week 20-2015

Fotoquiz

We willen graag de locatie weten. Waar is dit?

Oplossingen via deze link.

Oplossing vorige week

Dat dit een Jordaangracht moest zijn was de meesten duidelijk. Maar welke? Ze waren op het moment van fotograferen alle elf nog open. Het hielp vast dat de huizen van deze foto er zo'n beetje allemaal nog staan (zie foto hieronder).
We hebben het over de Caetsbaanbrug (#112) in de Prinsengracht over de Lauriergracht. Deze fraaie boogbrug werd vervangen door een fantasieloze liggerbrug en de trap naar de ruimte in de rechtse boog verdween daarmee. Dat waren vaak wachtlokalen voor de nachtwachten.
Die trap heeft heel wat mensen verleid om te veronderstellen dat dit de Lekkeresluis bij het Papeneiland moest zijn. Die heeft zo'n zelfde trap.

Het eerste goede antwoord kwam van Anneke Huijser. Haar voorstel voor deze week vindt u hierboven.

Fotoquiz jaarboek

Waar? Welk gebouw zou hier het hoofdonderwerp kunnen zijn?

Uw oplossing via deze link.

Doe mee en verzamel zoveel mogelijk informatie en afbeeldingen, die betrekking hebben op de quizfoto van deze week. Onze redactie bakt er weer een verhaaltje van.

Oplossing vorige week

Deze volks-gaarkeuken stond in de Spuistraat 4, hetzelfde adres waar sinds 1901 het huidige gebouw van de Keuken van 1870 staat.
De volksgaarkeuken werd hier dus in 1870 ingericht en in 1901 vervangen door nieuwbouw.

Een probleem bij het verifiëren van deze foto in de Beeldbank is het feit dat die er schijnbaar niet in voorkomt, terwijl het Stadsarchief toch als bron opgegeven wordt. De foto is gescand uit een artikel in Ons Amsterdam, jg.53, p.45

De snelste met het juiste antwoord was Kees Huijser en deze keer deed hij meteen de nodige informatie erbij. Die is verwerkt in de weekaflevering van het jaarboek.

Een paar fragmenten uit de weekaflevering voor het jaarboek:

Op 13 september 1870 opende de volksgaarkeuken in de Spuistraat 4 te Amsterdam. Daar kon je voor weinig geld stamppot, boerenkool en bruine bonen met mosterd en azijn of stroop eten en rijstebrij met krenten of boekweitgrutten met melk toe. In het eerste jaar al werden 126.088 maaltijden á 10 cent verstrekt.

De keuken in de Spuistraat was direct aan de straatzijde van het pand. Daarachter lag de eetzaal, die nog een uitgang had naar de Koggestraat. In de keuken stond een enorm gemetseld fornuis. De gaarkeuken werd geleid door vader en dochter Kooymans. De dochter trouwde na 10 jaar met de heer Schlink, die de taak van vader Kooymans overnam. De bediening gebeurde door een zestal watervlugge serveersters die het zo naar hun zin hadden dat ze soms tientallen jaren in dienst bleven. De keuken bereidde ook maaltijden voor de vereniging ‘Kindervoeding’.

Van de aanvankelijke winsten werden subsidies verstrekt aan liefdadige verenigingen. Ook ondersteunde de vereniging instellingen die in de ogen van het Nut een impuls gaven aan de ontwikkeling van de mens: industrie- en ambachtsscholen of verbeteringen van zijn leefomstandigheden zoals een ziekenhuis.

Op de tekening links het ontwerp voor de nieuwbouw Spuistraat 4. Het kwam van architectenbureau A.L.van Gendt & Zonen en dateert van 1901. Tot dat jaar had de voormalige paardenstal van de quizfoto dienst gedaan. Eind datzelfde jaar werd de nieuwbouw al in gebruik genomen.

Het uitgebreide artikel staat voor u klaar, als negentiende aflevering van ons eigen jaarboek Fotoquiz 2015.

Klik deze link om alleen aflevering 19 te lezen.

U kunt ook alle aflevering tot vandaag tegelijk inzien: klik hier (of de omslag links) voor het jaarboek zover als het gevorderd is (>18MB).

Aflevering 19 werd samengesteld uit de informatie, gestuurd door o.a. Kees Huijser, Maaike de Graaf, Anna Denekamp, Dolf van Wijngaarden, Anneke Huijser en Ria Scharn.
Het was weer een overweldigende respons!

Roelof vaart ook

Het bekende recept. Waar voer Roelof toen hij deze foto maakte? Exacte locatie a.u.b. via deze link.

Bouwplaats

Oplossing vorige week:

Arjen Lobach gaat er een gewoonte van maken. Per omgaande kreeg ik van hem de mededeling dat het om de Groote Club in de Paleisstraat, hoek Kalverstraat moest gaan. En dat is natuurlijk juist. De foto is van 1913, het gebouw werd in 1914 in gebruik genomen. De architecten waren Schill en Haverkamp.
Er stond op dezelfde plaats al eerder een Groote Club, die in 1872 in gebruik genomen was. Dat gebouw moest wijken om de doorgang van de Paleisstraat te kunnen verbreden.

Lees nog eens daarover in Paleisstraat.pdf

Op de foto links de oude Groote Club van 1872 en onder de nieuwe.

Raadsel

Nieuw raadsel: is dit Amsterdam en zo ja, waar?

Dat het echt in Amsterdam is weten we helemaal niet zo zeker. Is het hek onderaan links de aanzet van een brugleuning? De kwaliteit van de opname laat vermoeden dat hij ver vóór 1900 gemaakt werd.

Weet u waar dit is? Meldt dat dan a.u.b. via deze link

Oplossing vorige week:

Consultatiebureau GGD op het Waterlooplein naar een ontwerp van Albert Boeken (PW; tekende ook de Apollohal) en gebouwd in 1922.
Het was echt een noodgebouw maar een waar je je niet voor hoeft te schamen.

De snelste oplossing en de extra foto kwamen van Maaike de Graaf. Aanvullende informatie kwam o.a. van Anna Denekamp.

Metamorfose

Altijd prijs! Veel mensen herkennen deze stek niet eens. Van de huizen langs dit pleintje hebben er maar een paar de metamorfose overleefd. Zelfs met de overkant erbij weten we niet eens zeker of u bij het tellen daarvan de vingers van beide handen nodig hebt.
Weet u waar dit is? Uw oplossing via deze link.

Deze week honderd jaar geleden

Dinsdag 11 mei 1915 - Ter gelegenheid van haar 25-jarig jubileum als opera-zangeres wordt Cateau Engelen-Sewing in het zonnetje gezet. Het gaat echter niet van een leien dakje in operaland en datzelfde jaar zet Cateau een punt achter haar carrière als zangeres.

Het levensverhaal avn deze vrouw laat iemand zien die altijd de verkeerde keuzes maakt. Catharina Dorothea Sewing werd op 27 januari 1868 geboren te Amsterdam. Haar vader, Casper Mathijs Sewing, was loodgieter. Al op jonge leeftijd werd duidelijk dat zij aanleg had voor muziek. Vanaf 1883 volgde ze lessen in zang, piano en muziektheorie. In 1890 debuteerde Cateau bij de Hollandsche Opera met een rolletje in 'Don César de Bazan' van Jules Massenet. De doorbraak volgde niet lang daarna toen ze de zieke hoofdrolvertolkster verving in 'Lakmé' van Leo Delibes.
In 1892 trouwde ze met haar collega Henry Engelen die bij hetzelfde gezelschap zong. In 1894 liet Cateau zich meesleuren in een ruzie in operaland en ging ze met de rebellerende dirigent Cornelis van der Linden mee naar een nieuwe gezelschap: de Nederlandsche Opera, dat de spiksplinternieuwe Stadsschouwburg ging bespelen.

In 1900 liep een ruzie met dirigent Van der Linden zo hoog op dat Cateau vertrok en in Duitsland ging zingen. Een jaar later al laat zij zich opnieuw strikken door haar echtgenoot die een nieuw gezelschap had opgericht: Amsterdams Lyrisch Tooneel. Dirigent werd.... Cornelis van der Linden. Door de contractbreuk in Duitsland moest ze een hoge boete betalen en was ze voor eeuwig verbannen uit alle Duitse theaters. In 1903 gingen zowel het Amsterdams Lyrisch Tooneel als de Nederlandsche Opera failliet. Cateau ging over naar de nieuw opgerichte Nederlandsche Opera van D.H. Joosten. Haar man werd regisseur bij de Koninklijke Vlaamsche Opera in Antwerpen en hup..., daar ging Cateau weer.

In 1908 opende het Rembrandttheater de deuren voor opera en operette. Cateau accepteerde een contract voor 5 jaar maar die maakte de onderneming zelf niet helemaal vol. In 1913 werd het Rembrandttheater een bioscoop met live-optredens als intermezzo. Deze daling van het artistieke peil was teveel voor Cateau en ze beperkte zich de jaren daarna tot gastoptredens.
In 1915 werd ze in de Stadsschouwburg geëerd ter gelegenheid van haar 25-jarig jubileum. Bij die gelegenheid werd o.a. een borstbeeld van haar onthuld. Ook zong ze met haar man en haar debuterende dochter Nelly enkele scenes uit 'Le nozze di Figaro' van Wolfgang Amadeus Mozart. Op de foto hierboven een scene daaruit. De gravin op de foto is wel Cateau maar de tegenspelers zijn niet haar familieleden.
In 1915 probeerde het echtpaar Engelen opnieuw een opera-gezelschap op te richten: de C.V. Nederlandsche Opera. Toen ook dat te gronde ging verhuisde het koppel in 1919 opnieuw naar Antwerpen, waar Cateau zangpedagoge werd.
In 1939 verhuist Cateau weer naar Amsterdam, waar de zangles ging geven. Ze zong ook in het Concertgebouwkoor van Willem Mengelberg en ze liet zich af en toe verleiden tot een solo-optreden. De laatste keer dat dit gebeurde was op haar 80-ste verjaardag in de Bachzaal in Amsterdam. Op haar 90-ste verjaardag werd ze nog eens gehuldigd in de Stadsschouwburg, waarbij o.a. Jo Vincent, Gré Brouwenstein en Cora Canne Meyer haar komen feliciteren. Eind 1961 kwam ze in haar woning ongelukkig te vallen en overleed ze aan de gevolgen daarvan op 17 december, 93 jaar oud.

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2015. De keuze '2014' leidt naar aflevering 1 van 2014, met een eigen menu voor dat jaar.

Veel van de historische afbeeldingen van Amsterdam komen uit de collectie van het Stadsarchief Amsterdam

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave