Laten ik beginnen met u allen een goed en gezond 2016 toe te wensen. Bedankt voor alle goede wensen en aanmoedigingen om met dit werk nog even door te gaan. Laten we hopen dat het weer een geanimeerd quizjaar wordt.

Dit is de quizpagina voor week 1 die eindigt op 10 januari. De eerstvolgende quiz dus op vrijdag 8 januari.

De snelste met het goede antwoord op de quizfoto van vorige week was Peter Bastin. Van hem komt dan ook deze nieuwe opgave.

Van welk gebouw is dit een ingang?

Wanneer is er voor het laatst gebruik van gemaakt?

Oplossingen via deze link.

De antwoorden op de vragen van week 51:

1. (Binnen-)Amstel
2. Blauwbrug
3. Zwanenburgerstraat

bonusvraag:
4. Joods Jongensweeshuis
Megadle Jethomim (opvoeders van wezen)

Hieronder een foto die Peter Bastin bij zijn antwoord stuurde en daaronder een selectie van Beeldbank-afbeeldingen van de locatie.

Meer over de geschiedenis van Vlooienburg. Klik de omslag om de PDF te openen.

Het thema van de eindejaarsquiz van 2015 was: Merkwaardige straatnamen. We hadden uiteraard geen enkele moeite met termen als: gek, raar, ongewoon en zelfs niet met: alle namen zonder straat, plein, kade, enzovoort.
Er waren twee deelnemers met alle foto's goed geplaatst: Ria Scharn als snelste en Aschwin Merks twee dagen later. Anneke Huijser, die de quiz samenstelde, heeft een uitgebreide beschrijving van elk der namen gemaakt en zo mogelijk de herkomst ervan aangeduid. Dat is allemaal samengebracht in een PDF met nog meer foto's en vooral ook een recente foto en/of plattegrondje van het punt van de quizfoto. Lees meer....

Moeilijk? Het recept was enkele foto's te herkennen of snel te raden en dan moest het kwartje vallen: ongewone straatnamen! Met dat gereedschap zochten de hierboven genoemde inzenders de rest van de foto's in de Beeldbank op.

Merkwaardige straatnamen, de oplossing:
1.  Nes, 2.  Ramskooi, 3.  Lange Niezel, 4.  Oude Waal, 5.  's Gravenhekje
6.  Rusland, 7.  Rapenburg, 8.  Hoogte Kadijk, 9.  Spui, 10. Droogbak
11. Gebed zonder End, 12. Kattegat, 13. Binnenkant, 14. Blaeu Erf, 15. Bokkinghangen

In 2016 is niet alleen snelheid van belang. Uit de overige inzenders kiest de redactie een naam bij loting en ook die mag een opgave bedenken en insturen. Wees dus voorbereid op dit verzoek en zoek er vast een uit.

Na loting werd Roelf Munneke verzocht een nieuwe opgave te bedenken. Die gaf aan er geen tijd voor te hebben, dus deze keer een uit de reservebak. De vraag luidt:

Over welk water ligt de brug in de voorgrond?

Uw oplossing via deze link.

Dit is de helft van een prijscourant van Focke & Meltzer. De aandacht gaat uit naar de geschiedenis van deze firma die in 1823 opgericht werd door drie Beheemse immigranten. Zij brachten Nederland in contact met het toen al wereldberoemde Boheemse kristal en glaswerk.

De winkelpui op deze tekening is die van de eerste vestiging Kalverstraat 13 op de hoek van de Papenbroeksteeg. Als u weet dat in latere tijden hier boekhandel De Slegte huisde weet u precies waar dit is.

Een piepjonge Hendrik Berlage tekende in 1885 voor Focke & Meltzer een groot nieuw winkel- en kantorenpand op de hoek van de Kalverstraat en 't Spui. Hiervoor moesten café De Koperen Toonbank en twee belendende panden verdwijnen. De foto van dat café bent u vast al eens tegengekomen, ook op deze quizpagina. Uiterst rechts ziet u net nog de zijgevel van het Maagdenhuis.

De rest van het verhaal leest u in de gebruikelijke weekaflevering, de laatste van het jaarboek 2015.

Het complete jaarboek staat nu ook online met een index achterin. Let op, het bestand is 35MB groot. De index staat ook als enkele pagina met alle hyperlinks naar de losse weekafleveringen.

Waar?

Oplossingen graag via deze link

Rembrandtplein 10, het gebouw van de vereniging Sint Lucas, met versieringen ter gelegenheid van de Rembrandtfeesten van 1906. Anneke Huijser mailde als eerste het juiste antwoord door.

Lees iets meer over de Rembrandtfeesten van 1906 op de site van het Stadsarchief.

Lees iets meer over de geschiedenis van de kunstenaarsvereniging Sint Lucas door op de poster te klikken.

Het pand staat er nog steeds en herbergde jarenlang revue-café Saint Germain des Prés. Daarboven is nog langer en nog steeds hotel Atlanta gevestigd. Eerst alleen op nr. 8 en later met nr. 10 erbij. Op de benedenverdieping was altijd al een horeca-gelegenheid en ook een tijdje een bowlingbaan. Hieronder het pand in 1860.

Dit beeld is altijd goed voor een hoop verwarring. Weet u waar de onbekende fotograaf eind 19de eeuw stond? Hoe heten de middelste steeg tussen klok- en halsgevel dan? Uw oplossing graag via deze link.

Zowel de oplopende wallekant als het hoge hoekpand duidden op de kruising van een der hoofdgrachten en een radiaalstraat. Heel veel deelnemers zijn dit traject gevolgd en kwamen via een paar stappen terecht op de Keizersgracht bij de Leidsestraat. De twee panden waaraan gewerkt wordt zijn Keizersgracht 463-465. Koddig om te zien hoeveel verschillende huisnummers hier genoemd werden.

Hier linksonder een foto van de oude situatie die duidelijk maakt dat restauratie niet overbodig was.

Rob Munneke was de eerste met het goede antwoord.

Uit het Grachtenboek van Caspar Philips blijkt dat Keizersgracht 465 nog de originele gevel uit 1675 had, op de stoep na. De gevel is dan ook gerestaureerd in diezelfde vorm, inclusief de dubbele stoep (waarom niet aaneengesloten en op dezelfde hoogte??).

Het resultaat in een iets overzichtelijker omgeving. Links Metz op Keizersgracht 455-459 en op de hoek het pand Leidsestraat 25-27 / Keizersgracht 461 dat architect Willem Hamer Jr. in 1910 voor de Amsterdamsche Bank bouwde.

Bedankt, alle deelnemers die hier zo diep indoken en voor de vele Street Views en andere foto's van de panden. Voor de bouwgeschiedenis van Keizersgracht 463-465 zie de site amsterdamsegrachtenhuizen.nl.

Harry Snijder weet ons van alles te vertellen over de gevelsteen die tot de sloop Nieuwezijds Kolk 26 sierde. Die werd opnieuw in het pand van Van Gend & Loos gemetseld. Tot 1928 sierde deze steen, een directe verwijzing naar een Weesper brouwerij van die naam, de trapgevel op de hoek van de Kolk en de Voorburgwal. Deze vroeg 17e-eeuwse steen is in 1996 andermaals verhuisd naar het Inntel- Hotel op nr.19 aan de overkant van de Kolk. Bij die gelegenheid werd de steen meteen gerestaureerd.
Lees meer over de steen op de site van Vereniging Vrienden Amsterdamse Gevelstenen (VVAG).

Deze foto van de steen in het pand van Van Gend & Loos stuurde Harry Snijder ook nog.

Dit is overigens de zoveelste steen waarbij achteraf een schrijffout moest worden gecorrigeerd.

Cursus Huizenonderzoek

Bij het Stadsarchief kunt u onder begeleiding onderzoek naar huizen doen. De cursus is op vier zaterdagmiddagen van 12.15-14.15 uur. Data: 12 maart - 2 april 2016.   Lees meer...

En dan nog even...

Otto Meyer mailde ons dat hij de foto van WatWaar week 50 wel degelijk wist te plaatsen. Het zou om de Herengracht 203-207 gaan en om precies te zijn de huisnummers 203-209. We haalden er recente foto's en de tekening van Caspar Philips bij en twijfelden, vooral door de kuif van 203. Ten onrechte!!
Uit onderstaande tekening van dezelfde huizenrij op een tekening uit 1943 wordt duidelijk dat hij het helemaal juist gezien heeft. Ook met de kuif op de trapgevel zat 't goed. De oorspronkelijke top met vleugelstukken was ooit tot een ronde kuif gemaakt, maar bij een verbouwing in 1916 kreeg hij zijn oude vorm weer terug. De foto links werd dus vóór 1916 gemaakt. Hulde, Otto.
De panden 205-207 waren toen in gebruik bij Van Gelder Papier en hadden niets met een dovenschool te maken. De foto is dus ook niet vanaf het Jonas Daniël Meijerplein genomen.

De komende weken besteden we aandacht aan een panorama van Amsterdam uit het jaar 1657. De maker is de Vlaming Jean Baptists Bonnecroy (1618-1676). We hebben de scan in 5 delen gehakt en willen die met u doornemen. Dit panorama is interessant omdat het tijdstip tussen de Derde en Vierde Uitleg valt. Vooral deze linkerkant ofwel oostzijde van de stad is dan nog niet bebouwd.
Wikipedia, die deze scan in hoge resolutie ter beschikking stelt, wil graag de volgende credits vermeld zien: "Bonnecroy Amsterdam 1657" by Jean Baptiste Bonnecroy (1618–na 1676?) - Eigen werk, 2012-04-10. Licensed under CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons.

Vorige week kwamen we tot de Noorderkerk, die hier linksboven ook weer voorkomt. We zijn nu aangekomen bij de Westelijke Eilanden met in het midden het Bickerseiland. Rechts daarvan twee dubbele ophaalbruggen; de eerste, de Zandhoeksbrug tussen Bickers- en Realeneiland. Tussen de twee bruggen de Zandhoek en rechts daarvan de Petemayenbrug over de Zoutkeetsgracht naar de schans. Slordig van Bonnecroy is dat die schans met bolwerk Blauwhoofd en molen de Bok net buiten beeld blijft. Met het scannen is ook nog een extra randje van het schilderij verloren gegaan.

Op het bovenstaande fragment uit een ander profiel zijn schans, bolwerk en molen wèl te zien.

Voor het Bickerseiland de Nieuwe Waal met iets links van het midden de Bickersboom (ook nog eens op de tekening links, gezien vanaf het Bickerseiland). Meer naar rechts de Zandhoeksboom.

Woensdag 5 januari 1916 - De Gemeente Amsterdam geeft aan de NSM westelijk van Zijkanaal I in Amsterdam-Noord grond en water in pacht. Daar zal door een fusie in 1946 met de ernaast staande NDM (met gegraven dokken) de grootste scheepsbouw- en scheepsreparatiewerf van Amsterdam, de NDSM uit ontstaan.

Op de foto de situatie van 1922.

Onder de laatste situatie na fusies in 1968 met Verolme en 1971 met RSV. In 1974 ging de werf in afgeslankte vorm als NSM door met alleen bouwen en in 1984 volgde het faillissement.

Foto: ©Lars Curfs

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2016. De keuze '2015' leidt naar de laatste aflevering van 2015, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Veel van de historische afbeeldingen van Amsterdam komen uit de collectie van het Stadsarchief Amsterdam

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave