Fotoquiz Amsterdam - Theo Bakker's Domein
Hieronder staan drie historische foto's of prenten van topografische situaties in Amsterdam en u raadt om welke gebouw, straat, plein, gracht, enz. het gaat. Hieronder staat ook een link, waarmee u de oplossing kunt doorsturen. De foto's of prenten komen uit de rijke collectie van het Stadsarchief Amsterdam. De keuze ligt in principe binnen de Singelgracht of ik ben van mening dat een beetje Amsterdammer de situatie moet herkennen. Als de afbeelding van buiten de Singelgracht is zal dat uitdrukkelijk vermeld worden.
Hieronder drie historische foto's voor week 51. Eén punt per goed antwoord in de competitie die t/m week 51 duurt. Stuur uw oplossing vóór volgende week vrijdag via deze link.
1.
Thema: gedempt..., maar dat betekent niet dat je het voorgoed kwijt bent. Je kunt het altijd weer opengraven. Voor enkele van bijgaande foto's bestaan inderdaad vage plannen. Het gaat bij deze foto niet om de gracht op de voorgrond maar om de dwarsgracht.
2.
Het water benoemen is niet genoeg. Wie zijn de heren op de wallekant en wat doen ze?
3.
Een beetje vaag? Moet ook, anders was het een weggevertje.
De oplossing van vorige week
1.
Singel 403, hoek Spui. Het gebouw is verdwenen en heeft plaats gemaakt voor een laagbouw met café/restaurant. Waarom werd dit gebouw afgebroken? Nou..., hierom.
Dit is de situatie na de verbreding van de doorgang Spui-Singel. Nog niet riant, maar let op de bredere trottoirs.
2.
Oostenburgergracht t.h.v. nr. 19-23.
Achter het hek onder de bomen was het spooremplacement van de HIJSM, waar het in week 24 om ging.
3.
Rusland oneven zijde, met op de achtergrond kerkgebouw De Star (1848-1929), gewijd aan de Heilige Augustinus. Er is een hoop veranderd en gesloopt in het Rusland, maar de drie pandjes van de foto staan er nog. De ingang van de kerk helemaal rechts is mèt de kerk in 1932 verdwenen.
"Toen aan het eind van de negentiende, maar vooral in de twintigste eeuw een leegloop uit het centrum van Amsterdam plaatsvond, had dat ook zijn gevolgen voor de parochie. Toen het kerkgebouw aan een grote (en kostbare) onderhoudsbeurt toe was, kon het geringe aantal parochianen het geld daarvoor niet meer opbrengen. Men besloot de parochie te laten verhuizen naar een nieuwe stadsbuurt in Amsterdam West. Een noodkerk aan de Baarsjesweg maakte het mogelijk de kerk aan het Rusland op 13 januari 1929 defentief te sluiten alvorens in 1932 de nieuwe kerk aan de Postjesweg kon worden betrokken. Met het oude kerkgebouw liet men tevens de naam 'de Star' achter. Het nieuwe gebouw heette eenvoudig Augustinuskerk".
--bron: Stadsarchief
Voor het hele verhaal van het Stadsarchief: klik hier.
Als dit verhaal u bekend voorkomt kan dat kloppen. Dit gaat over dezelfde kerk die ter sprake kwam bij de foto van de Van Spilbergenstraat in week 38.
Waar is of was...?
Trots als een pauw was de stad Amsterdam op deze innovatie: een asfaltstraat!! Maar waar?
Achter die 'trots' werd de werkelijke reden verborgen gehouden. Waarom er hoge kosten gemaakt werden voor asfaltstraten? Bij het geringste oproertje werd een klinkerstraat namelijk opengehakt met een tweeledig doel: de mobiliteit van de overvalwagens van de politie de doorgang te belemmeren en vervolgens munitie bij de hand te hebben om zich tegen diezelfde prinsemarij te verweren. Dat was in één klap voorbij.
De Vliegenkelder
Deze herberg was te vinden op de Brouwersgracht, hoek Nieuwe Wagenstraat.
Geen probleem voor Anneke Huyser, die prompt met het juiste antwoord kwam.
Het verhaal komt van Herman Missët, die het als bijschrift bij een plattegrondje van deze plek plaatste (zie afbeelding hieronder). De tekening werd ons ter publicatie afgestaan door zijn kleinzoon Justus Houthuesen. De aquarel zelf staat in de Beeldbank.
De foto links werd in dezelfde periode gemaakt als de aquarel van Missët. Nu kunnen we iets verder de straat inkijken, richting Haarlemmerplein.
Het meest rechtse, slechts half zichtbare pand op de aquarel
is de stalling van de AOM op de Brouwersgracht. Na overname door de GTA in 1900 werd deze stalling mee overgenomen en jaar voor jaar uitgebouwd tot de hele hoek tot aan de Vinkenstraat ingenomen werd als remise.
Het Meertensinstituut (KNAW) heeft een iets andere versie van het moordverhaal op de site staan. Die luidt:
VAN OUDS D'VLIEGENKELDER
Aan het einde van de Brouwersgracht, bij de Baangracht, te Amsterdam was een brug geslagen, die reeds aan het begin van de vorige (19de; red.) eeuw werd afgebroken. Zij droeg de merkwaardige naam Moordenaarsbrug, omdat er, vertelde men, in het holst van de nacht op die brug een moord was gepleegd. De dader zou zijn gerechte straf hebben ontvangen, want de moord kwam uit. Toen hij een pot bier dronk in de herbergkelder tegenover de brug, op de hoek van de Wagenstraat, zette zich een zwerm vliegen op zijn gezicht en hoe hij ze ook van zich afsloeg, ze kwamen in steeds groter aantal terug. Toen herinnerden de omstanders zich het gezegde: "'t Zal uitkomen al zouden de vliegen het uitbrengen" en de moordenaar werd gegrepen en veroordeeld. Omstreeks 1860 kon men voor de kelder nog het houten uithangbord zien waarop stond te lezen: "van ouds d'vliegenkelder".
Anneke wandelt...
Anneke stond op de brug in de Hartenstraat over de Herengracht en keek naar het zuiden.
De snelste met het goede antwoord was Ria Scharn.
Carol vaart weer....
Waar voer Carol toen hij deze foto nam? Uw antwoord via deze link.
Herm.M.J.Missët
De metamorfose van vorige week vond zijn aanleiding in nevenstaande aquarel van Missët, die hij maakte van 't Eilandje, vlak voordat het onder het ophoogzand van het Surinameplein zou verdwijnen. De ets van vorige week gaf een stadium later weer, toen het plein al opgehoogd was.
Ook deze aquarel werd weer voor publicatie aangeboden door Justus Houthuesen. Justus beheert de collectie tekeningen en aquarellen van Missët, die in familiebezit zijn gebleven.
Metamorfose
In 1893 fotografeerde Jacob Olie zijn zoons op de Zeeburgerdijk, terwijl ze een activiteit van een stel soldaten gadeslaan. De Zeeburgerdijk is dan nog echt een 'dijk' en van de Indische buurt nog geen spoor. Een paar jaar later begint het ophogen van de polder achter de dijk en in 1900 precies begint de bouw van de eerste woningen van de Indische buurt.
Lees meer over deze plek via:
http://schravendeelr.wordpress.com/
En dan nog even dit...
In het item over gebouw New York en Metz & Co staat een fout. Niet Abercrombie gaf na een jaar de pijp aan Maarten, maar Metz & Co op zijn nieuwe adres Leidsestraat 1-3. In het pand Keizersgracht 455 zetelt vandaag nog steeds Abercrombie. Lees het hele verhaal over Metz & Co op Winkelstories.com.
Met dank aan Els van Wageningen.
De familienaam van de burgemeester van Amsterdam, die tot commissaris der koningin werd benoemd, is niet Roëll maar Röell. De familie is van Duitse oorsprong en de o-umlaut wordt dan uitgesproken als 'eu', dus dient de naam uitgesproken te worden als Reu-el.
Met dank aan Maaike de Graaf.
lees eventueel: http://nl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6ell
Deze week honderd jaar geleden
Woensdag 16 december 1914 - Opening van het nieuwe gebouw van de ‘vereniging ter verbreiding der waarheid’ of kortweg:
De Verbreiding, Elandsstraat 84.
De Verbreiding werd in het jaar 1847 opgericht door de godsdienstleraar T.M. Looman. Getroffen door de armoede en mensonterende leefomstandigheden van de mensen in de Jordaan, zette De Verbreiding zich in voor de noden van mensen.
--bron: Stichting Opvangcentra De Elandsstraat, opvolger en afsplitsing van De Verbreiding
Interieur De Branding, Elandsstraat 84; repetitie Henr. Roland Holst-koor.
De Verbreiding organiseerde onder meer breischolen, een pastoraat voor doven, een tehuis voor 'gevallen' vrouwen en meisjes, bejaardenwerk, buurt- en clubhuiswerk, judolessen, sociaal-cultureel werk voor Armeniërs en Syrisch-Orthodoxen uit Turkije en jongeren uit Marokko. Daar waar mensen in Amsterdam nergens anders terecht konden, vervulde De Verbreiding een rol.
In de jaren tachtig bleek dat ons Buurthuis v/d Verbreiding: De Branding, dat gevestigd was in de Elandsstraat, door een reorganisatie van het sociaal-cultureel werk in Amsterdam zijn werk moest staken. Het bestuur van De Verbreiding zocht naar een geschikte invulling van de doelstelling en bestemming voor het pand.
Oude afleveringen
Weeknummers die dit jaar nog moeten verschijnen betreffen opgaven van vorig jaar.
Het heeft geen zin oplossingen van oude quizvragen in te sturen. De uitslagen zijn immers al gepubliceerd.