week 12-2020 |
||||||||||||
Fotoquiz snelste |
||||||||||||
De snelste met het juiste antwoord op de foto van vorige week was Ria Scharn. De nieuwe opgave komt dan ook van haar. Dit dubbele woonhuis heeft hier een commerciële functie maar dat was zeker bij de bouw niet zo en omdat te honoreren is het geheel flink opgeknapt en kreeg een woonfunctie. De vraag is: Wat is het adres van dit huis?Oplossingen via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
Dit was duidelijk een moeilijke opgave. We kijken hier naar slooppanden op de Korte Prinsengracht. Het gaat om de huizen tussen Brouwersgracht en Haarlemmerstraat die in 1942 zouden wijken voor nieuwbouw. |
||||||||||||
Alle foto's bij dit item: Stadsarchief Amsterdam Goede oplossingen kwamen van Ria Scharn, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Jos Mol, Mike Man, Robert Raat, Hans van Efferen, |
||||||||||||
Fotoquiz: Paul's keuze |
||||||||||||
Deze keuzefoto betreft een locatie buiten de Singelgracht. Paul Graalman kwam op zoek naar de oplossing van een andere opgave deze foto tegen. Hij wil het volgende van u weten: Waar is dit?Waar hoort de schoorsteen bij?Oplossingen graag via deze link
|
||||||||||||
Oplossing: Ton's keuze |
||||||||||||
Voor dat dit Amsterdam-Noord is zijn er verrassend veel mensen wel eens langs gekomen, gezien het aantal oplossingen. Foto: ©Ton Brosse |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Adrie de Koning, Anthony Kolder, Arjen Lobach, Hans Olthof, Kees Huyser, Ria Scharn, Jos Mol, Jan Six van Hillegom, Otto Meyer, Mike Man, Hans van Efferen, |
||||||||||||
Heeft u ook een opvallende foto gevonden? |
||||||||||||
Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Vanaf 2020 moet het onderwerp zich juist buiten de Singelgracht bevinden. Wij verwachten wel een niet alledaags beeld dat ook niet-buurtbewoners wel eens op het netvlies kregen. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b. Blijf sturen! |
||||||||||||
Fotoquiz Wat? Waar? |
||||||||||||
Een overbekend pand in de binnenstad. Het heeft diverse bestemmingen gehad maar eentje springt er uit door de opdringerige neonreclame. Waar is dit?Wat werd de bestemming van dit pand?Laat het ons weten via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
Deze foto van het Kleine-Gartmanplantsoen werd gemaakt in 1978 ter gelegenheid van de versterking van de overkluizing van de Lijnbaansgracht. Weinig mensen realiseren zich dat ze bij het passeren van het Leidseplein over de overkluisde Lijnbaansgracht rijden/lopen. Die doorgang was nodig voor het dagelijks doorspoelen van de Amsterdamse grachten. De gemetselde overkluizing over de volle breedte van de gracht werd in 1978 niet sterk genoeg geacht om de nieuwe zware tramstellen te dragen en daarom werd er een nieuwe draagwand midden in het water gemaakt. Dat bleek afdoende. Foto's: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
In 1909 begon de demping van een stukje Lijnbaansgracht tussen Stadsschouwburg en Zieseniskade. Een flinke bijdrage van modehuis Hirsch & Cie trok de gemeente over de streep. In dit tracé werd dus ruimte gelaten voor doorstroming van het water dat in open verbinding staat met bijvoorbeeld de Leidsegracht. Onderstaande foto en ontwerptekening: Ballast Nedam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Boas, Adrie de Koning, Anneke Huijser, Minne Dijkstra, Carol de Vries, Kees Huyser, Jos Mol, Maarten Helle, Ria Scharn, Jan Six van Hillegom, Han Mannaert, Otto Meyer, Ton Hupkens, Hans Olthof, Hans Goedhart, Mike Man, Robert Raat, Wim Huissen, Hans van Efferen, Harry Snijder, |
||||||||||||
Met de camera op pad... |
||||||||||||
Dit keer een foto van iets dat zich buiten de Singelgracht bevindt/bevond. Twee objecten waar we iets over willen horen. Welke zwembad zien we hier?Bij welke buurt horen de huisjes in de achtergrond?Oplossingen graag via deze link |
||||||||||||
Foto van vorige week |
||||||||||||
Wij dachten nu eens niet het zichtbare huisnummer te verdoezelen..., óók weer niet goed. Dat nummer 525 maakte deze foto een weggevertje. Dat nummer vindt u op de Prinsengracht, vlak bij de Runstraat (rechts). De steeg is de Kalvergang met destijds de inpandige nummers 511-523. Die lijken allemaal gesloopt en vervangen door een tamelijk groot gebouw met de nummers 511-515. Het staat ter plekke bomvol met inpandige bebouwing. Foto: Johannes Boursse |
||||||||||||
Prinsengracht 531, hoek Runstraat, heeft een geveltop met olifant die eerder figureerde op deze pagina's. Ton Brosse memoreerde de olifant op het monumentale pand nog eens. Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anneke Huijser, Carol de Vries, Jos Mol, Ria Scharn, Adrie de Koning, Mike Man, Ton Brosse, Robert Raat, Hans van Efferen, Harry Snijder, |
||||||||||||
Hulp gevraagd... |
||||||||||||
Dit is nog een foto uit de Beeldbank met de beschrijving "locatie onbekend". De foto kunt u klikken voor een grotere versie in de Beeldbank. Het is niet zeker of dit binnen de Singelgracht is of dat dit zelfs maar Amsterdam is. Wat we wel weten is dat er in dit huis een logement gedreven werd en dat het een prachtig snijraam boven de deur laat zien. Weet u misschien waar dit dan is? Waar is dit?Als u een idee heeft waar dit is/was, laat ons het weten via deze link |
||||||||||||
Hulp gevraagd... en gekregen |
||||||||||||
Uw webmaster schaamt zich al een week de ogen uit het hoofd. De hulpvraag betrof een pand in Edam. Twee jaar in de buurt wonen is klaarblijkelijk niet genoeg om dit meteen te herkennen als Baandervesting, hoek Baanstraat in Edam. De schoorsteen hoorde bij een fabriek die al tijden geleden is afgebroken. Tegenwoordig parkeren daar toeristen en de rest van de braakliggende grond wordt binnenkort bebouwd met woonhuizen.
Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Eric-Jan Noomen, Arjen Lobach, Paul Graalman, |
||||||||||||
redactioneel |
||||||||||||
en dan nog even over... |
||||||||||||
...wandelen door Amsterdam. Wij vonden het jammer dat de nieuwe regels van de Gemeente Amsterdam het onmogelijk maken nog meer wandelingen in het centrum te organiseren. De stad houdt echter niet bij de Singelgracht op en daarom stellen wij een aantal nieuwe wandelingen voor die daarbuiten liggen. Hier komt het eerste lijstje: Bellamybuurt, de (Nieuwe) Pijp (Amsterdamse School), Rivierenbuurt (Plan Zuid), Oost, Watergraafsmeer (Betondorp), Noord (tuindorpen, dijkhuizen oude dorpen). |
||||||||||||
Kermis op de Botermarkt |
||||||||||||
In september gebeurde het... drie weken kermis. De eerste week werd er opgebouwd en was het nog tamelijk rustig maar op de eerste kermiszaterdag was de beer los. De tweede week waren alle scholen dicht. De kinderen verzamelden biljetten waarin de diverse attracties in wervende teksten omschreven wat er in hun tent te verwachten was. Vader maakte dan een keus en nam het hele gezin mee naar de kermis. |
||||||||||||
De drieweekse kermis in Amsterdam diende oorspronkelijk wel degelijk een doel. Het was de jaarmarkt waar mensen kennis maakten met producten, wetenswaardigheden en vertier die ze anders nooit te zien zouden krijgen. Oskar Carré reisde alle jaarmarkten van Europa af voordat hij zich een stenen circustheater liet bouwen. In de 19de eeuw maakte Amsterdammers op de kermissen kennis met film, bijvoorbeeld in de reizende bioscoop van Jean Desmet, voordat er vaste bioscoopzalen ingericht werden. |
||||||||||||
Er staat wel "Kermis op de Botermarkt" boven dit verhaaltje maar de jaarlijkse kermis beperkte zich zeker niet tot de Botermarkt. Ook op het Amstelveld en de Nieuwmarkt stond het vol met kramen. Ook Wester- en Noordermarkt deden mee en de rest van de stad genoot ook volop mee van het uitgaande publiek. Daar komt het tweede gezicht van de jaarlijkse kermis om de hoek kijken. Loopt u maar mee achter zo'n stel feestvierders aan. |
||||||||||||
De jaarlijkse kermis was een gebeurtenis die eindelijk wat kleur in het dagelijkse leven bracht, die de saaiheid even opzij schoof. Hier leefde je een jaar naartoe, hier spaarde je een heel jaar voor, zodat je een paar gulden te verteren had. Vergelijk het met carnaval. Ook kon je een kermisfooi van je werkgever krijgen, een aanmoediging om eens lekker los te gaan zodat je er aansluitend weer een jaar hard tegenaan kon. Maar halverwege de 19de eeuw werd de stem van de zedenmeesters luider en klonken in de Raad stemmen om met de kermissen de losbandigheid af te schaffen en dat juist in de jaren dat de kermis op z'n hoogtepunt was. In 1847 werd de kermis met een dag ingekort en in 1872 opnieuw, nu tot één week. Burgemeester en wethouders durfden het niet aan om de kermis helemaal te verbieden, vrezend voor de reactie van het publiek en vooral voor de inkomsten van de kasteleins en logementhouders. Ook voor het wegvallen van de fooien voor beroepsgroepen die met vergunning van B&W traditioneel met prentjes langs de deur gingen voor een fooi..., de vuilnisophalers (kermiswens links), de nachtwachten, de porders, de bezorgers. Voor dat laatste zetje was een puriteinse burgemeester nodig die het helemaal met de zedenmeesters eens was. In 1875 verbood B&W onder aanvoering van de calvinist Jhr. Mr. C.J.A. den Tex de kermissen definitief. Het volk morde: |
||||||||||||
Den Tex (foto) heeft het geweten! Op de dag dat de kermis voor het eerst niet plaatsvond, 11 september 1876, vertrokken vele honderden mensen richting het huis van de burgemeester. De ruiten van het huis werden niet gespaard, evenals de ramen van andere huizen in de stad. Vooral in de Kalverstraat overleefden de ruiten het niet. De burgemeester kwam er wel ongeschonden vanaf; hij was op de hoogte van de dreigende ongeregeldheden en was niet thuis. Vijf dagen lang heerste er grote onrust. De politie, schutterij en het leger grepen hardhandig in, zodat het protest uitmondde in enorme gevechten tussen de protesterende arbeiders en autoriteiten. De schade was enorm. Er waren tientallen gewonden gevallen, van wie één het uiteindelijk niet zou overleven. Honderden mensen werden gearresteerd. Er sneuvelden enorm veel ruiten en er werden brandjes gesticht. Vijf dagen was er gevochten, maar de kermis in z'n traditionele vorm kwam niet terug.
Alle afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders vermeld. |
||||||||||||
Watertram |
||||||||||||
Toen de gemeenteponten over 't IJ gratis werden, bleven enkele particuliere veerdiensten parallel bestaan. Hoezo liever betalen voor een overtocht dan gratis met de gemeentepont? Wel..., die particulieren begonnen midden in de stad en voor de gemeentepont moest je naar de gure, tochtige De Ruyterkade. De tocht om het station heen alleen al was een bezoeking; het kostte zelfs extra geld, al was dat ook maar een cent. Erger was dat de GTA hier het oudste materieel inzette. Bus K was berucht, het was benauwd, luidruchtig, het schoot niet op, het was een bezoeking als je daarop was aangewezen. |
||||||||||||
Column: café 't Smalle |
||||||||||||
l snel na de uitbundig gevierde opening heeft 't Smalle stamgasten: buurtbewoners die 's avonds een glaasje komen drinken.
Overdag moet het café het vooral hebben van de maandagochtendmarkt,
passanten en bezoekers van het Anne Frank Huis.
In de winter loopt het niet zo goed. Misschien doordat er geen luide
muziek uit boxen tettert - alleen 'levende' muziek is geoorloofd, er
staat een piano - maar ook de ramen spelen een rol. Die zijn van
glas in lood waardoor je van buiten niet goed kunt zien hoe gezellig
het binnen is. |
Ze wrijven
zich over de bolle buiken en roepen dat ze zelden zo'n goede
stamppot hebben genoten. Toch krijgt Rineke op een woensdagmiddag een onaangenaam telefoontje:
het clubje blijkt moeite te hebben met de prijs. Kan het niet
goedkoper? Rineke ploft bijna van woede. De hele middag bezig,
met moeder, boodschappen doen, koken, de boel naar beneden slepen,
de afwas naar boven sjouwen, en dan dit? Ze heeft het helemaal
gehad. De erwtensoep voor die avond gaat in de vriezer. Ze stopt
ermee.
Om een uur of zeven komen de twaalf gymnastiekers opgewekt
groetend binnen. Alles goed? Weertje hè! Ze verdwijnen in de opkamer,
bestellen een biertje, nootjes en laten na een half uurtje weten
dat het eten door kan. Er is geen eten, vertelt Rineke de heren.
Geen eten? Hoezo geen eten? Bleek de groente bedorven, deed het
gas het niet?
Niets van dat al, zegt Rineke. Ze laat een betekenisvolle pauze vallen.
Ik heb altijd met veel plezier mijn best voor u gedaan, vervolgt ze
dan. Goede kwaliteit geleverd. Prima eten gemaakt. Ja toch?
De heren beamen dat volmondig.
Goedkoper kan ik het absoluut niet doen, zegt ze. Dus als u daar
problemen mee heeft, houdt het op.
De heren slaan bijna achterover van verbazing. Op één na, die zit er
met een besmuikt gezicht bij.
Goedkoper? Hoe komt u daar bij!
Eén van u heeft me vanmiddag gebeld, met precies die mededeling,
zegt Rineke.
De heren zijn perplex, behalve die ene. Die staart met een rood
hoofd naar het plafond.
Dan verzoeken de heren of mevrouw hen even alleen wil laten.
Ze blijven netjes. Geen boze stemmen, geen klappen, geen omvallende
stoelen. Na een paar minuten gaat de deur open en wordt mevrouw
gevraagd boven te komen. De heren overladen haar met complimenten,
altijd lekker en fijn in 't Smalle, begrijpen volkomen dat
mevrouw zich dood heeft geërgerd aan dat telefoontje, heel jammer
dat het zo is gelopen. Een applausje voor mevrouw.
Een dag later wordt er een fraaie ruiker bezorgd. 'Voor al uw goede
zorgen en het voortreffelijke eten!' staat er op het kaartje. En dat is
het laatste wat de uitbaters ooit van het gymnastiekclubje hebben
vernomen. |
|||||||||||
Foto's: Martin Alberts, bron Stadsarchief Amsterdam - Tekst: © Novecento 2016 |
||||||||||||
Liedtekst: die afgekeurde woning |
||||||||||||
Ik woon op een woning, men noemt het een krot Op die afgekeurde woning Ik slaap in een bedstee zo fijn als een roos Op die afgekeurde woning M'n huis heeft een geveltje waarlijk een pracht Op die afgekeurde woning |
Johnny Jordaan - 1955 Tekst: Henvo Muziek: Louis Noiret © NPH Music
|
|||||||||||
Poortjes van Amsterdam 1571-1782 |
||||||||||||
Van oorsprong een inventarisatie door Minne Dijkstra en nu in afleveringen hier; waar nodig geactualiseerd. |
||||||||||||
1650 - Handboogdoelen Handboogstraat 10 Historie Toestand Eigenaar Huidige toestand |
||||||||||||
1650 - Herenlogement Keizersgracht 365-367 Historie Eigenaar Huidige toestand |
||||||||||||
Voor het pand Keizersgracht 365-367 verwijzen wij u graag naar de site Amsterdamse Grachtenhuizen. Behalve meer gegevens over de samenvoeging van beide panden tot verkooplokaal en plaatsing van het poortje ook een aantal foto's waaronder nevenstaande. Daarop is te zien dat de leeuwen, het stadswapen en de kroon ooit vernieuwd zijn en de hoogte vergroot is. |
||||||||||||
Deze week honderd jaar geleden |
||||||||||||
Zaterdag 27 maart 1920 - Na zes weken staken claimt de NVV dat de stakingskas nog lang niet leeg is en men zelfs overweegt de staking uit te breiden. De Bond van personeel in openbare diensten is bereid mee te staken. In diverse andere sectoren is ook strijd gaande voor een beter loon en blijkt stakingsbereidheid. Afb: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Zaterdag 27 maart 1920 - De bewaking van de Amsterdamse haven wordt overgenomen door militaire politie zodat de gemeentepolitie zich meer op de taken in de stad kan richten. Maar ook daar worden ze soms ondersteund door militaire politie. Op Wittenburg ontdekt de politie een gezochte man die op dat moment deelneemt aan een stakingspost. Als ze hem willen aanhouden gaat hij er vandoor met een rechercheur op de hielen. Op de vlucht ziet de man een patrouille te paard van de militaire politie aankomen en vlucht de Grote Wittenburgerstraat in. De patrouille neemt deel aan de jacht en lost een gericht schot dat rakeling langs het hoofd van de vluchteling gaat. Hij rent een huis binnen waar hij na een tijdje door de gemeentepolitie uit gehaald wordt. Afb: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oude afleveringen |
||||||||||||
Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2020. De keuze 2014 t/m 2019 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar. |
||||||||||||
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | wk01 | wk02 | wk03 | wk04 | wk05 | wk06 | |
wk07 | wk08 | wk09 | wk10 | wk11 | wk12 | wk13 | wk14 | wk15 | wk16 | wk17 | wk18 | |
Aanmelden voor deze digitale uitgave - Afmelden voor deze digitale uitgave |