Fotoquiz Amsterdam - Theo Bakker's Domein
Hieronder staat een historische foto of prent van een topografische situatie in Amsterdam en u raadt om welke gebouw, straat, plein, gracht, enz. het gaat. Hieronder staat ook een link, waarmee u de oplossing kunt doorsturen. De eerste goede oplossing wint en stuurt dan, na mijn uitnodiging, de volgende opgave in. De foto of prent haalt u uit de rijke collectie van het Stadsarchief Amsterdam. Uw keuze ligt in principe binnen de Singelgracht of u bent van mening dat elke Amsterdammer de situatie moet herkennen. Als de afbeelding van buiten de Singelgracht is zal dat uitdrukkelijk vermeld worden.
De winnaar van vorige week was Anna Denekamp. Hieronder haar nieuwe afbeelding voor week 09. Stuur uw oplossing via deze link.
Het laagste pandje in deze rij was van een markant bedrijfje. Voor de vet-leren medaille..., weet u de naam?
Oplossing vorige week: Haarlemmer Houttuinen, tussen Korte Prinsengracht (li) en Buiten Oranjestraat (re)
Wij zouden ons heel wat minder goed een beeld van de vroegere stad kunnen vormen als er geen enthousiaste fotografen als Jacob Olie Jbzn hadden bestaan. Die begon in 1860 zijn stad te fotograferen met tamelijk primitieve middelen. De natte collodiumprocedé beperkte de actieradius van de fotograaf en daarom bevonden zich in de eerste jaren bijna alle onderwerpen in de directe omgeving van de Zandhoek, waar hij toen woonde. Zo ook deze, die vanaf de zuidelijkste punt van het Bickerseiland genomen werd. Hij keek over de Eilandsgracht naar de Houttuinen met links in de achtergrond de onderbreking in de huizenrij t.p.v. de Korte Prinsengracht. Op deze foto is goed te zien dat de Haarlemmer Houttuinen slechts aan één zijde bebouwd was en dat de andere zijde de oever met het IJ (en later de Eilandsgracht) vormde: de houttuinen.
De Houttuinen werd eerst de weg versperd door de Westerdoksdijk; het dok werd in 1834 in gebruik genomen. Daarna kwam in het derde kwart van de 19e eeuw het spoorviaduct van de verlengde spoorlijn naar Haarlem en Zaandam; de trein ging in 1878 rijden tot het hulpstation Westerdok. Beide obstakels sloten in toenemende mate de vrije vaarweg naar het IJ af voor de bedrijfjes aan het water. Het spoor werd rond 1920 nog eens verdubbeld en vandaag ligt er ook nog een autosnelweg voorlangs, op de plek van de loodsjes en schuren op de foto van Olie.
De houttuinen waren ten tijde van de foto vervangen door werfjes, transporteurs en andere bedrijfjes, die op een of andere manier de waterkant nodig hadden voor hun transporten. Toen het kwaad eenmaal geschied was werd ook de andere kant van de straat met woonhuizen bebouwd. Dat waren huizen van het miezerigste soort, zodat de Haarlemmer Houttuinen al snel verloederde en vanaf de 60-er jaren van de vorige eeuw gesaneerd werd. Meer over deze plek en over de R.K.-kerk De Posthoorn in mijn stuk over de Haarlemmerbuurt.
Op de Street View boven de bewuste vier huizen aan de Haarlemmer Houttuinen die sinds de foto van Olie overleefd hebben.
YouTube
Gerrit Schuurman is zeer actief bij het samenstellen van YouTube filmpjes over de geschiedenis van Amsterdam. De nieuwste gaat over de Dam.
Deze week honderd jaar geleden
27 februari 1914 - De nieuwe hoofdremise Havenstraat zal morgen in gebruik worden genomen, ook al is het gebouw nog niet helemaal klaar. De remiseritten van de lijnen 1, 2, 15, 16 en 17 zullen er vanaf morgenavond naartoe rijden, en niet meer naar de Tollensstraat.
De remise Tollensstraat is tussen 1901 en 1904 gebouwd en heeft nog paardentrams gezien. De laatste paardentram werd eind 1906 uit de roulatie genomen als we voor 't gemak de paardentram tussen het Nassauplein en Sloterdijk vergeten, die tot 1917 in gebruik bleef. Omdat de capaciteit van de AOM-remises vaak te klein was voor het snel in omvang toenemende trammaterieel, werd de remise Havenstraat gebouwd. Dat was heel lang een openlucht-stalling; pas in 1932 kwam de eerste overdekte stalling gereed (foto boven). Dat was het moment dat nog meer trams hier gestald werden, zodat de Tollensstraat zich uitsluitend op onderhoud en reparatie kon richten.
Vandaag is de remise Havenstraat nog volop in bedrijf. Tegenwoordig worden hier de lijnen 1, 2, 5, 10, 13, 16, 17 en 24 gestald.
Dat de bestaande remises van de AOM onvoldoende waren bewijst de dichtst bij de Havenstraat gelegen remise aan de Amstelveenseweg. Het tramnet onder leiding van de Gemeente Amsterdam breidde zich zó snel uit dat de capaciteit totaal onvoldoende was.
Het gebouwtje staat er nog wel steeds.
De volgende remise van de AOM stond niet ver van de Havenstraat en Amstelveenseweg aan de Koninginneweg en had een beduidend grotere capaciteit. De architecten waren A.L. en J.G. van Gendt. Ook dit gebouw staat er nog steeds.
Oude afleveringen
Weeknummers die dit jaar nog moeten verschijnen betreffen opgaven van vorig jaar.
Het heeft geen zin oplossingen van oude quizvragen in te sturen. De uitslagen zijn immers al gepubliceerd.
Als snelheid belangrijk is zou het prettig zijn als u precies wist wanneer de nieuwe opgave geplaatst wordt. Dat kan ! U kunt zich op de mailinglijst laten zetten via deze link.