Fotoquiz Amsterdam - Theo Bakker's Domein
Hieronder staat een historische foto of prent van een topografische situatie in Amsterdam en u raadt om welke gebouw, straat, plein, gracht, enz. het gaat. Hieronder staat ook een link, waarmee u de oplossing kunt doorsturen. De eerste goede oplossing wint en stuurt dan, na mijn uitnodiging, de volgende opgave in. De foto of prent haalt u uit de rijke collectie van het Stadsarchief Amsterdam. Uw keuze ligt in principe binnen de Singelgracht of u bent van mening dat elke Amsterdammer de situatie moet herkennen. Als de afbeelding van buiten de Singelgracht is zal dat uitdrukkelijk vermeld worden.
De winnaar van vorige week was Ria Scharn. Hieronder haar afbeelding voor week 23. Stuur uw oplossing via deze link.
Oplossing vorige week: Buiten Bantammerstraat 1-13, gezien van het dak van het Amrath Hotel
In deze recente foto gingen diverse hints schuil, waar Aaldrik zich al zorgen over maakte. Zou dit niet te makkelijk worden? De bedrijfswagens op de duidelijk eigen parkeerplaats, de brandtrap en de bouwhoogte van de plaats waar de fotograaf stond zouden al snel op een hotel doen uitkomen, dacht hij.
Dat viel tegen, Aaldrik. Het aantal goede inzendingen was beperkt.
Het rijtje zeventiende-eeuwse huizen staat op de foto links ingeklemd tussen het pand van Zeilinga Kampeerbenodigdheden (PHKade 120) en Binnenkant 17 dat onderwerp van deze quiz was in week 36 van vorig jaar, met de oplossing in week 37.
Ik schreef toen:
Alleen al de - met 17 pandjes toch korte - Buiten Bantammerstraat telde rond 1916 drie eethuizen: Lon-Fat, Sing-Hing en Ng-Ah-Keng. Daarnaast nog drie slaapgelegenheden, annex speelhuizen: Tan-Bow-Wah, Li-Hung-Poh en Wat-Ah-Ling. Dan was er nog een chinese barbier. En allemaal gemarkeerd door chinese karakters aan de pui.
Het pand van Zeilinga is inmiddels afgebroken en vervangen door een nieuw appartementengebouw. Binnenkant 17 staat er nog pront bij; in het diepe pand zijn een aantal appartementen ondergebracht met een ingang aan de Buiten Bantammerstraat.
Op de foto de Buiten Bantammerstraat na de sloop van de even nummers.
Voor een uitbreiding van het scheepvaarthuis werden rond 1920 de huizen Binnenkant 13-16, Prins Hendrikkade 114-119 en Buiten Bantammerstraat 2-20 gesloopt. Die sloop betrof slechts gedeeltelijk het ruimte maken voor de uitbreiding van het Scheepvaarthuis. De rest was voor het bereikbaar maken van een binnenplaats voor leveranciers en parkeerders. De even nummers van de straat werden vervangen door een hoge stenen muur, die op de quizfoto ook te zien is.
Op de foto het hoekhuis Binnenkant 16, vlak voor de sloop
Geschiedenis 24
Deze keer een film van Geschiedenis 24. Het betreft alweer een film over de Amsterdamse haven, deze keer uit 1925.
Klik de afbeelding om af te spelen
Deze week honderd jaar geleden
Maandag 8 juni 1914 – Opening van een nieuw deel van de Lettergieterij Amsterdam v/h N. Tetterode aan de Da Costakade 152-158.
Nicolaas Tetterode (1816-1894) nam in 1851 de lettergieterij van Uitgeverij Broese in Breda over en verplaatste het bedrijf meteen naar Kralingen. In 1856 nam Tetterode ook nog de lettergieterij van De Passe & Menne aan de Bloemgracht 134 in Amsterdam over en verplaatste opnieuw het hele bedrijf, nu naar Amsterdam. In 1874 werkten hier al 44 mensen, die overigens in niet al te beste werkomstandigheden (looddampen) moesten werken, maar wel buitensporig goed werden betaald.
In 1892 had de firma ook Rozengracht 102-104 in gebruik genomen maar kwam nog steeds ruimte tekort. Daarop besloot de directie - Nicolaas Tetterode was in 1894 overleden - in 1901 een nieuw bedrijfsgebouw neer te zetten aan de Bilderdijkstraat 157-165. Daartoe werd de firma in de naamloze vennootschap Amsterdamsche Lettergieterij v/h fa. N. Tetterode omgezet.
Op 7 april 1902 werd de eerste steen gelegd en in 1903 kon het gebouw (architect J.W.F. Hartkamp jr.) in gebruik genomen worden.
De fabriek was 40 meter breed, gebouwd in staal-skeletbouw en bekleed met okerkleurige baksteen. De raampartijen verraden vage Jugendstil-invloeden.
Ter gelegenheid van verdere nieuwbouwplannen trok de NV nieuw kapitaal aan en veranderde de naam opnieuw: NV Lettergieterij Amsterdam v/h N. Tetterode. In 1906 al werd een verdieping opgebouwd en in 1909 werden ter hoogte van het gebouw aan de Da Costakade vier relatief nieuwe woonhuizen opgekocht en afgebroken. Op de vrijgekomen grond verscheen tussen 1912 en 1914 een groot bedrijfs-/kantoorpand met vijf lagen, eveneens getekend door Hartkamp. Tegelijkertijd werd de ruimte tussen de achterkanten van dit nieuwe pand en de bestaande vestiging aan de Bilderdijkstraat overkapt. Op 8 juni werd de nieuwbouw in gebruik genomen.
Naast dit pand had de NV in 1940 de melkfabriek Holland aan de Da Costakade opgekocht en afgebroken. Op deze grond startte de bouw van een nieuw gebouw van de architecten Merkelbach & Karsten. Door de oorlog kwam het werk stil te liggen dat in 1947 pas opnieuw opgepakt werd (zie tussenfase op foto bij dit item hierboven en vergelijk met de foto hieronder). Het duurde tot 1951 tot het gebouw volledig in gebruik genomen was. Op deze locatie kon niet meer uitgebreid worden en werd een deel van de productie in 1962 naar een nieuwe fabriek aan de Generaal Vetterstraat verplaatst.
In 1963 fuseerde Tetterode met papiergroothandel Buhrmann tot Buhrmann-Tetterode. Het gieten van letters was allang verleden tijd en Tetterode was overgeschakeld naar machinehandel en -reparatie (Heidelberger). In 1981 kwam het hele complex tussen Bilderdijkstraat en Da Costakade leeg te staan en werd eigendom van de BAM (en daarna PGGM), die het wilde slopen en vervangen door appartementengebouwen. De buurt kwam in opstand tegen de sloopplannen en het gebouw werd gekraakt: de Rode Tetter was geboren.
http://woonwerkpandtetterode.nl/de-rode-tetter-1981-1996/
Nicolaas Tetterode kennen we nog in een andere hoedanigheid dan industrieel ondernemer. Hij werd gekozen in de gemeenteraad van Amsterdam, waar hij zich stortte op sociale projecten als het speeltuinwerk. Aan hem dankt Amsterdam de eerste speeltuin (1880) in het Tweede Weteringplantsoen (nu: H.M. van Randwijkplantsoen).
Oude afleveringen
Weeknummers die dit jaar nog moeten verschijnen betreffen opgaven van vorig jaar.
Het heeft geen zin oplossingen van oude quizvragen in te sturen. De uitslagen zijn immers al gepubliceerd.
Als snelheid belangrijk is zou het prettig zijn als u precies wist wanneer de nieuwe opgave geplaatst wordt. Dat kan ! U kunt zich op de mailinglijst laten zetten via deze link.