weekblad-logo

week 14-2022

Fotoquiz eerste

 

 

 

Zo, dit is weer een "normale" foto voor de rubriek met een prent die de snelste inzender van week 52 van 2021 mocht insturen. U weet dat vast niet meer, maar dat was Jos Mol.

Zijn vraag is:

Welke straat is dit?

 

Oplossingen via deze link

 

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Oplossing vorige week

 

Goed gezien, als u vaststelde dat dit eerder een quizfoto was. Namelijk week 27 van 2018.


Dit is de Eerste Weteringdwarsstraat met deze rij identieke geveltjes. Deze panden zijn eigendom van het er achter liggende hofje en zijn altijd verhuurd geweest ter bestrijding van de kosten van exploitatie van het hofje. Het middelste van de negen panden is de ingang van het hofje; boven de ingang is de regentenkamer.

Voor veel meer informatie over het Grill's hofje leest u de bijdrage van Jos Mol en Adrie de Koning in een aflevering van hun serie over de Amsterdamse hofjes.

 

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Anthony Kolder, Jan van Veen, Anneke Huijser, Marike Muller, Arjen Lobach, Harald Advokaat, Jos Mol, Mike Man, Adrie de Koning, Herman Schim van der Loeff, Hans Olthof, Ria Scharn, Kees Valentijn, Otto Meyer, Hans van Efferen, Bert Brouwenstijn, Aschwin Merks,

Fotoquiz: Jan's keuze

De keuzefoto betreft deze week een locatie binnen de Singelgracht.

We gaan weer van start met uw keuzefoto's. Deze van Jan Burgers stond al heel lang in de wacht.

Welke straat is dit?

Laat het ons weten via deze link

Foto: collectie Jan Burgers

Oplossing: webmaster's keuze

 

Ja, wie zou niet in zo'n eenvoudig stulpje willen wonen, met uitzicht op Muzenplein en Boerenwetering? Deze stadsvilla werd in 1929-'30 gebouwd door architect Gerrit Jan Rutgers (Carlton) in gematigde Amsterdamse School. Hij deed dat in opdracht van de Spaanse consul. Vandaag herbergt het een kantoor. Het is terecht een rijksmonument geworden.

Het adres? Dat was voor sommigen even zoeken; het is het laatste huis in de Churchilllaan nr. 223.
Ook al wist u waar dit huis staat, de vraag was naar het adres.

Foto's: Theo Bakker (pd)

Goede oplossingen kwamen van Dante Metz, Adrie de Koning, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Arjen Lobach, Marike Muller, Hans van Maanen, Ria Scharn, Kees Boas, Jos Mol, Tom Tand, Kees Huyser, Hans van Noort, Han Mannaert, Mike Man, Herman Schim van der Loeff, Ron Huissen, Gerrit van Rooij, Kees Valentijn, Otto Meyer, Hans Goedhart, Anneke Kröner, Hans van Efferen, Aschwin Merks,

Heeft u ook een opvallende foto gevonden?

Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Het onderwerp kan zich zowel binnen als buiten de Singelgracht bevinden. Wij verwachten wel een niet alledaags beeld dat ook niet-buurtbewoners toch wel eens op het netvlies kregen. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b. Blijf sturen!

Fotoquiz Wat? Waar?

 

 

Een tekening, ter afwisseling. De signatuur hebben we tijdelijk verwijderd. Wie het was hoort u volgende week wel. De vragen zijn:

Waar stonden deze huizen?
Welke steeg is dat aan de linkerkant?
Voor welk nieuw gebouw moesten deze huizen verdwijnen?

 

Laat het ons weten via deze link

 

Afb: Stadsarchief Amsterdam

Oplossing vorige week


 

 

U kijkt hier naar Kloveniersburgwal 38-40 met rechts daarvan de Boerensteeg. Iets meer naar links is de Oude Hoogstraat, iets meer naar rechts de Bethaniënstraat. De Boerensteeg voert naar een ongebruikelijk groot middenterrein van het enige huizenblok aan de Kloverniertsburgwal dat nooit onderdeel van een klooster uitmaakte.

Foto: Theo Bakker (pd)

Goede oplossingen kwamen van Harald Advokaat, Anthony Kolder, Arjen Lobach, Fanta Voogd, Anneke Huijser, Han Mannaert, Herman Schim van der Loeff, Jos Mol, Adrie de Koning, Ria Scharn, Marike Muller, Mike Man, Kees Valentijn, Hans van Efferen, Aschwin Merks,

Met de camera op pad...

 

 

Aan de panden is niets gewijzigd, alleen de gebruikers zijn doorgeschoven. Kleding of horeca, zoek maar uit. Onze vraag van deze week:

Waar is dit?

Laat het ons weten via deze link

 

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Foto van vorige week

 

De Keizersstraat en de Dijkstraat komen samen op een piepklein driehoekig pleintje. Dat mocht echter de naam lenen van een veel groter plein: de Nieuwmarkt. Hieraan staan de huizen 1-25 met o.a. de Flesseman/Amsta. Het is nu een lommerrijk en gezellig pleintje geworden, anders dan een eeuw geleden.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Dante Metz, Marike Muller, Arjen Lobach, Harald Advokaat, Hans van Maanen, Ria Scharn, Anthony Kolder, Bob Bommellaan, Jos Mol, Anneke Huijser, Thomas Gravemaker, Hans Olthof, Herman Schim van der Loeff, Han Mannaert, Ron Huissen, Jos Mol, Ton Hupkens, Mike Man, Kees Valentijn, Otto Meyer, Adrie de Koning, Hans van Efferen, Aschwin Merks,

Hulp gevraagd...


 

 

Nog een foto zonder vermelding van de locatie. Een foto op leeftijd; alle huizen lozen hun riolering nog op de gracht.

Wat is de naam van deze gracht en wat zijn de huisnummers van de panden op de foto?

U kunt de foto weer klikken voor de maximale resolutie, maar ook deze foto is eerst door ons gepimpt.

Laat het ons horen via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Hulp gevraagd... en gekregen

.
Er is flink gesleuteld aan de diverse huizen aan deze Keizersgracht, het deel aan de even zijde tussen Vijzelstraat en Reguliersgracht.
Het zadel- of schilddak met dakkapel is op de foto hieronder ook goed te herkennen. De 'dubbele stoep' blijken twee enkele stoepen te zijn van de nummers 692 en 696 met een heel huis(je) ertussen, precies achter een boom. De halsgevel-tweeling in het midden van de foto zijn de nummers 702-704.
Hulp kregen we van Paul Graalman en Anneke Huijser; alle andere suggesties zijn te weerleggen door het ontbreken van op de foto zichtbare details. Een serieus probleem ontstaat door een beweging in de linker wallenkant, vlak voor de brug, een verbreding. Dat lijkt op iets dat op de Herengracht gebeurt, vlak voor het Thorbeckeplein. Die brug heeft echter maar één boog en die over de Keizersgracht drie. Op onderstaande foto lijkt ook nog iets aan de hand met de wallenkant; klik de foto voor vergroting. De huizen aan de overkant kloppen bij de Herengracht niet. Het paar halsgevels is daar wel, maar de enkele halsgevel helemaal rechts is er op de Herengracht niet. Twijfels? Laat het horen.

Foto's: Stadsarchief Amsterdam

en dan nog even over...

 

...de beide heren op deze foto. Wij vroegen u of u tenminste één der heren kon benoemen. Anneke Huijser berichtte per omgaande dat de foto nog eens in de Beeldbank voorkomt en dat professor P. van der Wielen er met een assistentent op staat. Op de achterkant van dit albumblad moet de foto van de twee dames staan. Dit was het albumblad "recto" en de dames staan "verso".
Nu zijn wij razend benieuwd wèlke dames afgebeeld zijn en wat ze met het laboratorium te maken hebben.

 

Foto: Stadsarchief Amsterdam

en dan ook nog even over...

...de vaartocht met winnaars van de competitie. Er heeft zich een tweede schipper gemeld die wel een tochtje met zijn bakdekker wil maken voor deelnemers aan de quiz. Johan Ferwerda vaart niet op werkdagen, wat inhoudt dat er een aantal deelnemers voor de vrije zaterdag kan kiezen. Hij kan tot 10 passagiers meenemen wat het aantal winnaars nog eens sterk doet toenemen. Iedereen die in aanmerking komt kan aangeven of hij/zij op zaterdag of een werkdag wil varen. Volgende week de einduitslag en daarna zullen wij de geselecteerden via mail benaderen.

redactioneel

Feestje versjteerd - de verkeerde Maarten

.
Marten en Oopjen, Rijksmuseum

Tijdens de Rembrandt-tentoonstelling van 1956 kwamen bovenstaande werken uit het bezit van de familie De Rothschild voor vijf maanden naar Nederland, waar ze in Amsterdam en Rotterdam tentoongesteld werden. Het dubbelportret was al eens aangeduid als de graaf en gravin Van Egmond maar dat was al terzijde geschoven. De schilderijen kwamen uit de erfenis van de familie van schutterskapitein Maerten Daey en dus zouden het wel portretten zijn van hem en zijn eerste echtgenote Machteld van Doorn zijn. Ter gelegenheid van deze tentoonstelling hadden nazaten van de familie Daey aangekondigd bij de opening te zullen zijn. Gelijk werd de detective wakker in Dr. Isabella Henriette van Eeghen, Isa voor de incrowd (foto; bron SAA). Zij had ernstige twijfels over de toeschrijving, door onderzoek in haar 'eigen' stadsarchief van Amsterdam. Zij werd gesteund door kenners van de costuums en modieuze details aan de kleding.
Het portret van de man is als enige gedateerd op 1634. Als dit Maerten Daey moest voorstellen was hij op dat moment 30 jaar oud..., gepokt en gemazeld officier na jarenlang vechten in Brazilië. Dit is echter een melkmuil, een fatje!

.
Als je op het stadsarchief werkt, zit je tussen alle stukken die de oplossing kunnen brengen. Een inventarisatie van de nalatenschap van Maerten Daey door notaris Coornhart, opgemaakt op 3 november 1659, zette Isa van Eeghen op het goede spoor. Bijna aan het eind van het verslag opeens: "twee conterfijsels Marten Soolmans en Oopie Coppit". Op zoek dus naar die figuren en ook daar was voldoende over te vinden. Marten Soolmans (1613-1641) was in 1634, toen het portret gemaakt werd, nog 20 jaar oud en dat zou beter kloppen met het uiterlijk van de geportretteerde. Hij huwde in 1634 met Oopjen Coppit, dochter uit een patriciërsgeslacht, zowel van vaders als van moeders zijde. Beide families waren welgesteld. Huwelijksportretten dus en dat was niet ongebruikelijk in die dagen. Dat meteen Rembrandt verzocht werd ze te schilderen en dan nog wel op zo'n formaat (210x135cm) gaf aan dat het iets mocht kosten. Rembrandt is dan in z'n eerste Amsterdamse periode, op proef zogezegd. Hij werkt toen op het atelier van Hendrick Uylenburgh. De portretten behoorden dus tot de eerste grote opdrachten in Amsterdam, geschilderd in 1633-'34 toen hij 27 jaar oud was.

Boven: zelfportret van Rembrandt van Rijn uit 1631 (Petit Palais Parijs)

.
Afb: suikerraffinaderij

Marten Soolmans was de zoon van de uit Antwerpen gevluchtte suikerraffinadeur Jan Soolmans. Marten werd op 12 maart 1613 in de Nieuwe Kerk gedoopt. Hij was een kind uit weduwnaar Jan's tweede huwelijk met Willemke Zael, zelf ook weduwe. In 1628 werd Marten op de Leidse universiteit ingeschreven voor een studie rechten. Hij smokkelde vijf jaren in leeftijd door te claimen dat hij 20 was. Hij bleef daar vijf jaar maar zag geen kans zijn studie af te ronden. Hals over kop keerde hij naar Amsterdam terug om op 9 juni 1633 in ondertrouw te gaan met Oopjen Coppit, oud 22 jaar. Het paar draaide de leeftijden om, hij 22 en zij 20 jaar oud. Dat kon toen allemaal ongestraft. Het paar ging in de Nieuwe Hoogstraat wonen waar ook Martens ouders woonden. Een kleine kans bestaat zelfs dat ze voorlopig inwoonden; zijn vader was op dat moment al overleden. Financieel hadden zij dat inwonen niet nodig. Marten had zijn vaders deel geërfd en Oopjen kreeg ƒ35.000 bruidschat mee. Op 25 augustus 1634 werd hun eerste zoon Henrick gedoopt die echter op 16 juni 1635 begraven werd in de Oude Kerk. Op 28 februari 1636 werd de tweede zoon Jan in de Oude Kerk gedoopt. Die bleef in leven. Het gezin verhuisde hierna naar Naarden waar ze een huis en een buiten bezaten. Daar overleed Marten in 1641 en werd op 14 augustus vanuit Naarden in de Oude Kerk begraven.

.
Boven: Hollands Brazilië met het fort 't Recife voor Mauritsstad, het latere Pernambuco

Weduwe Oopjen Coppit ontmoette de in 1646 weduwnaar geworden Maerten Daey en trad met hem in het huwelijk; datum onbekend. Maerten Daey was beroepsmilitair en had de meeste jaren van zijn loopbaan in Brazilië gediend, standplaats fort 't Recife. Ook het jaar dat het dubbelportret geschilderd werd! Nu woonde hij op het buiten van zijn overleden echtgenote in Maartensdijk. Hij bracht uit zijn eerste huwelijk drie kinderen mee en Oopjen dus één. Zij gingen in 1650 in Amsterdam wonen waar Maerten kapitein van een compagnie schutters werd met als basis een der Doelen aan het Singel. Zij woonden daar tegenover in een riant huis naast brouwerij 't Lam, tegenwoordig gebouw Odeon. Samen kregen ze in 1651 nog een zoon Hendrick. Oopjen was niet voor langdurig geluk geboren, want in 1659 verloor ze ook haar tweede echtgenoot. Dit was het moment dat notaris Coornhart de inventarisatie kwam maken.

Boven: De werkkring van schutterkapitein Daey, de beide doelen aan het Singel (bron: SAA)

.
Saenredam, Grote of St.Laurenskerk te Alkmaar ±1665

Coornhart vermeldde bijna 100 schilderijen maar met name noemde hij een dubbelportret van Maerten met zijn eerste echtgenote Machteld, een portret van hem met zijn tweede echtgenote Oopjen en tenslotte het dubbelportret van Marten Soolmans en Oopjen. Wat er met de eerstgenoemde portretten gebeurd is, weten we niet maar aangenomen wordt dat Oopjen alle waardevolle stukken uit haar eerste huwelijk zelf kon houden en dus de portretten van haar en Marten behield. De afwikkeling van de nalatenschap van Daey ging Oopjen niet in de koude kleren zitten; haar stiefkinderen maakten haar het leven zuur. Bovendien moest zij de financiele verantwoordelijkheden van de overleden schutterskapitein afhandelen. Resultaat was dat zij kaalgeplukt en ontdaan van alle vroegere luxe bij haar zoon Jan Soolmans introk op diens woning aan de Herengracht. Die had het ook niet breed en uiteindelijk verhuisde Oopjen naar haar jongste zoon Hendrick Daey in Alkmaar, waar ze op 1 november 1689 overleed. Ze werd in Alkmaar in de Grote Kerk begraven. Erfgenamen waren beide zoons.

.
Jan Soolmans woonde inmiddels op een kamer en zal geen plaats gehad hebben voor beide reuzeschilderijen van bijna 3m2 per stuk. Henrick zat er rianter bij en aan te nemen valt dat hij zich ontfermde over de portretten van zijn moeder met haar eerste man. Zo belandden de stukken in de erfenis van Hendrick Daey, toen die in 1712 overleed, en ook in de familie Daey nadien. In 1798 kochten twee erfgenamen Daey de portretten voor ƒ4.000 uit de boedel en verkochten ze een jaar later voor ƒ12.000 aan kunstverzamelaar Pieter van Winter. Bij diens overlijden in 1807 ging zijn verzameling naar zijn beide dochters Lucretia en Anna Louise (portret links). De laatste kreeg de portretten en hing ze op in het huis van haar echtgenoot Jhr. Willem van Loon. Na haar overlijden in 1877 verkochten de erven - om de successierechten te kunnen betalen - 67 werken, waaronder het dubbelportret, aan baron Gustave de Rothschild voor ƒ1,5 miljoen.
Die familie leende dus de werken in 1956 uit aan Nederland t.g.v. het Rembrandtjaar.
In 2014 vroeg dezelfde familie een exportvergunning aan voor o.m. de beide schilderijen. De Franse staat weigerde dat, met het bekende gevolg: de werken werden in 2015 door Frankrijk en Nederland samen gekocht voor ƒ160 miljoen.

Dit weten we allemaal door het speurwerk van 'detective' Isa van Eeghen. Zowel de tentoonstellingscatalogus (1956) als de nieuwsbladen maken melding van haar vondst; het raadsel lijkt naar tevredenheid opgelost. Of de familie Daey alsnog uit Amerika overkwam voor de opening van de tentoonstelling is onbekend.

De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Wikipedia, tenzij anders aangegeven.

Drinkwatervoorziening


 

Wij hebben u al vaak waterhaalders laten zien (vooraan) en ook de stationaire waterschuiten (achteraan) in de grachten, waar drinkwater per emmer afgehaald kon worden. U heeft vast al tientallen malen het plaatje gezien van het konvooi waterhaalders dat met mankracht door het ijs van de Amstel getrokken werd, voorafgegaan door een heuse ijsbreker (afb. links; klik en bekijk op volle resolutie en lees linksonder het verhaal over de in 1696 gebouwde ijsbreker).
Nu vonden wij een tekening van hoe de waterhaalder en de waterschuit in de gracht bij elkaar kwamen en hoe het water overgeheveld werd.

 

Als u nu denkt dat dit toch wel heel lang geleden gebeurde..., zie hier een situatie uit het fototijdperk en niet eens het allervroegste. We begonnen met een tekening van het Singel met op de achtergrond de Garnalendoelen, de foto links is van het Singel tussen Korsjespoortsteeg en Blauwburgwal. Het middelste pand op nr.88 heeft het niet gehaald, maar de rest staat er nog. Op beide afbeeldingen een waterschuit. Behalve ophalen bij de waterschuit leurde men ook langs de deuren. Er werd op alle fronten gesjoemeld met de kwaliteit van het Vechtwater, door het onderweg te verkopen en de voorraad aan te vullen met Amstelwater. Zo erg dat schippers aan de stadsgrens gedwongen werden hun eigen water te drinken. Ook de waterschuiten lekten nogal eens, waardoor grachtenwater binnen kon dringen.

De Amsterdamsche Duinwater Maatschappij werd in 1851 opgericht en begon in 1853 naar enkele tappunten te pompen. Voordat er een leidingennet werd uitgerold zaten we in de 20ste eeuw.

De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven.

Column: Spooky Mokum

Spookt het in Mokum? Jazeker! Spoken houden van oeroude stoffige steden met oeroude stoffige rituelen. Dus….: Mokum, there you go…!!! (‘That’s why I will always luv’ Mokum’!)

 

Witsenhuis, Oosterpark 82
Er wonen 'armlastige' schrijvers tegenwoordig. Tijdelijk hebben ze de beschikking over het huis, meestal voor een periode van een jaar. Op stand is het, zo uitkijkend over het Oosterpark. Maar er gebeuren de vreemdste dingen, zegt Paula Ligtvoet, voorheen beheerder van het Witsenmuseum dat ook in het pand zit. Een oorbel verdween spoorloos bijvoorbeeld. Tot weken later een uitgeleend schilderij met de beeltenis van Marie Witsen-Schorr, de weduwe van naamgever Willem Witsen, terugkeerde van een tentoonstelling. "En wat denk je? Oorbel terug. Ineens lag hij pal voor de deur."Oud-bewoner Hans Redeker maakte ook iets geks mee. Toen hij 's avonds thuiskwam trof hij zijn huiskamer, die 's morgens nog in perfecte staat was geweest, aan met alles onder een dikke laag stof. Jessica Voeten, dochter van oud-bewoonster Marga Minco, voelde op trap meer dan eens dat 'iets' haar enkel vasthield. Schrijvers hebben verbeeldingskracht, maar in het Witsenhuis lijkt meer aan de hand.

 

Casablanca, Zeedijk 26
Een vluchthaven voor mensen die eigenlijk beter naar huis hadden kunnen gaan. Casablanca is een kroeg waar je altijd ­terechtkan, hoe laat het ook is, in welke toestand ook. Als alles de deuren sluit, wordt er hier op de Zeedijk gewoon doorgefeest. Ook door spoken, zo gaat het verhaal. Met name in de belendende restaurant-theaterruimte op nummer 26 hielden de geesten soms zo heftig huis dat personeel halsoverkop het pand verliet. "Ik vind een potje matten leuk, maar je moet wel weten tegen wie of wat." Een oud-medewerker zag tijdens het schoonmaken eens een stoel uit zichzelf door de zaak schuiven. "Wel 75 centimeter." En om het verwijt alvast voor te zijn: "Ik drink geen druppel hoor, alleen koffie." Later is de zaak een beetje genormaliseerd: een schoonzus van een oud-medewerker tipte hem dat het het best zou zijn om ­gewoon tegen 'het' te zeggen dat men van dergelijke zaken niet gediend was bij Casablanca. Het hielp, een beetje.

 

Spinhuissteeg 4
Het voldeed aan alle voorwaarden voor een fijn spookhuis. Zwevende handen midden in de nacht, natuurlijk met een brandende kaars. Gekke geluiden, niet zelden een gemompel alsof er iemand uit een gebedenboek liep te prevelen. Gestommel en gerommel. Wat nu het hotel Radisson Blu is op de Spinhuissteeg 4, gold in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw als een begeesterd huis. Musicus Han Reiziger, later presentator van Reiziger in muziek, woonde er. En was er doodsbang. "Ik ging nooit kijken op zolder, daar was ik te bang voor." De reden? Ooit waren er in het pand een pastorie en een priesterhuis gevestigd, waar in 1850 een monnik zich zou hebben verhangen uit liefdesverdriet. Precies daar waar de monnik zelfmoord pleegde hadden Reiziger en zijn huisgenoten een piano geplaatst. "Je hoorde er altijd wel iets." Het waren de sixties, dus Reiziger liet zich niet van de wijs brengen: de huisgeest werd 'bezworen' met muziek en veel drank. Het hotel heeft tegenwoordig geen last meer van gespook. Hoewel: volgens sommige verhalen zorgt de dolende monnik nog steeds voor onverklaarbaar gestommel.

 

Amrath Hotel, Prins Hendrikkade 108
Zelfs overdag heeft het voormalig Scheepvaarthuis aan de Prins Hendrikkade wel iets van een ouderwets spookslot, maar 's avonds, als het stiller wordt en het rond de markante torentjes een beetje gaat nevelen, is het er ronduit griezelig. Hier lijkt zelfs sprake van een spookhotel met internationale allure. In 2011 was er zelfs sprake van een 'spookepidemie'. In kamer 235, zo schreven Amerikaanse gasten, gingen de gordijnen in de ochtend en 's nachts uit zichzelf open en dicht. Andere gasten merkten dat kastdeuren 's morgens ineens wijd open stonden. En een derde schreef allerlei vreemde geluiden te hebben gehoord. "Alsof er glazen heen en weer werden geschoven. It's freaky."Een Aziatische verslaggeefster van een reiswebsite omschreef zichzelf als 'pretty fearless', maar ook zij liet in haar kamer de hele nacht het licht uit voorzorg maar aan.

 

Tuschinski, Reguliersbreestraat 26
Overdag en 's avonds is het er druk, staat het volume bij films vaak op de hoogste stand. Maar midden in de nacht, als het er stil zou moeten zijn, klinkt er in Tuschinski vaak een onverklaarbaar gezucht, gepiep en gekreun. Een poltergeist, dat kon niet anders. De wraak misschien van het achterbuurtje dat moest worden gesloopt voor de bouw van het bioscooptheater en dat, ook dat nog, luisterde naar de naam Duivelshoek? Maar zó onverklaarbaar bleek het niet te zijn. Omdat, volgens directeur Abraham Tuschinski, iedere gast recht had op een goed zicht op het scherm, rustte het balkon niet op pilaren, maar op enorme horizontale dwarsbinten.Tijdens voorstellingen zakte het balkon steeds ietsje onder het gewicht van het publiek, om zich gedurende de nacht met veel gepiep en gekraak weer 'op te richten'. Raadsel opgelost.Hoewel: onder personeel gaat nog steeds het verhaal dat het wellicht de geesten zijn van onderduikers die tijdens de oorlog verstopt hebben gezeten onder in het eerste balkon.

 

‘De klopgeest van Tuschinski, de wraak van de vermoorde Heinrich, mysterieuze bloedsporen, poltergeisten en andere demonische verschijningen. Het spookt in Amsterdam. Monniken dolen er door eeuwenoude grachtenpanden, spooklakeien bedienen in het Paleis op de Dam, de gebroeders Trip doen de traptreden van het Trippenhuis nog steeds kraken. Journaliste Corrie Verkerk onderzocht het spookgehalte van Amsterdamse huizen, 'haunted pubs', kelders en behekste plekken. In Amsterdamse spookhuizen kruisen de horrorverhalen elkaar in een bloedstollend tempo, aangevuld met de top 10 van Nederlandse spookhuizen en een heuse handleiding om erachter te komen of je eigen huis misschien een onzichtbare gast herbergt! Inclusief: spookliederen, top 10 beroemde Nederlandse spookhuizen, spookchecklist voor thuis, foto’s en een locatiekaart.’
Uit: Corrie Verkerk: « Amsterdamse Spookhuizen » , uitgeverij De Kring, €16,50.

 

Nieuwe raadplaat voor week 14

De vragen zijn:

Wáár vinden we deze steen?
Welk beroep hebben deze mannen?

Laat ons uw antwoorden op deze vragen weten via deze link

 

 

Oplossing raadplaat week 13

Drie mannen en een engel in de oplaaiende vlammen van een oven.

De gevelsteen zat tot 1926 in de Handboogstraat no.14, een pand uit 1651. Een tijdlang lag hij in de tuin van het Stedelijk Museum, in 1955 kwam hij in het depot van het Rijksmuseum terecht en in 1961 werd hij hier ingemetseld.

Foto: VVAG

De voorstelling verwijst naar het Bijbelverhaal Daniël 3 vs 1-30. Dit speelt zich af tijdens de Babylonische ballingschap toen de Joden na de verwoesting van de tempel van Jeruzalem in 586 v. Christus, mee waren gevoerd naar het rijk van koning Nebuchadnezzar, gelegen in het huidige Irak. Drie Joodse jongemannen weigerden te knielen voor een beeld van de koning en werden voor straf in een brandende oven gegooid. Maar zij verbrandden niet, want een engel doofde de vlammen en leidde de jongens de oven uit. Nebuchadnezzar was zo onder de indruk van dit wonder dat hij de jongens gratie schonk. Het verhaal was een geliefde voorstelling voor op de gevelstenen van bakkers. Met een afbeelding van een goed brandende oven maakten zij reclame voor hun brood. De concurrentie moest daar dan overheen met een gevelsteen met bijvoorbeeld een gekroonde oven of meerdere brandende ovens. Zo'n concurrerende gevelsteen is onder meer te zien in de Nieuwe Looiersstraat no. 1 (onder; afbeelding: VVAG).

 

Afb: Nebuchadnezzar bij de gloeiende oven, 586 voor Christus

 

Gijsbreghts brievenbus stroomde vol met goede oplossingen van: Harald Advokaat, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Anthony Kolder, Kees Huyser, Jos Mol, Mike Man, Han Mannaert, Hans Olthof, Otto Meyer, Kees Valentijn, Marike Muller, Aschwin Merks en Hans van Efferen.

NB: Jhr. dr J. Six van Hillegom noemt niet de bákkers die hang hebben naar deze gevelsteen, maar… de chemisten!

Graag hoor ik van hem waar hij zulks gelezen heeft.

 

De afbeeldingen bij deze column komen uit de eigen schoenendoos of de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven.

YouTube: GVB perikelen na ontsporing metro in 2008

.
Hans Vos reageerde op ons item over tramlijn 20 door de Westerstraat. Lijn 20, vaak ingezet, maar altijd van korte duur. Hans maakte een film over de kortste periode waarbij lijn 20 werd ingezet en dat ná 2002 zoals wij meldden. Na een ontsporing van een metrostel vlak bij Centraal Station werden in april 2008 in allerijl trams ingezet voor reizigers van Waterlooplein naar CS, onder andere lijn 20. Ik hoop dat u niet duizelig wordt van de aanhoudende stroom trams die zich over ongebruikelijke routes door de stad persen. De foto links is van de site traminfo over deze lijn 20. De straat komt u vast bekend voor. Bekijkt u de video eventueel op YouTube.

Deze week honderd jaar geleden

 

 

Woensdag 5 april 1922 - De Gemeenteraad besluit tot de bouw van een badhuis aan de Kattenburgervaart. Tegelijk zal een brug over de vaart gelegd worden naar ointwerp van Piet Kramer: de Kippebrug. Het badhuis komt op een uitgebouwd landhoofd aan de kant van Wittenburg. De uitvoering wordt door Publieke Werken verzorgd. Het geheel zal in 1923 in gebruik genomen worden.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Oude afleveringen

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2022. De keuze 2014 t/m 2021 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 wk01 wk02 wk03 wk04
wk05 wk06 wk07 wk08 wk09 wk10 wk11 wk12 wk13 wk14 wk15 wk16
 

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave