week 14-2022 |
||||||||||||
Fotoquiz eerste |
||||||||||||
Zo, dit is weer een "normale" foto voor de rubriek met een prent die de snelste inzender van week 52 van 2021 mocht insturen. U weet dat vast niet meer, maar dat was Jos Mol. Zijn vraag is: Welke straat is dit?
Oplossingen via deze link
Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
Goed gezien, als u vaststelde dat dit eerder een quizfoto was. Namelijk week 27 van 2018.
Voor veel meer informatie over het Grill's hofje leest u de bijdrage van Jos Mol en Adrie de Koning in een aflevering van hun serie over de Amsterdamse hofjes.
Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Anthony Kolder, Jan van Veen, Anneke Huijser, Marike Muller, Arjen Lobach, Harald Advokaat, Jos Mol, Mike Man, Adrie de Koning, Herman Schim van der Loeff, Hans Olthof, Ria Scharn, Kees Valentijn, Otto Meyer, Hans van Efferen, Bert Brouwenstijn, Aschwin Merks, |
||||||||||||
Fotoquiz: Jan's keuze |
||||||||||||
De keuzefoto betreft deze week een locatie binnen de Singelgracht. We gaan weer van start met uw keuzefoto's. Deze van Jan Burgers stond al heel lang in de wacht. Welke straat is dit?Laat het ons weten via deze link Foto: collectie Jan Burgers |
||||||||||||
Oplossing: webmaster's keuze |
||||||||||||
Ja, wie zou niet in zo'n eenvoudig stulpje willen wonen, met uitzicht op Muzenplein en Boerenwetering? Deze stadsvilla werd in 1929-'30 gebouwd door architect Gerrit Jan Rutgers (Carlton) in gematigde Amsterdamse School. Hij deed dat in opdracht van de Spaanse consul. Vandaag herbergt het een kantoor. Het is terecht een rijksmonument geworden. Het adres? Dat was voor sommigen even zoeken; het is het laatste huis in de Churchilllaan nr. 223. Foto's: Theo Bakker (pd) |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Dante Metz, Adrie de Koning, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Arjen Lobach, Marike Muller, Hans van Maanen, Ria Scharn, Kees Boas, Jos Mol, Tom Tand, Kees Huyser, Hans van Noort, Han Mannaert, Mike Man, Herman Schim van der Loeff, Ron Huissen, Gerrit van Rooij, Kees Valentijn, Otto Meyer, Hans Goedhart, Anneke Kröner, Hans van Efferen, Aschwin Merks, |
||||||||||||
Heeft u ook een opvallende foto gevonden? |
||||||||||||
Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Het onderwerp kan zich zowel binnen als buiten de Singelgracht bevinden. Wij verwachten wel een niet alledaags beeld dat ook niet-buurtbewoners toch wel eens op het netvlies kregen. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b. Blijf sturen! |
||||||||||||
Fotoquiz Wat? Waar? |
||||||||||||
Een tekening, ter afwisseling. De signatuur hebben we tijdelijk verwijderd. Wie het was hoort u volgende week wel. De vragen zijn: Waar stonden deze huizen?Welke steeg is dat aan de linkerkant?Voor welk nieuw gebouw moesten deze huizen verdwijnen?
Laat het ons weten via deze link
Afb: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
U kijkt hier naar Kloveniersburgwal 38-40 met rechts daarvan de Boerensteeg. Iets meer naar links is de Oude Hoogstraat, iets meer naar rechts de Bethaniënstraat. De Boerensteeg voert naar een ongebruikelijk groot middenterrein van het enige huizenblok aan de Kloverniertsburgwal dat nooit onderdeel van een klooster uitmaakte. Foto: Theo Bakker (pd) |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Harald Advokaat, Anthony Kolder, Arjen Lobach, Fanta Voogd, Anneke Huijser, Han Mannaert, Herman Schim van der Loeff, Jos Mol, Adrie de Koning, Ria Scharn, Marike Muller, Mike Man, Kees Valentijn, Hans van Efferen, Aschwin Merks, |
||||||||||||
Met de camera op pad... |
||||||||||||
Aan de panden is niets gewijzigd, alleen de gebruikers zijn doorgeschoven. Kleding of horeca, zoek maar uit. Onze vraag van deze week: Waar is dit?Laat het ons weten via deze link
Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Foto van vorige week |
||||||||||||
De Keizersstraat en de Dijkstraat komen samen op een piepklein driehoekig pleintje. Dat mocht echter de naam lenen van een veel groter plein: de Nieuwmarkt. Hieraan staan de huizen 1-25 met o.a. de Flesseman/Amsta. Het is nu een lommerrijk en gezellig pleintje geworden, anders dan een eeuw geleden. |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Dante Metz, Marike Muller, Arjen Lobach, Harald Advokaat, Hans van Maanen, Ria Scharn, Anthony Kolder, Bob Bommellaan, Jos Mol, Anneke Huijser, Thomas Gravemaker, Hans Olthof, Herman Schim van der Loeff, Han Mannaert, Ron Huissen, Jos Mol, Ton Hupkens, Mike Man, Kees Valentijn, Otto Meyer, Adrie de Koning, Hans van Efferen, Aschwin Merks, |
||||||||||||
Hulp gevraagd... |
||||||||||||
Nog een foto zonder vermelding van de locatie. Een foto op leeftijd; alle huizen lozen hun riolering nog op de gracht. Wat is de naam van deze gracht en wat zijn de huisnummers van de panden op de foto?U kunt de foto weer klikken voor de maximale resolutie, maar ook deze foto is eerst door ons gepimpt. Laat het ons horen via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Hulp gevraagd... en gekregen |
||||||||||||
. Foto's: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
en dan nog even over... |
||||||||||||
...de beide heren op deze foto. Wij vroegen u of u tenminste één der heren kon benoemen. Anneke Huijser berichtte per omgaande dat de foto nog eens in de Beeldbank voorkomt en dat professor P. van der Wielen er met een assistentent op staat. Op de achterkant van dit albumblad moet de foto van de twee dames staan. Dit was het albumblad "recto" en de dames staan "verso".
Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
en dan ook nog even over... |
||||||||||||
...de vaartocht met winnaars van de competitie. Er heeft zich een tweede schipper gemeld die wel een tochtje met zijn bakdekker wil maken voor deelnemers aan de quiz. Johan Ferwerda vaart niet op werkdagen, wat inhoudt dat er een aantal deelnemers voor de vrije zaterdag kan kiezen. Hij kan tot 10 passagiers meenemen wat het aantal winnaars nog eens sterk doet toenemen. Iedereen die in aanmerking komt kan aangeven of hij/zij op zaterdag of een werkdag wil varen. Volgende week de einduitslag en daarna zullen wij de geselecteerden via mail benaderen. |
||||||||||||
redactioneel |
||||||||||||
Feestje versjteerd - de verkeerde Maarten |
||||||||||||
. Tijdens de Rembrandt-tentoonstelling van 1956 kwamen bovenstaande werken uit het bezit van de familie De Rothschild voor vijf maanden naar Nederland, waar ze in Amsterdam en Rotterdam tentoongesteld werden. Het dubbelportret was al eens aangeduid als de graaf en gravin Van Egmond maar dat was al terzijde geschoven. De schilderijen kwamen uit de erfenis van de familie van schutterskapitein Maerten Daey en dus zouden het wel portretten zijn van hem en zijn eerste echtgenote Machteld van Doorn zijn. Ter gelegenheid van deze tentoonstelling hadden nazaten van de familie Daey aangekondigd bij de opening te zullen zijn. Gelijk werd de detective wakker in Dr. Isabella Henriette van Eeghen, Isa voor de incrowd (foto; bron SAA). Zij had ernstige twijfels over de toeschrijving, door onderzoek in haar 'eigen' stadsarchief van Amsterdam. Zij werd gesteund door kenners van de costuums en modieuze details aan de kleding. |
||||||||||||
. Boven: zelfportret van Rembrandt van Rijn uit 1631 (Petit Palais Parijs) |
||||||||||||
. Marten Soolmans was de zoon van de uit Antwerpen gevluchtte suikerraffinadeur Jan Soolmans. Marten werd op 12 maart 1613 in de Nieuwe Kerk gedoopt. Hij was een kind uit weduwnaar Jan's tweede huwelijk met Willemke Zael, zelf ook weduwe. In 1628 werd Marten op de Leidse universiteit ingeschreven voor een studie rechten. Hij smokkelde vijf jaren in leeftijd door te claimen dat hij 20 was. Hij bleef daar vijf jaar maar zag geen kans zijn studie af te ronden. Hals over kop keerde hij naar Amsterdam terug om op 9 juni 1633 in ondertrouw te gaan met Oopjen Coppit, oud 22 jaar. Het paar draaide de leeftijden om, hij 22 en zij 20 jaar oud. Dat kon toen allemaal ongestraft. Het paar ging in de Nieuwe Hoogstraat wonen waar ook Martens ouders woonden. Een kleine kans bestaat zelfs dat ze voorlopig inwoonden; zijn vader was op dat moment al overleden. Financieel hadden zij dat inwonen niet nodig. Marten had zijn vaders deel geërfd en Oopjen kreeg ƒ35.000 bruidschat mee. Op 25 augustus 1634 werd hun eerste zoon Henrick gedoopt die echter op 16 juni 1635 begraven werd in de Oude Kerk. Op 28 februari 1636 werd de tweede zoon Jan in de Oude Kerk gedoopt. Die bleef in leven. Het gezin verhuisde hierna naar Naarden waar ze een huis en een buiten bezaten. Daar overleed Marten in 1641 en werd op 14 augustus vanuit Naarden in de Oude Kerk begraven. |
||||||||||||
. Weduwe Oopjen Coppit ontmoette de in 1646 weduwnaar geworden Maerten Daey en trad met hem in het huwelijk; datum onbekend. Maerten Daey was beroepsmilitair en had de meeste jaren van zijn loopbaan in Brazilië gediend, standplaats fort 't Recife. Ook het jaar dat het dubbelportret geschilderd werd! Nu woonde hij op het buiten van zijn overleden echtgenote in Maartensdijk. Hij bracht uit zijn eerste huwelijk drie kinderen mee en Oopjen dus één. Zij gingen in 1650 in Amsterdam wonen waar Maerten kapitein van een compagnie schutters werd met als basis een der Doelen aan het Singel. Zij woonden daar tegenover in een riant huis naast brouwerij 't Lam, tegenwoordig gebouw Odeon. Samen kregen ze in 1651 nog een zoon Hendrick. Oopjen was niet voor langdurig geluk geboren, want in 1659 verloor ze ook haar tweede echtgenoot. Dit was het moment dat notaris Coornhart de inventarisatie kwam maken. Boven: De werkkring van schutterkapitein Daey, de beide doelen aan het Singel (bron: SAA) |
||||||||||||
. Coornhart vermeldde bijna 100 schilderijen maar met name noemde hij een dubbelportret van Maerten met zijn eerste echtgenote Machteld, een portret van hem met zijn tweede echtgenote Oopjen en tenslotte het dubbelportret van Marten Soolmans en Oopjen. Wat er met de eerstgenoemde portretten gebeurd is, weten we niet maar aangenomen wordt dat Oopjen alle waardevolle stukken uit haar eerste huwelijk zelf kon houden en dus de portretten van haar en Marten behield. De afwikkeling van de nalatenschap van Daey ging Oopjen niet in de koude kleren zitten; haar stiefkinderen maakten haar het leven zuur. Bovendien moest zij de financiele verantwoordelijkheden van de overleden schutterskapitein afhandelen. Resultaat was dat zij kaalgeplukt en ontdaan van alle vroegere luxe bij haar zoon Jan Soolmans introk op diens woning aan de Herengracht. Die had het ook niet breed en uiteindelijk verhuisde Oopjen naar haar jongste zoon Hendrick Daey in Alkmaar, waar ze op 1 november 1689 overleed. Ze werd in Alkmaar in de Grote Kerk begraven. Erfgenamen waren beide zoons. |
||||||||||||
. |
||||||||||||
Dit weten we allemaal door het speurwerk van 'detective' Isa van Eeghen. Zowel de tentoonstellingscatalogus (1956) als de nieuwsbladen maken melding van haar vondst; het raadsel lijkt naar tevredenheid opgelost. Of de familie Daey alsnog uit Amerika overkwam voor de opening van de tentoonstelling is onbekend. De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Wikipedia, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
Drinkwatervoorziening |
||||||||||||
|
||||||||||||
Wij hebben u al vaak waterhaalders laten zien (vooraan) en ook de stationaire waterschuiten (achteraan) in de grachten, waar drinkwater per emmer afgehaald kon worden. U heeft vast al tientallen malen het plaatje gezien van het konvooi waterhaalders dat met mankracht door het ijs van de Amstel getrokken werd, voorafgegaan door een heuse ijsbreker (afb. links; klik en bekijk op volle resolutie en lees linksonder het verhaal over de in 1696 gebouwde ijsbreker). |
||||||||||||
Als u nu denkt dat dit toch wel heel lang geleden gebeurde..., zie hier een situatie uit het fototijdperk en niet eens het allervroegste. We begonnen met een tekening van het Singel met op de achtergrond de Garnalendoelen, de foto links is van het Singel tussen Korsjespoortsteeg en Blauwburgwal. Het middelste pand op nr.88 heeft het niet gehaald, maar de rest staat er nog. Op beide afbeeldingen een waterschuit. Behalve ophalen bij de waterschuit leurde men ook langs de deuren. Er werd op alle fronten gesjoemeld met de kwaliteit van het Vechtwater, door het onderweg te verkopen en de voorraad aan te vullen met Amstelwater. Zo erg dat schippers aan de stadsgrens gedwongen werden hun eigen water te drinken. Ook de waterschuiten lekten nogal eens, waardoor grachtenwater binnen kon dringen. De Amsterdamsche Duinwater Maatschappij werd in 1851 opgericht en begon in 1853 naar enkele tappunten te pompen. Voordat er een leidingennet werd uitgerold zaten we in de 20ste eeuw. De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
Column: Spooky Mokum |
||||||||||||
Spookt het in Mokum? Jazeker! Spoken houden van oeroude stoffige steden met oeroude stoffige rituelen. Dus….: Mokum, there you go…!!! (‘That’s why I will always luv’ Mokum’!) |
||||||||||||
Witsenhuis, Oosterpark 82 |
||||||||||||
Casablanca, Zeedijk 26 |
||||||||||||
Spinhuissteeg 4 |
||||||||||||
Amrath Hotel, Prins Hendrikkade 108 |
||||||||||||
Tuschinski, Reguliersbreestraat 26
|
||||||||||||
‘De klopgeest van Tuschinski, de wraak van de vermoorde Heinrich, mysterieuze bloedsporen, poltergeisten en andere demonische verschijningen. Het spookt in Amsterdam. Monniken dolen er door eeuwenoude grachtenpanden, spooklakeien bedienen in het Paleis op de Dam, de gebroeders Trip doen de traptreden van het Trippenhuis nog steeds kraken. Journaliste Corrie Verkerk onderzocht het spookgehalte van Amsterdamse huizen, 'haunted pubs', kelders en behekste plekken. In Amsterdamse spookhuizen kruisen de horrorverhalen elkaar in een bloedstollend tempo, aangevuld met de top 10 van Nederlandse spookhuizen en een heuse handleiding om erachter te komen of je eigen huis misschien een onzichtbare gast herbergt! Inclusief: spookliederen, top 10 beroemde Nederlandse spookhuizen, spookchecklist voor thuis, foto’s en een locatiekaart.’ |
||||||||||||
Nieuwe raadplaat voor week 14 De vragen zijn: Wáár vinden we deze steen?Welk beroep hebben deze mannen?Laat ons uw antwoorden op deze vragen weten via deze link |
||||||||||||
Oplossing raadplaat week 13 Drie mannen en een engel in de oplaaiende vlammen van een oven. De gevelsteen zat tot 1926 in de Handboogstraat no.14, een pand uit 1651. Een tijdlang lag hij in de tuin van het Stedelijk Museum, in 1955 kwam hij in het depot van het Rijksmuseum terecht en in 1961 werd hij hier ingemetseld. Foto: VVAG |
||||||||||||
De voorstelling verwijst naar het Bijbelverhaal Daniël 3 vs 1-30. Dit speelt zich af tijdens de Babylonische ballingschap toen de Joden na de verwoesting van de tempel van Jeruzalem in 586 v. Christus, mee waren gevoerd naar het rijk van koning Nebuchadnezzar, gelegen in het huidige Irak. Drie Joodse jongemannen weigerden te knielen voor een beeld van de koning en werden voor straf in een brandende oven gegooid. Maar zij verbrandden niet, want een engel doofde de vlammen en leidde de jongens de oven uit. Nebuchadnezzar was zo onder de indruk van dit wonder dat hij de jongens gratie schonk. Het verhaal was een geliefde voorstelling voor op de gevelstenen van bakkers. Met een afbeelding van een goed brandende oven maakten zij reclame voor hun brood. De concurrentie moest daar dan overheen met een gevelsteen met bijvoorbeeld een gekroonde oven of meerdere brandende ovens. Zo'n concurrerende gevelsteen is onder meer te zien in de Nieuwe Looiersstraat no. 1 (onder; afbeelding: VVAG). |
||||||||||||
Afb: Nebuchadnezzar bij de gloeiende oven, 586 voor Christus
Gijsbreghts brievenbus stroomde vol met goede oplossingen van: Harald Advokaat, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Anthony Kolder, Kees Huyser, Jos Mol, Mike Man, Han Mannaert, Hans Olthof, Otto Meyer, Kees Valentijn, Marike Muller, Aschwin Merks en Hans van Efferen. NB: Jhr. dr J. Six van Hillegom noemt niet de bákkers die hang hebben naar deze gevelsteen, maar… de chemisten! Graag hoor ik van hem waar hij zulks gelezen heeft.
|
||||||||||||
De afbeeldingen bij deze column komen uit de eigen schoenendoos of de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
YouTube: GVB perikelen na ontsporing metro in 2008 |
||||||||||||
. |
||||||||||||
Deze week honderd jaar geleden |
||||||||||||
Woensdag 5 april 1922 - De Gemeenteraad besluit tot de bouw van een badhuis aan de Kattenburgervaart. Tegelijk zal een brug over de vaart gelegd worden naar ointwerp van Piet Kramer: de Kippebrug. Het badhuis komt op een uitgebouwd landhoofd aan de kant van Wittenburg. De uitvoering wordt door Publieke Werken verzorgd. Het geheel zal in 1923 in gebruik genomen worden. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oude afleveringen |
||||||||||||
Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2022. De keuze 2014 t/m 2021 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar. |
||||||||||||
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | wk01 | wk02 | wk03 | wk04 | |
wk05 | wk06 | wk07 | wk08 | wk09 | wk10 | wk11 | wk12 | wk13 | wk14 | wk15 | wk16 | |
Aanmelden voor deze digitale uitgave - Afmelden voor deze digitale uitgave |