      

Veel van de historische afbeeldingen van Amsterdam komen uit de collectie van het Stadsarchief Amsterdam

 
Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave