Arjen Lobach leverde als eerste het juiste antwoord op de vraag van vorige week en dus was het aan hem een nieuwe te bedenken. Zijn vraag:

Waar is dit?

Oplossingen via deze link.

Arjen schrijft verder:
Dit een van de 15.000 foto’s uit de collectie van Monumentenzorg Amsterdam die wel al in de Beeldbank zitten, maar nog niet beschreven zijn. Helpt u mee om deze foto’s te beschrijven?
Meedoen is leuk èn leerzaam. Aanmelden kan via deze link. 

Mariniersplein 6-12. Probeer niet dat plein op te zoeken want het bestaat niet meer. Kattenburg is wel heel grondig op de schop genomen. Voor de afwisseling bleven de reclameteksten op de foto leesbaar staan en dat leverde sommige deelnemers via de rijwielzaak en -herstelplaats van S. Lebon het juiste adres op.

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Aschwin Merks, Anneke Huijser, Otto Meyer, Ria Scharn en Kees Huyser.

Het pand iets rechts van het midden staat op een hoek. Welke?
Over welk water wordt hier een brug gebouwd?

De foto werd in 1891 gemaakt en komt uit de eigen collectie van Dick. Uw oplossing via deze link.

Ook u kunt afbeeldingen insturen als opgave voor deze rubriek. Graag via deze link.

Damstraat 30 is een rijk gedecoreerd pand dat in 1881-1882 werd gebouwd voor Hoedenwinkel Beij. Het heeft 't inmiddels tot gemeentelijk monument geschopt. Maar ja, hoe gaat dat. Wie kijkt in een drukke winkelstraat nog omhoog naar gevels? Heeft u wel eens gekeken in de Kalverstraat of de Nieuwendijk, wat daar nog allemaal staat? Weinigen, en ook niemand kon de door Ton Brosse gefotografeerde plastieken thuisbrengen.

Lees meer over dit pand via deze link.

Zestig jaar geleden liep uw webmaster de deur van deze winkel plat. Daar was toen namelijk Addison gevestigd, mijn favoriete fotozaak met een bijzonder assortiment, vooral voor tieners met een krap budget. Altijd koopjes! Fotopapier tegen de datum, 10°DIN film per strekkende meter en onwaarschijnlijk goedkope camera's en randapparatuur. Maar of ik ooit omhoog heb gekeken betwijfel ik.

Goede oplossingen kwamen er niet.

Waar is dit?

Oplossingen graag via deze link. Foto: Stadsarchief Amsterdam

De kolkenzuiger staat op de Westermarkt, aan de voet van die ouwe Wester. Door de grijze nevel is in de verte de Raadhuisstraat herkenbaar, met het hoekpand van de winkelgalerij met torentje, dat een aantal weken geleden al eens een quizfoto opleverde.
Kees Huyser wist precies waarom het ging. De foto kwam niet uit de Beeldbank maar uit de collectie van het IISG. Hij was op 11 maart 1947 gemaakt door Ben van Meerendonk. In de collectie is ook een foto van de andere kant genomen.
De wateroverlast was ontstaan door plotseling invallende dooi.

Maaike de Graaf dacht eerst dat het om de wateroverlast door een hevige herfstbui op 6 oktober 1955 ging. Die was op precies hetzelfde punt en ook die haalde de landelijke kranten (zie foto links).

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anneke Huijser, Otto Meyer, Anna Denekamp, Hans van Noort, Ria Scharn, Maaike de Graaf, Kees Huyser, Adrie de Koning, Ruud Fontijn en Jan Snijders.

Weer eens eentje van Carol de Vries. Bent u deze muurschildering al eens tegengekomen?

Waar is dit?

Uw oplossing graag via deze link.

De teksten op de panden waren deze keer redelijk leesbaar en daarom was deze foto niet moeilijk thuis te brengen. De manier waarop verschilde nogal maar iedereen kwam op de Westerstraat 176-180 uit. Daar huisde sinds 1754 de firma Van Zuylekom op - toen nog - de Anjeliersgracht. De distilleerderij het ‘Rinsche Anijsvat’ was echter veel ouder en zou wel eens uit de beginjaren van de Jordaan kunnen stammen. Van 1684 tot 1754 was het bedrijf eigendom van de gebroeders Bols.

Lees meer over de geschiedenis van het bedrijf via hun site.

Goede antwoorden kwamen van Arjen Lobach, Aschwin Merks, Anneke Huijser, Carol de Vries, Anna Denekamp, Otto Meyer, Ria Scharn, Roeland Koning, Ruud Fontijn, Kees Huyser, Jan Snijders, Bram Huyser en Maaike de Graaf.

Naar aanleiding van het omvangrijke werkstuk van Wim Huissen kwam een opmerking van Ruud van der Sluis. Hij viel terecht over de naam van de eerste dokmaatschappij in de Buiksloterham die op kaarten Nederlandsche Droogdok Maatschappij genoemd werd (zie kaartfragment 1881 V.d.Stok). De redactie heeft, om de aanduiding in de PDF leesbaar te maken, het bedrijf met de afkorting NDM aangeduid. Ruud vreest verwarring bij lezers, omdat er jaren later nog een dokmaatschappij in de buurt gevestigd wordt die zich van dezelfde afkorting bediende. Dat bedrijf fuseerde met de NSM tot NDSM en was gevestigd in de Noorder IJpolder. Bovendien was de officiële naam van de bedoelde Droogdok Maatschappij in werkelijkheid Nederlandsche Maatschappij voor Scheepsbouw en Dokken maar een afkorting NMSD kom je niet tegen. Die zou op zijn beurt ook weer tot verwarring leiden met de NDSM.
Wij zullen de tekst in de PDF in die zin aanpassen en Ruud wordt bedankt voor zijn bijdrage.

Herman Missët

In deze kolommen laten we vaak werk zien van Herman M.J. Missët omdat hij altijd zijn best deed een juiste weergave op papier te zetten en daarbij vaak de topografische situatie met tekstjes en/of plattegrondjes verduidelijkte. Missët heeft vele honderden aquarellen en tekeningen gemaakt in de stad. Dat deed hij vaak op bestelling van verzamelaars als Van Eeghen, Dreesmann en Van Eck. Vaak ook in opdracht van het KOG, die al doende een "Atlas Misset" van 520 werken aanlegde. Ook het Stadsarchief beheert in "de kist van Misset" een uitgebreide collectie van ruim 1000 tekeningen en schetsen, die als zijn werkmateriaal beschouwd moeten worden en niet gedigitaliseerd zijn.
Na de Tweede Wereldoorlog kreeg Missët het moeilijk. Hij kwam als zeventigjarige uit de oorlog. De stroom opdrachten was opgedroogd en voor topografische doeleinden werd zijn tekenen en schilderen vervangen door de kleurenfotografie. AOW bestond nog niet (1957) en Missët bleef op hoge leeftijd beletteren, marmeren en houten om in zijn onderhoud te voorzien. De winkel op de "kade" (Jacob van Lennepkade) stond en hing altijd vol. Om de "pijn" wat te verzachten bedacht zijn dochter (de moeder van Justus Houthuesen waar we bijgaande aquarel en informatie aan danken) een plan om hem op een waardige manier te ondersteunen. "Aquarelleer de torens van Amsterdam maar voor ons. Maak er één per maand voor ƒ40,- per aquarel". De aquarellen zijn onder de kinderen verdeeld en nog steeds in hun bezit.
Wat zou Missët er van vinden als hij wist dat zijn aquarellen nu vanaf 400 euro doen? Daar hebben we volgende week een voorbeeld van.

Bij Carol de Vries in de buurt staat een huisje dat hij het lelijkste huis in de stad vindt. Het staat in de Binnen Wieringerstraat 8 en is in 1995 gebouwd door Claus en Kaan Architecten voor De Principaal. Het is een project dat samenhangt met het buurhuisje op nr.10. De Gemeente Amsterdam wilde dat dit behouden en gerestaureerd werd. Nr.8 was "niet de moeite" en mocht plat. De architecten maakten er een achter de gevels doorlopend geheel van en brachten er zoveel mogelijk appartementjes in onder. Het huisnummer 8 is verdwenen en daarvoor in de plaats kregen we een "eigentijdse" gevel. De smalle straat leent zich nauwelijks voor een recht aanzicht maar fotograaf Ger van der Vlugt speelde het klaar (fish-eye-opname onder).

Links een foto die Han van Gool maakte toen in 1991 bekend werd dat hier iets afgebroken en gerestaureerd zou worden. We zien dan dat nr.8 een pseudo-trapgeveltje had gekregen, dat er niet altijd was. Op een foto van Breitner uit 1907 zien we een tuitgevel.
We zijn het met Carol eens dat in dit rijtje wel iets anders gebouwd had mogen worden. Wat er nu staat doet je zeer aan de ogen. Deze foto's: SAA

Wat steekt u de ogen uit als u door de binnenstad loopt/fiets/rijdt? Wij nodigen u uit ons mee te laten gruwen van wat u een doorn in 't oog is. Alles is goed; laat ons weten waarom u het object zo verschrikkleijk vindt of u schrijft er verder niets bij en wij bedenken zelf wat tekst erbij. Uw reactie a.u.b. via deze link.

Op donderdag 6 april 1916 tegen 4 uur 's nachts brak brand uit in broodfabriek Ceres aan de Nieuwe Prinsengracht bij de Weesperstraat. Op dat moment waren ±80 personeelsleden aan het werk. De brandweer rukte met groot materieel uit: acht stoomspuiten en blusboot Jan van der Heijden (foto links: SAA). Water werd in eerste instantie uit de Prinsengracht gepompt, waarbij soms de slangen door woonhuizen geleid werden om de gebouwen op het binnenterrein te kunnen bereiken. Mogelijk was de brand in de meelmengerij ontstaan, omdat zich daar de grootste brandhaard bevond. Meel ontbrandt heel makkelijk en zeer fel. Er gaan ook geruchten dat de brand in de nabijgelegen kleedkamer van het personeel ontstaan zou zijn en dat iemand mogelijk stiekem een sigaretje had gerookt, tegen het uitdrukkelijk rookverbod in. Gedurende de eerste uren van de brand werd de situatie steeds ernstiger, vooral toen het pakhuis met 3000 balen meel vlam vatte. Pas om 7 uur was de brandweer er in geslaagd het vuur onder controle te krijgen.
De oude bedrijfspanden stonden allemaal inpandig tussen de huizen van de Nieuwe Kerkstraat, de Weesperstraat en de Nieuwe Prinsengracht. Alleen de nieuwbouw, waarin de maalderij was ondergebracht, stond aan de gracht. De bewoners van de huizen in de buurt maakten angstige uren door, niet wetende of hun huizen ook door het vuur aangetast zouden worden. Sommigen hadden al de wijk genomen, anderen hielden - gepakt en gezakt - het vuur in de gaten. Ook brandweer en politie hielden de zaak nauwlettend in het oog.
De hele Weesperstraat lag vol met brandslangen en verkeer, ook van de trams, was 's morgens onmogelijk. De politie hield een deel van de straat en de Nieuwe Prinsengracht afgesloten. Na het signaal "brand meester" kon de blusboot Jan van der Heijden inrukken maar het blussen met een aantal stoomspuiten ging de hele nacht nog door. Om acht uur 's morgens kwam de burgemeester de brand bekijken.
De brand betrof voornamelijk de oude fabrieksgebouwen. De nieuwbouw bleef helemaal gespaard. Ook de graansilo op het binnenterrein bleef gespaard. De dag na de brand zou 's nachts al weer gebakken worden. Eén oven was echter onbruikbaar geraakt. Toen de brand uitbrak lag die nog vol met zojuist gebakken brood dat niet op tijd uit de oven gehaald kon worden. Door de grote hitte was dat brood volledig doorbakken geraakt en vatte spontaan vlam. De brandweer dacht een nieuwe brandhaard ontdekt te hebben en zette de oven onder water. De grootste zorg voor de brandweer was de zware branddeur tussen de nieuwbouw en het oude gebouw met op de begane grond de bakkerij. Toen duidelijk werd dat de deur het hield en dat de bakkerij in grote lijnen behouden zou blijven durfde de brandweer te hopen dat ze uiteindelijk de zaak onder controle zouden krijgen.

Rond 10 uur was de brand geblust en stegen alleen nog rook- en stoomwolken uit de puinhopen op. Brandweercommandant Gordijn gebruikt de aandacht van de pers om nog eens aan te stippen dat automatische brandmelders, die sinds enige tijd leverbaar waren, de schade aanzienlijk zouden hebben beperkt. Nu stond de fabriek al in lichterlaaie toen de brandweer verscheen.
De dag na de brand werd een begin gemaakt met het ruimen van de puinhopen. Bij het werk in de puinhoop laaiden af en toe nog vlammen op die dan weer geblust moeten worden. Alle verdiepingen van het oude pakhuis waren ingestort. Op de eerste verdieping waren de kleedkamers van het personeel. Degenen wiens spullen verbrand waren, werden door de directie aan het eind van de maand schadeloos gesteld. De tweede verdieping stond volgepakt met balen meel en op die daarboven stonden 150 vaten krenten en sukade. Onder toezicht werd zoveel mogelijk van de laatste producten uit de puinhoop gered, maar het werd snel duidelijk dat het gros als verloren beschouwd moest worden. Tot grote ergernis van de vaste klanten van de Ceres: dit jaar geen paasbrood!

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2016. De keuze '2015' leidt naar de laatste aflevering van 2015, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Wilt u zelf ook eens grasduinen in een kwart miljoen afbeeldingen van Amsterdam? Bezoek het Stadsarchief Amsterdam online.

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave