Digitaal weekblad Theo Bakker's Domein

In de Oude Kerk (het oudste gebouw van Amsterdam!) gezeten, luister/luisterde ik graag naar mooie muziekgroepen en orgelconcerten, of ik woonde een mis bij. Beroemde componisten/organisten hebben hier ooit gespeeld zoals Jan Pieterszoon Sweelinck. De Oude Kerk heeft tegenwoordig ook een museale functie. Dat wil zeggen dat er kunst wordt getoond. Eigentijdse kunst. Daar had ik soms wel moeite mee. Het lijkt in mijn ogen vaak een beetje blasfemisch, een soort heiligschennis. Mijn echtgenote en ik liepen in 2015 weer eens in de buurt en we wilden opnieuw genieten van het imposante kerkgebouw, van buiten en van binnen. Die dag moesten we betalen, want er was een tentoonstelling van de bekende video-kunstenaar Tony Oursler. We liepen met een programmaboekje door de kerk en ontwaarden op de wanden en plafonds videobeelden van bleke enge hoofden die oerkreten en benauwde schreeuwtjes slaakten. Het maakt een vervreemdende indruk. De bedoelingen stonden ongetwijfeld in het boekje, maar voor mij moet kunst meteen imponeren en niet pas na een uitleg. In de pers las ik dat de Oude Kerk meerdere keren te maken had met moderne kunst, die ook nog eens behoorlijk ingrijpend was, zoals de rode ramen, de zandzakken en de uitzichtsteiger tussen de torenspitsen. Een kennis van mij legde zaken als dit soort moderne kunst als volgt uit:
‘Antieke kunst heeft meerdere gradaties. Men maakte vroeger beelden van helden of krijttekeningen van de bejaagde runderen. Men portretteerde mensen om zo’n portret bij je te dragen of naast de kasteeltrap te hangen. Er komt een verzadiging. Dat is het tijdperk dat de mooiste kunst op beeldhouwgebied en schildergebied is bereikt.
De moderne ‘kunstenaar’ gaat dan verder. Experimenteert met dingen die nog niet gedaan zijn. Zoals composities van kleuren, strepen en vlekken. Hij bevrijdt zich uit het keurslijf van de gilderegels, maar beseft niet dat hij de regels verlegt naar de kunstkijker, die eerst in het programmaboekje moet kijken of naar het promotiepraatje van de nieuwbakken artiest moet luisteren om diens projecten tot zich door te laten dringen.

Waarom hij heeft gekozen voor een banaan die met plakband aan de muur hangt, waarom hij heeft gekozen voor een levensgroot bedreigend rood vlak, of een geurende pindakaasvloer waar je niet op mag stappen. De ontwerper van die pindakaasvloer stond trouwens met gelijkgestemden om een hoekje een beetje opvallend in zijn hand te lachen dat de goegemeente toch weer zoveel pegels op zijn rekening had gestort. De schilderklodderaar Anton Heyboer deed het zelfs openlijk op tv waar hij samen met de landelijke komiek Andr é van Duin tien kwasten door een donkerblauwe klodder verf haalde en dat vervolgens met wilde bewegingen op een groot stuk papier deed belanden, waarna hij een en ander signeerde en verkocht aan de galeries en Heyboerfans. Er komen steeds meer zichzelf kunstenaar noemende mensen die sonates componeren die ’zeven minuten’ stilte heten, of die in de diverse musea een blik met lucht uit 1985 presenteren of een blik met een drol van de kunstenaar op de muur nieten. Dan wordt de ikgeile kunstenaar op zijn wenken bediend, het selfieapparaat wordt uitgevonden, iedereen kan nu met zijn smarte phone beroemde gebouwen op de prent slingeren met het eigen kekke hoofd erbij. Truus in het Vaticaan, Truus bij de Eiffeltoren, Truus en Kees dineren bij de Nachtwacht…, en meer van dat soort gektes. Kunst is verworden tot Lelijkheidskunst (voorheen de Schone Kunsten). Gooi vooral je ouwe schroot niet weg, stapel het op elkaar en hang er een titel aan. Een machtig mooi, illuster, iconisch en historisch gebouw als de Oude Kerk, tja…, dat moet er natuurlijk ook aan geloven. Dus verschijnen er kunstprojecten met zeer lange titels (scheelt weer, hoef je geen programmaboekje te maken) als ‘het Reflectieraam’, ‘I/O Underflow’, ‘Poems for Earthlings’ etc. en horen videobeelden en gekke geluiden en gekke voorwerpen er helemaal bij.’ Ik blijf altijd oude gebouwen bezoeken. Zo ook De Oude Kerk. En ik nestel me dan in een stoel of bank en laat mijn brein de vrije loop. Zonder de regels die de zichzelfkunstenaarnoemende persoon mij wil opleggen.

Wat is het adres van dit hoekpand?

Wat is het adres van dit pand?

Welke straat/weg/steeg komt rechts uit?

Naar welke straat/weg/steeg kijken we?

In welke straat/weg/steeg staat de fotograaf?

Welk water is dit?

Welke beschrijving zou u bij deze foto in de Beeldbank willen zien?

Wat is de oorspronkelijke plek van deze steen?

Wat stelt hij voor?