De snelste met het goede antwoord op de opgave van vorige week was Otto Meyer. Van hem kwam niet op tijd een nieuwe opgave. Daarom een uit de reservebak. De vraag is:

In welke straat staat de fotograaf?

Oplossingen via deze link

Foto: De Magische Stad

Rozengracht 184, het huis dat op de plaats van Rembrandts sterfhuis is gebouwd. Sinds de quizfoto gemaakt werd is het huis omgenummerd. Zelfs op het moment van fotograferen waren inpandig nog twee huizen aanwezig en naast de deur hangt dan ook een huisnummerbordje 184-190. De oplossingen met huisnummers in deze range zijn dan ook allemaal goedgerekend.
In de stoep opgenomen is hier nog de ingang van de Roomolengang, die naar de inpandige huizen leidt.

En daar is Herman Missët nog een keer. Hij legde een paar kijkjes op de Roomolengang vast. Klik de afbeelding om in de Beeldbank in te kunnen zoomen.

Goede oplossingen kwamen van Otto Meyer, Maaike de Graaf, Harry Snijders, Ria Scharn, Hans van Efferen, Arjen Lobach, Anneke Huijser, Ton Brosse en Aschwin Merks.

Bijna dertig jaar was het geleden dat Pieter Klein hier weer eens rondstruinde. Hij schoot wat foto's en verbaasde zich over de hoeveelheid historische gebouwen uit een ander verleden, die hier nog steeds staan.

Waar is dit?
Hoe heet dit huis?

Uw oplossing via deze link

Foto: ©Artis

Sommige deelnemers doen al zó lang mee dat ze inmiddels de tekenstijl van Herman Missët wel kennen. Anderen hielden zich vast aan het firmaopschrift van het pand ernaast en vermoedden dat dat wel eens een heel vroege winkel van Gerzon kon zijn. Dan is de Sint Luciënsteeg niet ver meer. Missët maakte deze tekening waarschijnlijk aan de vooravond van de sloop in de jaren voor 1915, toen het nieuwe winkelpand van Gerzon in de Kalverstraat geopend werd. Dat liep over de volle lengte van de Sint Luciënsteeg door naar de Nieuwezijds Voorburgwal.
Het bijschrift bij deze tekening uit de Beeldbank luidt:
Herberg De Muizenvreugd op Sint Luciënsteeg 6 met rechts nummers 4 en links nummer 8. De herberg werd na een bestaan van twee en een halve eeuw op 30-4-1907 door intrekking van de vergunning opgeheven. Rechts een tekeningetje van de voorstelling die boven de voordeur hangt van een muizenval met een kat er in gevangen en daaromheen juigende muizen.

Tekening: Herman Missët; bron: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Ria Scharn, Anna Denekamp, Arjen Lobach, Han Mannaert, Aschwin Merks en Anneke Huijser.

Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b.

Dit schilderij is van George Breitner. De locatie was lang onbekend en zoiets schijnt de waarde van een schilderij negatief te beïnvloeden. Het is onlangs ingebracht om geveild te worden en op een kijkdag werd bijgaande foto door Dick van der Kroon gemaakt. Tijdens de kijkdagen kreeg de eigenaar bericht dat iemand de locatie wèl kon thuisbrengen en meteen schoot de verwachte opbrengst omhoog. Als u nu zegt: "hadden ze mij maar eerder gevraagd..."

Had u de eigenaar de locatie eerder kunnen vertellen?

En nou niet alleen met "ja" antwoorden. Wat is die locatie dan?

Oplossingen graag via deze link

In 1898 fotografeerde Jacob Olie vanaf de Hobbemakade het Polderhuis aan het eind van de Boerenwetering. Op de foto de schutsluis en links het Polderhuis. Achter het sluiscomplex een brug over de sluiskolk, daar weer achter de bomen van het Eerste Weteringplantsoen, aan de overkant van de Singelgracht.
Als Olie de beschikking over een groothoeklens had gehad zou links de overhaal naar de Mennonietensloot in beeld zijn gekomen.
Volgens Roeland Koning eindigde het Polderhuis, de vergaderlocatie voor de poldermeesters van de Binnendijkse Buitenvelderse polder, als theehuis.

Ria Scharn stuurde nog een plattegrondje van de plek. Daarop is in stippellijnen al aangegeven hoe de situatie na 1922 veranderde toen het Polderhuis gesloopt en de Boerenwetering genormaliseerd werd en op stadspijl gebracht werd. Dat laatste was pas mogelijk nadat de overhaal verplaatst was naar de Wielingenstraat (bij de RAI).

Lees over het afscheid van het Polderhuis. Klik de omslag onder.

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anneke Huiser, Jouke Nienhuis, Aschwin Merks en Roeland Koning.

En weer begaf de fotograaf zich buiten de Singelgracht.

Weet u waar dit is?

Uw oplossing graag via deze link

Foto: De Magische Stad

Fotograaf Jacob Olie stond in de Montelbaanstoren op de eerste verdieping. Hij fotografeerde de Oudeschans in zuidelijke richting. De eerste zijstraat rechts is de Ridderstraat en de wipbrug ligt over de Rechtboomsloot. De brug, die thans verdwenen is, is de Scheepjesbrug (#285). Deze naam hebben we van de stadskaart van Eskes uit 1842 en zoekend op deze naam vindt u een tekening van inschepende VOC-soldaten, gezien vanaf de Scheepjesbrug.
Vanuit hetzelfde standpunt maakt Olie nog een foto met meer Scheepjesbrug er op.

Arjen Lobach stuurde bijgaande tekening, die Abraham Rademaker in het eerste kwart van de 18de eeuw maakte, van de Montelbaanstoren en de bewuste brug. In het bijschrift is wel het brugnummer vermeld maar niet de naam.

Foto's: Jacob Olie 1863; bron: Stadsarchief Amsterdam (SAA)

Tekening: Stadsarchief Amsterdam

Ria Scharn vond in op internet een tekening van Jonas Zeuner met een bijschrift waarin over de Ridderbrug gesproken wordt. Ook diverse andere deelnemers kwamen met de suggestie "Ridderbrug".

Goede oplossingen kwamen van Kees Huyser, Arjen Lobach, Ria Scharn, Han Mannaert, Aschwin Merks en Anneke Huijser. De gouden plak is voor Han Mannaert die als enige met de naam Scheepjesbrug op de proppen kwam. Hij citeerde daarbij nog Kruizinga in "Amsterdam Bruggenstad": Dit [de naam] vanwege de zeilscheepjes die er onder lagen om verhuurd te worden voor tochtjes over het IJ.

Op het Velehanden project Amsterdamse Monumenten beschrijven vrijwilligers foto’s uit de collectie van Monumentenzorg voor de Beeldbank van het Stadsarchief: http://www.beeldbank.amsterdam.nl/
Meedoen is leuk èn leerzaam. Nieuwe deelnemers zijn altijd welkom! Kijk op: https://velehanden.nl/berichten/index/index/project/amsterdam_tagging

Weer een foto waar Vele Handen zelf weinig hoop op heeft. Maar dat was die van vorige week ook!
De informatie die we erbij kregen, was dat dit een foto van een foto is en dat het origineel mogelijk zelfs in de Beeldbank aanwezig is.
Misschien heeft iemand een déja-vue bij het afgeknotte parabooldak op het achterhuis of op een dak van de achterliggende huizenrij. De foto is genomen uit een raam van de tegenoverliggende huizenrij, wat op een smalle straat duidt. De linker-halsgevel heeft iets slordigs op de top wat kan inhouden dat daar ooit een ornament op stond.

Weet u waar dit is?

Uw antwoord graag via deze link

Vele Handen: oplossing vorige week

Anna Denekamp, Ria Scharn, Martin Ex, Aschwin Merks en Anneke Huijser wisten waar de foto gemaakt werd. Het lage pandje in het midden van de foto is Palmstraat 72. Het staat er vandaag nog steeds, temidden van een heleboel nieuwbouw.

Onderstaande foto (SAA) 1974.

Die tip over die Baumans in dat onderstuk heeft flink geholpen. Het bleek dat het Baumann moest zijn en dat die firma nog steeds in datzelfde onderstuk Palmstraat 62-66 gevestigd is. De meerderheid vond de locatie al Googelend op Baumann. Alleen Anna Denekamp wees zonder omwegen naar het monumentje op nummer 72.
De gang links van het pandje heeft sinds mensenheugenis een naam: Oude Vriezengang. De gang gaf toegang tot de inpandige huisnummers 74-76, die nu verdwenen zijn. Die naam van de gang staat vandaag met parmantige letters op de toegangsdeur geschilderd, die geflankeerd wordt door een fraaie Blauwe Regen. De Jordaan zoals we 'm willen.

Foto: Google Street View 2015

De Nieuwe St.Anthonispoort werd een kopie van Utrechtse- en Weesperpoort, in de hoop de vijand de orientatie te bemoeilijken. Zij moest de meest noordelijk uitvalsweg (over de Kadijk) aansluiten op de verbindingswegen naar Diemen en Muiden (ook over de zeewering). De eerste versie van de poort werd begonnen in het gordijn tussen de bolwerken Oosterbeer en Outenwael. De bouw was al tot twee meter hoog opgetrokken toen het stadsbestuur besloot de Rapenburgergracht door te trekken tot de nieuwe stadsmuur. Dat was dus precies voor de poort in aanbouw.

Tekening: Jan van Call 1690; bron: Stadsarchief Amsterdam (SAA)

De bouw werd gestopt en afgebroken om in het volgende gordijn tussen de bolwerken Outenwael en Muiden opnieuw begonnen te worden. Net als de beide "zusterpoorten" kreeg ook deze een lange houten toegangsbrug met twee wippen. De nieuwe locatie was aanleiding de poort om te dopen tot Muiderpoort. Op de oever aan de veldzijde stond een indrukwekkende hamei. De poort sloot nu met een flinke slinger aan op de Outenwalerweg en passeerde daarbij het Muiderbosch. De aanvoer vanuit de stad ging nu over de Muiderstraat en Plantage Middenlaan.

Tekening: Jacob Kops; bron: SAA

Of het nu het haastwerk was of dat de bodem in dit deel van de uitleg niet stabiel was, is niet zo duidelijk. De laatste optie is niet onwaarschijnlijk omdat in later jaren, toen er geen geld voor onderhoud was, diverse delen van de omwalling 'omvielen' en diverse bolwerken wegzakten.
In januari 1769 ontstonden enorme scheuren in de Muiderpoort en begon die voorover te hellen. Op een avond kon de wipbrug niet meer opgehaald worden en kwam klem te zitten. Ook rondom de poort begon de boel te verzakken.
Het bleek later dat de funderingsplanken gebroken waren en dat het gemetselde fundament er vanaf gegleden was. De St.Anthonieszeedijk, die in 1660-'63 vervangen werd door de Hoogte Kadijk als nieuwe zeewering, lag ooit iets ten noorden van de poort en uitgerekend op dit punt was de zeewering in 1651 doorgebroken. Met simpelweg slechten van de oude zeewering had men ongewild grondbewegingen in gang gezet, met het fatale gevolg dat de Muiderpoort nog in diezelfde maand totaal vernield werd.

Tekening: Rienier Vinkeles 1669; bron: SAA

Prent hieronder: Berent de Bakker naar een tekening van Hendrik Keun 1772; bron: Rijksmuseum

In 1772 was de nieuwe Muiderpoort gereed, naar een volledig nieuw ontwerp. De bouw werd begeleid door Caspar Philips Jacobsz. en geschiedde naar de ontwerptekeningen van architect Cornelis Rauws. De brug had nu slechts een enkele wip en de hamei was vervangen door een hekkepoort.
Terwijl medio 19de eeuw de ene na de andere poort gesloopt werd bleef de 100 jaar jongere Muiderpoort staan.
Op de foto, die Jacob Olie in 1895 maakte vanuit het poortgebouw over de brug naar het Muiderbosch, zien we de in 1866 aangelegde (Oude) Oosterbegraafplaats.

Foto: Jacob Olie 1895; bron: SAA

Pas eind 19de eeuw werd het zó druk rond de Muiderpoort dat het verkeer niet langer dóór de poort maar erlangs geleid werd. Tot overmaat van ramp perste zich aan de binnenkant van de poort ook nog de Doklijn, een spoorlijn die het Weesperpoortstaion met de Nieuwe Rapenburgergracht - omgevormd tot het eerste Entrepotdok - verbond.
Op de foto is te zien dat de rijwegen de poort helemaal links laten liggen.
Dat alles neemt niet weg dat de Muiderpoort er nog steeds staat en steeds nieuwe bestemmingen krijgt.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Bij het opnieuw inrichten van de wegen rondom de Muiderpoort werd de oude brug naar de poort vervangen door een brede brug meer naar het westen. De hekkepoort moest daarvoor verdwijnen, maar kreeg als toegangshek tot het Flevopark een tweede leven.

Foto: Martin Alberts; bron: SAA

Hoe voelde het voor een Amsterdammer om op de Nieuwebrug te staan en uit te kijken over het IJ? Vooral in de eeuwen dat er nog grote zeeschepen voor de palenrij geparkeerd lagen moet dat toch adembenemend geweest zijn. Maar op zoek naar tekeningen of schilderijen van dat uitzicht zal je tevergeefs zoeken, of weet u er een? De andere kant op is geen probleem. Quasi vanaf de Volewijck zijn er honderden afbeeldingen bekend, al waren het maar de vele tientallen profielen van de stad. Wat waren ze trots op hun bijzondere stad, in de 17de eeuw en later.
Het beste dat we konden vinden is onderstaande blik over het IJ op het Tolhuis en daarachter het dorpje Buiksloot. Dit aanzicht moet vanaf de Nieuwe Stadsherberg gemaakt zijn, dus al een flink eind buiten de oever, laten we zeggen: Texelsche Kaay. Ets: Stadsarchief Amsterdam

Vooral in de 19de eeuw en begin 20ste eeuw werd het IJ steeds smaller gemaakt. Vanuit het noorden nauwelijks; alleen de hammen werden drooggemaakt, maar de Waterlandse zeedijk ligt nog steeds waar hij altijd lag. De versmalling gebeurde vanuit de stad en dat had alles te maken met de verzanding van het IJ. De vaargeul, die door eb-en-vloed instand gehouden werd, nestelde zich onwrikbaar langs de noordelijke oever, wat de stad ook probeerde met strekdammen en bescherming van de Volewijck.
Als de vaargeul dan niet voor de stad wilde blijven, moest de stad maar naar de vaargeul gebracht worden. Daar willen we het in de komende weken graag over hebben. Nu alleen maar wat die activiteiten voor het uitzicht betekenden. Geef toe, de De Ruijterkade is toch niet een gezellige omgeving om te genieten wat er van het IJ overgebleven is?!

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Hoe mooi onderstaande foto ook is, de menselijke maat lijkt verdwenen.

Foto: ©JdJ Photography

Woensdag 4 oktober 1916 - De Gemeenteraad besluit tot de aanleg van een wandelpad tussen Amsteldijk en Amstelveenseweg. De hier bedoelde Zuidelijke Wandelweg zal beginnen bij buitenplaats Amstelhoven en uitkomen bij buurtschap Buitenveldert. Halverwege zou een aftakking komen via de latere Parnassusweg naar het oude station.

Woensdag 4 oktober 1916 - Te Amsterdam wordt een Bond tegen het vloeken opgericht. Een voorlopig comité van 20 dames en heren wordt gevormd om statuten vast te stellen en dan een nieuwe vergadering uit te schrijven. Pas op 17 september 1917 wordt in Den Helder de landelijke Bond tegen vloeken opgericht. Deze laatste, de meest bekende bond, overleefde tot vandaag. Die noemt zich tegenwoordig "Bond tegen vloeken" maar voert wel als logo de afbeelding links, mèt "het".

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2016. De keuze '2015' leidt naar de laatste aflevering van 2015, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Wilt u zelf ook eens grasduinen in bijna 400.00 afbeeldingen van Amsterdam? Bezoek het Stadsarchief Amsterdam online.

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave