De snelste met het juiste antwoord op de foto van vorige week was Kees Huyser. De nieuwe opgave komt dan ook van hem.

De vraag is:

Waar is/was dit?

Oplossingen via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Wanneer u wilt lezen waarom Kees zo snel met het juiste antwoord was, zou u de PDF dienen te lezen die mede door zijn vader samengesteld is: Van Smallepad tot Planciusstraat. Daarin komt ook dit stukje Amsterdam aan bod, de kruising van de Zoutkeetsgracht en de Smallepadsgracht.
Oorspronkelijk (17e eeuw) kwamen beide grachten alleen samen, in 1877 is de Zoutkeetsgracht doorgetrokken tot het toen net vergraven Westerkanaal.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Kees Huyser, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Ria Scharn, Katja Kronenberg, Robert Raat, Wim Huissen, Louis Olivier, Arjen Lobach, Jos Mol, Kees Boas, Harry Snijder, Han Mannaert, Mike Man, Aschwin Merks, Otto Meyer, Adrie de Koning, Herman Schim van der Loeff, Marike Muller, Hans Olthof,

De keuzefoto betreft deze week een locatie buiten de Singelgracht.

Op veler verzoek deze week een makkelijke keuzefoto. Aan u de volgende vraag:

Waar staat het gebouwtje in het midden? (adres)

Het gebouw (nu zonder schoorsteen) heeft een serieus huisnummer gekregen. Dat willen wij van u horen.

Oplossingen graag via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Bovenstaande foto's: © Ton Brosse

A: De achterkant van het huis Weteringschans 113, de winkel van Carl Denig, gezien over de Lijnbaansgracht.

Goed geraden door:

Arjen Lobach, Ria Scharn, Han Mannaert, Otto Meyer, Mike Man, Jos Mol, Marike Muller,

Vet gedrukt betekent allebei geraden.

Ton Brosse speelde het weer klaar om de moeilijkste opgave van de week in te leveren.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

B: Toren Apostolische kerk Archimedesweg 97, hoek Galileïplantsoen. Deze toren vergde heel wat meer zoekwerk maar ook deze keer weer bracht de site 020apps.nl de oplossing.

Wij vinden het rijkelijk ver gezocht om in deze kerk de Amsterdamse School te herkennen.

Foto: 020apps.nl

Goed geraden door: Arjen Lobach, Adrie de Koning, Ria Scharn, Jos Mol, Mike Man,

Wat een quizfoto niet allemaal losmaken kan. Adrie de Koning stuurde een herinnering:
"Op het Galileïplantsoen werd omstreeks 1960 een rolschaatsbaan aangelegd tussen de kleuterschool Het Duinviooltje (waar ik op heb gezeten) en de Montessorischool. Misschien is er in het begin wel eens gerolschaatst, maar het was voor ons ook een prachtig trapveldje met jassen op de grond als doel. Louis van Gaal, die er tegenover op nummer 64 woonde, heeft daar leren voetballen! We voetbalden er na schooltijd, waarbij we de tijd in de gaten moesten houden, want om half zes moest er gegeten worden. En daarom keken we regelmatig op de klok van de kerk van het Apostolisch Genootschap aan het eind van het Gallileiplantsoen. Een eigen horloge had je toen niet. Vandaar dat, toen ik de foto zag, er meteen herkenning bij mij was."

Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Het onderwerp kan zich zowel binnen als buiten de Singelgracht bevinden. Wij verwachten wel een niet alledaags beeld dat ook niet-buurtbewoners wel eens op het netvlies kregen. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b. Blijf sturen!

Deze keer weer een foto waaraan nauwelijks iets veranderd is.

De vragen zijn:

Waar?

Welk gezelschap?

Wanneer? minstens een jaartal

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Vanuit deze hoek zult u dit beeld niet vaak gezien hebben. Toch is het een heel bekend beeld, als we maar een andere foto erbij halen.

De juiste antwoorden op de drie vragen waren: het water was het Singel, de brug is de Heiligewegsluis en het gebouw met de koepel is de Sint Catharinakerk.

Iemand heeft zich de autoriteit aangemeten dat de brug Heiligewegsluis dient te heten en niet als vanouds Heiligewegssluis met dubbele "s". Deze naam staat op een contemporaine tekening. Het is ook Heiligewegspoort en Heiligewegsburgwal. En dit dan?

Foto's: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Anthony Kolder, Ria Scharn, Kees Huyser, Robert Raat, Jos Mol, Fons Baede, Nils Wernars, Harry Snijder, Mike Man, Harald Advokaat, Otto Meyer, Marike Muller, Aschwin Merks, Rodrigo Vivian, Hans Olthof,

Deze keer weer een foto van een situatie waaraan nauwelijks iets veranderd is.

De vragen zijn:

Welk water?

Aan welke gracht/kade/wal staan de huizen in de achtergrond?

En dat is niet dezelfde naam als het water! HINT

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

O jé... we hadden beter een ander onderwerp kunnen kiezen. Bij nader inzien vrezen wij voor een "gouden-koets-effect".
Cornelis Tromp - want die staat op dit deurstuk in houtsnijwerk afgebeeld - heeft op deze afbeelding een donker knechtje en met goed fatsoen kan je nu niet meer door deze deur. U vindt dit pand op het adres Oudezijds Voorburgwal 136 (Bierkaai).
Uit de gids Slavernijverleden Amsterdam: 'Op een van zijn reizen nam Tromp een jonge Afrikaan mee, die hier staat afgebeeld. Hoe hij heette is nog niet bekend. De jongen is ook geschilderd naast Margaretha van Raephorst, de rijke vrouw met wie Tromp in 1667 huwde.'

Foto: © Pieter Klein / Schilderij: Rijksmuseum / Foto onder: VVAG

Van twee verschillende kanten kwam informatie over de restauratie van het deurstuk, ook wel deurkalf genoemd. Het werd uitgevoerd door houtsnijatelier Kees van Mierlo. In plaats van een uittreksel daarvan weer te geven, raden wij u aan het relaas van Onno Boers te lezen.

Deze foto van de staat vóór restauratie komt uit het artikel in Binnenstad, het orgaan van de VVAB

Hans Olthof weet nog dat het huis door een bewonderaar gebouwd is.

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anthony Kolder, Kees Huyser, Anneke Huijser, Robert Raat, Jos Mol, Adrie de Koning, Fons Baede, Ria Scharn, Nils Wernars, Mike Man, Harald Advokaat, Jose Goud, Aschwin Merks, Otto Meyer, Marike Muller, Harry Snijder, Hans Olthof,

De rondvaartboot van de Haven Stoomboot Dienst vaart met het keizerlijke gezelschap door de Nieuwe Herengracht. Van de huizen op de achtergrond staan in elk geval de drie meest linker huizen nrs. 31-35 er vandaag nog steeds. Het middelste daarvan is het voormalig Portugees-Israëlitische Oudemannenhuis, nu zetel van de literaire dispuutvereniging Honesto Et Bono Excellamus. Het oudemannenhuis was hier als dependance gevestigd sinds 1794 (hoofdvestiging Weesperstraat 33, gesloopt in 1932). In de Tweede Wereldoorlog, in februari 1943, werden de bewoners door de Duitse bezetter weggevoerd. Geen van de mannen heeft het concentratiekamp overleefd. Kort na de deportatie werden de teksten op de beide gevelstenen door weghakken onleesbaar gemaakt en werd het oppervlak met een laag cement dichtgesmeerd. Op initiatief van de VVAG werden de teksten in 1995 gereconstrueerd.

De zoektocht werd vereenvoudigd door een tweede foto van de vaartocht waarbij vermeld stond dat die op de Nieuwe Herengracht gemaakt was. Toen hoefde alleen onderzocht te worden of er van de panden nog één of meer bewaard waren gebleven en dat viel alleszins mee.

Info en foto: VVAG

Goede oplossingen kwamen van Han Mannaert, Harry Snijder, Paul Graalman, Ria Scharn, Mike Man, Arjen Lobach,

Dit lijkt ons nieuw materiaal, d.w.z. pas gerestaureerd. Het lijkt gemaakt voor de toeristische industrie. De tekstkaarten zijn tenminste in het Engels. Het accent ligt nadrukkelijk op de welgestelde toerist die bijvoorbeeld overnachtingen in het Amstelhotel kan betalen.

Klik de afbeelding om te bekijken

redactioneel

Sinds de aanleg van de Haarlemmertrekvaart en de jaagweg er naast is die omgeving aantrekkelijk geworden voor agrariërs in goeden doen. Boerenhofsteden werden afgewisseld met buitenplaatsen en herbergen, waarvan een met theetuin en een grote speeltuin die zeer in trek was bij de Amsterdammers. Diverse namen van deze behuizingen leven voort in namen van nieuwbouwwijken en straten.

Landlust
Van sommige weten we iets meer dan wat het was en waar ze stonden. Neem Landlust, dat zijn naam leende aan een wijk die na de annexatie van 1921 tussen Willem de Zwijgerlaan en De Ruijterweg werd aangelegd. Landlust was een boerenhoeve die in 1728 aan de Haarlemmerweg (B355) werd gebouwd ter vervanging van de buitenplaats Boutenburg (zie pijl op bovenstaande kaart, iets ten westen van het Bullepad). Een volgende eigenaar, Gerrit Salentijn, schijnt de naam tijdelijk gewijzigd te hebben in Landhoeve maar toen Gerrit Veldhuisen het geheel in 1880 kocht, heette het weer Landlust. In 1881 liet deze de hoeve afbreken en vervangen door een moderne boerderij waarvan bovenstaande foto het woongedeelte is. De hoeveelheid land die bij Boutenburg hoorde, was zó groot dat Veldhuisen direct weilanden verhuurde. Daarnaast bezat Veldhuisen ook nog grond en boerderijen elders, o.a. aan de Spaarndammerdijk en de hierna te noemen hoeve Bosch en Lommer. Dat is wat je noemt: in goeden doen maar Veldhuisen was dan ook schepen van Sloten. Ook na het overlijden van Gerrit Veldhuisen bleef de boerderij in de familie maar werd verpacht. Tot de Gemeente Amsterdam na de annexatie de boerderij in 1923 opkocht en liet slopen voor stadsuitbreiding (Staatsliedenbuurt, tweede tranche rond Van Beuningenplein met Gemeentewoningen).
Nu vraagt u zich misschien af: "welke nieuwbouwwijk heet dan wel Landlust?" We moeten toegeven dat de naam wat in onbruik is geraakt en dat u de wijk beter zult kennen als de Zeeheldenbuurt. Namen als Karel Doorman en Bestevaer, Jan van Galen en Michiel de Ruijter zeggen genoeg. Vechtjassen dus! Toch plakt die naam Zeeheldenbuurt ook op de wijk ten oosten van het Westerkanaal tegen de Westelijke Eilanden aan, maar dat waren ontdekkingsreizigers. Alsof dat geen helden waren! In Landlust vindt u ook straten die naar Oranjevrouwen genoemd zijn, niet bepaald vechtjassen: Charlotte de Bourbon, Louise de Coligny, Anna van Buren en Juliana van Stolberg.
Verwarrend is de mededeling dat een buurhuis van Landlust, dat Selden Rust heette en aan de andere kant van het Bullepad stond, ook wel Landlust werd genoemd.

Bosch en Lommer (1)
Aan de Sloterdijkermeerweg op nr. 60 stond hoeve Bosch en Lommer. Dat is de naamgever van de wijk ten noord-westen van Landlust die ook nog voor de Tweede Wereldoorlog gerealiseerd werd, maar erna nog uitgebreid. De Sloterdijkermeerweg liep van het gelijknamige (drooggemaakte) meer naar Sloterdijk en waar die gekruist werd door de Notweg stond Bosch en Lommer. De huidige Willem Leevendstraat is het laatste deel van die weg, daar waar de weg op de Haarlemmerweg uitkwam en waar de hierna te noemen hofstede Meer en Vaart stond. Ook dit was niet de oorspronkelijke hoeve met deze naam. Die naam komen we op een kaart uit 1564 al tegen voor een buitenplaats op dezelfde plek. De laatste Bosch en Lommer (1886) was een stolpboerderij, wat inhoudt dat alles onder één dak plaatsvond: stallen, hooiopslag en woning. De hoeve is in 1943 afgebroken. De plek is verdwenen onder de Wiltzanghlaan waar die de Akbarstraat kruist.
De hofstede Bosch en Lommer was al bekend in de 17de eeuw en was tamelijk omvangrijk. Wat opvalt is het over meerdere personen verdeelde bezit, wat we vaak zien bij objecten als herbergen of molens maar zelden bij boerenbedrijven. Dat betekent in dit geval dat de revenuen uit verpachten of verhuren kwamen. De meest hardnekkige naam van een familie van eigenaren is die van Van Heijningen maar dus nooit voor 100%.

Foto: J.E. Hopman-Blad

Geuseveldt (2)
Aan de Haarlemmerweg, 600 meter westelijk van molen De 1200 Roe ofwel de Oostdorpermolen, stond hoeve Geuzenveld. Wanneer u de plek terugzoekt zult u zien dat daar net de wijk Geuzenveld begonnen is. De Oostdorpermolen bemaalde de Oostdorper Binnenpolder en staat vandaag nog steeds op dezelfde plek. Plannen om de molen op een andere plek weer te kunnen laten malen, werd door de buurt getorpedeerd. Ze wilden 'hun' molen niet missen!
De 17de-eeuwse hofstede Geuseveldt bestond uit een herenhuis, een tuinmanswoning, schuren en koetshuis en overige 'getimmerten'. Ze is diverse keren nogal kort achter elkaar van eigenaar verwisseld: bijv. in 1796, 1801 en 1805 en werd door aankopen van meer weiland steeds groter. Met bijna 30 morgen land was dit een groot landgoed. Het was sinds 1828 eigendom van het Doopsgezinde weeshuis d'Oranjeappel in Amsterdam die het verpachtte aan een paardenfokker. De naam was toen 's Heerenhave en Geuzenveld.
In 1923 moest een gedeelte van de bebouwing (het mooiste) wijken voor de zoveelste verbreding van de Haarlemmerweg en werd verder terug een nieuw woonhuis en koestal gebouwd (foto). Die nieuwbouw was beter achterwege gebleven want in 1932 kocht de Gemeente Amsterdam het goed om t.z.t. te slopen i.v.m. stadsuitbreiding zoals gepland in het Algemeen Uitbreidings Plan. Door de oorlog gingen de werkzaamheden daarvoor pas rond 1950 van start met het opspuiten van zand.
Er doen veel romantische verhalen de ronde over een uitvalsbasis van de Watergeuzen aan de Haarlemmerweg, toen Amsterdam gedwongen moest worden aan de Opstand deel te nemen. Dat dit de bron voor de naam van de latere hofstede opleverde is op z'n minst discutabel.

Foto: J. van Beem

Meer en Vaart (3)
Aan de eerder genoemde Sloterdijkermeerweg, maar nu op nr. 6 vlakbij de Haarlemmerweg, stond de hofstede Meer en Vaart. Op de foto ziet u de achterzijde. Het is duidelijk dat dit niet zo maar een boerderij was, maar een buitenplaats. Meer en Vaart is behalve de belangrijkste verbindingsweg in Osdorp langs de zuid-oost oever van de Sloterplas, ook de naam van het theater en ontspanningscentrum in dat stadsdeel. Over het wel en wee van de hofstede hebben wij niet veel kunnen vinden.

Kent u nog meer straatnamen die naar een buitenplaats of boerenhofstede genoemd zijn? Laat het ons weten via deze link zodat we uit kunnen zoeken wat daarvan bekend is.

De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven.

Wat weet u van het Middeleeuwse Amsterdam? Wij hebben geprobeerd in vogelvlucht de ontwikkelingen in de eerste 300 jaar aan te geven in een PDF. Maar wat hield de inwoners zoal bezig, waar leefden ze van en hoe was de verhouding tot het 'gezag'? Wij willen u meenemen in een gevecht dat Amsterdammers met het stadsbestuur aangingen over het werken in de Lastage.

Eerst even iets over de Lastage als in gebruik genomen grond buiten de stad, mogelijk gemaakt door een decreet in 1387 van de toenmalige landsheer Albrecht van Beieren die rond de stad een strook grond aanwees als 'stadsvrijheid' waarover de stad zeggenschap kreeg en mocht bebouwen. Binnen de 100 gaarden of 376 meter viel precies die Lastage en na de beide grote stadsbranden in de eerste helft van de 15de eeuw had het stadsbestuur genoeg van brandgevaarlijke industrie binnen de stad. Die werd buiten de muren verbannen en alles wat met scheepsbouw te maken had verdween naar de Lastage. Weinig problemen, alleen vervelend als het oorlog was. De Lastage was op geen enkele manier beschermd, anders dan dat het drassig land was waar een leger niet makkelijk uit de voeten kon.
Alle hierna te bespreken problemen zijn terug te voeren op het feit dat de belangen van de stad (verdediging) en die van de gebruikers van het terrein (broodwinning) regelmatig op gespannen voet met elkaar stonden. Dat een vijand niet uit de voeten kon op het buitendijkse land wilde de stad graag zo houden.

Afb: Albrecht van Beieren

De Lastage was ontstaan na een enorme dijkdoorbraak ten oosten van de stad, nog voor er sprake was van een nederzetting aan de mond van de Amstel. Alleen een inlaagdijk kon toen uitkomst brengen; d.i. een nieuwe dijk verder landinwaarts waar de bodem betrouwbaar genoeg was om een nieuwe dijk te dragen. Dat werd de Sint Anthoniesdijk en die maakte de Lastage tot buitendijks land. Er doorheen liep een afwatering, de Bijleveldse Wetering. Die vindt u vandaag terug als de Krom Boomssloot en het westelijke deel van de Recht Boomssloot. Ten noorden van de wetering had Cornelis Pzn Boom(en) zijn scheepswerf en lijnbaan.

Als je als stad in de Late Middeleeuwen te maken had met een zwakke landsheer of als die ver weg woonde zoals het Gewest Holland toen meemaakte, was je het haasje. Allerlei omringende vechtersbaasjes stonden regelmatig voor de deur om de revenuen van je succes af te romen. Amsterdam had als extra handicap dat er geen ´vechtadel´ in de stad woonde die in tijd van nood een legertje bij de hand hadden om in te grijpen, niet eens gewone adel.
Maarten van Rossum - hertog van Gelre - had als lijfspreuk "Blaken en branden is het sieraad van de oorlog" en dat paste hij toe als hij de kans kreeg. Gelre maakte geen deel uit van de bezittingen van keizer Karel V, zoals Holland dat wel deed. In zijn strijd tegen de Habsburgers en voor de onafhankelijkheid van Gelre trokken de hertogen van Gelre niet naar Duitsland om oorlog te voeren maar liever naar het afgelegen Holland om te roven en plunderen en zo de Habsburgers pijn te doen. In de eerste helft van de 16de eeuw liep dat uit de hand. Gelre werd permanent aangevallen door de Habsburgse keizers en verdedigde zich met hand en tand en Amsterdam was een geliefd doel om de vijand te raken. De stad was toen al zo welvarend dat het een gevoelige plek voor Karel V was geworden en Gelre gebruikte dat.

Afb: Maarten van Rossum, legeraanvoerder Gelre

Nadat Amsterdam in 1481 de laatste aanval van Utrecht afgeslagen hadden en in 1487 de Hoeksen wist te weerstaan, begon in 1498 de eerste Gelderse Krijg. Het bleef onrustig tot 1504 en in 1508 stonden ze weer voor de poorten. Toen liet de stad de hele Lastage ontruimen en brandde alle bouwsels plat. In 1512 wisten de Geldersen de hele Lastage plat te branden en bovendien alle schepen die in de waal lagen. De schade werd achteraf becijferd op 50.000 Rijnse guldens.
Om de verdedigingslinie verder buiten de stad te brengen werd een rudimentaire arm van de Amstel vergraven tot Nieuwe Gracht (=Oudeschans). Ter versterking werden blokhuizen gebouwd, o.a. op de Sint Anthoniesdijk en halverwege terwijl aan het IJ de Montelbaenstoren werd gebouwd.
Boom en zijn collega (en schout van Amsterdam) Cornelis Dobbensz vroegen en kregen in 1537 vergunning het stuk sloot (=Recht Boomssloot) tot de nieuwe gracht door te trekken. Er was één grote 'maar' in de vergunning: als de stad weer eens door een vijand werd aangevallen, moesten Boom en Dobbensz de sloot weer afsluiten en de wal herstellen.

Die aanvallen bleven niet uit. In 1538 stond Gelre weer voor de deur en moest de sloot alweer dicht. Van 1542 tot '44 woedden de Gelders-Deense oorlogen waarvoor de stad weer in oorlogstoestand verkeerde. In 1543 bereikte Karel V een doorbraak in de oorlog tegen Gelre en dwong ze tot de voor hen onvoordelige Vrede van Venlo (afb. Wikipedia). Boom was van mening dat alle gevaar nu geweken was en opende de sloot eigenmachtig, zonder toestemming aan het stadsbestuur te vragen. Dat schoot hen in het verkeerde keelgat en ondanks dat er sindsdien geen oorlogssituatie meer dreigde bleven burgemeesters en vroedschap Boom nu dwarszitten. Zij liet met zware balken de sloot afsluiten en dat bleef zo tot 1561.
De Lastagiërs moesten de ene nederlaag tegen de stad na de andere incasseren. In 1543 bepaalde de stad dat er 16 roeden (=60m) buiten de muren geen enkel bouwsel mocht staan. Handlichting was mogelijk voor houten breeuwhuisjes en lichte schuurtjes die snel platgebrand konden worden. Bij het maken van zijn houtsnedekaart in 1544 nam Cornelis Anthonisz (onder) de nieuwe situatie nog net mee. In 1545 werd de Geldersekade nog eens 3 roeden (11 m) verbreed ten koste van bruikbare en allang niet meer gratis grond.
In 1561 kreeg Boom weer permissie om de sloot te openen, maar onder strikte voorwaarden. Behalve dat Boom die regels overtrad, stelde de stad vast dat de sloot ook gebruikt werd om massaal met schuiten ophogingsmateriaal aan te voeren om nu definitief de Lastage tot bruikbaar industrieterrein te maken. Nog steeds wilde de stad hier niets van weten omdat het helemaal niet zeker was dat er nooit meer een belegering zou dreigen. In 1564 gelastte de Vroedschap het begin van de sloot helemaal te dempen en was die onbruikbaar geworden. Al tientallen jaren werd er over en weer geprocedeerd tot het Hof van Holland en Brussel aan toe. Aanvankelijk kregen de Lastagiërs hun gelijk maar sinds Margaretha van Parma als landvoogdes aantrad (1559) kreeg de stad vaker gelijk.

Er waren meer Amsterdammers die overhoop lagen met de kleine kliek die de baantjes in het stadsbestuur verdeelden en als kleine koninkjes over de stad regeerden... voor eigen gewin. Naarmate dit rijkere Amsterdammers waren die ook wel eens schepen of burgemeester wilden worden, begon die groep zich te verenigen en te verweren door klachten te deponeren in Den Haag. In 1564 dienden zij een uitvoerig 'klaagschrift' in met 70 namen eronder, echter zonder die van de aanvoerders der Lastagiërs
In 1559 was Willem van Oranje door Philips II benoemd tot stadhouder voor Holland en die kreeg nu dit gebakkelei op zijn bordje. Willem bleek een open oor voor de muitende Amsterdammers te hebben en opeens waaide de wind uit een andere hoek. Ook betreffende de Lastage kregen de klagers gehoor en het stadsbestuur werd gemaand de klachten serieus te nemen. Met name omtrent de afsluiting van de Boomssloot vond Willem de argumentatie van het stadsbestuur niet steekhoudend en raadde aan de sloot te openen. In deze nieuwe omstandigheden schrok de burgemeesterskliek terug en beloofde verbeteringen.
Een kink in de kabel kwam door de belegering van de stad door Lumey in 1572-'73. Opnieuw werd de Boomssloot aan beide kanten dichtgezet.

In 1566 kwam nog een reden aan het licht waarom men Boom zozeer dwars zat. Hij hing namelijk de reformatie aan. Toen het gerucht ging dat een strafexpeditie van de hertog van Alva onderweg was, nam Boom de wijk naar Emden en liet de zaken aan zijn zoon Pieter over. Na de Pacificatie van Gent in 1576 keerde hij terug om drie jaar later te overlijden. Intussen was de grote omwenteling (Alteratie 1578) al geschied en was het oude bestuur op een boot de stad uit gezet.

Wij hebben een heleboel kleinere chicanes achterwege gelaten om niet een ellenlang stuk te krijgen. Geloof ons maar dat die er waren. Het hele probleem was uit de wereld toen de Tweede Uitleg in 1594 gereed kwam. Er lag rond de werkeilanden Rapenburg, Marken en Uilenburg een nieuwe wal met bolwerken.

Alle afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam tenzij anders aangegeven

Amsterdam

Het blond grijs van mijn stad waar steen vervluchtigt
tot blonde grijzen, parelzalen kan worden, eindeloze misten.
Stad laag als water, vol en liefderijk als bomen
en dodelijk somber op een winterdag: vrouw zonder minnaar.

Stad hard en ongelukkig zoals alle steden zijn,
maar veel te wijs ook om niet al haar schouders
op te halen en te horen hoe haar takkenkenners, straatslijpers,
kwetteren voor haar vensters en waarschijnlijk gelukkig zijn.

Stad die rustig maakt, bijna gelukkig: alles wat gebeurt,
laat zij gebeuren met een soort losse glimlach
en soms wordt zij een feestelijk jubileum zonder datum,
Wanneer de zon haar misten ontsteekt en zij ons kent...

...als haar aanbidders.

Hans Andreus 1983

Woensdag 27 juli 1921 - Na maandenlange droogte valt vandaag de eerste regen. Het probleem is uiteraard landelijk overal hetzelfde. Beeld en Geluid maakte een filmverslag van de effecten. In Maastricht loopt men over de Maasbedding waar deze week 100 jaar later het water ternauwernood binnen bleef. Klik de afbeelding om te bekijken. Alhoewel de hitterecords sindsdien gesneuveld zijn, staat 1921 nog steeds te boek als de droogste zomer met de minste neerslag sinds de tellingen.

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2020. De keuze 2014 t/m 2020 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave