week 08-2022 |
||||||||||||
Deze site staat in z'n geheel in het publieke domein en alle informatie is door iedereen gratis te gebruiken. Er zijn sites als Yumpu en Docplayer die er dan royaal reclame omheen zetten en weigeren regelmatig de nieuwste versie van de PDF's te verwerken, zoals bijvoorbeeld de Koninklijke Bibliotheek wel elk jaar doet. Ze doen maar ! We zijn weer eens belaagd door een amateurfotograaf die denkt snel rijk te worden door foto's in alle hoeken en gaten van het internet te plaatsen en er dan een waakhond als Pixsy ongeoorloofd gebruik ervan te laten opsporen en rekeningen te sturen. Wij halen bij voorkeur onze afbeeldingen uit de Beeldbank van het Stadsarchief om duidelijkheid te hebben. Wanneer in de toekomst daar de fotograaf per se vermeld moet worden kan zo'n foto niet meer als quizfoto gebruikt worden, omdat u dan via die naam simpel achter de locatie kunt komen. Als we die foto toch willen gebruiken krijgt u alleen een link te zien naar het bestand in de Beeldbank. Lastig maar anders het kan niet meer. |
||||||||||||
Fotoquiz eerste |
||||||||||||
Een schaatsfoto; daar zullen weer een paar deelnemers blij mee zijn. De vragen zijn: Welk water?Welke brug? nummer of naamOplossingen via deze link
Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
Fotograaf B. Groote maakte ter plekke twee foto's waarvan de eerste veel meer van het Paleis voor Volksvlijt liet zien. Op deze een stuk minder en daar hebben wij nog een strook van afgehaald. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Eric Dubelaar, Anthony Kolder, Harald Advokaat, S. Spangberg, Arjen Lobach, Anneke Huijser, Marike Muller, Jos Mol, Adrie de Koning, Kees Boas, Katja Kronenberg, Pauline Dorhout, Kees Valentijn, Maaike de Graaf, Ria Scharn, Peter Waagen, Fanta Voogd, Peter Bastin, Dirk Fuite, Harry Snijder, Bert Brouwenstijn, Herman Schim van der Loeff, Han Mannaert, Hans van Noort, Mike Man, Michael van der Valk, Hans Goedhart, Gerard Beerman, Aschwin Merks, Hans van Efferen, Nils Wernars, |
||||||||||||
Fotoquiz: webmaster's keuze |
||||||||||||
De keuzefoto betreft deze week een locatie binnen de Singelgracht. De samenkomst van twee grachten en u mag raden welke. De vragen zijn: Welke gracht zien we in de voorgrond en op welke komt die uit?Wij zien een opening in de gevelrij aan de overkant. Is dat een zijstraat, steeg of gang en hoe heet die dan?Laat het ons weten via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing: webmaster's keuze |
||||||||||||
In 1901 werd dit huis ter gelegenheid van het huwelijk van koningin Wilhelmina en prins Hendrik versierd. Het huis is dat op de Keizersgracht 452, hoek Molenpad.
Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Harald Advokaat, Arjen Lobach, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Otto Meyer, Kees Valentijn, Adrie de Koning, Adrie de Koning, Ger Schoolenaar, Ria Scharn, Maaike de Graaf, Dirk Fuite, Jos Mol, Bert Brouwenstijn, Marike Muller, Han Mannaert, Herman Schim van der Loeff, Mike Man, Michael van der Valk, Gerard Beerman, Aschwin Merks, Hans van Efferen, Harry Snijder, Nils Wernars, Hans Olthof, |
||||||||||||
Heeft u ook een opvallende foto gevonden? |
||||||||||||
Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Het onderwerp kan zich zowel binnen als buiten de Singelgracht bevinden. Wij verwachten wel een niet alledaags beeld dat ook niet-buurtbewoners toch wel eens op het netvlies kregen. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b. Blijf sturen! |
||||||||||||
Fotoquiz Wat? Waar? |
||||||||||||
Altijd akelig, zo'n sloopfoto. Achteraf moet je ook nog afwachten of er niet weer zo'n ijdeltuit van een architect in de weer geweest is die zich wil onderscheiden en er een gedrocht voor in de plaats heeft zet. Als we een adres willen weten, raden wij u aan om de focus te richten op de gevelsteen in het gebouw links van het midden. Die steen verdween tijdens de sloop en is na hardnekkig zoeken door Onno Boers teruggevonden en in de nieuwbouw ingemetseld. De vragen zijn: Welke gevelsteen doelen we op? tekstWat was het adres van het originele pand waar de steen in zat?Laat het ons weten via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
Het spijt ons voor een flink aantal deelnemers dat ze hun naam niet in de lijst hieronder terug vinden. Natuurlijk was dit het Damrak met blik op de Dam. Maar achter de schutting werd niet het Commandantshuis afgebroken doch de Beurs van Zocher. De hint naar de (paarden-)trams was om te voorkomen dat u de bouw van de Bijenkorf zou roepen, wat toch gebeurde. En de Roode Leeuw heeft ook wel zo'n balkon, maar dit was die boven Bodega De Beursbengel in het gebouw van het Amsterdamsch Wisselkantoor, Damrak 95-96. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Marike Muller, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Otto Meyer, Jos Mol, Kees Valentijn, Ria Scharn, Harry Snijder, Herman Schim van der Loeff, Adrie de Koning, Han Mannaert, Hans van Efferen, Nils Wernars, Aschwin Merks, Mike Man, |
||||||||||||
Met de camera op pad... |
||||||||||||
Een gracht met een knik... makkie dus? Het adres van het brede huis precies in de knik, dat is de vraag deze week. Wat is het adres van het huis in de knik?Laat het ons weten via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Foto van vorige week |
||||||||||||
Sloop door de metroaanleg begin jaren '80. Wij herinneren ons nog diverse leuzen en vermanende teksten op gevels in de Nieuwmarktbuurt, zo ook op deze foto. De zijgevel is uitgerekend van een huis dat nog is blijven staan, het Titushuis in de Jodenbreestraat 24. Als u de foto in de Beeldbank vond, kon u op de straatnaamborden lezen dat dit de hoek met de Houtkopersdwarsstraat was. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Marike Muller, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Anthony Kolder, Jos Mol, Kees Valentijn, Maaike de Graaf, Ria Scharn, Peter Waagen, Otto Meyer, Herman Schim van der Loeff, Harry Snijder, Mike Man, Han Mannaert, André de Raaij, Hans van Efferen, Aschwin Merks, |
||||||||||||
Hulp gevraagd... |
||||||||||||
Het enige houvast is het firmabord Veilinglokaal De Vijzel. Wanneer u de extreem gedetailleerde foto in de Beeldbank oproept ziet u nog een bord van een firma Maarsen, Meersen of Maersen. Helaas geen huisnummers! Waar kan dit zijn? De naam van het veilinglokaal wijst naar de Vijzelgracht maar of dit terecht is? Hoe lang geleden werd deze foto gemaakt? Geen auto te zien! Klik op de foto voor een vergroting. Laat het ons weten via deze link. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Hulp gevraagd... en in overvloed gekregen |
||||||||||||
Dit is een foto van het Dokspoor, een aftakking van het Rhijnspoor vanaf station Weesperpoort naar het Entrepotdok. Het reed door de Sarphatistraat, langs de Lijnbaansgracht die hier langs Artis ook wel Plantage Lijnbaansgracht heette. Op de achtergrond een gebouw dat door veel deelnemers als Oranje-Nassaukazerne herkend werd. In 1915 werd deze gracht herdoopt in Plantage Muidergracht, een al bestaande gracht die na de demping van een groot deel van de Baangracht op dit laatste deel van de Lijnbaansgracht aansloot. Foto's: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
|
||||||||||||
Behulpzame oplossingen kwamen van Marike Muller, Anje Belmon, Harald Advokaat, Henk Kobus, Kees Dalmeijer, Paul Graalman, Arjen Lobach, Fons Baede, Tom Tand, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Jan van der Hoeve, Fanta Voogd, Ria Scharn, Kees Valentijn, Maaike de Graaf, Peter Waagen, Harry Snijder, Herman Schim van der Loeff, Age van der Veer, Adrie de Koning, Hans van Noort, Ron Huissen, Han Mannaert, Mike Man, Michael van der Valk, Jos Mol, Aschwin Merks, Hans van Efferen, Hans Olthof, |
||||||||||||
redactioneel |
||||||||||||
't Binnenhuis 1900-1929 |
||||||||||||
In 1900 richtten architect H.P. Berlage, zilversmid Willem Hoeker en meubelontwerper Jac. van den Bosch het Atelier voor Woninginrichting 't Binnenhuis op. Hun opzet was een verkooplokaal te creëren waar betaalbare kunstnijverheidsvoorwerpen en meubelen werden verkocht. Tegelijk konden ook meubelen en inrichtingsstukken op bestelling ontworpen en vervaardigd worden. Het lokaal kwam er, op het Rokin 120. In 1904 werd een nieuwbouw in opdracht gegeven met een lokaal op de begane grond. Dat werd 't Binnenhuis in de Raadhuisstraat 48-50. Het werd 1907 voor het geopend kon worden. Deelnemende kunstenaars die ook via dit lokaal hun ontwerpen verkochten waren o.a. Chris van der Hoef, Jan Eisenloeffel, Gerrit Blanken en Lambertus Zwiers. |
||||||||||||
Van de opdrachten voor ontwerp en vervaardiging zijn de stukken in bezit van de familie Veltman een voorbeeld. Tussen 1902 en 1914 bestelden ze uiteenlopende inrichtingsstukken voor hun villa in Hilversum, zoals de meubelen op de foto links. Een tweede klant was Carel Henny, directeur van de verzekeringsmij. De Nederlanden van 1845 en de belangrijkste financier van 't Binnenhuis. De opsomming van namen van goede klanten geeft meteen het failliet van deze afdeling van 't Binnenhuis aan. Alleen rijke mensen konden zich zo'n opdracht permitteren. Bij de opening in 1907 was dan ook vooral de elite van Amsterdam aanwezig. Foto: Tom Haartsen |
||||||||||||
Onder aanvoering van Berlage legde de firma Amstelhoek zich toe op metalen klokken en andere voorwerpen die bij 't Binnenhuis verkocht werden. Andere ontwerpers waren Jan Eisenloeffel en Cornelis Stoffels. Eisenloeffel was hoofd van de metaalwerkplaats van Amstelhoek. Het klokkenstel van de foto links vervaardigde hij even na 1900 en was van messingplaat gemaakt. De voet van de kandelaar is geïnspireerd door die van de Eiffeltoren. Het meeste metaalwerk van Amstelhoek was naar ontwerp van Eisenloeffel maar ook Berlage leverde ontwerpen, zoals dit met de kenmerkende 'klinknagels'. Foto: kunstconsult.com |
||||||||||||
't Binnenhuis leverde meubels, tapijten, lampen, klokken en serviesgoed. Van het streven die producten bereikbaar te maken voor de eenvoudige burger met goede smaak kwam niets terecht. Om uit de kosten te komen werden alle voorwerpen toch zó duur dat die liefhebbers de prijzen niet konden betalen.
Op de foto hieronder nog enkele Berlage-klokken. - Foto: kunstconsult.com |
||||||||||||
Jac. van den Bosch bezocht de kunstnijverheidsschool Quellinius waar hij les kreeg van Pierre Cuijpers en Jac. de Kruijff. Hij werd verkoper van de Faience- en Tegelfabriek Holland waarvoor hij met succes nieuwe tegels en hele tableaus ontwierp. Hij was in 1900 medeoprichter van 't Binnenhuis en werd adjunct-directeur daarvan. Zijn voornaamste ontwerpen leverden succesvol meubilair op, maar dat hij ook tapijten ontwierp bewijst de foto links. Foto: Wikipedia |
||||||||||||
. De producten van 't Binnenhuis intussen, gaan op veilingen voor exorbitante bedragen van hand tot hand. De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
Column: Opa Dirk & Gijsbreght op de Westermarkt |
||||||||||||
Opa Kamillestraat c.q. Opa Dirk uit Noord, liep met me op in de Raadhuisstraat. Kornuiten waren we. We waren met de tram. We stapten uit op de Westermarkt. De bedoeling was dat we even naar de muziekwinkel van Muller (inmiddels Familie ten Hoedt) zouden lopen, U weet wel, dat overvolle en gezellige nerinkje tegenover de bekende pianohandel Goldschmeding, waar ik verliefd was op de etalage die barstensvol stond met allerhande muziekinstrumenten die ik allemaal in mijn verzameling wilde hebben. Ik had er al eens een klaroen gekocht en nu wilde Opa Dirk wel een duitje meebetalen aan een achtkantig clownsharmonikaatje ook wel Concertina genaamd. We stapten uit aan de kant van de Westerkerk en staken over naar de andere kant van de Westermarkt. Daar genoten we even van het prachtige uitzicht op die fraaie ouwe trouwe Wester, de zon stond erop en het geel, goud en blauw in de kroon op de toren was helderder dan ooit. |
Hmm,..dingen die hij zei die in eerste instantie onwaar waren, bleken, dat viel dan mee, achteraf gewoon toch weer te kloppen. Ik nam mij voor de Westerkerk op korte termijn tot onderwerp van mijn Amsterdammologische zoektochten te maken. Bij deze dan. Maar eerst naar Muller Raadhuisstraat 43. Voor muziekdingen! Okee. Het is 2019, Opa Dirk is allang overleden, ik ben weer op de Westermarkt. Ik zie weer die mooie keizerskroon. Ik besluit even naar binnen te gaan. Achter de balie staat een mijnheer. Ik vertel hem over mijn interesse in de toren en ook dat ik wat beiaardlessen heb gehad. Hij zegt: ‘Ze zijn net naar boven, maar U mag wel even met mij mee.’ De mijnheer is de vaste beiaardier en heet Boudewijn Zwart. Hij weet alles van de toren en vertelt honderduit, hij doet dat wel vaker, dat is duidelijk, want hij heeft een conditie als een beer, en we bestijgen de vele treden. Bovengekomen neemt hij plaats achter de klokkenstoel en speelt ‘Aan de Amsterdamse grachten’ en ‘Aan de voet van die Ouwe Wester’. Daarna gebaart hij naast hem te gaan zitten en de baspartij voor mijn rekening te nemen. Hij speelt: ‘Als de lente komt, dans stuur ik jou…’ en ik druk op de basklokken. Voorwaar, het klinkt best aardig, zo zonder geoefend te hebben. Ik mag nog wat Mokumse liedjes spelen en kies voor een aantal liedjes uit ‘De Jantjes’. Na het spontane concert, praten we na onder het genot van een biertje en een Mokumse bal in Boudewijns vaste bistrootje.
|
|||||||||||
Links: Gerard ten Hoedt van Muller Muziek Zie ook een artikel in Het Parool
Onder: Boudewijn Zwart, beiaardier van Westerkerk, Zuiderkerk en Oude Kerk.
|
||||||||||||
Nieuwe raadplaat voor week 08 De vragen zijn: Waar is dit?Wat is/was de functie van het gebouwtje op de hoek?Laat het ons weten via deze link
|
||||||||||||
Oplossing raadplaat week 05 Het betreft hier een cartouche-vormige gevelsteen met een naar links gewende vrouw waarvan alleen het bovenlichaam is afgebeeld. De gemoedstoestand van de vrouw is niet goed vast te stellen: het zou zowel nadenkend als treurend kunnen zijn. De vrouw is voorgesteld tegen een achtergrond van bosachtige begroeiing. Op de onderrand van het cartouche staat de tekst STADSGOED. De gevelsteen is een reconstructie en is gehakt door Tobias Snoep. Hij gebruikte daarbij een afbeelding uit het boek 'De Uithangteekens, in verband met Geschiedenis en Volksleven beschouwd’ van Jacob van Lennep en Jan ter Gouw uit 1868 (zie onder). De steen werd op 26 april 2007 onthuld als voltooiing van de restauratie van de panden Vijzelstraat 121-137 door de ‘NV Stadsgoed’. De tekst is een latere en vrije toevoeging op verzoek van de eigenaar. Zie ook Flickr en A'damse Binnenstad - Foto: VVAG |
||||||||||||
Goede oplossingen ontving ik van Kees Huyser, Anneke Huijser, Jos Mol, Anthony Kolder, |
||||||||||||
. |
||||||||||||
De afbeeldingen bij deze column komen uit de eigen schoenendoos of de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
Westerkroon |
||||||||||||
Weetjes: De Westerkerk is tussen 1620 en 1631 in renaissancestijl gebouwd naar ontwerpen van bouwmeester Hendrick de Keyser (1565-1621). Hij ligt begraven in de Zuiderkerk. De Westerkerk is onder leiding van zijn zoon Pieter de Keyser (1595-1676) voltooid en op 8 juni 1631 in gebruik genomen. De kerk heeft een lengte van 58 meter en een breedte van 29 meter. Het hoge middenschip wordt geflankeerd door de beide lagere zijbeuken. De driebeukige basiliek heeft een rechthoekige plattegrond met twee transepten van gelijke afmetingen. Daardoor kreeg de plattegrond de vorm van twee met elkaar verbonden Griekse kruisen. De toren van de kerk: de Westertoren, staat aan de westzijde van het middenschip en vormt een geheel met de kerk. Het is de hoogste kerktoren van Amsterdam (±87 meter). De bovenbouw met de keizerskroon is van 1637 en bevat naast uurslagklokken van Ahasverus Koster een carillon van Hemony. De romp van de toren is van baksteen met achter de galmgaten drie luidklokken, de bovenbouw bestaat uit drie, in grootte afnemende verdiepingen. Het eerste deel met jaartal en wapen van Amsterdam is van zandsteen. De lantaarns er boven zijn van hout met lood bekleed. Het hoofdorgel, gebouwd door Roelof Barentszn Duyschot en Johannes Duyschot, werd in 1686 opgeleverd. In 1727 werd het orgel door Christian Vater, leerling van Arp Schnitger, uitgebreid met een derde klavier. Na vele wijzigingen in de 18e, 19e en 20e eeuw werd het orgel tussen 1989 en 1992 herbouwd door Flentrop Orgelbouw. De kerk beschikt tevens sinds 1963 over een koororgel, dat door D.A. Flentrop is gebouwd en in 2001 is gerestaureerd door Flentrop Zaandam. Het orgel werd hierbij vernoemd naar ds H.A. Visser. Joop van Litsenburg herïntoneerde het instrument. De romp van de toren is van baksteen, de bovenbouw bestaat uit drie, in grootte afnemende verdiepingen; de zogenaamde lantaarns. Het eerste deel is van zandsteen. De twee bovenste delen zijn van hout, bekleed met lood. De toren vormt één geheel met de Westerkerk, die tussen 1620 en 1631 in renaissancestijl door de Amsterdamse bouwmeester Hendrick Cornelisz de Keyser (1565-1621) werd ontworpen. Hij was zoon van een meubelmaker uit Utrecht en kwam rond 1591 samen met de stadsingenieur Cornelis Bloemaert naar Amsterdam. |
||||||||||||
De bouw is, naar men aanneemt, onder leiding van zijn zoon Pieter de Keyser (1595-1676) en Cornelis Danckerts de Rij (1561-1634) voltooid. De kerk, die op 8 juni 1631 in gebruik werd genomen, heeft een lengte van 73 meter en een breedte van 29 meter. De toren is voltooid in 1638. Het is de hoogste kerktoren in Amsterdam (ca. 87 meter). Het is niet bekend wie de ontwerper is van de huidige lantaarns. Uit bouwtekeningen blijkt dat Hendrick de Keyser een achtkantige lantaarn ontwierp. De huidige vorm wordt in verband gebracht met Jacob van Campen die bij de voltooiing van de toren betrokken was. De toren staat scheef. Ter hoogte van de kroon gemeten staat de toren 88 cm uit het lood. De afwijking werd ook bij de laatste restauratie niet zorgwekkend geacht. |
||||||||||||
Anne Frank schrijft in haar dagboek hoe zij vanuit haar onderduikadres vlakbij aan de Prinsengracht 263 het carillon hoorde. Theo Thijssen liet zijn held Kees de Jongen dromen, dat de toren instortte en zangers als Johnny Jordaan en Willy Alberti bezongen met liefde "de Parel van onze Jordaan". Zie ook: www.grachtenvanamsterdam |
||||||||||||
Zo zag Hendrik de Keyser de toren voor zich. Het werd onder leiding van zijn zoon Willem een heel ander toren. Hieronder het interieur met het hoofdorgel. Op de toren staat een jaartal 1637 vermeldt dat dus niet de ingebruikneming van de kerk aangeeft, maar het gereedkomen van de toren. |
||||||||||||
Op 11 februari 1489 schonk landsheer Maximiliaan I van Oostenrijk (1459-1519), koning van het Heilige Roomse Rijk, Amsterdam het recht zijn kroon op het stadswapen te dragen, uit dankbaarheid voor de gulle ontvangst die Maximiliaan een jaar eerder had genoten bij zijn bezoek aan de stad en uit dank voor de diensten die de stad de keizer had bewezen. Nadat Maximiliaan in 1493 tot keizer werd gekozen en in 1508 werd gekroond, verving de stad diens koningskroon door een keizerskroon. Uit Binnenstad (VVAB) oktober 2006. Lees meer... |
||||||||||||
Vondel dichtte:
|
||||||||||||
De afbeeldingen bij dit artikel komen uit de eigen schoenendoos of de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
Oproep van Gijsbreght |
||||||||||||
Koorhekken Maria Magdalena Jubileumboek 1929 Weet u iets, mail ons dan via deze link |
||||||||||||
YouTube: van Amsterdam naar zee |
||||||||||||
Deze week honderd jaar geleden |
||||||||||||
Woensdag 22 februari 1922 - Raadslid Stähle huldigt de actie van B&W om een partij meel aan het hongerende Rusland te verkopen. Hij maakt echter bezwaar tegen het feit dat dit ver onder de marktprijs is gebeurd zonder de Raad hierin te kennen. Dat tegelijk daardoor krapte aan meel voor de Amsterdamse bakkers is ontstaan en de broodprijs met twee cent is gestegen, neemt hij B&W kwalijk. Voormalig wethouder Abrahamse en huidig wethouder De Miranda hadden z.i. op tijd nieuw meel moeten inkopen op het moment dat de prijs nog gunstig was, maar ook dat verzuimde B&W. De Miranda kaatst de bal terug: de Raad had zijn meelbedrijf niet moeten liquideren, dan had hij de prijs kunnen beïnvloeden. Raadslid en voormalig wethouder Abrahamse voelt zich aangesproken door de vele aanvallen op zijn beleid en schuift alle verantwoordelijkheid op De Miranda. Voorzitter burgemeester De Vlugt had de grootste moeite het gekrakeel te sussen, wat dan ook niet best lukte. Op de foto: Russische Wolga-boeren moeten poseren bij resten van mensen die ze opgegeten hebben |
||||||||||||
Oude afleveringen |
||||||||||||
Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2022. De keuze 2014 t/m 2021 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar. |
||||||||||||
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | wk01 | wk02 | wk03 | wk04 | |
wk05 | wk06 | wk07 | wk08 | wk09 | wk10 | wk11 | wk12 | wk13 | wk14 | wk15 | wk16 | |
Aanmelden voor deze digitale uitgave - Afmelden voor deze digitale uitgave |