Fotoquiz Amsterdam - Theo Bakker's Domein

Hieronder staan drie historische foto's of prenten van topografische situaties in Amsterdam en u raadt om welke gebouw, straat, plein, gracht, enz. het gaat. Hieronder staat ook een link, waarmee u de oplossing kunt doorsturen. De foto's of prenten komen uit de rijke collectie van het Stadsarchief Amsterdam. De keuze ligt in principe binnen de Singelgracht of ik ben van mening dat een beetje Amsterdammer de situatie moet herkennen. Als de afbeelding van buiten de Singelgracht is zal dat uitdrukkelijk vermeld worden.

Hieronder drie historische foto's voor week 42. Eén punt per goed antwoord in de competitie die tot week 51 duurt. Stuur uw oplossing vóór volgende week vrijdag via deze link.

1.

Hoekpand 1 en...

(dit hoekpand is inmiddels gesloopt)

2.

hoekpand 2. Het gaat niet om het hoekpand links maar om dat in het midden van de foto.

Van beide foto's a.u.b. minimaal twee straatnamen waar het pand aan grenst.

(dit pand bestaat nog)

3.

Ook deze kerk is gesloopt.

De oplossing van vorige week

1.

Warmoesstraat 163-165 met ingang Sint Jansstraat, ±1936.

Afbeeldingsbestand 010003008029

Hieronder de gevelsteen in Warmoesstraat 163:
Fortuna reikt haar de hand.

2.

Dat was me weer een toestand. Het lantaarnplaatje naar een foto van Bernard Eilers staat in de Beeldbank spiegelbeeldig afgebeeld en bij de juiste weergave (waarvan er meerdere exemplaren in de Beeldbank staan) staat een paar maal als straatnaam 'Smaksteeg', wat onjuist is. Dit is de Engelse Steeg tussen Korte Nieuwendijk en Stromarkt.

Afbeeldingsbestand 010186002710

Ria Scharn en Anna Denekamp maakten me op de fout attent. Ria haalde mijn eigen plattegrondje aan dat in de PDF over het Kattegat en omgeving afgebeeld staat. De enige steeg met een dergelijke blik op de Ronde Lutherse kerk mèt een bocht naar rechts is de Engelse Steeg en niet de Smaksteeg zoals in de Beeldbank bij de tweede versie van de foto van Eilers (Zon in de Steeg) staat.
Fragment plattegrond ca. 1850 -Mortier.

Hier kunnen we meteen inhaken op de serie Wenckebach met teksten van J.F.Gebhard Jr.

De Engelsche Steeg, van de Stroomarkt naar den Korten Nieuwendijk, droeg haren naam reeds in het midden der 16e eeuw, dus lang vóórdat het tegenwoordige Singel een binnengracht was geworden en het noordelijke gedeelte daarvan den naam Londensche of Engelsche Kaai kreeg. Zoowel deze steeg als de aangrenzende waren ruim voorzien van herbergen en vermoedelijk hebben de Engelsche schippers en kooplieden, wier vaartuigen aan den IJkant lagen, allengs hun naam op deze steeg zien overgaan. Het waren echter niet alleen schippers en kooplieden, die daar verblijf hielden. De eerste Gereformeerde leraar te Amsterdam, Pieter Gabriël, heeft in 1566 in de Engelsche Steeg gewoond en hield aldaar des Zondags in zijne woning bijeenkomsten tot verklaring van den Catechismus. Ook is bekend dat deze toenmaals westelijke uithoek der stad zeer sterk door Protestanten bewoond werd en daarom "Emder ofte Condees hoeckgen plach genaemt te worden", zooals Burgemeester Cornelis Pieterszoon Hooft (die daarachter op den Nieuwendijk woorde) in lateren tijd schreef.

3.

Het verbaasde me dat hier zo makkelijk de Lijnbaansgracht in herkend werd. Of was het misschien het feit dat de foto van Jacob Olie is en dat dit het zoeken iets makkelijker maakte?
Lijnbaansgracht, gezien vanaf Steenhouwerij Guillot & Smit, Weteringschans 101 in westelijke richting naar brug nr.97 voor de Spiegelgracht. Links: Weteringschans 79A.

Afbeeldingsbestand 10019A000683

Ik vond het zelf nogal een opgave om op deze foto uit 1890 rechtsachter de ingang van de Lange Leidsedwarsstraat te ontdekken en dat was zo'n beetje het enige houvast. In elk geval staat - van wat zich op de voorgrond bevindt - niet veel meer overeind. De brug is vernieuwd en van het Hirsch-gebouw en City-theater nog geen spoor. Of de brand in de Stadsschouwburg (1890) al geweest is valt niet te ontdekken.
't Is wel een stuk groener geworden!

Tussenstand

Nog tien weken te gaan en er zijn flinke gaten geslagen in de ranglijst. Drie deelnemers hebben tot nu toe alles goed weten te plaatsen en hebben elk de volle 42 punten: Anneke Huijser, Ria Scharn en Robert Raat. Zij worden gevolgd door twee deelnemers met 39 en 37 punten. Dames, mijnheer..., een week op vakantie zit er deze herfst niet in, zonder kleerscheuren op te lopen.

Alhoewel..., de leukste inzending van een vaste deelnemer kreeg ik deze week uit Taiwan. Wim Huissen is daar op dit moment op fietsvakantie, maar kon het toch niet laten even naar zijn post te kijken. Tja, het schijnt toch te combineren te zijn, quizzen en vakantie.

Bouwplaats

Hier worden voorbereidingen getroffen voor de bouw van het circustheater van Oscar Carré. Het zal 1887 geweest zijn toen deze foto gemaakt werd. Op de voorgrond de Onbekendegracht en de stratenmakerswerf van de Stadstimmertuin.

De snelste met het goede antwoord was:

Roelof vaart ook...

Roelof Weide vaart regelmatig met gasten door de Amsterdamse wateren. Hij stuurde een serie foto's die hij onderweg maakte en daar zal ik er in de komende weken een aantal van laten zien.
Waar vaart hij hier?

En let ook nog even op de prachtige lijnen van de tjalk! Ik ben een liefhebber van rond- en platbodems maar tjalken kunnen zelden bekoren. Deze wel.
Het criterium is dat er in de romp van een rondspantschip geen rechte lijnen voorkomen, vooral niet in de lengterichting van de romp. Met hout is dat bijna vanzelfsprekend maar toen men begon de tjalken van staal te bouwen was een rechte zijkant en bodem veel goedkoper. Er is toen veel lelijks geproduceerd. Ik kan de roerkop niet zien op deze foto, maar die zal ook wel voorbeeldig zijn.
De Tjalk op de foto zou wel eens voor de kustvaart op de Noordzee bedoeld kunnen zijn, alhoewel die meestal twee masten hadden. De hoog opgaande boeg wijst echter in de richting van hoge golven.

Het bekende recept: oplossingen via deze link.

Deze week honderd jaar geleden

Bij het uitbreken van de oorlog waren diverse internationaal opererende bedrijven en instellingen gestopt met hun activiteiten. De eerste was de Effectenbeurs en die werd nu ingericht om de eerste opvang van de vluchtelingen in banen te leiden, ze te registreren en een slaapgelegenheid te verschaffen (schilderij hierboven). Van hier stroomden ze door naar elders. Toen de Effectenbeurs volliep werd de koopmansbeurs bijgetrokken. Onderdak in de stad vonden de Belgische vluchtelingen in loodsen van de internationale scheepvaartmaatschappijen, die toch stillagen (zoals op de foto links op de Sumatrakade).

Donderdag 15 oktober 1914 - B&W roept een Centrale Commissie voor Belgische Uitgewekenen in het leven. Er zijn dan al 14.000 vluchtelingen in de stad. In de komende week zal dat oplopen tot boven de 20.000.
Vrijdag 16 oktober 1914 - De Centrale Commissie richt een Doorgangshuis in op de IJkade. Oud-commissaris H.S.Hordijk wordt de toezichthouder. De leegstaande goederenloodsen worden ingericht om de mensen voorlopig onder te brengen, maar de nachten zijn al ijzig koud en het is afzien voor de vluchtelingen.

Tientallen andere firma’s en particulieren stelden ruimte ter beschikking. Scholen, feestzalen, patronaatsgebouwen, enzovoort werden ingericht, maar ook Artis, diamantslijperij Asscher, Zeemanshuis, IJsclubterrein, Beurs v.d. Diamanthandel Concordia op het Weesperplein (waar ook het organiserende comité zetelde), de marinewerf, noodwinkel van de Bijenkorf en nog tientallen andere lokaliteiten.
De Belgische militairen, voor zover zij zich niet met hun gezin verenigd hadden, werden in Nederland in kampen geïnterneerd.

Op de foto het kleden van kinderen van Belgische vluchtelingen in de diamantbeurs Concordia.

Dinsdag 20 oktober - De Duitse bezetter van Antwerpen probeert de gevluchte Antwerpenaren te verleiden terug te keren naar Antwerpen, door te bezweren dat ze niets te vrezen hebben. Er begint een terugstroom op gang te komen, nog geen veertien dagen na de vlucht. Het Antwerpse stadsbestuur had, afgaande op de hysterische propaganda tegen de aanstormende Duitsers met moordzuchtige intenties, aangedrongen op evacuatie van alle burgers, maar die zagen nu zelf de noodzaak daarvan niet meer in. Er zullen gedurende de oorlog maar zo'n 2500 Belgen in de stad blijven hangen.

Donderdag 22 oktober - Het Tolhuis-paviljoen wordt ingericht voor overlast veroorzakende figuren onder de Belgische vluchtelingen, teneinde ze buiten de stad te brengen en om er beter toezicht op te kunnen houden.

En dan nog even over het ontslag voor huwende onderwijzeressen

Het item over het ontslag van huwende onderwijzeressen, dat in deze rubriek in week 40 aan de orde was, werd aangevuld. Daarin wordt uit de doekjes gedaan wie de drijvende krachten achter dit ontslag waren en waarom het zolang heeft geduurd voordat dit wettelijk geregeld werd. Zie week 40.

Oude afleveringen

Weeknummers die dit jaar nog moeten verschijnen betreffen opgaven van vorig jaar.
Het heeft geen zin oplossingen van oude quizvragen in te sturen. De uitslagen zijn immers al gepubliceerd.