week 44-2019 |
||||||||||||
Fotoquiz snelste |
||||||||||||
De snelste met het juiste antwoord op de foto van vorige week was Jos Mol. De nieuwe opgave komt dan ook van hem.
Een besneeuwd Amsterdam van boven in een tijd dat er nog geen drones waren. Aan welke straat/plein/gracht/kade staan de voorste vier huizen?Waar stond de fotograaf?De naam van de fotograaf hoort u volgende week. Oplossingen via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
Op de foto staat het afdelingskantoor van de CNAB, de Ambtenarenbond, gevestigd op de Plantage Muidergracht 1. De verzamelde mannen buiten het kantoor vormen het brandweer-mannenkoor, die een jubilaris toezingen. Dat was hoofdbrandmeester Janssen (foto inzet hieronder), die niet alleen met pensioen ging maar meteen ook zijn vele functies voor de Bond neerlegde omdat hij buiten Amsterdam ging wonen. Zowel binnen de Bond als binnen het korps was Janssen een gezien man. In het kantoor werden Janssen en zijn echtgenote gefêteerd. De foto toont het moment dat het echtpaar en enkele bestuursleden voor de geopende vensters de aubade aanhoren. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Jos Mol, Anneke Huijser, Ria Scharn, Adrie de Koning, Anje Belmon, Arjen Lobach, Ton Brosse, Robert Raat, Mike Man, Hans van Efferen, |
||||||||||||
Fotoquiz: Pieter's keuze |
||||||||||||
Pieter wil het volgende van u weten: Waar is dit?Oplossingen graag via deze link Foto's: Pieter Klein |
||||||||||||
Oplossing: Carol's keuze |
||||||||||||
We kijken hier naar de Elandsgracht, het korte stukje straat tussen de echte Elandsgracht en de Kinkerstraat. Toen in 1934 de Groenmarkt van de Marnixstraat naar de Centrale Markthallen verhuisde, besloot men een deel van de vrijgekomen ruimte te gebruiken voor een nieuw hoofdbureau van Politie. Daarvoor zou ook de bestaande bebouwing langs de Marnixstraat moeten verdwijnen. Dat is de bebouwing van deze quizfoto. Eind september 1937 ging de eerste paal de grond in en in september 1941 kon de politie het gebouw in gebruik nemen, nadat het door de oorlog de nodige vertraging was opgetreden. |
||||||||||||
Het commentaar op het toen futuristische gebouw was niet van de lucht. Van hoog tot laag werd gemopperd op het lelijke gebouw. Smaken veranderen! Foto's: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Maaike de Graaf, Ria Scharn, Arjen Lobach, Anje Belmon, Robert Raat, Mike Man, Jos Mol, Harry Snijder, Hans van Efferen, |
||||||||||||
Heeft u ook een opvallende foto gevonden? |
||||||||||||
Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Graag via deze
link en alléén via deze link a.u.b. |
||||||||||||
Fotoquiz Waar? Wat? |
||||||||||||
Mooie bende! Wij willen wel eens weten wat hier precies aan de hand is. Is dit nu bouwafval of vuilnis? Wij willen het volgende van u weten: Welke brug staat hier vol troep?Waarom stond het daar? (jaartal?)Oplossingen graag via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
Een ingewikkelde foto, een tussenfase. Het hoekhuis Nieuwezijds Voorburgwal-Huiszittensteeg is al afgebroken en op de rooilijn van de nieuwe Raadhuisstraat kwam een groot maar ondiep woon-/winkelhuis dat later Raadhuisstraat 1 zou worden. De rest van de Huiszittensteeg staat er nog. Foto: Jacob Olie; |
||||||||||||
Voor wie nog niet bekend is met de PDF over de verkeersdoorbraak Raadhuisstraat nog een keer de link: Klik hier om te lezen Klik hier om alleen de animatie te bekijken (Flash moet geïnstalleerd zijn) |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anneke Huijser, Ria Scharn, Adrie de Koning, Jos Mol, Anje Belmon, Robert Raat, Mike Man, Maarten Helle, Harry Snijder, Peter Pijst, Hans van Efferen, |
||||||||||||
Met de camera op pad... |
||||||||||||
Wij willen graag het volgende van u weten: Waar gracht/burgwal/kade is dit?Welke zijstraat komt hier uit?Laat het ons weten via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Foto van vorige week |
||||||||||||
De tekst op het spandoek hebben we weg moeten poetsen, want daar stond het antwoord min of meer op. Dat was de tekst en het logo van 4 en 5 mei en de gelegenheid is het Bevrijdingsconcert op de Amstel. Natuurlijk..., de Magerebrug. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anneke Huijser, Hans Goedhart, Maaike de Graaf, Ria Scharn, Jos Mol, Anje Belmon, Robert Raat, Jan Six van Hillegom, Adrie de Koning, Mike Man, Maarten Helle, Hans van Efferen, |
||||||||||||
Hulp gevraagd... |
||||||||||||
Deze foto zit in de Beeldbank met de volgende beschrijving: interieur van een kerk, lokatie onbekend. Laat het ons weten via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Nieuw: Wandelclub |
||||||||||||
Tijdens de recente wandeling over de Westelijke Eilanden werd de gedachte geopperd dit vaker te doen. Wij hebben er nu twee achter de rug en ze smaakten naar meer. Na wat brainstormen zijn we op het volgende gekomen: |
||||||||||||
redactioneel |
||||||||||||
De Twee Romeinen |
||||||||||||
In 2014 startte Stadsherstel de restauratie van Prinsengracht 1075, bekend geworden als de tegelbakkerij van Willen van der Kloet: De Twee Romeinen. Wij mogen best stellen dat deze tegelbakkerij in de 18de eeuw wereldfaam genoot. Het pand is niets bijzonders, afgemeten aan wat er in de rest van de Grachtengordel staat. Een simpel bedrijfsgebouw met 19de-eeuwse uitgegeven. Door de economische malaise tijdens de Franse overheersing ging het bergaf met de bakkerij en vijf maal brachten de erven Van der Kloet het pand met compleet ingerichte fabriek tussen 1808 en 1819 in veiling en even zovele malen vond er geen verkoop plaats. Klinkt niet best, waar zat 'm dan die wereldfaam? |
||||||||||||
De Twee Romeinen was gespecialiseerd op blauw gedecoreerd aardewerk wat in het spraakgebruik 'Delftsblauw' heet. Niet alleen op tegels en platen, ook tulpenvazen, serviesgoed, kaststellen, enz. Er werden ook unica gemaakt, enkele stuks op bestelling en daar werd de fabriek erg beroemd door. Zo beroemd dat het over de grenzen bekend raakte en in 1707 leidde tot een bestelling van tegeltableaus voor de kerk Madre de Deus (1707) en het stadspaleis Galvao Mexia in de Rua dos Mouros (1707-'09), allebei in Lissabon. Daarna werd Van der Kloet hofleverancier van Portugese kloosters en kerken (foto). |
||||||||||||
Voor het stadspaleis maakt Van der Kloet twintig tableaus. Wanneer u wel eens in Portugal gereisd hebt, weet u dat zelfs de woonkamers volledig betegeld zijn. Als voorbeeld gebruikt hij o.a. bestaande gravures van jachttaferelen van de Italiaan Tempesta. |
||||||||||||
In 2010 wordt dat restaurant verbouwd en daarna is er geen plaats meer voor het tableau. Ik heb geprobeerd dit met droge ogen te schrijven maar dat lukte maar matig. Het Amsterdam Museum gaf het tableau in langdurige bruikleen aan het Friese Keramiekmuseum De Princessehof in Leeuwarden. Die waren er dolblij mee, ook al is het in Amsterdam gemaakt. |
||||||||||||
over tegels gesproken... |
||||||||||||
De moderne replica verraadt zich onmiddellijk door zijn formaat 15x15cm. Oud-Hollandse tegels zijn namelijk 13x13cm en dat ook niet precies omdat de centimeter nog niet bestond. Buitenlandse fabrieken willen nog wel eens het antieke formaat met een antiek uiterlijk leveren. De volgende stap is de tegel met alleen vier hoekmotieven die elk hun eigen naam hebben. |
||||||||||||
Weer een stap verder is centraal een decoratie aangebracht, al of niet in een cirkel, ruit of accolades en ook niet altijd met hoekmotieven. |
||||||||||||
Tenslotte zijn er de volledig gedecoreerde tegels, met voorstellingen uit dagelijks leven, de jacht, kinderspelen of de bijbel. Dit zijn de duurste soorten, afhankelijk hoeveel schilderwerk er in ging zitten. Hieronder ziet u een tweede kleur waarmee gedecoreerd werd: mangaan die beduidend minder vaak voorkomt. De duurste tegel was de in meerdere kleuren gedecoreerde. |
||||||||||||
Amsterdamse gebouwen -18 (slot) |
||||||||||||
Victoria Hotel Locatie |
||||||||||||
Geschiedenis |
||||||||||||
In 1889 verscheen in de Amsterdamsche Courant het bericht dat het hotel vijf huizen aan het Damrak en drie op de Prins Hendrikkade had aangekocht. Daaronder bevond zich het historische, uit 1633 daterende Huis-met-het-torentje, dat eeuwenlang de hoek van het Damrak had gemarkeerd. Niet alle panden waar de vennootschap haar zinnen op gezet had, konden worden verworven. Twee oude huisjes aan de Prins Hendrikkade bleven vanwege de te hoge vraagprijs onbereikbaar. Toen de tijd begon te dringen, besloot Henkenhaf maar om deze huisjes heen te bouwen. Dit verklaart de twee bijzondere, door het hotel ingekapselde geveltjes. |
||||||||||||
Het Victoria hotel was het eerste hotel in Nederland waarin elk gastenvertrek elektrisch werd verlicht en had bij de opening al dubbele ramen om geluidsoverlast tot een minimum te beperken. Het hotel heeft vanwege zijn moderne inrichting en centrale ligging al menig gast mogen verwelkomen. Zo zouden Mata Hari, Billy Graham, Louis Armstrong, Zarah Leander, de Britse actrice Glenda Jackson en rock-and-roll legende Fats Domino in het hotel gelogeerd hebben. |
||||||||||||
Aan het einde van de oorlog huisde in het hotel een SS-eenheid die op 7 mei 1945 het vuur opende op voorbijgangers, bijna gelijktijdig met de schietpartij op de Dam. Hierbij kwam een Nederlandse marechaussee om het leven. Aan de gevel op de Prins Hendrikkade is een gedenkplaat aangebracht (foto). |
||||||||||||
Op 13 juli 2001 is het Victoria Hotel door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed aangewezen als beschermd monument vanwege de cultuurhistorische waarde van het bijzondere gevelontwerp en het stedenbouwkundig belang vanwege zijn ligging. Het hotel behoort sinds september 1993 tot de Park Plaza Hotels-groep. |
||||||||||||
Prins Hendrikkade 46 en 47 |
||||||||||||
Publieke werken
Zoals gebruikelijk komen alle afbeeldingen weer uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
Tenslotte |
||||||||||||
Column: Vergane glorie |
||||||||||||
eet meneer waar ik de beurs vindt?” De arme bezoeker die op weg is naar de aloude beurs, hij kon lang zoeken. “De beurs, mijn goede vrind, is afgebroken”. Gesloopt was de beurs en had plaatsgemaakt voor een miezerig pleintje met de hoogdravende naam Rembrandtplein. Op het standbeeld van de grote schilder moeten we nog even wacht… tot sint-juttemis. Op het beloofde plantsoen zullen we ook nog even moeten wachten, voorlopig is het een speelplaats voor belhamels geworden. |
Ze zijn aan het duwen om onze goede koning Willem te laten aftreden. Hij moet plaatsmaken voor de held van Quatre-Bras, maar er zijn er maar weinig die dàt zien zitten. Er gaan rare geruchten over zijn zoon en of we dáár nou op zitten wachten? Niet alles dat koning Willem regelde was even goed, zijn Handelmaatschappij heeft aan de vrije handelaren veel kwaad gedaan. De Nederlanden zijn geen land van monopolies maar van vrije handelsgeest. Ook de scheepvaart zit in een keurslijf, je vaart voor de NHM of je kan barsten. Maar verder over onze koning geen kwaad woord! Op de Kweekschool voor de Zeevaart leren ze de praktijk op een schip dat in de tuin ligt. Zeilen zetten en reven is dan eenvoudig, op zo’n stabiel schip. Zodra de afgestudeerden dan in de echte praktijk ervaren dat een schip zelden zo stil ligt als op school worden ze zeeziek naar hun slaapplaats gedirigeerd. Dan knappen echte zeelui de klus wel op. Amstelhof, het besjeshuis van de Diaconie, ligt prachtig aan de Binnen-Amstel en heeft een even prachtig park achter het huis waar de grijsaards zouden kunnen wandelen en verpozen, maar… het is verboden terrein voor ze. In het park wandelen de dominees met hun vrouwen en kinderen en drinken daar ’s middags thee. De oudjes worden geweerd omdat de diacones bang zijn voor vernielingen aan de beplanting. Dat laten ze liever aan hun verwende kinderen over. Wat is er van de milddadigheid van onze goede voorvaderen overgebleven?
|
|||||||||||
Bij de afbeeldingen: de Hulpbeurs op de Dam, die daar stond tussen de afbraak van de beurs van Hendrick de Keyser en de opening van de nieuwe beurs van Zocher Sociëteit De Vriendschap op de Dam, later Grand-Café Mulder en nog later College Zeemanshoop. Tot Zeemanshoop het gebouw kocht, had het steeds ruimte gehuurd in datzelfde gebouw. De tuinen achter het Diaconie Oude Vrouwen en Mannenhuis en Corvershof Durft u een jaartal aan het bovenstaande verhaal, of liever tirade te hangen. Dan weten wij meteen of de columns gelezen worden. Laat het ons weten via deze link |
||||||||||||
Bullebak gesloopt? |
||||||||||||
Het Cuypersgenootschap (CG) en de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB) hebben bezwaar aangetekend tegen de sloop van de Bullebak, de 19de-eeuwse plaatbrug over de Brouwersgracht in de Marnixstraat. De brug is een gemeentelijk monument. Een aantal maanden geleden werd onze redactie benaderd door een ingenieur van PW of wij enig idee hadden wat men onder het wegdek zou vinden als de oude stenen wallekant gesloopt ging worden. Wij gingen er als vanzelfsprekend van uit dat die alleen vernieuwd zou worden, niet dat het deze kant opging. Wij hebben PW voorzien van de werktekeningen van de herinrichting van 1810 (gewoon in de Beeldbank) maar vragen ons nu af of we spijt moeten hebben. Lees meer over het bezwaar en de achtergronden bij de VVAB via deze link |
||||||||||||
Zomaar... |
||||||||||||
Andreas Theodorus Rooswinkel (1838-1909) was in Leeuwarden geboren en werd beroepsfotograaf. Hij werkte eerst in zijn geboortestad om in 1868 naar Amsterdam te verhuizen, waar hij incidenteel al vanaf 1862 werkzaam was. Hij bracht zijn werk onder bij diverse uitgeverijen van ‘carte de visite-’ en kabinetfoto’s, het meeste bij de gebroeders Douwes. Hij vervaardigde glasnegatieven, aanvankelijk in albuminedruk maar in zijn latere leven ook in gelatine-zilverdruk. In deze kolommen maken wij graag gebruik van zijn foto's. Deze week een uitstapje naar de Buitensingel. Wat in 1854 de Maatschappij voor de Werkende Stand was gelukt, een vereniging die jonge handwerkslieden van de straat hield en via een programma van activiteiten op een hoger geestelijk plan bracht, dat wilden de katholieken ook en richtten in 1868 de Sint Jozef Gezellenvereniging op. De initiatiefnemers wezen de kapelaan Jhr. Van Nispen tot Sevenaer van de gesloopte Sint Catharinakerk (Singel) aan om de vereniging te organiseren. Van Nispen verenigde gezellen en patroons in één vereniging en legde de nadruk op verheffing van het ambacht waardoor de handwerker vanzelf liefde voor het vak kreeg en weer trots kon zijn op zijn scheppingen. Dat was niet nieuw; mensen als Cuypers, Violet-le-Duc (Fr) en William Morris (UK) gingen hem voor. |
||||||||||||
In 1875 kocht de vereniging het buiten 'Rust Lust' aan de Buitensingel en liet in overleg met de plannen voor toekomstige bebouwing langs de genormaliseerde Singelgracht door bestuurslid en architect Uriot een neo-gotisch gebouwencomplex in de vorm van een Grieks kruis neerzetten. Van Nispen hield een dikke vinger in de pap en mede-bestuurslid Pierre Cuypers hield zich bewust afzijdig. Het complex kon in 1876 in gebruik genomen worden en werd in 1889 nog uitgebreid. De foto van Rooswinkel werd gemaakt voordat de omringende huizen er kwamen. |
||||||||||||
Alleen de noordgevel van de in het complex opgenomen Sint Hubertus-kapel kwam aan de latere Stadhouderskade, de rest lag allemaal ingesloten binnen de bebouwing van Ruysdaelkade en Stadhouderskade. Naast de kapel was een smalle gevel met een toegangspoort naar het inpandige. Dat werd ook de ingang van het theater dat na WO2 in het Van Nispenhuis ontstond. Na 1968 kwam een groot deel van het complex als bergruimte voor de Nederlandse Operastichting en Theater Globe in gebruik. Foto's van boven naar onder: Stadsarchief Amsterdam - idem - Nationaal Archief |
||||||||||||
Deze week honderd jaar geleden |
||||||||||||
Zaterdag 1 november 1919 - Receptie vanwege het 50-jarig bestaan van de Deli- Maatschappij. Op 7 juli 1863 zette Jacobus Nienhuys voet aan wal te Laboean/Deli op de oostkust van Sumatra. Daar ontdekte hij de gunstige omstandigheden voor de teelt van tabak, met name voor de aanplant van eersteklas dekblad. Dat leidde in 1869 tot de oprichting van de Deli-maatschappij. Nu, na 50 jaar, is deze maatschappij een zeer belangrijke speler op de wereldmarkt en aanvoerder van vele zuster- en dochtermaatschappijen. Vandaag is op het kantoor van de Deli Maatschappij een receptie en het belang van het bedrijf wordt geïllustreerd door de keur aan bezoekers die acte-de-presence geven: de directeur van de Nederlandsche Bank, de Twentsche en Javasche Bank, de directeur van het Koloniaal Instituut, de voorzitter van verkooplokaal Frascati, directeuren van veembedrijven en stoomvaart-maatschappijen, de Deli-spoorwegmaatschappij en directeuren van diverse zuster- en dochtermaatschappijen. Onder de meest aansprekende geschenken een borstbeeld van Nienhuys, een plaquette en een gedenkpenning. Bij dit alles is de inmiddels 83-jarige oprichter zelf aanwezig. Na de receptie gaat een deel van de genodigden mee naar restaurant Trianon (Hirschgebouw) voor een diner. Hierboven: portret van Jacobus Nienhuys, hieronder het toenmalige hoofdkantoor Herengracht 286-290 en Nienhuys op een plantage op Sumatra bij het keuren van dekblad. Foto's: A'damse Grachtenhuizen.nl |
||||||||||||
Oude afleveringen |
||||||||||||
Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2019. De keuze 2014 t/m 2018 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar. |
||||||||||||
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | wk01 | wk02 | wk03 | wk04 | wk05 | wk06 | wk07 | |
wk08 | wk09 | wk10 | wk11 | wk12 | wk13 | wk14 | wk15 | wk16 | wk17 | wk18 | wk19 | |
wk20 | wk21 | wk22 | wk23 | wk24 | wk25 | wk26 | wk27 | wk28 | wk29 | wk30 | wk31 | |
wk32 | wk33 | wk34 | wk35 | wk36 | wk37 | wk38 | wk39 | wk40 | wk41 | wk42 | wk43 | |
wk44 | wk45 | wk46 | wk47 | wk48 | wk49 | wk50 | wk51 | wk52 | Oudjaar | |||
Aanmelden voor deze digitale uitgave - Afmelden voor deze digitale uitgave |