De snelste met het juiste antwoord op de foto van vorige week was Ria Scharn. De nieuwe opgave komt dan ook van haar. Een waarschuwing vooraf: als u de tekst van het bijschrift uit de Beeldbank overneemt zult u zich niet in de eregalerij terugzien. Die klopt namelijk van geen meter!

De vragen zijn:

Waar is dit?

Bonusvraag (telt niet mee voor juiste beantwoording):

Van waaruit maakte de fotograaf deze opname?

Oplossingen via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Dit groezelige gebeuren was ooit de woonplaats van nonnen toen ze uit hun kloosters verdreven waren. Op het grondstuk van het Clarissenklooster werden een groot aantal huisjes gebouwd aan drie straatjes en een dwarsstraat, samen bekend als "het Klooster". We kenden het Eerste, Middelste en Derde Klooster en het Dwarsklooster. De meeste straatjes en alle huisjes vielen ten prooi aan de bouw van de Vendexhal aan de Kalverstraat. Alleen een doorgang van Kalverstraat naar het Singel bleef bestaan, samengesteld uit een stukje Middenklooster, een deel van het Dwarsklooster en het Derde Klooster met de simpele naam Het Klooster. Degenen die voor deze foto de naam aanvulden tot Derde Klooster verdienen een pluim. Rechts is de achtergevel van toen nog het Heiligewegbad. Door het poortje kwam u dus op het Singel. Kwam inderdaad..., hier bevindt zich nu het koopparadijs Kalvertoren.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Ria Scharn, Anthony Kolder, Bert Brouwenstijn, Adrie de Koning, Robert Raat, Arjen Lobach, Jos Mol, Mike Man, Aschwin Merks, Alex Z., Harry Snijder, Ton Brosse,

De keuzefoto's betreft deze week een locatie buiten de Singelgracht.

Een grafmonument van een bekende Nederlander deze week. Sneu voor de man..., hij mocht hier niet rustig blijven liggen (hint!).

De vraag is:

Waar bevindt/bevond zich deze begraafplaats?

Aan welke straat/weg/kade staan de huizen op de achtergrond?

Oplossingen graag via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Daar bedroog ons geheugen ons toch niet. Deze foto figureerde in 2018 al een keer. Deze foto werd door Jacob van Eck gemaakt van de Reguliersdwarsstraat met midden-rechts het begin van de Sint Jorisstraat. Net als bij de vorige versie spraken de vele staldeuren boekdelen. Ze hoorden namelijk als koetshuis bij huizen aan de achterliggende Herengracht.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Anthony Kolder, Anneke Huijser, Ria Scharn, Dick van der Kroon, Jan Six van Hillegom, Jos Mol, Adrie de Koning, Otto Meyer, Minne Dijkstra, Han Mannaert, Robert Raat, Harry Snijder, Mike Man, Peter Pijst, Aschwin Merks, Jan Snijders, Herman Schim van der Loeff, Ton Brosse,

Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Het onderwerp kan zich zowel binnen als buiten de Singelgracht bevinden. Wij verwachten wel een niet alledaags beeld dat ook niet-buurtbewoners wel eens op het netvlies kregen. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b. Blijf sturen!

Wij hebben al eens aandacht aan deze plek besteed U boft maar als u al langer meedoet aan deze quiz.

De vragen zijn:

Waar is dit?

Wat was de oorspronkelijke bestemming van het hoge gebouw in het midden?

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Deze foto werd in 1932 gemaakt op het Kleine-Gartmanplantsoen. Het gaat om veilinghuis Centrum dat op de dag van een veiling dit bord aan de gevel hing met de tekst "Heden Veiling". Het pand is het oorspronkelijke Lijnbaansgracht 252 dat na de gedeeltelijke demping Kleine-Gartmanplantsoen 13 werd. Mogelijk herkent u de foto hieronder nog, want die was in 2020 quizvraag.

Foto's: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Adrie de Koning, Ria Scharn, Anthony Kolder, Han Mannaert, Robert Raat, Jos Mol, Mike Man, Aschwin Merks, Harry Snijder, Ton Brosse,

Een foto uit de tijd dat foto's snel verbleekten. Meestal halen wij daar nog wel iets meer uit maar deze week moet u het hiermee doen.

Welk water is dit?

Hoe heet de brug midden op de foto?

Oplossingen graag via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Bij deze ANP-foto van 9 juni 1950 stond het bijschrift: "Damstad, het stadje in Middeleeuwse stijl, dat ter gelegenheid van het 500-jarig bestaan van de Kalverstraat is opgetrokken, nadert haar voltooiing. Het Kalf neemt een dominerende plaats in. Op de versieringsbogen in de Kalverstraat prijkt een kalf. van weerskanten zien kalfskoppen op de voorbijgangers neer en de tableaux op de poorten brengen de handel in kalveren in beeld."
Wanneer u de originele foto hiernaast ziet, zult u met ons eens zijn dat de Nieuwe Kerk even moest wijken. De één vond dat we de kerk netjes verdonkeremaand hadden, de ander vond dat toch een beetje sneu voor de kerk.

Uw webmaster herinnert zich alleen de reclamevitrine van Norit waar in een eindeloze reeks animaties een giftige vloeistof op het juiste moment werd ingehaald door een zwarte wolk Norit, voordat het naar volgende organen kon doordringen. Ik herinner me ook dat er entree geheven werd: ƒ0,75 maar er was een kwartjesdag. Ik heb Damstad nooit van binnen gezien...

Foto's: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Ria Scharn, Anneke Huijser, Han Mannaert, Emmanuel Zegeling, Jouke Nienhuis, Robert Raat, Harry Snijder, Bert Brouwenstijn, Mike Man, Adrie de Koning, Jos Mol, Aschwin Merks, Hans Goedhart, Peter Pijst, Ton Brosse,

In 1887 wordt aan zuidkant van de Zeeburgerdijk, pal tegenover het Veemarktterrein, begonnen met de bouw van Hotel Zeeburg, dan nog in de gemeente Diemen staand. Dat hotel moet om en nabij de kruising Molukkenstraat en Zeeburgerdijk zijn geweest; de locatie van het Makassarplein wordt genoemd. Dit hotel, dat vooral voor bezoekers van de veemarkt is bedoeld en dat is een initiatief van de Gebr. van der Beek. Later zal het hotel samen met de aanliggende in 1901 opgerichte wielerbaan worden geëxploiteerd door W.A. Muller. In 1908 raakt Hotel Zeeburg bij een brand nogal beschadigd, waarna alleen de vleugels nog bruikbaar zijn. In 1917 koopt de gemeente Amsterdam het hotel met 4 ha grond er omheen, waaronder ook de grond van de dan afgebroken wielerbaan, om daar in de toekomst huizen in de Indische Buurt te bouwen. Het hotel wordt op dat moment gebruikt voor de onderbrenging van militairen.

Hulp kwam van Kees Huyser, Arjen Lobach, Eric-Jan Noomen, Ria Scharn, Anje Belmon, Mike Man, Paul Graalman, Harry Snijder, Jos Mol, Ton Brosse,

redactioneel

Bernard Eilers (1878 – 1951) was een Amsterdams fotograaf en lithograaf en pionier op het gebied van de kleurenfotografie. Hij werd geboren in een armelijk gezin en moest al jong gaan werken, eerst als schildersknecht en op zijn 13e als leerlinglithograaf bij Van Leer & Co. ’s Avonds volgde hij tekenlessen. Hij bekwaamde zich binnen het bedrijf als fotograaf in de foto-litho-techniek, waarna hij in 1906 zijn eigen bedrijf opstartte voor het maken van o.a. cliché’s in driekleurendruk. Intussen had hij van zijn hobby fotografie steeds meer zijn beroep gemaakt, waarbij hij de nadruk legde op het kunstzinnige aspect ervan. Hij fotografeerde portretten, stillevens, stadsgezichten en landschappen. Hij was niet zozeer een topografisch fotograaf, zoals Jacob Olie of George Breitner, maar hij legde op de gevoelige plaat de sfeer, als het ware de ziel, van een locatie vast alsof het een schilderij betrof, zoals wij de vele zwart-wit- en kleurenfoto’s van hem kennen van zijn geliefde stad Amsterdam en daarbuiten.

Foto boven: Reguliersgracht gezien vanaf de Keizersgracht tussen april 1934 en oktober 1936
Foto links: Zelfportret

Rond 1934-35 begon Bernard Eilers, net als zovele anderen, te experimenteren met kleurenfotografie. Hij had voor die tijd al ruime ervaring opgedaan in de driekleurendrukprocedure in de lithografie en de fotochemie. Voor zijn proefnemingen ontwikkelde hij een speciaal eigen procedé, wat hij ‘Foto-chroma Eilers’ noemde. Hij werkte hiervoor met een Jos-Pe-driekleurencamera (foto links) waarin monochromatische filters van 9 x 12 cm in de kleuren rood, groen en blauw pasten. Op die manier kon hij een object via drie opnames in één keer belichten. Wanneer de drie deelnegatieven over elkaar heen afgedrukt werden ontstond er een kleurenafdruk. De foto’s hadden hierdoor heel natuurlijke kleuren van een bijzonder hoge kwaliteit. Eilers werkte er constant aan om zijn techniek te verbeteren. Helaas werd zijn uitvinding ingehaald door de grotere fotobedrijven als Agfa en Kodak, die met kleurenfilmpjes op de markt kwamen, waar Eilers uiteindelijk zelf ook gebruik van maakte voor de stereokleurendia’s die hij rond 1941 vervaardigde.

Foto: Het vooraanzicht van de Jos-Pe-driekleurencamera, voorzien van een Jos-Pe Cassar lens F:18cm f/3, sluiter - 1/50sec, B/T en een Serial No 161367 lens. De camerafabrikant Joseph Peter Welker uit Hamburg ontwierp deze camera rond 1924

Foto links: De Jos-Pe-camera op statief, achteraanzicht; schema rechts: Doorsnede, bovenaanzicht, van een Jos-Pe-camera. Schema van Jos-Pe zelf, waarbij de splitsing is te zien naar spiegels. Duidelijk is de optredende parallax

Afb.links: Reproductie van een detail van een doek van Pieter de Hoogh; afdruk van de drie deelnegatieven
Foto rechts: Reproductie van Bernard Eilers naar Pieter de Hooch; een man met vrouw en kind op een binnenplaats, ca. 1660

Afb. links: Tweemaal een stilleven gefotografeerd met een Jos-Pe-camera, voor en na door Eilers uitgevoerde correctieproeven; foto rechts het resultaat na correcties

Bernard Eilers woonde vanaf 1925 in de Jacob Marisstraat 88, tot zijn dood op 26 april 1951. Zes weken daarvoor was hij in het huwelijk getreden met Maria A. Kennis, mogelijk destijds zijn huishoudster, die er nog woonde toen zij in 1988 overleed. In de kelder van deze woning werden begin zeventiger jaren zo’n 2000 glasnegatieven ontdekt door de Belgische uitgeefster Angèle Manteau (kleine foto), die sinds 1970 bij Elsevier werkte. Bij het Brusselse filiaal van kledingverhuurder John Kennis had zij een prachtige foto van Amsterdam zien hangen. Bij navraag bleek deze van ‘de man van tante Rie’ afkomstig te zijn. Angèle ging rond 1974 op onderzoek uit en zocht Rie Eilers-Kennis op in de Jacob Marisstraat, van wie zij een pak foto’s meekreeg. Bij een tweede bezoek vond zij in de kelder tientallen dozen met glasnegatieven en lantaarnplaatjes, die voor een deel werden gepubliceerd in de boeken ‘Destijds in Nederland’ en ‘Nederland toen en nu’.

Foto boven: de in 1941 overleden Gesina Eilers-Steenbrugge in haar woning in de Jacob Marisstraat - van zijn derde echtgenote Rie Eilers-Kennis, waar hierboven sprake van is, is geen foto bekend

Foto's boven uit het experimentele stadium; links Rozengracht, rechts Prinsengracht

Bij de foto’s die hij overdag van de stad maakte, zorgde Bernard Eilers er voor dat kleurrijke elementen de boventoon voerden. Dit kwam vooral tot uitdrukking bij festiviteiten, waarbij hij niet de feestende mensen of degenen voor wie het feest gevierd werd fotografeerde en ook niet de architectuur, maar hij legde de nadruk op de kleuren die hier sterk naar voren komen.

Foto: Koningsplein versierd t.g.v. huwelijk Juliana en Bernhard 1937

Alle afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven.

Ons verhaal begint bij de scheepsbouwer Harmen Bernhard, die in 1825 in Loenen aan de Vecht geboren werd en zijn vak uitoefende in Sloten (NH). In 1855 zette hij een belangrijke stap door de vervallen scheepswerf De Jaagschuit in Amsterdam te kopen. Die werf lag aan de toenmalige rand van de stad, daar waar de Nieuwe Looierssloot aftakte van de Lijnbaansgracht. Verderop krijgt u nog een plattegrond te zien. Bernhard knapte de werf op en gaf haar een nieuwe naam: Het Jagt. De jonge ondernemer begon voorzichtig met het bouwen en verhuren van vletten en het repareren van jachten. Harmen zag snel in dat de in gebruik zijnde vletten niet praktisch van bouw waren. De goederen stonden of lagen op de buikdenning en moesten steeds uit de schuit getild of gehesen worden. Ongetwijfeld kent u de afbeeldingen van wallekanten met rijen windassen die vrachten tot 300 kg ophesen en bediend werden door één man. Bernhard bedacht hoe dit verbeterd kon worden en plaatste een dek op drie-kwart van het boord zodat de vracht dichter bij de kaderand kwam: de zolderschuit was geboren. Dat was op zich niet nieuw; zulke soort vletten kenden we al in de 17de eeuw. Toen er in staal gebouwd ging worden kwam het dek gelijk met het boord: de dekschuit was geboren. Beide ontwikkelingen worden soms op het conto van Bernhard geschreven maar dat is waarschijnlijk te veel eer.

Foto's: Stadsarchief Amsterdam

Anekdote over de oude Harmen Bernhard: hij was een gelovig man en wilde nooit dat er op zon- en feestdagen gewerkt werd. Hij veronderstelde dat ook zijn klanten er zo over dachten en als een dekschuit een aantal dagen werd verhuurd waar een weekend in viel, berekende hij de zondag (of feestdag) niet. In navolging van Harmen hield de hele branche dit gebruik nog jarenlang in stand.

Harmen Bernhard deed het goed met Het Jacht, zo goed dat hij snel moest uitbreiden. Hij benutte de bestaande werf beter door meer hellingen te creëren en ook een overdekte helling te bouwen. Dezelfde schilder Hilverdink, die het eerste begin had vastgelegd (eerste afbeelding) kwam opnieuw langs en schilderde de nieuwe toestand. Het spiegeljacht op de helling geeft aan dat de werf ook interessantere scheepjes bouwde en repareerde.
Door aankoop van belendende huizen kon de werf verder uitgebreid worden door de tuinen ervan te gebruiken. Daarop werd een grote loods gebouwd. In 1869 kreeg de werf de beschikking over een klein hoekje van de Stratenmakerswerf op het eiland tegenover de werf. 1870 werd een groot woonhuis aan het eind van de Lijnbaansgracht gebouwd.

Toen Harmen in 1880 overleed nam zijn zoon Nicolaas Adrianus de zaak over. Hij kocht zijn broers Harmen Jr en Herman uit zodat hij alleen-eigenaar werd. Hij was het die de naam wijzigde in Het Jacht en hij was het ook die met staalbouw begon. Door de uitbreidingen kon de toegang tot de werf naar de Lijnbaansgracht verlegd worden. De plattegrond onder geeft aan waar de oorspronkelijke werf gelegen was en waar uitgebreid werd. Het woonhuis is in zwart aangegeven.
Nicolaas kreeg door de bouw in staal - die veel luidruchtiger was dan die in hout - problemen met de buurt. Inmiddels werkte er zo'n 60 man personeel die soms in ploegendienst de buurt wakker hielden.

Foto: werf aan de Nwe.Looierssloot

Toen aan de Weteringschans dure herenhuizen verrezen was de omgeving definitief stadsgebied geworden en had de werf zijn langste tijd gehad. In 1901 dienden omwonenden vereend een klacht in en de burgemeester kwam overleggen. Beloofd werd dat de verhuiskosten van werf collectief betaald zouden worden en Nicolaas ging op zoek naar een nieuwe plek.
Nog datzelfde jaar kocht Nicolaas de stilgelegde werf van Meursing in Nieuwendam. De Gemeenteraad zette, op het moment dat Nicolaas met de rekening kwam, een streep door de belofte van de burgemeester en de omwonenden wilden niet het hele bedrag betalen. Het gevolg was dat Nicolaas alleen de staalbouw naar Nieuwendam verhuisde en dat de werf aan de Lijnbaansgracht door bleef draaien met de bouw van kleine vaartuigen en de verhuur van dekschuiten.

In Nieuwendam daarentegen werden steeds grotere schepen gebouwd, zelfs zeegaande. Ook deze werf werd voortdurend uitgebreid. In 1904 kocht Nicolaas ook nog een werf in Oostzaan op, werd de firma omgezet in een N.V. met de naam Maatschappij voor Scheepsbouw en Verhuring van Vaartuigen voorheen onder de firma H. Bernhard. Drie werven omvatte de N.V. daarna. De werf in Oostzaan ging in 1909 De Overtoom heten. In 1914 trad de volgende generatie aan: Nicolaas Adrianus Jr. Een jaar later trok Senior zich uit de zaak terug.

Na het overlijden van Nicolaas Sr (1926) kwam de activiteit aan de Lijnbaansgracht in 1931 stil te liggen. De werf heeft er onttakeld nog tot na WOII gestaan. Tegenwoordig staat hier een groot nieuwbouwcomplex.

De werf in Nieuwendam werd in 1916 overgenomen door Harmen, oudste zoon van Nicolaas Sr. Hij leidde het bedrijf tot 1973. Het complex ligt er in grote trekken nog steeds zo bij maar het is omgevormd tot een jachthaven die nog steeds Het Jacht heet. Op een klein deel is woningbouw verrezen (Scheepmakerskade).
Over deze werf is nog te vertellen dat ze in 1923 de werf van Baas Kater in Durgerdam in bezit kregen. Er ontstond geen band tussen beide werven en mogelijk was Bernhard alleen geldschieter. Deze werf hield stand tot 1973, hetzelfde jaar dat de activiteiten in Nieuwendam stopten.

De werf De Overtoom in Oostzaan, die in 1904 door Nicolaas Sr gekocht was, werd in 1919 overgenomen door Nicolaas Jr, de op één na jongste zoon van Nicolaas Sr. Ook deze werf werd aanzienlijk uitgebreid en raakte naast dekschuiten gespecialiseerd in bedrijfsvaartuigen. In 1956 overleed Nicolaas Jr en volgde zijn zoon Christiaan Marinus hem op. Die leidde de werf tot hij in 1982 besloot de activiteiten te staken. Om de openstaande rekeningen te kunnen voldoen verkocht hij één helling met loods en in 1986 de rest. Daarmee kwam een eind aan 136 jaar scheepsbouw door de familie Bernhard.

Behalve dekschuiten en beroepsvaartuigen kwamen er ook plezierjachten van de hellingen. Het begon al bij de start doordat de notaris die de aankoop van de werf regelde een zeilfanaat was die zeker twee jachten door Harmen Bernhard liet bouwen. Een apart hoofdstuk daarin vormden de boeiers die vanaf 1884 werden gebouwd in hout en in staal. Het waren stuk voor stuk grote boeiers van 10 tot 15 meter met een paar uitzonderingen van 8½ en 9 meter. Nicolaas Sr brak met de eeuwenoude traditie van bouwen in hout 'op het oog' waar de Friezen zo mee dweepten. Nadeel voor de klant was de mogelijkheid dat het model een beetje tegenviel of met geen stok vooruit te krijgen was. Bernhard volgde met de nieuwste technieken in staalbouw exact de traditionele lijnen van de meest succesvolle boeiers van Eeltje Holtrop van der Zee en leverde een reeks boeiers die hem een goede naam bezorgden. Lees het artikel in de Spiegel der Zeilvaart jg1993-6.

De afbeeldingen komen van debinnenvaart.nl, hetjacht.nl en ssrp.nl, tenzij anders aangegeven.

e liepen over het Alexanderplein, Opa Daan, Kleine Daan en Jelle, richting Plantage Middenlaan c.q. Artis Aquarium.  Oma was niet mee want die had een nicht uit Boskoop op visite. Gijsbrecht was ook niet mee want  de heling van de enkelband liet nog te wensen over. Wel jammer, want vanaf  brug 264 kon je het fraaie pand uit 1881 zien waar Oom Gijsbreght had gewoond. Daar op de Plantage Muidergracht had hij een aantal jaren domicilie gehouden , een paar huizen vanaf de Plantage Middenlaan dus. Hij zou er veel over kunnen vertellen en natuurlijk verhalen en wetenswaardigheden uitwisselen over de Plantage, zoals beloofd, maar goed, dat moest dan maar een andere keer. Opa stopte bij de Muiderpoort, onderdeel van de Amsterdamse vestingwerken. Niet echt bij de Plantage behorend, die poort, net als de vorige keer de Apotheek bij de Hortusbrug, maar goed, qua historie wel interessant, en zo’n beetje de enige historische Amsterdamse stadspoort die nog behouden en zelfs in gebruik is.  Opa vertelt:
‘Er liggen heel wat interessante geschiedenissen in dit deel van Amsterdam, jongens. Ik was, zoals jullie weten, zelf vaak bezig met het restaureren van gevelstenen en jullie Oma Matilde las zich helemaal suf over het historische Amsterdam. Van haar heb ik veel geleerd. ’s Avonds bij het haardvuur vertelde ik haar over mijn beelden en stenen en dan kwam zij met verhalen over oude panden en vertelde smeuïge volksverhalen. Over de poort wist ik niet veel. Alleen dat Nappie er doorheen trok met zijn koets met acht witte paarden.

Dat was in het najaar van 1811!’
‘Nappie?’ zei Jelle. ‘Ja,….de grote Europese keizer, Napoleon Bonaparte! De sleutels van Amsterdam werden hem aangereikt! Dat waren nog eens tijden!!’
De jongens waren erg onder de indruk, de Franse keizer die Amsterdam binnentrok om eens poolshoogte te nemen, wauw! Opa vertelde dat de broer van de keizer, Lodewijk Napoleon, toen over Nederland heerste en drie jaar daarvoor al op dezelfde plek acte de présence gaf. Op oude plaatjes zie je Napoleon staan bij de banpaal en op de achtergrond zie je de Muiderpoort. ‘Die banpaal kunnen jullie gewoon bekijken. Die staat in het Oosterpark, hier vlakbij!’
In het verre verleden (1769) was de oude Muiderpoort weggezakt, waarna men besloot een nieuwe poort te bouwen. De Amsterdamse stadspoorten werden langzaam gesloopt, maar de Muiderpoort was nog in goede staat, reden waarom hij er nog steeds staat. Hij deed afwisselend dienst als politiebureau, atelier voor beeldhouwer Jaap Kaas, belastingkantoor e.d. Het is leuk om zo’n gebouw, waar je vele jaren langs loopt van binnen te bekijken. De jongens hadden mazzel. Er kwam een meneer aan die er naar binnenging. Opa bleek de meneer te kennen en daarom mochten ze een kijkje nemen in de Muiderpoort. Ze zaten even op een bankstel uit te rusten, toen de meneer, die hoorde dat ze met gevelstenen in de weer waren, een foto liet zien. ‘Gaan jullie deze raadplaat maar eens oplossen!’ zei hij lachend!

De nieuwe raadplaat voor deze week

Als u de vragen weet te beantwoorden, laat het ons weten via deze link

De oplossing van de vorige raadplaat staat hiernaast.

Goede oplossingen kwamen van Anneke, Kees, Adrie, Jos, Maarten, Anthony, Annabelle, Han en Robert

Na een hele maand geannexeerd te zijn, trekt de SDAP afdeling Watergraafsmeer aan de bel. Ze willen dat tramlijn 5 doorgetrokken wordt naar de Meer. Als de spoorlijn een probleem mocht zijn, dan eventueel tot de spoorbomen bij café Schollenburg. Jammer voor ze, het zal er voorlopig niet van komen. Lijn 5 wordt belemmerd door het gelijkvloerse spoor en de ringvaart en komt niet verder dan het Amstelstation. De in 1918 geplande lijn 20 zal er nooit komen. Tramlijn 9 wordt de lijn die de Meer aan het tramnet aansluit maar dan is het juni 1940, en dat alleen dankzij de verhoogde spoorbaan.

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2020. De keuze 2014 t/m 2019 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave