week 26-2021 |
||||||||||||
Fotoquiz snelste |
||||||||||||
De snelste met het juiste antwoord op de foto van vorige week was Dante Metz. De nieuwe opgave komt dan ook van hem. Hij stuurde een foto uit de Beeldbank waarbij wij ernstige twijfels over de juistheid van de beschrijving hebben. Wanneer u de foto vindt, denkt u dan ook met ons mee of het adres wel correct is? De beschrijving in de Beeldbank geldt wel als correct antwoord. De vraag is: Wat is volgens de Beeldbank het adres van dit pand?Oplossingen via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
Deze foto leverde een stormloop op. De Oesjesduiker is blijkbaar een zeer herkenbaar stadsbeeld. Dat de cijfers '114' op de overspanning een brugnummer voorstelden en daarmee de oplossing prijsgaven, was als hint blijven staan. Niet nodig, zo blijkt. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Dante Metz, Mike Man, Anneke Huijser, Ria Scharn, Ger Lange, Marike Muller, Kees Huyser, Anthony Kolder, Rein Aerdema, Bert Brouwenstijn, Harald Advokaat, Fanta Voogd, Jos Mol, Adrie de Koning, Hans van Noort, Stefan Lemaire, Karel Meijers, Arjen Lobach, Fons Baede, Harry Snijders, Robert Raat, Han Mannaert, Herman Schim van der Loeff, Otto Meyer, Cees Schumacher, Hans van Efferen, Ton Brosse, |
||||||||||||
Fotoquiz: Kees' keuze |
||||||||||||
De keuzefoto's betreffen deze week een locatie buiten de Singelgracht. Kees schrijft dat hij hier al duizend keer langsgefietst is zonder op te merken welk fraai beeldhouwwerk aan dit huis te zien is. Aan u de volgende vragen: Langs welk adres fietste Kees dan?Bonusvraag (hij heeft zelf nog nooit van hem/haar gehoord): Wie is de kunstenaar?Oplossingen graag via deze link Foto: Kees Boas |
||||||||||||
Oplossing: Justus' keuze |
||||||||||||
Justus was natuurlijk getriggerd door de tekening die Gijsbreght twee weken terug die een verdwenen gevelsteen liet zien: die van Sint Catharina in de Dijkdwarsstraat. Ook door zijn grootvader gemaakt voor het KOG, net als de tekening links. Afb: KOG Onder: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Adrie de Koning, Anthony Kolder, Anneke Huijser, Ria Scharn, Minne Dijkstra, Hans Olthof, Robert Raat, Jos Mol, Mike Man, Marike Muller, Otto Meyer, Peter Waagen, Aschwin Merks, Han Mannaert, Hans van Efferen, Ton Brosse, |
||||||||||||
Heeft u ook een opvallende foto gevonden? |
||||||||||||
Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Het onderwerp kan zich zowel binnen als buiten de Singelgracht bevinden. Wij verwachten wel een niet alledaags beeld dat ook niet-buurtbewoners wel eens op het netvlies kregen. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b. Blijf sturen! |
||||||||||||
Fotoquiz Wat? Waar? |
||||||||||||
Het zal geen grote toer zijn uit te vinden welk pand dit is. Het venijn zit 'm in de vragen. Dat zijn: Wat is het adres van dit pand?Wie stelt het borstbeeld boven de deur voor?En voor de cracks een bonusvraag: Waar staan de initialen AB boven de winkelruiten voor?Laat het ons weten via deze link Foto: Webmaster |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
In 1886 splitsten de 'doleanten' van Abraham Kuijpers zich van de Nederlands Hervormde kerk af en stichtten de Gereformeerde Kerk van Nederland. Zij kerkten voorlopig in zaaltjes en stichtten scholen in eenvoudige onderkomens. Zo ook deze Gereformeerde School No.4 in de Planciusstraat, pal naast het pakhuis De Dageraad. Dat pakhuis brandde op 25 januari 1903 tot de grond toe af en sleurde het schooltje mee (foto linksonder). Foto's: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
En dan de tram die over de rails op de foto reed. Dat was lijn 10, van allerlei lijnen steeds de eerste met iets nieuws. De lijn was zonder wijzigingen overgenomen van de AOM en ook daar was deze route een der eersten. Toen in 1900 de AOM door de GTA overgenomen werd, waren alle trams nog paardentrams. Op 4 september 1900 werd de lijn 10 verlengd door de Planciusstraat tot de Zoutkeetsgracht. De eerste lijn die in 1901 geëlektrificeerd werd, was lijn 10. We lieten in het verleden een tweetal foto's zien van proefritten. De lijn ging toen tot de Bullebak, brug nr.149 over de Brouwersgracht. Na het aanbrengen van portalen voor de bovenleiding werd weer de volledige route gereden. In 1942 volgde de verlegging naar de Staatsliedenbuurt, iets dat nooit meer gecorrigeerd is. In 1951 nam lijn 3 het laatste stukje van de route van de voormalige lijn 10 over en kreeg een kringspoor via de Houtmankade. Het stuivertje-wisselen vond plaats op het Marnixplein. Sinds de Noord-Zuidlijn in werking is, staat de boel op z'n kop. De Bullebak wordt gerenoveerd en van die gelegenheid maakt het GVB gebruik door het betonnen bed voor de tramrails te vernieuwen. Er rijden voorlopig bussen. Foto: Stadsarchief Amsterdam; lijn 10 nog met trolley, dus in 1901 genomen. |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Ria Scharn, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Paul Graalman, Jos Mol, Robert Raat, Wim Huissen, Marike Muller, Otto Meyer, Mike Man, Paul Graalman, Aschwin Merks, Han Mannaert, Hans van Efferen, |
||||||||||||
Met de camera op pad... |
||||||||||||
Wat was het 80 jaar geleden nog rustig hier. Er is flink gesleuteld aan het pand: trap verplaatst of liever gezegd een nieuwe maar wel smallere op een ander punt en de deur dichtgemaakt. De vraag is: Wat is het adres van dit pand?En laat u niet in de luren leggen door deze ingang. Oplossingen graag via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Foto van vorige week |
||||||||||||
Als u hetzelfde pand op een foto van Jacob Olie uit 1896 ziet moeten u toch de tranen komen? Zelfs gedempt was de Warmoesgracht een pareltje. U kijkt hier aan tegen de zijgevel van Singel 240 en de straat op de foto is de Raadhuisstraat. Foto's: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Harald Advokaat, Kees Huyser, Anneke Huijser, Nils Wernars, Ria Scharn, Anthony Kolder, Peter Waagen, Adrie de Koning, André van Raaij, Otto Meyer, Robert Raat, Jos Mol, Han Mannaert, Maaike de Graaf, Marike Muller, Peter Waagen, Mike Man, Aschwin Merks, Hans van Efferen, Ton Brosse, |
||||||||||||
Hulp gezocht... |
||||||||||||
Paul Graalman kwam nog een klein aantal foto's in de Beeldbank tegen zonder vermelding van de locatie. Laat ons uw suggestie weten via deze link |
||||||||||||
en dan nóg een keer over... |
||||||||||||
...kringlijn 22 rond het Centraal Station. Als we een vraag stellen op deze pagina krijgen we in de regel ook antwoord. Zo resulteerde onze vraag waar ze deze bussen opgeduikeld hadden in het antwoord: uit de USA via importeur M.v.d.Wal in Hilversum. De 6 bussen waren gebouwd in 1934 en kwamen in dienst in 1935. Ze vormden een 'nieuwtje' in autobussenland: een bus zonder neus (motor onder de vloer), vandaar de term 'trambus'. Vier van deze bussen deden 1950-'54 dienst op kringlijn 22, later K. In het interieur werd ongeveer de helft van de zitplaatsen opgeofferd aan meer staanplaatsen. De stank als van een olieboot dankten de bussen aan de vervanging van de benzinemotoren door dieselmotoren. Het waren zorgenkinderen en stonden bijna net zo vaak defect stil dan dat ze reden. De bezetter confisqueerde ook deze 6 bussen maar retourneerde ze iets later. Dat zegt meer over de kwaliteit en bruikbaarheid van de bussen dan over de welwillendheid van die bezetter. Met dank aan Olof Horn en Han Mannaert. Lees meer... Foto: Jan Voerman |
||||||||||||
YouTube: Museumplein en de Wereldtentoonstellingen |
||||||||||||
Een film uit de serie van Gerrit Schuurman over het Museumplein en alle gebeurtenissen op en rond dat plein. De film begint middenin om alleen de tentoonstellingen en de geschiedenis daarna te laten zien. Klik de afbeelding links voor dit laatste gedeelte. Klik hier om de complete film inclusief de Mennonietensloot en -pad te zien. |
||||||||||||
redactioneel |
||||||||||||
het Amsterdam van Brederode |
||||||||||||
Gerbrand Adriaensz Brederode (1585-1618) werd geboren in de Nes, huidig nummer 41. Zijn vader huurde het huis in 1584. Hij was eigenlijk schoenmaker maar werd makelaar, belastingpachter en kapitein der schutterij. Hij wist het huis in 1586 te kopen en verdiende zoveel dat hij in 1602 een huis aan de Oudezijds Voorburgwal bij de Varkenssluis kon kopen, het huis waar nog steeds een gevelsteen de bewoning der Brederodes herdenkt. De naam Brederode had Adriaen zich aangemeten, ingegeven door een uithangbord aan het buurhuis in de Nes dat de geuzenjonker Hendrick van Brederode II herdacht. |
||||||||||||
Het fragment van de kaart van Berckenrode uit 1625 geeft het deel van Amsterdam weer waar Brederode dagelijks verkeerde. In zijn stukken en gedichten memoreert hij beide vismarkten, de Nes, de Halsteeg, die Plaetse... |
||||||||||||
Brederode kreeg geen klassieke opleiding en bezocht de 'groot-school der oude zijde' waar hij een woordje frans leerde. Daarom zijn al zijn stukken en gedichten in het Nederlands, het Nederlands van begin 16de eeuw dan. Afb: Theaterencyclopedie |
||||||||||||
Brederode zou nooit trouwen, alhoewel hij diverse vrouwen het hof maakte. Keer op keer liep hij een blauwtje tot zijn grote verdriet. Kinderen zou hij evenmin krijgen, ook niet buiten een huwelijk. Voor zover we weten natuurlijk. Er is een sonnet bekend dat hij aan een van zijn geliefden wijdde: Margriet Keyzer. Met haar had het wat kunnen worden maar de besluiteloosheid van hem verknoeide het voor haar. Zij woonde tijdelijk bij haar oom in Amsterdam maar op termijn moest zij terug naar Hoorn waar haar vader opnieuw zou trouwen. Brederode liet de kans lopen en bleef diep ongelukkig achter. A.M. de Jong schreef er een heel verhaal over in zijn roman De Dolle Vaandrig. Omstandig beschrijft hij dan het getreuzel dat Brederode de liefde van zijn leven kostte. Klik hier als u dat wilt lezen, het boek staat online. Zoek meteen naar "margriet keyzer". En dan nu het sonnet... |
||||||||||||
|
||||||||||||
Brederode zou van de nieuwe omgeving niet lang genieten. Oudjaarsdag 1617 liet hij zich overhalen in Haarlem een oude kameraad te begraven. Dat werd gezellig met een weerzien met Frans Hals en veel wijn. Pas op nieuwjaarsdag 1618 werd de terugreis aanvaard met een slede over het ijs, getrokken door een paard. Abusievelijk wordt wel gesteld dat dit de Haarlemmertrekvaart zou zijn geweest, maar dat is onmogelijk omdat die pas in 1631 werd gegraven. Door het ijs zakte de slede met zijn passagiers desondanks. Nat van het ijskoude water stapte het gezelschap weer in de slede en vervolgde de reis. Dat leverde Brederode een zware longontsteking op en vanaf dat moment begon hij te kwakkelen. Het duurde nog tot 23 augustus 1618 voordat hij bezweek, slechts 33 jaar oud. Beide ouders leefden toen nog maar zijn moeder zou hem geen jaar overleven. Zijn vader hertrouwde zelfs nog in 1636 op 80-jarige leeftijd. Zijn nieuwe echtgenote liet de grafrechten van het familiegraf in de Nieuwezijds Kapel verlopen en het graf werd in 1660 geruimd. Geen bedevaartplaats voor liefhebbers meer... Foto: Wikipedia |
||||||||||||
In 1985 werd de 400ste geboortedag van Brederode groots gevierd met een heus festival in de open lucht. Daar is een film van gemaakt die ruim 21 minuten duurt. U kunt dan een nog prille Dogtroep aan het werk zien die de complete enscenering voor zijn rekening nam. Ze hadden een wel heel bijzondere kijk op het Amsterdam van 1585 die door grote troepen melaatsen bevolkt zou zijn geweest. Indrukwekkend was het toch nog wel. Als u de voorbereidingen en het omkleden wel gelooft spoelt u meteen door naar 4:30 minuten. Klik de afbeelding links om te bekijken. Hieronder nog wat eigen foto's |
||||||||||||
Column: Hoe is 't zo gekomen? |
||||||||||||
aak daarnaar gevraagd wil ik u dat nu eens haarfijn uitleggen, hoe ik zo in het ‘Amsterdamse’ verzeild ben geraakt. Het begon redelijk vroeg…, op de middelbare school. Een amanuensis annex conciërge gaf facultatieve lessen Heemkunde en ik stond voor in de rij. Wel grappig, dat facultatieve. Je was verplicht drie vakken te kiezen waar je vrijwillig aan meedeed. Maar goed… |
De eerste bureaugeleerde die tot de redactie toetrad, was Louis Schade van Westrum die lijn in de schrijfsels bracht. Wat ik het leukste vond aan zijn inbreng was zijn quiz met behulp van prentbriefkaarten. Drie verschillende en je kon er per keer een boekenbon mee verdienen. Niet dat ik dat ooit gered heb; één foto was altijd de moeilijkste en daar moest ik meestal passen. Ook zijn lange reeks rijk geïllustreerde stukjes over 'Oud Amsterdam' en Jan Wageners stukjes over 'Bewegend Amsterdam' werden gretig gelezen. Webmaster |
|||||||||||
Dankzij metselaar Jan Weggelaar leerden we in de loop der jaren meer over restauratiewerk en technieken uit voorbije eeuwen. Hij vertelde over de proeven van bekwaamheid die nog steeds in de gildekamers in het Waaggebouw te zien zijn (foto). Je wist alles van voegen die soms net een millimeter dik waren en waarvoor de bakstenen eerst glad geslepen moesten worden. De knipvoeg was een verhaal apart; die stak - glad gestreken - enkele millimeters buiten het metselwerk. We vonden een filmpje over het maken van zo'n voeg: klik hier om te bekijken (MP4). Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Jan Weggelaar had ook zijn eigen raadselrubriek: 'Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet'. Niet dat je jouw oplossing kon insturen maar zo maar, om het 'weetje'. Bij deze foto schreef hij een maand later: "Herkende u de zwaarbewapende krijgsman? Wist u waar deze geus op wacht staat? Misschien bent u hem honderden keren op nog geen 10 meter afstand gepasseerd en toch... ja en toch zag u hem niet. Nou staat ie ook niet wat je noemt in de wandeling en dat is voor de mens van deze tijd al een stevige verontschuldiging. Laat ik u niet lander onzeker laten over z'n standplaats. Het Muntpoortje is u bekend en daar wandelt u van de Vijzelstraat af onderdoor (let u op het fraaie koggeschip links in de gevel). Nu niet de Pantoffelparade in maar linksaf de Singel op. Aan de zijgevel van het Munthuisje ziet u onze schildwacht staan. |
||||||||||||
Schade van Westrum beschikte over een omvangrijke collectie prentbriefkaarten en daarvan stelde hij maar liefst 9 bundels 'Groeten uit Amsterdam' samen. In Ons Amsterdam liet hij er ook veel zien. Hier wat voorbeelden van de Nieuwmarktbuurt. Op de kaart links staat de vishal aan de zuidzijde van de Geldersekade nog, die in 1938 gesloopt werd. Onder twee maal dezelfde brug nr.290 over de Krom Boomssloot; links de hoek van de Korte Dijkstraat en rechts de hoek van de Dijkstraat. Prentbriefkaarten uit de verzameling van L. C. Schade van Westrum. |
||||||||||||
Eenmaal 'besmet' met het Amsterdam-virus struinde deze teenager Waterlooplein, Oudemanhuispoort en De Slegte af naar meer leesvoer over de stad. Menige lunchpauze werd zo doorgebracht. Niet zo ingewikkeld als je hartje stad werkt... Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Deze week honderd jaar geleden |
||||||||||||
Donderdag 30 juni 1921 - Herdenking van het 60-jarig bestaan van de Rijkskweekschool voor Vroedvrouwen in de Camperstraat, hoek Tilanusstraat. In de serie portretten van de Oosterparkbuurt kwam deze school uitgebreid aan de orde. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Vrijdag 1 juli 1921 - Een half jaar na de annexatie van een aantal buurgemeenten worden er drie secretarieën geopend. Op de foto links die in Nieuwendam op nr.327. Helemaal links nog het oude gemeentehuis op nr. 319. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oude afleveringen |
||||||||||||
Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2020. De keuze 2014 t/m 2020 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar. |
||||||||||||
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | wk01 | wk02 | wk03 | wk04 | wk05 | |
wk06 | wk07 | wk08 | wk09 | wk10 | wk11 | wk12 | wk13 | wk14 | wk15 | wk16 | wk17 | |
wk18 | wk19 | wk20 | wk21 | wk22 | wk23 | wk24 | wk25 | wk26 | wk27 | wk28 | wk29 | |
Aanmelden voor deze digitale uitgave - Afmelden voor deze digitale uitgave |