Jos Mol was de op één na snelste met het juiste antwoord op de vraag van vorige week. Van hem komt deze week de nieuwe opgave. Hij stuurde een hele sequentie van dezelfde situatie en vraagt:

Welke straat is dit?

Oplossingen via deze link.

Foto's: Stadsarchief Amsterdam

Dirk van Hasseltssteeg 39 en hoger, gezien naar de van de quizfoto afgesneden Nieuwezijds Voorburgwal.
Achter de lantaarnpaal gaat een slop schuil dat naar de Suikerbakkerssteeg voert. Dat slop heeft veel verschillende namen, maar men hanteert als belangrijkste naam: Louwenpoortje.
Uit de Alfabetische lijst van namen van gangen (Willem Blok; klik hier) halen we de volgende varianten:
Blauw(e)poortje
La(a)uwpoortje
Lourenspoortje
Meester Louwenpoortje
Sint Louwenpoortje
Sint Louwenpoortsteegje
Spanjaard-en-Louwenpoortje
De verkleinvorm -poortje is vrij algemeen maar -poort komt ook voor.

Als we het Louwenpoortje door zouden lopen betraden we met de Suikerbakkerssteeg grondgebied van het voormalig Geertruidenklooster. Na de Alteratie bleef niets van het klooster bewaard. Een gedeelte, aanvankelijk de kapel, kwam in gebruik van een suikerbakker, waar de steeg zijn naam aan dankt. De steeg is dus oeroud en diende als achteruitgang van het Onze-Lieve-Vrouwegasthuis aan de Nieuwendijk. Meer over het Geertruidenklooster leest u in de PDF over de Amsterdamse kloosters, pag. 31-32.

Op de tekening links is de latere Suikerbakkerssteeg het pad dat zich om de kapel slingert.

Goede oplossingen kwamen van Carol de Vries, Jos Mol, Anneke Huijser, Adrie de Koning en Arjen Lobach. Adrie de Koning melde dat het Googlen van het telefoonboek van 1950 wel degelijk behulpzaam was bij het vinden van het adres van Heijmeta Metaalwarenfabriek: Dirk van Hasseltssteeg 39.

Wat? Waar?

Uw oplossing via deze link.

U kunt ook zelf afbeeldingen insturen als opgave voor deze rubriek. Graag via deze link.

Albert Hahnplantsoen 2-4, ofwel het Muzieklyceum, ook bekend als Minervapaviljoen.
Architect Dick Greiner, gebouwd 1928, gesloopt na een fatale brand in 1973. Hier staat nu een moderne school. De meningen variëren van een Dalton- tot een Montessorischool.

Beide foto's: Stadsarchief Amsterdam

De quizfoto werd niet door Carol de Vries ingestuurd, zoals vorige week gesteld, maar door Roeland Koning.

Goede oplossingen kwamen van Kees Huiyser, Hans van Noort, Dick van der Kroon, Fred Dubiez, Fons Baede, Adrie de Koning en Maaike de Graaf.

Waar is dit?

Oplossingen graag via deze link. Foto: printerest.com

Beurspoortje, dit keer eens de binnenzijde vanaf het Rokin. Door het poortje is Berlages Beurs te zien, zij het dat we die "geblurd" hadden. Arjen Lobach begrensde het jaar dat de foto gemaakt werd tussen 1903 en 1912. Oplevering Berlages beurs 1903, sloop poortje 1912.

Goede oplossingen kwamen van Maaike de Graaf, Kees Huyser, Carol de Vries, Erwin Meijers, Dick van der Kroon, Ria Scharn, Otto Meijer, Ad Tiggeler, Arjen Lobach, Anneke Huijser, Anna Denekamp en Fons Baede.

Nog een sloopfoto. Ik gebruik deze getrimde foto die ik van Facebook haalde. In de Beeldbank is de foto ook te vinden maar dan met twee clous extra er op.

Wat wordt hier gesloopt?

Uw oplossing graag via deze link.

Sloop van het Centraal Theater in de Amstelstraat, 1965. De foto's staan bij het Geheugen van Nederland (GVN).

In 1881-1882 werd in de Amstelstraat 16-18 het Panopticum gebouwd. Dat was een wassenbeeldenmuseum met café-restaurant en wintertuin. Het werd ontworpen door architect Theo Sanders, die we nog kennen als compagnon van de jonge Berlage. Lees meer over het Panopticum op de site Joods Amsterdam.

De foto links is van A.T. Rooswinkel en stamt uit 1882. Het Floratheater (nr.20-24) was nog niet gebouwd. Foto: Stadsarchief Amsterdam

In 1912 werd het Panopticum verbouwd tot theater en ging Centraal Theater heten. De verbouwing werd begeleid door architect Willem Kromhout die we kennen van het American Hotel.
In 1915 werd verbouwd om de capaciteit te vergroten van 506 naar 582 stoelen. De zaal was uitgediept waardoor de rondom gelegen foyer (promenoir genoemd) neerkeek op de zaal (zie foto). Deze plaatsen konden ook als loge ingezet worden.
De eerste voorstelling was op 1 december 1912 en de laatste op 28 februari 1965 (Wim Sonneveld).
Er ontstond een kleine kern vaste bespelers met o.a. Mary Dresselhuys en Joan Remmelts.
Lees meer: Theaterencyclopedie

Goede antwoorden kwamen van Kees Huyser en Arjen Lobach.

Daar is het al enkele keren beloofde stuk van Wim Huissen over de bakermat van Amsterdam-Noord. Vooraf gingen extra uitgewerkte hoofdstukken over de industrie in de Buitksloterham en de beide grote tentoonstellingen in 1914 en 1919: de ENTOS en de ELTA. In dit stuk worden de geschiedenis van de Volewijck, de noodwoningen, de woonleerschool Asterdorp en de eerste tuindorpen behandeld.
Het is met 104 pagina's een flink werkstuk geworden waar Wim best trots op is en dat wij graag binnen de site opnemen.

Klik de omslag om te lezen.

Blijkbaar niet zo eenvoudig als gedacht. Breitner verooloofde zich hierbij ook iets meer "dichterlijke vrijheden". Vergelijk maar met een veel bekender schilderij hieronder van hetzelfde punt.

Dit schilderij was natuurlijk veel makkelijker geweest. Dit heet zoals de oplossing hoorde te luiden: Gasthuisbrug (en niet Singelbrug) voor Paleisstraat. Brug #6 was uiteraard ook correct.

Goede oplossingen met Street Views kwamen van Anneke Huijser, Dolf van Wijngaarden en Arjen Lobach.

En dan de Street View waar om gevraagd werd. We kregen er drie. Op de plaats van de geveltjes aan het Singel staat nu het Bungehuis.

Van Maaike de Graaf mogen deze Peper-en-Zout-panden tegen de vlakte. Ze staan aan de Weteringschans 26 en 28. Het zijn niet alleen domme grauwe blokkendozen maar detoneren ook nog eens in de verder geslaagde 19de-eeuwse omgeving. Er tegenover staat het Rijksmuseum en er naast op Weteringschans 24 staat een prachtige villa (terecht een Rijksmonument) die al enkele malen onderwerp op deze quizpagina was. Dat is al sinds 1934 kantoorvilla (Nillmy) en doet nu topprijzen per vierkante meter, terwijl de Peper-en Zoutpanden doorgangshuizen zijn. Maaike laat in het midden wat ze er voor terug wil, maar duidelijk is dat het beter moet passen.

Weet u nog wat er oorspronkelijk stond? Op Weteringschans 26 stond villa Groot-Banda en op 28 villa Banda-Neira. Beide villa's gebouwd voor en bewoond door Adrianus Martinus Lodewijk Hartog (foto) en familie. Hartog had zichzelf de toevoeging Van Banda aan zijn familienaam Hartog toebedeeld. Klinkt niet slecht, vond hijzelf: Hartog van Banda.
Het familiegraf op Zorgvlied is vandaag Rijksmonument, daar komen ze niet meer aan. De villa's waren niet interessant genoeg om te behouden en ze sneuvelden in 1976.

Beide villa's gezien vanaf de Weteringschans. Vooraan Banda-Neira en daarachter Groot-Banda.

Wat de relatie tussen de Banda-eilanden, middelpunt van de nootmuskaat-cultures, en de familie Hartog is, moet u maar Googlen. Dat is een verhaal op zich.

Alle zwart-wit foto's komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam.

Een nieuwe rubriek waar u hopelijk aan gaat deelnemen. Wat steekt u de ogen uit als u door de binnenstad loopt/fiets/rijdt? Wij nodigen u uit ons mee te laten gruwen van wat u een doorn in 't oog is. Alles is goed; laat ons weten waarom u het object zo verschrikkleijk vindt of u schrijft er verder niets bij en wij bedenken zelf wat tekst erbij. Uw reactie a.u.b. via deze link.

Woensdag 22 maart 1916 - De Gemeenteraad stemt in met een subsidie van ƒ120.000,- voor WBV Amsterdam-Zuid voor de bouw van de eerste fase van het Spaandammercarré in de Spaarndammerbuurt. Het architectenbureau Gulden en Geldmaker tekende de vier fasen van dit huizenblok aan Spaarndammerplantsoen, Knollendamstraat en Polanenstraat.

Aannemer Hille, die in 1911 het eerste blok naar ontwerp van Michel de Klerk aan het Spaarndammer-plantsoen had gebouwd, zou eigenlijk dit blok ook vullen naar opnieuw een ontwerp van De Klerk. Hille liet het in 1916 echter afweten wegens geldgebrek. Door de ruime subsidies voor de woningbouwverenigingen hadden deze geen geldproblemen. De bouw werd wel heel wat soberder uitgevoerd dan de ontwerpen van De Klerk, maar daar was de oorlog mede debet aan. Meer dan wat speelse metselverbanden zat er niet in. De bouw ontstond in vier fasen tussen 1916 en 1921.
Het Spaarndammercarré is enkele jaren geleden volledig gerenoveerd. Veel oorspronkelijke versieringen zijn teruggebracht en de woningen zijn sterk gemoderniseerd. Tegenwoordig maakt het complex deel uit van een vereniging van eigenaren.
Lees meer over de gebouwen-inventarisatie van het Spaarndammerplantsoen i.v.m. het Unesco-traject.

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2016. De keuze '2015' leidt naar de laatste aflevering van 2015, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Wilt u zelf ook eens grasduinen in een kwart miljoen afbeeldingen van Amsterdam? Bezoek het Stadsarchief Amsterdam online.

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave