week 21-2019 |
||||||||||||
Fotoquiz snelste |
||||||||||||
De snelste met het juiste antwoord op de foto van vorige week was Jos Mol.
Met een bepaald satanisch genoegen zocht hij deze moeilijke foto voor u uit. Op de uitstekende lichtreclame stond een tekst die naar het antwoord zou leiden, dus die moest weggepoetst worden.
Jos heeft wel een hint voor u: "ook al is het vandaag geen dierendag, deze foto heeft wel met dieren te maken". Waar is dit?Oplossingen via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
Vereniging ‘Steun voor doortrekkenden’, Hachnosas Ouregiem in de Weesperstraat 2 was het gebouw van een joodse vereniging die ondersteuning leverde aan geloofsgenoten die via Amsterdam op doortocht waren naar bestemmingen overzee. De vereniging was opgericht in 1905, ten tijde van de nieuwe stroom vluchtelingen na een tweede pogrom in Rusland. Van het eerste bestuur maakte opperrabbijn Palache deel uit. Het eerste onderdak was in de Manegestraat, later kon dit pand in de Weesperstraat in gebruik genomen worden. [...] Een belangrijk deel van de aanschafprijs kwam uit een gift van het Groot-Russisch Comité. In Rotterdam had de vereniging nog een zuster-organisatie ‘Montefiore’ die in de beginfase het verenigingswerk in Amsterdam met raad en daad bijstond. Lees meer over de directe aanleiding voor de vlucht van veel Joden uit Rusland en Oost-Europa na de tweede golf van pogroms vanaf 1902. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Jos Mol, Anneke Huijser, Ria Scharn, Arjen Lobach, Kees Huyser, Anna Denekamp, Harry Snijder, Ron Huissen, Adrie de Koning, Anje Belmon, Otto Meyer, Anthony Kolder, |
||||||||||||
Fotoquiz: Jos' keuze |
||||||||||||
Zo..., ga er maar aan staan! Jos had zo bedacht dat u hier even de tanden in moet zetten om dit op te lossen. De foto is bijna een halve eeuw oud maar het pand met de stoep staat er nog steeds. Jos heeft wel een hint voor u: "ook al is het vandaag geen dierendag, deze foto heeft wel met dieren te maken". Klopt! Dezelfde hint als in de vorige rubriek. De vraag is: Waar is dit?Oplossingen graag via deze link Het is overigens puur toeval dat deze week Jos Mol de snelste was met de oplossing van de foto in de eerste rubriek en dat zijn keuze-foto net aan de beurt was om gepubliceerd te worden. Foto: Stadsarchief Amsterdam; fotograaf hoort u volgende week. |
||||||||||||
Oplossing: Anje's keuze |
||||||||||||
Waar in de oude kern zijn huizen in de stijl van de Amsterdamse School gebouwd? Dat was de vraag die u moest oplossen om hier uit te komen. Het was Anje's bedoeling dat u uitkwam in de Nieuwe Uilenburgerstraat waar o.a. dit huis gebouwd werd bij de sanering van Uilenburg in de 20-er jaren. Het huis staat op de hoek met de Oostersekade. Foto: Stadsarchief Amsterdam Op de foto hieronder nog even de oude situatie met links de Uilenburgerstraat en rechts de Batavierstraat. Het complete huizenblok daartussen werd afgebroken, net als de overkant van de Batavierstraat. De nieuwe huizen vormen nu met de Oudeschans een nieuw huizenblok. Op de voorgrond de Peperbrug. Foto: Stadsarchief Amsterdam Op de Street View helemaal onderaan ziet u iets meer omgeving. Rechts op de achtergrond de hoek Kalkmarkt en Binnenkant. De Montelbaanstoren staat achter de bomen verscholen.
|
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Fanta Voogd, Onno Boers, Ria Scharn, Adrie de Koning, Anneke Huijser, Harry Snijder, Hans Goedhart, Jos Mol, Mike Man, Anthony Kolder, |
||||||||||||
Heeft u ook een opvallende foto gevonden? |
||||||||||||
Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Graag via deze
link en alléén via deze link a.u.b. |
||||||||||||
Fotoquiz Waar? Wat? |
||||||||||||
Opnieuw hebben wij het antwoord, dat al in de foto stond, moeten blurren. De vragen zijn: Waar is dit?Welk instituut (naam) gebruikte dit gebouw toen de foto gemaakt werd?Oplossingen graag via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
De hobby-fotograaf die deze foto in 1863 maakte, was Jacob Olie. Jacob Olie was tekenleraar op de eerste ambachtsschool in Amsterdam. De school had een voorganger op de Oudezijds Voorburgwal, maar daar mocht men een lokaal gebruiken in een andere instelling. Dit was het eerste echte eigen gebouw van de hand van architect J.H. Leliman. Het adres was Gravenstraat 22. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Ria Scharn, Onno Boers, Anje Belmon, Anneke Huijser, Peter Pijst, Adrie de Koning, Jos Mol, Mike Man, |
||||||||||||
Met de camera op pad... |
||||||||||||
Nu eens geen historische foto, alhoewel het wel om een historische omgeving gaat. Deze kwam Fred Houthuijs tegen en dacht meteen aan u. De vraag is: Waar is dit?Laat het ons weten via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Foto van vorige week |
||||||||||||
Als u zich niet van de wijs liet brengen en de toren op de achtergrond eens goed bekeek, had u snel door dat dit de Oudekerkstoren is. Dan gaat de rijtoer over het Damrak, dat om te beginnen. Na zoeken in de Beeldbank blijkt de foto in 1891 gemaakt te zijn. Toen was er nogal wat aan de hand op het Damrak. Twee grote bouwprojecten vergden een noodoplossing: Berlages beurs en het nieuwe postkantoor. De beurs van Berlage kwam op de plek waar de Korenbeurs stond. Het hoofdpostkantoor moest afgebroken worden voor het nieuwe gebouwd kon worden. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
De nieuwe Korenbeurs zou opgenomen worden in Berlages beurs. In afwachting daarvan werd een hulp-korenbeurs aan de achterkant van Zochers beurs geplakt; zie tekening boven. |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Carol de Vries, Jos Mol, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Anje Belmon, Ria Scharn, Kees Huyser, Harry Snijder, Han Mannaert, Otto Meyer, Mike Man, Robert Raat, |
||||||||||||
De Oud Burgemeesters van Amsterdam -12 |
||||||||||||
Job Cohen (1947-) Personalia |
||||||||||||
Algemene kenmerken van Cohen en belangrijke gebeurtenissen tijdens zijn ambtsperiode |
||||||||||||
Op 27 januari 2006 verklaarde Cohen dat hij in principe voor een tweede termijn van vijf jaar als burgemeester beschikbaar was. In 2010 stelde Cohen zich kandidaat voor het lijsttrekkerschap van de PvdA. Cohen zou dan per direct zijn burgemeestersfunctie neerleggen. Omdat hij tevens kandidaat zou worden voor de functie van minister-president, werden twee peilingen gehouden waaruit bleek dat hij de steun had van een groot deel van het Nederlandse electoraat als minister-president. Bij de Tweede Kamerverkiezingen was de PvdA gestegen van 13 naar 27 zetels, slechts één zetel minder dan de VVD. Uiteindelijk moest Cohen het onderspit delven toen op 14 oktober 2010 een kabinet werd geïnstalleerd van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV (Rutte I). Onder leiding van Cohen werd de PvdA toen de grootste oppositiepartij in het parlement. In 2012 legde hij zijn functie als partijleider en fractievoorzitter neer. Als reden gaf hij op dat hij er onvoldoende in slaagde de 'fatsoenlijke samenleving' geloofwaardig voor het voetlicht te brengen. In werkelijkheid was Cohen niet opgewassen tegen het Tweede Kamervolk! Na zijn 'plotselinge' aftreden werd zijn functie enige tijd waargenomen door Lodewijk Asscher (foto bij afscheid van Cohen als burgemeester). |
||||||||||||
Wetenswaardigheden Foto's onder: onthulling monument Muiderpoortstation 2002 |
||||||||||||
Ambtswoning |
||||||||||||
Andere bestuurders, aftreden en opvolger
Alle foto's komen zoals gewoonlijk uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders vermeld |
||||||||||||
Column: winkelwaardigheden -2 |
||||||||||||
inkels zijn nu onlaain meneertje.’ Dat zei de man die woensdag naast me zat op het bankje op het Haarlemmerplein. ‘Weet U wat het is, meneertje, de winkels benne… o wacht U eens effe, U bent die meneer die mijn vorige maand heb gehollepe aan dat bakkie scheerschuim. Van ‘De Vergulde Hand’. Dat was fideel meneertje, dat ken ik waardere! U houdt er eentje tegoed van Dirrek,…een pikketanussie in de ‘Blauwe Druif’, of ben U van de blauwe knoop, ha ha.’ Ik zei dat een pikketanussie mij wel wat leek en omdat we allebei een beetje doorgezeten waren, besloten we alvast kroegwaarts te gaan om onze knarsende kelen te smeren. ‘Het is een heerlijk buurtje meneertje, hierroo, die Haarlemmerstraat en de Dijk…, ik ben hierroo geboren, hierroo in de Binnen Oranjestraat 11. Daar ziet U, boven dat winkeltje..., daar was een slagerijtje. Ik ben zogezeid een Jordanees. Maar die ouwe winkeltjes motte ze met rust late, vinnu ook niet?’ Ja dat vonnik ook wel. ‘Je heb hier van alles, zelfs een paar biejoskopies.‘ “De Mof”, “De Mof”, daar was ik altijd gek op. Toen ik kolensjouwer was, haalde ik daar me mensjester hessies. En die broeke, meneertje, die versleet je niet, écht oerhollandse bedrijfskleding, uit Enschede geloof ik… wereldkwaliteit meneertje! Weedu wat ik bedoel? Trouwens, nu we het toch over winkels hebbe, we lope eerst effe naar Marie, van "’t Zonnetje”. Die hep zoon leuk koffienerinkie. Stamt zelfs uit de zeventiende eeuw geloof ik.’ |
Marie schonk gelijk twee bakkies in voor de twee meneertjes en ze vertelde voor de honderdste keer dat kwade krachten ervoor zorgden dat in veel steden kleine goedlopende ambachtelijke zaakjes met enorme snelheid verdwijnen, aan hun succes ten onder gaan zogezegd. Straten als de Haarlemmerstraat en Haarlemmerdijk waren na een eerdere verslopping helemaal top of the bill! De gezelligste winkelstraat van ons kikkerlandje en van heinde en ver liep men de drempel van Marietje plat. Maar dan komt het gevaar! Verhuurders ruiken geld en gaan vanwege het succes exorbitante huren eisen en daardoor leggen de hardwerkende winkeliertjes het af, waardoor alleen de mondiaalbekende parfummerken en kledinglijnen er een bestaan kunnen hebben…, exit gezelligheid! ‘Huile met de pet is het!’ volgens Dirrek. ‘Maar dur is verzet!!’ ‘Zeker,’ zei Marietje, ‘zoals bij Jacob Hooy, de drogist op de Nieuwmarkt! De mensen pikten het niet en… door al die volksopstanden die er spontaan onstonden is de winkel tóch gered!’ PS: In o.a. Wenen en Parijs is de laatste jaren een begin gemaakt met het oppimpen van zeer oude winkeltjes.
|
|||||||||||
Bij de afbeeldingen: Café De Blauwe Druif Marie Louise Velder met hond Fietje Links: Manchester kleding De Mof van Schuttersveld Café De Blauwe Druif Koffiewinkel dreigt te verdwijnen
|
||||||||||||
Pleziertuinen, uitspanningen: Stadlander |
||||||||||||
Was de Buitensingel eeuwenlang het zondagse uitje voor Amsterdammers, een afstekertje naar de Boerenwetering gaf extra plezier. In deze idyllische omgeving had zich herberg Stadlander neergelaten. Bij de herberg was een kolfbaan, met 130 voet (38m) de grootste die de stedelingen konden vinden (onder). Langs de Boerenwetering was geen looppad aan het water, maar via diverse paden door de polder - waaronder het Zaagmolenpad - was Stadlander toch te bereiken. Leuker was het om je voor een stuiver van de Weteringpoort of het Polderhuis er naartoe te laten roeien. Op diverse afbeeldingen is de ‘tentboot’ van Stadlander vereeuwigd (links).
|
||||||||||||
Stadlander was in de tweede helft van de 17de eeuw gevestigd in een voormalige schuilkerk van de Katholieken. Die dateerde al van begin 17de eeuw maar de parochianen kerkten na 1641 liever wat dichterbij, in twee huizen in de Jodenbreestraat: de huizen Moyses en Aäron, nog steeds een schuilkerk natuurlijk. Na hun vertrek veranderde Dirck Stadtlander, een voormalige kleermaker uit het Duitse Trevelgum, de kerk in een herberg. Bij de herberg hoorde een lap grond waarop een kolfbaan werd aangelegd. Kolven was immers dé sport in de 17de en 18de eeuw. Het geheel, goede herberg, kolfbaan en de prachtige omgeving (links), maakte een groot succes van Stadlander. Het succes was zo groot dat anderen meeliftten en in de buurt soortgelijke etablissementen neerzetten. Zo ontstond in 1796 op een naastgelegen stuk grond, waarop al een grote tuin ‘Gunst van Boven’ was, Groot-Stadlander, ook wel Nieuw-Stadlander genoemd. Daar weer naast ontstond nog zo’n pleziertuin: Konijnenberg. |
||||||||||||
Herberg Stadlander bleef tot 1694 in handen van de familie Stadtlander en werd daarna kort na elkaar doorverkocht tegen steeds hogere bedragen. Elke exploitant bracht weer verbeteringen aan; de eerder genoemde kolfbaan wordt met de enorme afmetingen voor het eerst in 1792 genoemd. Een advertentie uit 1812 maakt melding van het optreden van koorddansers, een groot orkest en een ‘veldfeest’. Stadlander, inmiddels Oud-Stadlander, werd in datzelfde jaar 1812 verkocht aan iemand die andere plannen met het geheel had. Enkele jaren later bleken alle gebouwen gesloopt te zijn. Groot-Stadlander houdt het langer vol, maar zodra Sarphati deze buurt toegewezen kreeg om zijn chique woonwijk tegenover zijn Paleis voor Volksvlijt te ontwikkelen, betekende dat het einde voor de pleziertuinen. In 1866 verdwijnen alle etablissementen en wordt uiteindelijk over het Zaagmolenpad de Albert Cuijpstraat aangelegd, die precies op het punt waar ooit Stadlander stond via een brug verbonden wordt met het Museumkwartier. Aan de brug kwam de diamantslijperij van Kampfraath, later Moppes en nog later veranderd in hotel Sir Albert (zie Street View hierboven). Alle afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders vermeld. |
||||||||||||
Vraagje |
||||||||||||
Hans Standaar kwam deze foto tegen van de ingang van het Burgerweeshuis in de Kalverstraat. Die paal intrigeert hem. Zijn vraag is: "wat is het en waarvoor dient het?" |
||||||||||||
Als hierboven sprake is van een verbouwing ten dienste van het weeshuis betekent dit dat er voorheen al iets stond. Na de alteratie van 1578 werd het Sint Luciënklooster in beslag genomen en ter beschikking gesteld van het weeshuis voor gereformeerde wezen. De stad nam alle taken over die voorheen door de Katholieke kerk vervuld waren. Dat gold alleen voor lidmaten van de gereformeerde kerk. Alle andere gedoogde protestantse stromingen zochten het maar zelf uit. Het confisqueren van kloosters en kerken betekende niet dat de bewoners verdreven werden. Zij kregen een lijfrente en een behuizing aangeboden, veelal op het terrein van de Clarissen, waar we de straatnamen Eerste- Midden- en Derde Klooster aan overhielden. Daarvoor leverden nonnen en monniken alle inkomsten uit vastgoed in. Behalve de inkomsten van het Sint Luciënklooster kreeg het weeshuis ook die van het Kartuizerklooster ter beschikking. Dat werd nog een vele jaren slepende zaak: de abt was met enkele medestanders naar Haarlem uitgeweken met medeneming van de complete administratie van het vastgoed en de inkomsten daaruit. De weeshuisdirectie animeerde ex-monniken te verklappen welke gronden tot het kloosterbezit hoorden, zodat ook die geconfisqueerd konden worden. Dat lukte maar ten dele. De ets hierboven geeft het Sint Luciënklooster weer zoals het op de kaart van Cornelis Anthonisz van 1544 voorkomt. Langs het klooster loopt de smalle Begijnensloot die van klooster en aansluitend begijnhof een eiland maakte. In de voorgrond is de Kalverstraat, maar tussen Begijnensloot en Kalverstraat lag nog het complex van het Heilig Sacramentsgastuis waarop de jongensafdeling van het weeshuis kwam en welke verbouwing Joost Jansz. Bilhamer voor zijn rekening nam en die in 1581 afgerond werd. Langs de bebouwing rechts loopt de Sint Luciënsteeg en de brug aan het eind daarvan ligt over de Nieuwezijds Voorburgwal. Het blijkt wel dat er sindsdien flink verbouwd en bijgebouwd is. Lees meer... |
||||||||||||
Deze week honderd jaar geleden |
||||||||||||
Woensdag 28 mei 1919 - De Gemeenteraad spreekt een machtswoord en verwerpt het tamelijk dwingende advies van architect De Bazel om de nieuwbouw van de westwand van de Vijzelstraat tussen Singel en Herengracht uit te voeren in arcadebouw. De Raad vindt dat De Bazel zich bij adviseren dient te houden en geen dictaat moet uitvaardigen. De Bazel neemt de Parijse Rue de Rivoli als inspiratie; bekijk zelf wat hij bedoelde. De Raad wil niet verder gaan dan de oplossing van Van Gendt in de Raadhuisstraat-galerij. Beide oplossingen worden getorpedeerd door de Engelse investerings-maatschappij die het Grand Hotel Centraal (Carltonhotel) wil bouwen. Véél te geringe bouwdiepte voor een hotel. Dit is een dilemma. De bouwdiepte is zo ondiep omdat twee hoog geschatte monumenten behouden moeten blijven: Philip Vingboons' huis voor Joan Huydecoper (Singel 548) en burgemeester Boreels huis (Stuarthuis; Herengracht 507). Carlton krijgt zijn zin, het trottoir wordt inpandig opgelost, ten koste van de diepte van de winkels. Een duister spelonk is geboren! Foto: Het Carltonhotel zoals het geworden is; opening 1928, juist op tijd voor de Olympische Spelen (SAA) |
||||||||||||
Oude afleveringen |
||||||||||||
Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2019. De keuze 2014 t/m 2018 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar. |
||||||||||||
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | wk01 | wk02 | wk03 | wk04 | wk05 | wk06 | wk07 | |
wk08 | wk09 | wk10 | wk11 | wk12 | wk13 | wk14 | wk15 | wk16 | wk17 | wk18 | wk19 | |
wk20 | wk21 | wk22 | wk23 | wk24 | wk25 | wk26 | wk27 | wk28 | wk29 | wk30 | wk31 | |
Aanmelden voor deze digitale uitgave - Afmelden voor deze digitale uitgave |