Fotoquiz Amsterdam - Theo Bakker's Domein

Hieronder staan drie historische foto's of prenten van topografische situaties in Amsterdam en u raadt om welke gebouw, straat, plein, gracht, enz. het gaat. Hieronder staat ook een link, waarmee u de oplossing kunt doorsturen. De foto's of prenten komen uit de rijke collectie van het Stadsarchief Amsterdam. De keuze ligt in principe binnen de Singelgracht of ik ben van mening dat een beetje Amsterdammer de situatie moet herkennen. Als de afbeelding van buiten de Singelgracht is zal dat uitdrukkelijk vermeld worden.

Hieronder drie historische foto's voor week 31. Eén punt per goed antwoord in de competitie die tot week 51 duurt. Stuur uw oplossing vóór volgende week vrijdag via deze link.

1.

2.

Als extraatje, niet voor de score: weet u toevallig nog hoe het rijtje huizen achter de bomen genoemd werd?

3.

Wat wordt hier gebouwd?

Sorry! Af en toe moet er een moeilijke tussen om het verschil te maken.

De oplossing van vorige week

1.

Plantage Middenlaan ter hoogte van Artis. Het gebouw rechts is het eerste gebouw van het (Koninklijk, later pas) Zoölogisch Genootschap Artis Natura Magistra. Maar die brug?
Die ligt over de Nieuwe Prinsengracht, die oorspronkelijk van de Amstel tot de Rapenburgergracht (later Entrepotdok) doorliep en daar eindigde met een sluis. De gracht kruist hier de Plantage Middenlaan. In 1864 werd het deel van deze gracht gedempt tussen Muidergracht en Entrepotdok. Het eerste stukje heet nu Plantage Westermanlaan, waar ooit het Panorama stond. De rest werd niet helemaal gedempt maar vormt nu een vijftal vijvers op het grondgebied van dierentuin Artis. En zo oud is deze foto dus. Een beknopte verhaal over Artis komt voor in de PDF over de Plantage.

2.

Westerdok met rechts de oever van het Realeneiland. De straat heet Zandhoek.
Over de Westelijke Eilanden kan je uren vertellen. Lees het bij gelegenheid nog eens door in de PDF.

3.

Ja maar..., dames en heren, hoe heb ik 't nou?! Dit is het Damrak, voordat dit tussen 1873 en '75 verbreed werd.
Natuurlijk is Op 't Water of 't Water goed gerekend. Damrak ging 't hier rond 1830 heten, heb ik me door J.F. Gebhard Jr laten vertellen.

Nog even over de Roetersstraat

Ik kreeg nog een link door van Erwin Meijers betreffende de quizvraag over het Nieuwe Werkhuis aan de Nieuwe Prinsengracht. Het gaat daarbij vooral om bouwkundige details en veel foto's van de huidige situatie: interieur en exterieur.

Het is overigens Roetersstraat, met dubbel 's'. Genoemd naar Hendrik Roeters (1617-1699), o.a. schepen van Amsterdam. Hij bezat uitgebreide stukken land in deze hoek van de stad, die het Roeterseiland werd genoemd. Niet zo'n kunst, want niemand wilde hier zitten en er werd hoogstens 'geboerd', varkens gehouden. Ook was er een glasblazerij.

Gerrit Schuurman

Weer een presentatie van Gerrit Schuurman. Dit keer over de veranderingen van Schans naar Marnixstraat, met het accent op het deel tussen Raamplein en Rozengracht. Daar kwam na het opheffen van de vesting Amsterdam een hoop gore industrie en daarna - en soms daarnaast - de Groenmarkt, tot die verhuisde naar de Centrale Markthallen.

Klik de afbeelding om af te spelen.

Carol voer weer

...door de Oudeschans (heet 't water wel zo?) en wilde hier net de Waalseilandgracht indraaien maar de rondvaartboot heeft of neemt voorrang. Op de achtergond huizen op de Kromme Waal.
Hier heet alles anders; het water dus Waalseilandgracht, de kade links voor brug #283 Oude Waal, na de brug Kromme Waal en de andere oever Binnenkant.
Ik heb geen idee wanneer het gebruik geworden is de kaden naar het water te noemen. Dat was zelden of nooit in Amsterdam. Je woonde aan een gracht of Burgwal maar de kade had vaak een andere naam, bijvoorbeeld naar de markt die er gehouden werd. Weet u bijvoorbeeld hoeveel namen de kaden langs het Singel gekend hebben?

Als die vermaledijde rondvaartboot niet voor die brug had gevaren had u dat wangedrocht van een Waalseilandbrug (#283) van architect J.M. van der Meij vast herkend. Omdat zijn Scheepvaarthuis zo'n succes was gebleken mocht hij ook de brug tussen de Bantamstraten vervangen. Toen hij klaar was bleek pas dat het fraaie Scheepvaarthuis niet voor niets door een heel team architecten en kunstenaars ontworpen was, die later naam zouden maken als vertegenwoordigers van de Amsterdamse School. Die hebben de nodige invloed op het eindresultaat gehad. Van der Meij mocht de hoofdrol opeisen omdat hij een buitenechtelijk kind was van een directeur van een der maatschappijen die het gebouw in gebruik namen. Naam en toenaam bij mij bekend. En dan te bedenken dat Piet Kramer, de bruggenontwerper bij uitstek, deel uitmaakte van dat team. Kent u mijn site over de Amsterdamse School? Dat was mijn eerste wrochtsel op internet, ge'host' door CompuServe. Nooit meer iets van die provider vernomen.

Deze week honderd jaar geleden

31 juli 1914 - Grote anti-oorlogsmeeting op het IJsclubterrein, georganiseerd door de SDAP. En dat op dezelfde dag dat de Franse socialistenleider Jean Jaurès in Parijs vermoord wordt door een fanatieke en oorlogszuchtige landgenoot. Zowel in Duitsland als in Frankrijk is de pro-oorlogstemming dominant aanwezig. Na de moord zit hij vier jaar in voorarrest en na de oorlog wordt hij vrijgesproken omdat hij "zijn land in feite een dienst bewezen had".
De Europese socialisten zijn gefrustreerd omdat zij geen kans zien hun pascifistische boodschap over te brengen op alle gelijkgestemden. Erger nog..., zij marcheren binnenkort welgemoed op naar het front tegen hun kameraden.

Op vrijdag 31 juli 1914 organiseerde de SDAP dus die grote betoging tegen de Eerste Wereldoorlog op het IJsclubterrein in Amsterdam. Op de foto spreekt Troelstra de massaal opgekomen menigte toe. Aansluitend is nog een straatbetoging gepland.

Voorafgaand werd op woensdag 29 juli door de Amsterdamse gemeenteraad de motie-Vliegen aangenomen, waarin de raad zich tegen de op handen zijnde oorlog uitsprak.

Ook op woensdag 29 juli werd de Effectenbeurs voor onbepaalde tijd gesloten. Die gaat binnenkort weer open, maar dan voor heel andere zaken dan effectenhandel. Maar dat zien we over tien weken wel.

Nederland mobiliseert. Hier marcheren opgeroepen militairen over de Sarphatistraat naar de Oranje-Nassaukazerne.

Oude afleveringen

Weeknummers die dit jaar nog moeten verschijnen betreffen opgaven van vorig jaar.
Het heeft geen zin oplossingen van oude quizvragen in te sturen. De uitslagen zijn immers al gepubliceerd.