De snelste met het juiste antwoord op de foto van vorige week was Bert Brouwenstijn. De nieuwe opgave komt dan ook van hem. Zijn vraag is tweeledig:

Welk water is dit?

Welk hoog gebouw staat in de achtergrond aan dat water?

Oplossingen via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Het venijn zat ´m deze week in de tweede vraag. Dat dit de Kippenhoek ofwel het Rembrandtplein was, dat zagen veel deelnemers. Maar wie er in die huizen woonden tot de afbraak voor de Amsterdamsche Bank...?
En toch hebben we dit in een ver verleden als eens gehad. De huizen waren op het laatst van de Stichting Brentano "Steun des Ouderdoms" ofwel het particuliere gesticht voor oude mannen. Behalve het hoofdgebouw Herengracht 595 beheerde de stichting ook huizen in de Utrechtsestraat en deze op het Rembrandtplein.

Foto: Collectie Schipperpaul

Het vinden van de link tussen deze huizen en het gesticht Brentano was klaarblijkelijk moeilijk. Wij maken daarom bij de vermelding van goede oplossingen onderscheid tussen het herkennen van de Kippenhoek en het vinden van Brentano. De winnaar deze week moest wel beide vragen goed hebben.

Goed gevonden locatie kwam van Anneke Huijser, Ria Scharn, Mike Man, Jos Mol, Hans van Efferen en natuurlijk alle deelnemers die niet instuurden omdat ze de tweede vraag niet wisten te beantwoorden.

Goede oplossing van beide vragen kwam van Bert Brouwenstijn,

De keuzefoto's betreffen locaties buiten de Singelgracht.

Op een van zijn tochten kwam Ton Brosse deze twee identieke erkers op verschillende adressen tegen en legde die voor u vast. U moet er wel iets voor terug doen, namelijk uitpluizen waar hij die foto's maakte.

De vraag is:

Wat zijn de adressen van beide huizen?

Oplossingen graag via deze link

Foto's: © Ton Brosse

Ons bereiken wel eens opmerkingen over de moeilijkheidsgraad van Ton's onderwerpen. Dat kunt u verhelpen door zelf ook eens een keuzefoto in te sturen. Die moet wel van buiten de Singelgracht zijn. Het hoeft helemaal geen zelfgemaakte foto te zijn, eentje uit de Beeldbank mag ook.

Door de eigen foto en de eigen gezichtshoek was deze foto niet te herkennen voor Google Search. Dit beeld, de "Peinzer", staat op de Grasweg t.h.v. het voormalig kantoor van het Shell Research Centre. Het werd in 1964 geschonken door personeel of directie vanwege het 50-jarig bestaan van de Shell. De maker van dit brons is onbekend.

Goede oplossingen kwamen van Jos Mol, Robert Raat, Mike Man, Ria Scharn, G. van Amstel,

Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Vanaf 2020 moet het onderwerp zich juist buiten de Singelgracht bevinden. Wij verwachten wel een niet alledaags beeld dat ook niet-buurtbewoners wel eens op het netvlies kregen. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b. Blijf sturen!

Wij hoefden niet veel weg te poetsen, alleen de twee straatnaamborden. De vraag is:

Waar staat/stond dit gebouw?

Wat is/was de naam van dit gebouw?

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Natuurlijk zat er in de foto weer een hint verborgen, namelijk de pinakel van de Collegekamer van het OLV-gilde, vastgebouwd aan de Oude Kerk. De fotograaf staat op de Oudezijds Voorburgwal en kijkt het Oudekerksplein op. Dat zijn precies de teksten op beide straatnaamborden.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Jos Mol, Mike Man, Ria Scharn, Anthony Kolder, Han Mannaert, Otto Meyer, Herman Schim van der Loeff, Maarten Helle, Robert Raat, Bert Brouwenstijn, Hans van Efferen,

Een recente foto deze keer. Pieter Klein zwierf weer eens door de stad..., met camera gelukkig. U krijgt de komende weken enkele van zijn interessantste plaatjes. De vraag is:

Welk gebouw is dit?

Oplossingen graag via deze link

Foto: © Pieter Klein

Ook al staat er bijna geen huis meer van overeind, dit gaf niet al te veel problemen. Het hangt er om of de fotograaf op het Rembrandtplein stond of dat het toen nog Botermarkt heette. Beide is goed gerekend. De eerste naam kreeg het plein op 19 mei 1876 en de rails voor de paardentram werden gelegd vanaf 1875. Als u al zover was, kon het niet anders of de straat in de verte moest de Amstelstraat zijn.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Harry Snijder, Jos Mol, Anneke Huijser, Maaike de Graaf, Peter Pijst, Minne Dijkstra, Ria Scharn, Han Mannaert, Otto Meyer, Maarten Helle, Jan Six van Hillegom, Mike Man, Robert Raat, Harald Advokaat, Adrie de Koning, Bert Brouwenstijn, Hans van Efferen,

Nog een foto die nog niet gelokaliseerd is. Veel houvast is er niet. Misschien de afstand tot de achterliggende huizen die door het gat in de huizenrij te zien is? Of het huisnummer 9?

Waar is dit?

U kunt de foto weer klikken voor een grotere afbeelding in de Beeldbank.

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Redelijk snel werd deze foto herkend als een situatie op de Elandsgracht, waarschijnlijk door de huizen op de achtergrond. Wat wij een classicistisch gebouw noemden, was de bioscoop op de Elandsgracht, de Edison. De zijstraat is dientengevolge de Hazenstraat.
En dan de bloemkolen... Niet algemeen bekend is de rol van de Elandsgracht ten tijde van de Groenmarkt op de Marnixstraat en deze foto is juist uit die periode 1895-1934.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Hulp kwam van Martin Ex, Eric-Jan Noomen, Paul Graalman, Robert Raat, Harald Advokaat, Ria Scharn, Dante Metz, Hans van Efferen,

...bioscoop Edison op de foto van de hulpvraag hierboven, veel gememoreerd door de oplossers. Over dit in 1912 als theater gebouwde pand, waar bij gelegenheid ook films vertoond werden, gaat het in het bioscopen-overzicht van Bram Huijser. Een uitgebreid item is gewijd aan theater Edison op pp.93-95.

Klik de omslag om te lezen (zoek pagina 93)

redactioneel

De Eindejaarsquiz is dit jaar in de vorm van een aantal vragen tijdens een stadswandeling. Naar keuze wandelt u daadwerkelijk of virtueel via Street View. Wij geven u ruimschoots de tijd om alle vragen op te lossen. Verzamel uw antwoorden in een e-mail (zie link rechtsonder) of maak een (leesbare) foto van de ingevulde vragenlijst en verstuur die bij de antwoordmail vóór 20 december a.s. Wie de meeste vragen goed heeft, wint. Bij meerdere inzendingen met hetzelfde aantal goede antwoorden bepaalt een loting door Ria Scharn de uitslag. Zoals sinds een paar jaren gewoonte is, is er een prijs te winnen en ook dit jaar is dat weer een proefabonnement op het tijdschrift Ons Amsterdam. De verzending stopt na 1 jaar wanneer u niet ingaat op de uitnodiging abonnee te worden.

U kunt zowel routekaart als vragenlijst naar wens vanuit de browser afdrukken. Als uw printer dubbelzijdig afdrukken ondersteunt, kunt u de vragenlijst op twee A4-tjes kwijt. Klik hier om de wandeling met Street View te starten. U belandt dan voor de St.Nicolaaskerk en kunt met de cursor aangeven hoe u wilt lopen.

Download de routekaartDownload de vragenlijstStuur uw oplossing

Tegen de annexatie van een groot deel van Nieuwer-Amstel in 1896 had de gemeente zich met uiterste krachtsinspanning verzet. Om de Kamers en de regering een handvat te bieden had men in 1890 het nieuwe raadhuis op de grens van de gemeente gebouwd. In 1896 raakte Nieuwer-Amstel het grootste deel van zijn inwoners (85%=25.136 inw.) kwijt, 1145ha grond plus nog dat raadhuis. In 1920 weerde Nieuwer-Amstel zich opnieuw met verve tegen de grote slokop Amsterdam. Het grootste wapen daarbij was burgemeester Arie Colijn (ARP), tevens lid van de Tweede Kamer en jongere broer van Hendrik Colijn. Zelf gaf Colijn aan dat zijn burgemeesterschap van Nieuwer-Amstel (1916-1932) belangrijker voor hem was dan zijn lidmaatschap van de Tweede Kamer.

Het grootste deel van het geannexeerde gebied ligt in de Binnendijkse Buitenvelderse Polder en wel tot het Kleine Loopveld, dat na 1921 omgedoopt werd tot Kalfjeslaan. Het was hoofdzakelijk agrarisch land met aan de Amstelveenseweg een groot aantal hofsteden. Dissonant voor Amsterdam en zoete wraak voor Nieuwer-Amstel: begraafplaats Zorgvlied bleef door een speciale regeling bij Nieuwer-Amstel en is dat tot vandaag gebleven. Waarom Amsterdam een veel kleiner deel van de buitendijkse polder wilde bezitten blijft gissen. Alleen een aantal weilanden langs de oever van het Nieuwe Meer werden Amsterdams. Met de plannen voor een Amsterdams Bos kan het niets te maken hebben; die plannen zijn van 1928 en dat bos ligt voor een groot deel alsnog in Amstelveen. De annexatie had wel tot gevolg dat de oevers van het Nieuwe Meer geheel in Amsterdam kwamen te liggen.

Op de foto de Amstelveenseweg in 1922: boerderij 'Na Druk Geluk'

Dat Amsterdamse Bos of Bosplan werd in de 30-er jaren als een werkverschaffingsproject uitgevoerd. Voor de aanleg werd alsnog veel agrarische grond in Nieuwer-Amstel onteigend. Het bos is tot de dag van vandaag een twistpunt tussen Amstelveen en Amsterdam. Het eigengereid optreden en gebruik van het bos door het gemeentebestuur van Amsterdam ondervindt veel kritiek vanuit Amstelveen. Festivals brengen veel schade toe en Amstelveen probeert het verwijderen van paden te voorkomen. Een hoop van de attractiviteit van het bos wordt teniet gedaan doordat een aanvliegroute van Schiphol over de volle lengte van het bos verloopt.

Op de foto de aanleg van de roeibaan die het eerst aan de beurt was. De roeiwedstrijden van de Olympische Spelen van 1928 moesten noodzakelijkerwijs nog op ringvaart Haarlemmermeer t.h.v. Sloten plaatsvinden.

Dat burgemeester Colijn in het parlement uitriep dat de annexatieplannen onrechtvaardig waren, omdat Amsterdam ooit tot Nieuwer-Amstel had behoord, leverde hem slechts hoongelach op. De realiteit heeft geen boodschap aan de historie. Het meest zinnige antwoord op de hopeloze strijd was de campagne die Colijn startte om van het overblijvende dorp rond de oude dorpskern van Amstelveen een attractieve vestigingsplaats voor Amsterdammers te maken. Colijn prees zijn dorp aan "voor hen, die na gedane dagtaak Amsterdam willen ontvluchten en profiteren willen van ons landelijk schoon". Nog in zijn periode werd het dorp sterk uitgebreid. Amstelveen, want zo ging de hele gemeente Nieuwer-Amstel in 1964 heten, telt nu dik 90.000 inwoners op een oppervlak van 44 km2. Het is een welvarende stad geworden, mede door de nabijheid van Schiphol. Het is ook dáár dat de KLM zijn hoofdkantoor bouwde. Lees meer...

De oudste straatnamen zijn de trouwe spiegels van de vroege stad. De plaatsen heetten zoals zij waren; een dam heette Dam en een open plaats Plaats, een rak heette Rak en een kolk Kolk; een dijk aan de zee heette Zeedijk en een nieuwe dijk Nieuwendijk; wat een nes was, heette Nes, en wat een laan was, Laan; een del met lies (lis) begroeid, heette Liesdel, en een oord vol ganzen, Gansoord. In die eerste tijden hadden de burgers nog weinig behoefte aan eigenlijke straatnamen. De stad was klein, en de inwoners waren zo talrijk niet, of zij kenden elkaar allen bij naam en wisten waar iedereen woonde. De gemakkelijkste en nauwkeurigste aanduiding van ieder punt van de stad was dus toen : “bij Jan Aertssoens huys" , ´´bij Jans Witten hofstede´´,  “bij Vechters bogaert (boomgaard)", “bij jonge Jakobs tuyn",  “bij Ysebrants lant",  “an comen Joesten hoeck" (dat is: aan de hoek, waar de koopman Joost woont) en iedereen wist gelijk waar hij moest zijn.

Nadat graaf Floris V in het oudst bekende document van de stad van 27 oktober 1274 de bewoners van Amsterdam tolvrijheid verleende, is er sprake van stadsrechten, die waarschijnlijk door de Utrechtse bisschop Guy van Avesnes rond 1300 verleend werden. In 1342 verkreeg Amsterdam in elk geval het stadsrecht van de Hollandse graaf Willem IV. Rond 1200 was Amsterdam al een nederzetting in het moerassige gebied, dat Aemestelle werd genoemden waar een dijk, de huidige Nieuwendijk, werd opgeworpen om de bewoners voor het water van de rivier de Amstel te behoeden en waarbij een dam werd opgeworpen als middelpunt van het dorp. In het geval van Amsterdam begon alles dus bij de dam die in de Amstel was aangelegd en waar eeuwen later het standbeeld van “Naatje”, het alter ego van schrijfster dezes, zou komen te staan.

Het plein, dat wij de Dam noemen, heeft ook niet altijd die naam gedragen. Het heette vanaf het begin af “de Plaetse" en zo heette 't nog in 1577. In de 16e eeuw ook wel het Marktveld en in de 17e eeuw soms de Groote Markt. Toch is de naam Dam ook al vrij oud, want reeds in een ordonnantie van 1481 komt het plein bij herhaling onder deze naam voor. Overigens is de Vijgendam  de eigenlijke kern van de stad, het is de Amsteldam, of naar de spelling der 13e eeuw, de Amestelledamme, de dam die in de Amstel gelegd was. Later, toen de stad zich landwaarts in uitbreidde, kwam deze Amsteldam in het midden te liggen en werd daarom van toen af de Middeldam genoemd, zoals hij heette tot diep in de 17e eeuw, en misschien nog wel zou moeten heten.

De zoetsappige titel van Vijgendam is hem wederrechtelijk opgedrongen. De eigenlijke Vijgendam was de straat van de Zoutsteeg tot de Dam. Hij werd aangelegd in 1526, en omdat even te voren de Regering op diezelfde plaats een lading bedorven vijgen uit een lek schip overboord had laten gooien, werd die nieuwe burgwal met deze naam vereerd: “Int selffde jaer een “nuwe burchwal  gemaekt, streckende van de Soutsteeghe tot den damme toe, genaempt Vijghendamme, omme arghe vijghen dairin geworpen ", zo leest men in het eerste Groot-Memoriaal, en elders weer van huizen staande “op den houck van de Zoutsteeghe ende Vijghendam." Op de grote plattegrond van Balthazar Floriszoon, die in 1625 is uitgegeven, leest men ook nog “Vijgendam" op de kaai tussen de Zoutsteeg en de Dam. Maar in de 17e eeuw is die naam van lieverlee overgegaan op de Middeldam. In de Franse tijd hadden de Amsterdammers, bij alle andere grieven, ook nog deze, dat hun oude beroemde Dam werd omgedoopt tot Napoleonsplein, wat zij een aantal jaren eerder nog Revolutieplein genoemd hadden. Anno 2020 heet het hele plein simpelweg Dam en zijn de overige namen in het vergeetboek terecht gekomen…

Amsterdam heeft door de eeuwen heen diverse schrijfwijzen gehad. Schoolmeester Jan ter Gouw benoemt er een achttiental in zijn verhandeling over de Amsterdamse straatnamen in “Amstelodamiana” uit 1874: “Ik geef ze hier in chronologische orde van 1275 tot 1596: Amestelledamme, Aemstelredamme, Amestelredamme, Amstelredam, Aemsterdam (1389), Aemstelredam, Amstelredamme, Aemsterdamme, Amstredamme, Amsterdam (1440), Ampsterdam, Amstredam, Amsterdamme, Aemstredam, Haemsterdam, Amsterledam, Ambsterdam, Ambstelredam”.

De stad groeide en groeide, er kwamen straten, stegen, markten, pleinen, schansen, grachten en burgwallen. Grachten, die de naam van burgwal dragen of droegen zijn: de Voor- en Achterburgwallen, Fluwelenburgwal, Grimburgwal, Kloveniersburgwal, Trippenburgwal, Groenburgwal, Zwanenburgwal, Leprozenburgwal of Huiszittenburgwal, Houtkopersburgwal, Blaauwburgwal, Roetersburgwal en Rapenburgsburgwal. Vroeger kende men nog enige anderen; Sint Lucienburgwal (de Boommarkt en Pijpenmarkt), Montelbaansburgwal (de Oudeschans), Markensburgwal (de Markensgracht), Herendwarsburgwal (de Beulingssloot), Sloterdijkerburgwal (de Nieuwe Teertuinen), Zoutkeetsburgwal (de Zoutkeetsgracht) en de Heiligewegsburgwal, die gedempt werd en nu de naam Koningsplein draagt. De naam van het Koningsplein is overigens ontleend aan de Koningsgracht die langs het plein liep. Koningsgracht? Nooit van gehoord! In het begin van de 17e eeuw werd een deel van het Singel Koningsgracht genoemd, naar de toenmalige Koning Hendrik IV van Frankrijk, maar de eigenwijze Amsterdammers bleven de gracht “het Singel” noemen (waar ze, ook weer zoiets, eigenlijk “de Singel” hadden moeten zeggen). De naam Koningsplein is dus een erfenis van de stadsuitbreidingen van na 1612, waarbij de grachten die in een halve cirkel om de singel van oude binnenstad aangelegd werden de namen Heren-, Keizers- en Prinsengracht kregen, de alom bekende grachtengordel.

Alle afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven.

Regelmatig dringt zich het verleden op bij het doorzoeken van de ondergrond van door sloop vrijgelegde percelen in de oude stad, bij archeologische opgravingen, bij het boren van tunnelbuizen, noem maar op. Zo sloopte de HBU in 1953 een nieuwe aanwinst in het rijtje Herengracht 434-438 om het met behoud van de gevel in een bankgebouw te veranderen. Daarbij kwam men tot de onthutsende ervaring dat hun huis bovenop een begraafplaats stond, het Sint Anthonieskerkhof.
Het hoekpand nr.430, hoek Leidsestraat, is de plek waar de Boerenwetering de stad binnendrong van de Tweede Uitleg van 1585 tot de Vierde van 1663. Oostelijk daarvan lag het bewuste kerkhof (zie situatieschets hieronder).

Het pand was als dubbel woonhuis gebouwd in 1668-'72 voor Diederick de Vlaming van Oudtshoorn en het had een koetshuis op Keizersgracht 479, dat tijdens die bouw nog steeds tot het HBU-complex hoorde en via een ruime binnenplaats (45m) bereikbaar was.
Naast de gebruikelijke vondsten als kapot en weggegooid vaatwerk, kwamen er ook knekels en schedels tevoorschijn. Wij weten niet of de mensen die groeven voorbereid waren, anders zal het best een schok geweest zijn. Verder gravend kwamen ze ook nog de houten fundamenten van een standerdmolen tegen, een zeldzaam zalfpersje en reukflesjes.

De Boerenwetering, die oorspronkelijk een spui op het Rokin had, werd bij elke stadsuitbreiding een stuk korter. Na eerst op het Singel uitgemond te hebben werd in 1585 de voorloper van de Herengracht als nieuwe vestgracht gegraven. Voor de aansluiting van de wetering op die gracht moest een sluiskolk komen. Zoals op de schets hiernaast te zien is, komt alleen het begin van de Leidsestraat nog overeen met het verloop van de Heiligeweg.

De in 1914 opgerichtte Hollansche Bank voor Zuid-Amerika, die Herengracht 438 al bezat, kocht het pand 436 in 1927 en nr.434 in 1933. Met de huizen Keizersgracht 473-479 was dit een omvangrijk complex geworden.
De HBU is als volle dochter eerst in de ABN opgenomen en verder met alle fusies mee, maar wel steeds met een zelfstandige bankvergunning. Door de toestanden met Fortis is de HBU in 2009 aan de Deutsche Bank verkocht.

Alle afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven.

Uit alle uithoeken van de wereld kwamen ze naar Amsterdam... om erbij te horen, om te beleven, om ze aan te gapen. Deze filmer staat tamelijk stationair in de Damstraat en op de Dam te filmen, alles wat maar opvalt of wil opvallen. Heeft u nog herinneringen aan die tijden? Wat is het saai geworden, hè? Iedereen met z'n snuffer in zijn telefoon verdiept of massaal 'shoppen'.

Klik de afbeelding om te kijken

om Gijsbreght was een rondleiding begonnen in de buurt waar hij en zijn vrouw Johanna een aantal jaren plezierig woonden en waar hij ten zeerste van hield. Het was niet de eerste de beste buurt, ‘De Plantage’ ademde zoveel historie en authenticiteit uit, dat het best eens een flink aantal wandelingen zou kunnen worden. Opa Daan en Oma Matilde genoten ervan, maar ja, die kenden de buurt wel en hadden veel meegemaakt en gelezen. Met Jelle en Daan was dat anders, maar tot nu toe hadden ze nog steeds gloeiende oortjes en dat kwam natuurlijk omdat het een interessante buurt is en omdat Oompje een rasverteller is. ‘Jullie kennen de twee sauriërs van steen?’ Ja, die twee beelden vlakbij het Artis Aquarium kenden de jongens wel. ‘Ik was vroeger gek op die beelden. Een keer raakte ik in gesprek over die beelden en over die heerlijke skeletten die ik als jongeman vaak urenlang door de ruiten bekeek aan de Plantage Kerklaan (het gebouw waar ooit het bevolkingsregister in zetelde en dat in 1943 werd verwoest door het verzet) met iemand die in Artis zijn werkplek had. Het was Dick Hillenius, conservator reptielen en amfibieën aan het Zoölogisch Museum van de Universiteit van Amsterdam, tevens verdienstelijk dichter. We raakten zo in gesprek dat we even vergaten waar we waren. Het was een ontzettend sympathieke man en we hadden natuur en poëzie als raakvlakken. We liepen langs het aquarium en het pinguïnverblijf tot bij zijn werkplaats. Ik wist niet dat er zoveel gebouwen op het Artisterrein stonden.

Nu waren we plotsklaps op een stukje Plantage Muidergracht (te weten de even nummers, ikzelf woonde op een oneven nummer) dat gewoon in Artis lag en waar bezoekers niet mochten komen. Hij liet me in zijn werkplaats de gekste dingen - octopussen en vreemde kikkers op sterk water en dergelijke - zien en ik heb hem toen gelijk geïnterviewd voor het huisaanhuiskrantje van de Plantage-Weesperbuurtvereniging. Hij las mij zijn gedicht ‘Kameleons’ voor en vertelde honderduit over zijn werk en hobby. In het krantje schreef ik naast interviews wel columns of puzzels. Ook mijn vrouw schreef er verhalen in en een andere Plantagebewoonster maakte prachtige foto ‘s c.q. raadplaatjes. Mijn vrouw en ik nodigden via een oproep een aantal buurtgenoten uit en daaruit ontstond een gezellige kletsgroep waarmee we een keer per maand bij elkaar kwamen, elke keer bij een ander thuis of op een picknickplekje. Voor de lol gooide ik ook een uitnodigingsbriefje in de brievengleuf van de (Artis)directeurswoning aan de Middenlaan, per slot waren de familieleden van directeur Bart Lensink ook Plantagebewoners. Er werd meteen positief op gereageerd en we genoten tijdens vele sessies van de prachtige en hilarische anekdotes waarin de Artisdieren figureerden. Een keer waren de Lensinkjes aan de beurt om de avond te verzorgen en wij spoedden ons naar de mooie grote huiskamer, maar Bart begeleidde ons naar zijn achtertuin en liep zelfs nog een stuk verder de dierentuin in. De barbecue en kletsavond op deze mooie zomeravond had plaats op het terreintje tegenover de pinguïns, voorwaar een uniek gebeuren!’ 

Oplossing raadplaat week 47

Gevelsteen Zeedijk 14

Deze versterkte stadspoort heeft twee torens die van rond overgaan in achthoekig. Ze zijn verbonden door een muur waarin een open poort met een valhek, een hek met een rasterwerk van hout of ijzer dat men in nood naar beneden kon laten vallen. Onder het valhek staat een soldaat in wapenrusting met helm en hellebaard. Boven de ingang is een overdekte weergang op uitgebouwde consoles. Het geheel is bekroond met een koepeldak. Het reliëf is afkomstig van Dijkstraat no. 23 waar het hoog in een 19de-eeuwse gevel zat. Het pand werd in 1974 afgebroken voor de aanleg van metro; de steen kwam toen op de werf van ‘Monumentenzorg’ terecht. Welke poort men hier ziet, is niet bekend. Er wordt wel eens geopperd dat het de Sint Antoniespoort zou zijn, maar daar heeft nooit een koepel op gezeten. foto: Gerard de Goede.

zie ook: https://www.gevelstenenvanamsterdam.nl/zeedijk-14

Goede oplossingen kwamen van Jos, Kees, Hans, Anneke, Otto, Anthony, Adrie, Bert, Mike, Nils en Robert

Nieuwe raadplaat week 49

De vragen zijn:

Adres waar deze steen zich nu bevindt?

Adres waar de steen vandaan kwam?

Welk voertuig staat er op afgebeeld?

Laat het ons weten via deze link

Donderdag 9 december 1920 - Een houten loods op het terrein in Noord waar de nieuwe scheepswerf van de NSM opgebouwd wordt, is brand uitgebroken door een defecte pijp van een kachel. Behalve dat er schaftlokalen en kantoren gevestigd waren, lag in de loods een grote partij hout opgeslagen die gewillig in de fik ging. Het terrein is over land nog steeds niet te bereiken zodat de brandweer verplicht was de voor de brandweerkazerne De Ruijterkade afgemeerde blusboot Jason er op uit te sturen. Omdat de vlammen huizenhoog gingen werd ook blusboot Jan van der Heijden er naartoe gestuurd. Het vuur was wel met een half uur onder controle, maar de 50 meter lange loods was geheel verwoest.
Verslaggevers en fotografen hadden eveneens hun problemen om dichter bij de brand te komen. Vanaf het terrein van de vuilverbranding riep een stel van hen de nachtwaker van de NSM-bouw aan om hen met zijn vlet over te zetten. Na enig bedenken voldeed deze aan de wens en zette ze over. Veel plezier hebben ze er niet aan beleefd; het vuur was snel uit en de werf in aanbouw onherbergzaam en de betonnen hellingen spiegelglad.
Blusboot Jason was al aan het opruimen om terug te keren naar de stad. Toen de verslaggevers zich weer naar de oever tegenover de vuilverbranding verzamelden, waren daar ook twee brandwachten van de Jason achtergebleven. Wild geroep kon net voorkomen dat de Jason zonder hen vertrok. De brand bleek achteraf goed voor een paar regeltjes maar het geploeter van de verslaggevers zorgde toch nog voor redelijke kopij.

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2020. De keuze 2014 t/m 2019 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave