De snelste met het goede antwoord op de quizfoto van vorige week was Maaike de Graaf. Van haar komt dan ook deze nieuwe opgave.

In welke straat staan/lopen deze mensen?

Waar horen die torentjes in de achtergrond bij?

Let op! Deze straat bevindt zich buiten het streefgebeid, m.a.w. buiten de Singelgracht.

Oplossingen via deze link.

Nieuwe Herengracht ter hoogte van het Wetheimpark. Het gebouw rechts is de Parkschouwburg. Die ging in 1883 open maar in 1903 stopten de geregelde opvoeringen al weer. In 1912 werd het gebouw gesloopt. Op de foto was daar al een begin mee gemaakt; vergelijk maar met de foto hieronder van de situatie kort voor de sloop.

De snelste met het juiste antwoord was Maaike de Graaf.

Na loting werd Adrie de Koning verzocht een nieuwe opgave te bedenken. Zijn vraag bij de foto hiernaast luidt:

Tot welk object geeft deze deur toegang?

Het lijkt misschien moeilijk om een foto van een deur thuis te brengen, maar als u de tekst boven de deur heeft ontcijferd en de woorden van Adrie even door laat dringen moet het lukken.
Hij schreef bij de opgave: Het lijkt me aardig om een stil stukje Amsterdam in een bruisende omgeving te laten zien.

En dan nog..., het object kent nog een tweede deur in een poortje dat eerder onderwerp van deze zelfde quiz was.

Uw oplossing via deze link.

De eerste met het goede antwoord was Kees Huyser.

De bonus pakte Ria Scharn door de typische houten leuning van de Drie Haringenbrug (#320) over de Realengracht op te geven als 'afgesneden'. Ze stuurde meteen de volledige foto er bij.

Hieronder nog een foto van het geheel, waaruit blijkt dat het middendeel een vlotburg is die voor de scheepvaart weggenomen kon worden.
De Drie Haringenbrug van vandaag is overigens ook niet te versmaden! Als u nog een bestemming voor een zondagse wandeling zoekt... Wel op een zonnetje wachten, want dan zijn de Westelijke Eilanden zoveel vriendelijker.

Woensdag kwamen opeens achter elkaar nog een paar goede oplossingen binnen. Het bleek dat Historisch Amsterdam aandacht had besteed aan dit plekje en dezelfde foto geplaatst had.

Zoals de afbeelding links is komt deze in de Beeldbank voor. Geef toe..., daar kan een mens niet veel mee. Ik heb de foto wat opgepept om meer zichtbaar te maken. De vraag is: waar kijken we naar?
Hint: let ook op de sluisdeuren. Die vind je niet bij iedere brug. En doe eens uw best op de juiste naam van deze sluis.

Oplossingen graag via deze link

En ook deze foto was geen belemmering voor onze cracks. Anneke Huijser meldde als eerste dat het hier om de Peperbrug gaat met op de achtergond de achterkanten van de huizen Rapenburg 2 t/m 18. Zie ook de foto hieronder.
De huidige Peperbrug (#281) is een stalen ophaalbrug maar die op de quizfoto is de voorloper daarvan, een houten ophaalbrug. We moeten naar de foto's van Jacob Olie terug om de houten wip te zien. De brug rustte toen ook nog op houten jukken, terwijl die nu op gemetselde landhoofden rust.
Ria Scharn kwam ook via de brug tot dezelfde oplossing.

Deze week weer een foto van Carol.

Waar is dit?

Uw oplossing voor deze week graag via deze link.

Leidsekade 87-89, drie herenhuizen uit 1890 van architect G.J. van Steeden. Vandaag zit hier het Quentinhotel.

De fotograaf stond op de Nassaukade (en niet de Stadhouderskade zoals in de Beeldbank bij deze foto staat).

Rechts dekken de bomen Bellevue af, toen sociëteit en nu theater (zie foto hieronder).

Arjen Lobach was de eerste met alle goede antwoorden.

Naar 'n idee van Maaike de Graaf

In de veertiende en vijftiende eeuw trokken de burgemeesters steeds meer beslissingsbevoegdheden naar zicht toe. Zoiets als bijvoorbeeld het handhaven van de openbare orde was niet altijd een zaak van het stadsbestuur geweest, maar van de schout in dienst van de landsheer. In het kader van het bewaken van de volksgezondheid benoemden de burgemeesters zichzelf begin vijftiende eeuw tot toezichthouder op de keurmeesters van vlees, vis en gevogelte, die door de gilden waren aangesteld. Vis en gevogelte bleven op markten verhandeld worden maar stonden wel onder toezicht van keurmeesters. Het vlees zocht naar een overdekte ruimte die bescherming zou kunnen bieden tegen vliegen en straatvuil.
De gildekeurmeesters werden vervangen door stedelijke keurmeesters. In 1403 is sprake van een vleeshal in de Nes, hoek Halsteeg. De steeg zou zijn naam aan deze (vlees)hal te danken hebben. Later verhuisde de handel naar de overdekte Vogelsteeg achter het stadhuis.

Op de gevelsteen hieronder de keurmeester aan het werk.

Eind zestiende eeuw, na de Alteratie, om precies te zijn in 1582 verhuisde de handel in vlees naar een vleeshal op het terrein van het St. Pietersgasthuis, dat leeggekomen was na de verhuizing van het gasthuis naar de gezamenlijke kloosters van Oude en Nieuwe Nonnen (Binnengasthuisterrein). Die bleek door de snelle toename van het aantal inwoners al snel te klein en men nam de kapel van het voormalige St. Margrietenklooster in gebruik als (kleine) vleeshal.
Tussen beide hallen werd de ruimte gebruikt voor de Boerenvismarkt (riviervis =zoetwatervis), ook wel bekend als de 'Aalmarkt'.

Hieronder het interieur van de Grote Vleeshal met 48 vleesbanken.

Na de zeventiende-eeuwse stadsuitbreidingen beklaagden de burgers zich dat ze voor vlees soms wel erg ver moesten lopen. Op hun aandringen werden dependances opgericht op diverse punten in de stad. Dat werd door het stadsbestuur handig gecombineerd met de handhaving van de openbare orde door de schutterij. De vleeshallen kregen een verdieping waar een wachtlokaal voor de schutterij werd ingericht. De eerste kwam op de Herenmarkt in 1617 (afb.links) en de tweede op de Westermarkt in 1619 (afb.rechts). Beide vleeshuizen hadden op de verdieping ruimte voor de schutterij. De vleeshal op de Herenmarkt werd in 1623 al weer opgedoekt omdat de WIC het gebouw tot zijn hoofdkantoor wilde ombouwen.

Op de Botermarkt verrees ter gelegenheid van de stadsuitbreiding van 1662 nog een vleeshal. Die werd in 1737 vervangen door een groter gebouw. De nabijheid van de grote veemarkt bij de Utrechtsepoort zal daarbij een rol gespeeld hebben.

De vleeshal die het langste stand hield was die op de Westermarkt. Dat kon gebeuren omdat het stadswaag werd toen in 1808 de waag op de Dam op last van Lodewijk Napoleon afgebroken moest worden. Benjamin Turner maakte in 1857 onderstaande foto van het prachtige renaissance-gebouw. Zij werd in datzelfde jaar 1857 nog afgebroken.

Door het explosief stijgen van het inwonertal van het 17de-eeuwse Amsterdam werd vlees duurder doordat er niet snel genoeg nieuwe dieren aangevoerd konden worden. Vlees werd zo een voedselsoort die niet zo snel meer op ieders bord verscheen. Pas door de ontwikkeling van koelschepen, die vlees uit Noord- en Zuid-Amerika aanvoerden, veranderde dit beeld. De gemiddelde quizdeelnemer zal dit nog aan den lijve ondervonden hebben.

Onder invloed van het liberale gedachtegoed verspreidde de slacht en vleeshandel zich weer over de stad, wat tot onhygiënische toestanden leidde. In 1887 verdween de vleeshandel en -slacht in zijn geheel naar het nieuwe abattoir aan de Veelaan (Cruquiusweg), onder luid protest van de handelaren en slachters. Dat heeft precies een eeuw gefunctioneerd en werd toen ontmanteld, waaruit een hele nieuwe woonbuurt is ontstaan. De handel verplaatste zich naar de Centrale Markthallen.

Bickersplein / Hendrik Jonkerplein (aangereikt door Anneke Huijser)

De vroegste foto van deze pleinwand danken we aan Jacob Olie, die onderstaande foto in 1867 maakte. Klik de foto om in de Beeldbank te zien.

Links een luchtopname van het plein. Links de Bickersgracht en rechts buiten beeld het Westerdok.
Linksonder het spoorviadust dat er ten tijde van Olie's foto nog niet was.

De Eilandskerk verzakte door het gedreun van de treinen die sinds 1879 over het treinviaduct reden. Om de constructie te ontlasten werd in 1910 de toren gesloopt. Op de luchtfoto is de plaats van de toren nog herkenbaar. In 1937 werd de situatie gevaarlijk en werd de kerk buiten gebruik gesteld. Voor het tot afbraak kwam was er eerst een wereldoorlog voorbij gegaan en werd het 1950 voor men aan de sloop begon.

Op het pand Grote Bickersstraat 2-4 helemaal rechts zien we nog net het beeld De Reus op de geveltop staan. Lees hier en hier over de diverse plaatsen van het beeld.

In 1956 was bij Raadsbesluit van 15 februari dat jaar de naam Bickersplein gewijzigd in Hendrik Jonkerplein. Dat was ter ere van grofsmid Hendrik Jonker die in 1806 op het Bickerseiland de basis gelegd had voor een groot fabriekscomplex, dat op de foto aan de rechterkant net te zien is. We kijken de Grote Bickersstraat in.

De beide huizen op de foto links hielden stand. Het rechterpand, Bickersplein 1, zien we al op de foto van Olie uit 1867. Het linkerpand had de beide huisjes Bickersplein 2-3 vervangen.

Op deze foto uit 1980 wordt Bickerseiland 1 gesloopt. Op de grote foto hieronder kunt u zien wat er voor in de plaats kwam.

Dinsdag 18 januari 1916 - Koningin Wilhelmina gebruikt Amsterdam als startpunt voor een bezoek aan de door de watersnood getroffen gebieden in Waterland en Zeevang. Ze bezoekt die dag Edam en Marken en keert daarna weer terug naar Amsterdam. Woensdag bezoekt ze de Anna Pawlonapolder en vertrekt daar vandaan naar Den Haag. Minister Posthuma vertrekt eveneens op dinsdag vanuit Amsterdam voor een bezoek aan de getroffen gebieden. De dag ervoor had de Algemene Watersnood-commissie ten stadhuize besloten een publieksactie op touw te zetten om de gedupeerden te ondersteunen. Op maandag 24 januari leidt dat tot een collecte waarbij ƒ33.186,- opgehaald wordt.

Er is een inhoudsopgave gemaakt van alle items op de quizpagina vanaf nummer 1 van 2014 tot vandaag. Het gaat om items waar met meer dan een enkel regeltje over een onderwerp uitgeweid werd. Goed om na te gaan of een suggestie voor een quizvraag niet al eens voorbij gekomen is of dat knagende gevoel daar al eens iets over gelezen te hebben te controleren. Klik hier om eens te kijken hoe het werkt.

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2016. De keuze '2015' leidt naar de laatste aflevering van 2015, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Veel van de historische afbeeldingen van Amsterdam komen uit de collectie van het Stadsarchief Amsterdam

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave