De snelste met het juiste antwoord op de foto van vorige week was Anneke Huijser. De nieuwe opgave komt dan ook van haar. Een apart geval. Ten eerste is dit een fragment van een grotere foto die al eens in de quiz is gebruikt. Het ging toen en het gaat nu weer om het lage pandje in het midden dat vandaag niet meer bestaat. Ook bijzonder is het dat de gang/steeg aan de rechterkant van de foto nog steeds bestaat als doorlopende tot de gracht/burgwal/kade er achter en dat wordt langzaam uniek in Amsterdam.

De vragen zijn:

Wat is/was het adres van het lage pand?

Hoe heet de steeg/gang aan de rechterkant van de foto?

Oplossingen via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Reinier Vinkeles zat rond 1775 op z'n krukje op de Binnenkant tegenover de zijgevel van Kalkmarkt 12 en tekende het omliggende straatbeeld. Daarbij kwam de Oudeschans in beeld met in de verte de Kikkerbilssluis (#279) die het Waalseiland met Rapenburg verbond. Tegenwoordig vinden we daar de Prins Hendrikkade. Hieronder nog eens dezelfde omgeving vanaf de andere kant gezien. Overigens is het de Kikkerbils-sluis met twee 's'-en.

Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Ria Scharn, Emmanuel Zegeling, Kees Huyser, Anthony Kolder, Adrie de Koning, Harry Snijder, Robert Raat, Jos Mol, Mike Man, Kees Valentijn, Bert Brouwenstijn, Hans Olthof, Otto Meyer, Marike Muller, Hans van Efferen, Han Mannaert,

De keuzefoto betreft deze week een locatie buiten de Singelgracht.

Dit is typisch zo'n geval van landelijke bebouwing die ingehaald is door de stad. De vraag is:

Waar is dit?

of:

Welke nieuwbouwbuurt ziet u op de achtergrond?

Oplossingen graag via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Dankzij de ui-vormige torentjes van het Hoofdpostkantoor werd het snel duidelijk dat het om 't Singel ging. De achterste brug is duidelijk breder dan beide andere en dat past bij de Torensluis (#9).
De volgende brug ligt voor de Lijnbaanssteeg en heet Lijnbaansbrug (#10).
De voorste brug ligt voor de Korsjespoortsteeg en heet Corsgenbrug (#12), ook wel geschreven als Corgensbrug.
De foto werd gemaakt vanuit een kraan die in 1994 voor de Ronde Lutherse stond opgesteld.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Met deze laatste naam geeft de Gemeente Amsterdam aan waar de naam van de steeg van afgeleid is: houtkoper Corsgen Jacobsz, die in de 15de eeuw een boomgaard had aan het Singel, even buiten de stad. Corsgen had in zijn tijd zoveel in de melk te brokkelen dat hij een 'eigen' hulpbrug kreeg, zodat hij een niet al te lange omweg naar zijn boomgaard hoefde te maken.

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Ria Scharn, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Adrie de Koning, Robert Raat, Harry Snijder, Han Mannaert, Mike Man, Kees Valentijn, Wim Huissen, Hans van Efferen, Herman Schim van der Loeff,

Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Het onderwerp kan zich zowel binnen als buiten de Singelgracht bevinden. Wij verwachten wel een niet alledaags beeld dat ook niet-buurtbewoners wel eens op het netvlies kregen. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b. Blijf sturen!

Dit is weer eens een mooie puzzelplaat. Veel te zien en dus ook veel te benoemen.

De vragen zijn:

Welk water is dit in de voorgrond?

Welke ophaalbrug ziet u in de verte?

Aan welke straat/weg/pad staan de huisjes achter de brug?

En dan een bonusvraag; telt niet mee voor de goede beantwoording:

Welke molen ziet u in de achtergrond?

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Sommige deelnemers vonden het saai worden..., alweer een foto van de Nieuwe Vaart en de Kattenburgerbrug. Wij vonden het wel grappig en deze foto is ook nog eens enkele tientallen jaren later gemaakt. De brug is vervangen door een draaiende wat de doorlaat ten goede kwam. Dat was bitter nodig want de schepen werden groter. Niet beide schepen in beeld; die waren nog van de maximum maat die door het Noord-Hollands Kanaal paste. Na de opening van het Noordzeekanaal (1875) werden de schepen rap groter.
Beide schepen liggen voor de kade van de KNSM die halsstarrig aan de Nieuwe Vaart gevestigd bleef terwijl andere maatschappijen al verhuisden naar de Oostelijke Handelskade. Pas toen de golfbreker vóór die Handelskade uitgebouwd werd tot IJ-eiland ging de KNSM overstag.
Dat beide schepen van de KNSM zijn laat de witte band op de zwarte schoorsteen zien. Met de term "witbander" moet je voorzichtig zijn want ook Rederij Goedkoop gebruikte deze kleurstelling en werd ook graag als witbander aangeduid.

Foto's: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Ria Scharn, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Anthony Kolder, Han Mannaert, Otto Meyer, Niek de Kroon, Rob Philip, Maarten Helle, Robert Raat, Harry Snijder, Mike Man, Jos Mol, Kees Valentijn, Wim Huissen, Henk Swart, Hans van Efferen, Marike Muller, Herman Schim van der Loeff,

Hier is een foto van een niet meer bestaande situatie. De vraag is:

Welke gracht/burgwal/kade is dit?

Oplossingen graag via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

In 1927-'28 werd het American Hotel van Willem Kromhout uitgebreid met een groot volume tussen Marnixstraat en Leidsekade. De architect was Gerrit-Jan Rutgers die even daarvoor het Carlton Hotel op zijn naam had gezet. Bij American riep hij de hulp in van constructeur K. Bakker.
Deze foto is van de gevel aan de Leidsekade. De overkragende verdiepingen worden gedragen door menselijke figuren op sokkels, een soort kariatiden.

Voor de stijl van de combinatie van Kromhout en Rutgers kwamen wij de pikante formulering "Arabische Renaissance" tegen. Wat vindt u daarvan?

Naar zeggen zijn veel originele bouwdelen in het interieur bewaard gebleven.

Lees meer over de aanbouw bij rijksmonumenten.nl.

Foto: © Pieter Klein

Hieronder nog een foto van 2009 toen door de sloop van het Delamar de achterkant van de aanbouw in zicht kwam.

Foto onder: © WML/Minke Wagenaar

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Harald Advokaat, Ria Scharn, Kees Boas, Anneke Huijser, Han Mannaert, Anthony Kolder, Otto Meyer, Hans van Noort, Maarten Helle, Philip Schmit, Robert Raat, Kees Valentijn, Harry Snijder, Mike Man, Ton Hupkens, Jos Mol, Fred van Kooij, Hans van Efferen, Ton Brosse, Herman Schim van der Loeff,

...de beeldengroep van de New York Life Insurance Cy. Onder de toren meende de redactie een pelikaan met jongen te ontdekken, zoals door de firma in de VS wel toegepast werd. In Amsterdam werd het echter een arend (golden eagle) met jongen. Als of een arend en een pelikaan verward kunnen worden...

Deze week niets om te lachen. De afbraak van de Waterloopleinbuurt in 1977. Zelfs het muziekje is misplaatst...

Klik hier of de afbeelding om het filmpje (8½ min) te kijken

Al bladerend in de Beeldbank kom je elke keer weer bijzondere dingen tegen. Zoals deze 'rodelbaan' op de zomerkermis (kermesse d'été) achter in de tuin van het Paleis van Volksvlijt, volgens de Beeldbank rond 1912. Nadat in 1875 de jaarmarkten op de Botermarkt in de ban waren gedaan, braken het jaar erop ernstige rellen uit die de raadsleden weer aan het twijfelen brachten. In alle buurgemeenten rond Amsterdam werden vervangende kermissen georganiseerd maar ook daar volgden verboden na uitspattingen van bezoekers uit Amsterdam. De Raad kreeg te horen dat door het kermisverbod de batige saldi verloren gingen en dat die wel ƒ15.500 konden bedragen. Voorzichtig experimenteerde het stadsbestuur met buurtkermissen voor de jeugd en een voorjaarskermis die over diverse pleinen in de stad verdeeld was.
De weerstand tegen herrie en vuiligheid voor de deur en de zoveelste preek van een orthodox raadslid deed opnieuw zijn werk: ook deze kermissen werden afgeschaft. Maar zonder kermis kwam de Amsterdammer niet te zitten. Voorbeelden uit het buitenland werden hier in de pers breed uitgemeten, zoals het 'Luna Park' op Coney Island.
In Amsterdam organiseerden gelegenheden als het Paleis voor Volksvlijt tentoonstellingen waar in de tuin of op het plein ervoor kermisachtige verzamelingen van kramen en attracties werden uitgenodigd. Verontwaardigd werd in de Raad gedebatteerd over attracties op studentenfeesten in het Paleis en raadslid Van Gigch mopperde in 1906 over professoren die in de 'mallemolen' zwierden. Een andere dekmantel voor de jaarlijkse kermissen waren 'de goede doelen' waarbij delen van de recette ten goede kwamen aan bijv. kinder- of vakantiekolonies. Naar voorbeeld van Coney Island werden tijdens grote evenementen als wereldtentoonstellingen, ENTOS en ELTA Luna Parks opgesteld zolang het evenement duurde. Het moet zo'n kermis geweest zijn waar de foto boven geschoten werd. Niet bepaald kinderpret...

Info: Ons Amsterdam
Foto's Stadsarchief Amsterdam - Klik hier voor een tekening van een kermis in de tuin van het PvVolksvlijt

redactioneel

Inleiding

Langs de grachten van Amsterdam vinden wij enorme woonhuizen uit de 17e en 18e eeuw. Hier woonden veel kooplieden die rijk waren geworden door de verkoop van goed in de markt liggende producten. Zij hadden zodoende veel kapitaal vergaard om zich zulke huizen te kunnen veroorloven. 
Nu sloten de huizen niet altijd naadloos op elkaar aan. Daar waren vanzelfsprekend de zijstraten die verkeer mogelijk maakten tussen grachten onderling. Er waren ook open stukken tussen huizen die toegang gaven tot er achter liggende woonhuizen. Ook werden die gangen vaak afgesloten met een houten of ijzeren hek. Er waren tenslotte ook stukken waarin met moeite huizen van één raam breed pasten. 
We zullen een 7-tal grachtenhuizen en een 5-tal daar net buiten liggende huizen bespreken, waar werkelijk gewoond wordt en die niet breder zijn dan slechts één vensterraam.

Om u een indruk te geven van wat men deed met ‘spleten’ tussen twee huizen hierboven en hieronder enkele voorbeelden.

Bij de foto's, van boven naar onder:

Tussen Herengracht 15 en 17 een afgesloten gang

Bloemgracht 147-167 'Dubbele Gang' met ijzeren tralie

Keizersgracht 302, tegenwoordig geheel nieuwbouw

Singel 169, tegenwoordig een klein huisje waar een winkel in gevestigd is en klanten in- en uitlopen

De smalste huizen van Amsterdam - 1: Oude Hoogstraat 22 
Het zich in de Oude Hoogstraat 22 bevindende huisje met een Amsterdams klokgeveltje is slechts 2,02 meter breed en 5 meter diep. De Oude Hoogstraat is een Amsterdamse straat die de Oude Doelenstraat verbindt met de Nieuwe Hoogstraat in Amsterdam-Centrum. De straat loopt in min of meer oostelijke richting van de Paulusbroedersluis (brug 215) over de Oudezijds Achterburgwal naar de Bushuissluis (brug 224) over de Kloveniersburgwal. De straat loopt parallel aan de zuidelijke grens van het prostitutiegebied op de Wallen en scheidt het noordelijke Wallengebied van het rustiger zuidelijke deel van de Oudezijds Achterburgwal. Ter hoogte van Oude Hoogstraat 19 ligt de Bethaniëndwarsstraat. Naast het smalle huisje op nr. 24 ligt het Poortje van het voormalige Kerkhof van de Oude Walenkerk, Oudezijds Achterburgwal 159. Het poortje is van de hand van Hendrick de Keyser die het optrok in 1647.

Op de ets hieronder - rechts van het poortje - de voorloper van het ‘Kleinste Huis’

De chronologische ontstaansgeschiedenis van dit smalle huis

Hierboven ziet u de Oude Hoogstraat vanaf de Kloveniersburgwal. Op deze prent van 1723 is de situatie goed zichtbaar. Rechts in de hoek is het poortje naar de Oude Waalsche Kerk afgebeeld. Het huis rechts daarvan is afgebroken en hier bevindt zich nu het smalste huis van Amsterdam.

In 1738 wordt voor het eerst melding gemaakt van het smalste huisje. 'De Stadt', de gemeente Amsterdam, betaalt belasting voor de locatie waarop het smalste huisje staat.
Waarschijnlijk is het vorige huis, de 'De koning David', het jaar hiervoor afgebroken, om plaats te maken voor het huidige pand op Oude Hoogstraat 20. Het overgebleven perceel is naar 'De Stadt' gegaan, welke er, een aantal jaren later, een gelijkvloers huisje op bouwt. 

Op nevenstaande prent (detail van afbeelding 010055000406) uit 1767 is voor het eerst het smalste huis van Amsterdam' te zien. Op de hoek staat het voormalige Stadsbushuis en daarnaast het Oost Indisch Huis. Naast het poortje van de Oude Waalschekerk, valt een klein huisje te ontdekken. Dit is Oude Hoogstraat 22. Het is weergegeven in slechts een aantal schetslijnen. Het was destijds nog kleiner dan het nu is, een minuscuul gelijkvloers huisje. De drie etages waren toen nog niet aangebracht. Naast het huisje staat ook een 'nieuw' pand; het huidige Oude Hoogstraat 20.

Deze prent uit 1768 van Reinier Vinkeles bevat zeer bijzondere elementen. Vanuit de Bethaniëndwarsstraat, is het smalle huis voor het eerst goed zichtbaar. Het is duidelijk dat het gelijkvloerse pandje de werkplaats van een ambachtsman was.
Binnen wordt gewerkt, buiten hangt de handel ter verkoop. Was het een schoenmaker, een kleermaker of toch een hoedenmaker? Daarnaast zien we een begrafenisstoet die de poort van de Oude Waalsche kerk binnen gaat. De toren van de kerk is op de achtergrond zichtbaar. Links op de prent wederom het Oost Indisch Huis. Rechts op de voorgrond Oude Hoogstraat 19 waar destijds een bakkerij was gevestigd.

Deze prent van tekenaar Hermanus Petrus Schouten uit 1787 is de eerste afbeelding van het huisje waarop de drie verdiepingen en de karakteristieke klokgevel te zien zijn. Dit betekent dat er tussen 1768 en 1787 een uitbreiding heeft plaatsgevonden. Het huisje werd een miniatuur uitgave van de statige grachtenpanden, waar Amsterdam zo beroemd om is.

Tek: Bethaniëndwarsstraat gezien naar de poort van de Waalse Kerk en het kleinste huis van Amsterdam in de Oude Hoogstraat (1787)

We maken een grote sprong naar de tijd van de fotografie. Jammer genoeg zijn er uit die begintijd geen weergaven van het huis bekend. Wel is er van Breitner een opname bekend van de Oude Hoogstraat, waarbij we links op de foto uit 1906 de pilaar van het entree van het Oost Indisch Huis zien, hetgeen er vlak naast is gelegen.

De familie Esselaar heeft als laatste gewoond op Nr. 22, daarna is het huis vervallen en dus onbewoonbaar verklaard. De familie had een sigarenwinkeltje en de foto daarvan dateert van ongeveer 1918. 

Foto linksboven uit 1931, rechtsboven uit 1953

De linker foto laat het huisje zien in 1931. In de zijgevel zien we nog een aantal ramen die inbraakgevoelig zijn en daarom worden dichtgemetseld. De schedels die aan weerszijden van de poort stonden zijn toen verwijderd maar zijn later weer terug gevonden! 

Na de sigarenhandelaar Esselaar hebben er nog een juwelier, een winkel in lederwaren, een kunsthandel genaamd ‘Het Spiegheltje’ en een bloemenwinkel die ‘De Serre’ heette in dit kleine pandje gezeten. Tenslotte werd in 2014 het kleinste theewinkeltje feestelijk geopend. 

Tenslotte is het pand nog gehavend op 30 april 1980, toen Koningin Juliana afstand deed van de troon. Bij de inauguratie van Beatrix in de Nieuwe Kerk waren er grote krakersrellen, die ook Nr. 22 getroffen hebben.

Tekening links:
De heer PH Kiers maakte tekeningen van onder andere huisjes, bruggen en monumenten voor het maandblad van de Nederlandse Bank. In 1959 tekende hij ook Nr. 22 en gebruikte hiervoor zwart krijt.

De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders vermeld.

Een maandje of drie geleden beschreven wij de kaartenmakers vader en zoon Blaeu. Zoonlief kocht in 1666 achter de Gravenstraat de voormalige Latijnse School en verbouwde die tot drukkerij. Hier vierde de firma zijn grootste triomfen totdat 1672 ook het Rampjaar voor Blaeu bleek te zijn; de hele drukkerij brandde af, alleen de trots van de onderneming, de negen drukpersen naar eigen ontwerp, bleven gespaard. Veel zetmateriaal en koperplaten gingen verloren. De schade zou ƒ382.000 bedragen hebben, naar huidige begrippen een vermogen. De drukkerij werd nooit meer herbouwd, waarschijnlijk omdat Joan Blaeu toen al ziek was. Hij stierf op 21 december 1673...

In 1673 besloot de Diaconie van de Nederduits Gereformeerde (=Hervormde) kerk zelf brood te gaan bakken voor de bedeling van hun armen. Tot dan had de Diaconie de armen geld verstrekt om brood te kopen maar dat werd aan de verkeerde dingen besteed en de kinderen leden evengoed honger.
Zij kochten de uitgebrande bezittingen van Blaeu tussen Gravenstraat en Sint Nicolaasstraat en bouwden een Diaconiebakkerij naar ontwerp van Daniël Stalpaert. De eerste meesterbakker die er de scepter zwaaide was Gerrit van Heerden die daarvoor zijn bakkerij op Oostenburg opgaf. Op 17 oktober 1675 werd het eerste zelfgebakken brood aan de presiderende diaken uitgereikt.
Men schatte dat dagelijks 3000 broden nodig zouden zijn waarvoor men drie ovens geïnstalleerd had.
In plaats van geld kregen de armen nu 'broodloodjes' waarmee het brood af te halen was. Daar had de Diaconie niet met de vindingrijkheid van de armen gerekend; de broodloodjes waren te verkopen en opnieuw pakte de hulp verkeerd uit. Nog erger was dat de loodjes nagemaakt werden. Op 26 januari 1695 werd een keur uitgevaardigd die zware straffen in het vooruitzicht stelde van een ieder die broodloodjes opkocht dan wel vervalste. En nog was daarmee het misbruik niet helemaal uitgebannen. In de winter van 1710-'11 liep Brabantse Marie van het Franschepad tegen de lamp. Zij had een hele handel opgezet in bedelingsbrood, -briefjes en broodloodjes. Ze kwam op de Dam aan de schandpaal te staan.

De loodjes werden vervangen door geslagen penningen. Trots op deze verbetering lieten sommige commissarissen van de bakkerij van dezelfde stempel zilveren of gouden exemplaren slaan. Daar is een aardige anekdote aan verbonden: zo'n gouden penning kwam via een Duitse familie in Rusland terecht en tijdens de zoveelste hongersnood in Lenin's Sovjet Unie stuurde een Russische familie de penning naar Amsterdam met de bede daarvoor voedsel naar Rusland te zenden.

Deze penning is een latere variant uit 1741; bron: Wikipedia

Het brood dat de Diaconiebakkerij bakte was over 't algemeen van goede kwaliteit. Dat verklaart ook de populariteit van de middelen om aan zulk brood te komen. "Over 't algemeen" wil zeggen dat het niet altijd goed ging en meestal was dat aan fraude van het bakkerijpersoneel te wijten. Zoals bijvoorbeeld in 1773 toen het brood ronduit oneetbaar werd geacht. In plaats van kolen - die verkocht werden - stookte het personeel de ovens met (te veel) turf met het gevolg dat de ovens te heet werden, het brood aan de buitenkant verbrand was en binnenin niet gaar met schimmel als gevolg. Na weer een ronde ontslagen was het brood weer van prima kwaliteit. Holbrood werd een kwaliteitsaanduiding; brood dat gebakken werd in 't Hol, zoals het slop waar de bakkerij aan stond, genoemd werd. Nog steeds bestaat 't Hol als straatnaam, maar dan gaat het om het voormalige Dwarshol dat op de Sint Nicolaasstraat uitkwam. Het echte Hol liep van Nieuwendijk (tussen 184 en 186) met een bocht via Dwarshol naar de Sint Nicolaasstraat (tussen 35 en 37). Delen van 't Hol kregen diverse namen in de loop der tijd: Blaeuerf, Blaeustraatje, enzovoort. De doorgang naar de Nieuwendijk werd afgesloten door nieuwbouw, waarna de steeg verloederde...

Foto uit 1963 met de voormalige bakkerij als fietsenstalling in gebruik

De bakkerij heeft nog net de Tweede Wereldoorlog overleefd. In 1948 werd ze - onder leiding staand van bakker Visscher - gesloten. De afstanden naar 't Hol werden vooral na de stadsuitbreiding na 1921 veel te groot en er werden bakkerijen in de buitenwijken aangewezen die de uitdeling overnamen. De sublieme kwaliteit van het Holbrood had nog jarenlang de moeite geloond om de lange weg af te leggen maar aan de bedeling op deze manier kwam na de oorlog een eind.
De locatie werd overgenomen door papierhandel Lutkie & Smit met een nieuw kantoorfront aan de Nieuwendijk 188-190. De gevel van de architectentekening links zult u niet meer aantreffen; die is allang vervangen door een nieuwbouwwinkel van staal en glas...

Info: P.A.v.d.Linden Vooren

De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders vermeld.

he diamond on the Amstel. Zo heette de reisgids die de Amerikaan Sydney Clark voor uitgever Dodd in New York schreef. Hij noemde Amsterdam een van de merkwaardigste hoofdsteden in de wereld. Amsterdam is een spinnenweb met de Dam als middelpunt en hij meent dat alle bebouwing die omringd wordt door grachten eilandjes zijn, verbonden door ontelbare bruggetjes. Hij neemt ook haarscherp waar dat het Centraal Station een magnifiek uitzicht bederft, daar midden in het IJ. Op de Dam is net het voorlopig oorlogsmonument gereed gekomen en Clark noemt het 'the Monument to the Heroes of the Ondergrondse'. Dit hebben we aan generaal Eisenhower te danken die hoog opgaf over de ondergrondse in bezet Europa.
In de Kalverstraat ziet hij drommen mensen lopen die schijnbaar de tijd aan zichzelf hebben. Al wandelend komt hij op het Muntplein terecht dat hij drukker en gevaarlijker vindt dan de drukste straat in New York. Via de Reguliersbreestraat komt hij op het gezelligste plein van de Oude Wereld: the Rembrandt Square. Over pleinen gesproken: hij vindt het Leidseplein erg chique met dat Civic Theatre, maar opvallend is dan weer het KLM-huisje.
Afgezien van het verplichte bezoek aan het Rijksmuseum is Clark onder de indruk van the Royal Institute for the Indies, een enorm en indrukwekkend museum. Dan verdwaalt hij een beetje in het Vondelpark dat hij helemaal doorloopt tot de Amstelveenseweg en dan terecht komt voor het Olympic Stadium.
Hij raadt elke bezoeker aan de binnenstad van Amsterdam te voet te ontdekken; per autobus of taxi gaat veel te snel. Jammer vindt hij dan wel dat er onderweg geen banken zijn om even uit te blazen. Een gemiste kans, ze moesten een voorbeeld nemen aan Kopenhagen. En de enkele bank die er is wordt permanent bezet door de inwoners zelf!
Hij legt zijn Amerikaanse meetlat langs het Concertgebouw en is onder de indruk. Artis is 'one of the largest zoos in Europe' en dat is voor een Amerikaan nou eenmaal erg belangrijk.
Een wandeling door de stad zou over de Herengracht naar de Reguliersgracht kunnen gaan. Let op de breedte van de grachtenhuizen. Ze zijn altijd een veelvoud van 7 meter breed (elk perceel is 26 voet = 7,40m).
Ook de moeite waard: the House of Our Dear Lord in the Loft, toen al museum Amstelkring. Op de Kloveniersburgwal 26 weet Clark het smalste huisje van Amsterdam. We komen niet om het verhaal van Trip's koetsier heen...

Clark blijkt in het Victoriahotel domicilie gekozen te hebben. Hij roemt het uitzicht vanuit zijn kamer (aan de voorkant, natuurlijk) en is enthousiast over de doodsverachting van de fietsers. Ongelofelijk dat ze meestal heel thuiskomen. Hij vindt het een beetje jammer dat hij niet voor het Amstelhotel heeft gekozen, maar dat maakt hij goed door af en toe op het terras aan de Amstel plaats te nemen. Ook dat uitzicht vindt hij fantastisch en wie zal hem ongelijk geven?! Over het AMVJ-gebouw met het Centraal Hotel is hij onzeker. Is dit nu een jeugdhotel? En waarom die scheiding tussen jongensdagen en meisjesdagen? Hij doelt dan waarschijnlijk op het zwembad...
In een land dat zoveel voedsel produceert kunnen de restaurants niet slecht zijn, meent hij. Die opmerking laten we dan maar voor zijn rekening. Waar eet Clark zoal? Bij Dikker en Thijs, 't Gekroont Spinnewiel, De Smorre in de Kerkstraat en het Apollo Paviljoen. Die steken menig Amerikaans restaurant naar de kroon. Hij gaat ook naar de Chinees om 'the glories of Javanese Rijsttafel' te genieten maar daarvoor gaat hij naar Den Haag. Klopt! De Chinese restaurants moeten in Amsterdam nog opkomen. Hij neemt ook een kijkje bij restaurants voor de werkende stand: Heck's voor een 'big Little Twelve o'Clocket: een groot mager twaalfuurtje met roastbeef, kalfsvlees, kaas en een ei. Hij spendeerde een hele dollar maar dat kwam omdat hij een flesje Franse wijn erbij bestelde. Hij had ook een groot glas Heineken kunnen nemen voor 35 Hollandse centen. En dan 's avonds naar De Vijf Vlieghen: don't miss the Five Flies! Moeder Hendrina staat je op te wachten met de verrukkelijkste spijzen. Probeer de Poulet Moeder Hendrina.
Oh, en een uitsmijter moet je proberen. Dat is een halve maaltijd tenzij je een 'halve' neemt. En Leiden hotchpotch en poffertjes "smelten op de tong". Kievietseieren met jenever, maar neem dan wel heel oude: fire in your glass.
's Avonds langs de grachten wandelen met al die lichtjes die in het water weerspiegelen. Venetië is mooi maar Amsterdam is mooier. Al wandelend kun je zelf je tempo bepalen, in Venetië moet alles per boot.
Het laatste bezoek is aan Singel 280 waar volgens Clark de eerste lening aan de United States of America werd verstrekt. Nicolaas Staphorst, die deze eerste lening organiseerde, bewoonde zelf het dubbelpand Herengracht 544, terwijl Singel 280 een tamelijk onaanzienlijk huis op de hoek van de Gasthuismolensteeg is. Maar misschien weet hij het beter...

Woensdag 20 april 1921 - Wethouder Wibaut en zijn collega wethouder De Miranda treden beiden af als gevolg van het verwerpen van hun motie om de "8 juni-stakers" niet te bestraffen. Het gaat om de stakingen die uitbraken nadat op de 8ste juni 1920 de Regering een wet voorstelde die in de toekomst revolutionaire bewegingen strafbaar wilde stellen met alle middelen die het Rijk zich voorbehield om zo'n beweging de kop in te drukken. Dat had zulke gevolgen voor het recht van vrije meningsuiting en het recht van vergadering en staking dat vooral de socialisten en communisten zich hevig weerden tegen het wetsvoorstel. De Raad neemt diezelfde avond nog een voorstel aan om de wethouderszetels niet op te vullen maar tot de volgende verkiezing van een Gemeenteraad met slechts vier wethouders door te gaan, waarbij de portefeuilles onderling verdeeld zullen worden.

Woensdag 20 april 1921 - Herdenking van het 250-jarig bestaan van de Grote Synagoge op het Jonas Daniël Meijerplein. De omgeving is versierd, de Nederlandse driekleur wappert van het dak maar binnen in de synagoge heerst de eenvoudige schoonheid zonder opsmuk, zonder bloemen... zoals het hoort. De dienst wordt vooraf gegaan door eindeloze toespraken in de vergaderzaal maar eindelijk begint de dienst in een afgeladen synagoge.
Lees meer in het NIW van 22/4

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2020. De keuze 2014 t/m 2020 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave