week 13-2022 |
||||||||||||
Fotoquiz eerste |
||||||||||||
Gelukkig, eindelijk weer een normale opgave..., zonder mist. De vragen zijn: Welke straat is dit?Die geweldige rij dezelfde klokgevels horen tezamen. Wat verbergt zich achter die rij identieke geveltjes?
Oplossingen via deze link
Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
. Deze lijn 6 ging in 1977 de route
Stadionplein-Plantage rijden: Stadionplein-Amstelveenseweg-Overtoom-Leidsebosje-Leidseplein-Weteringschans-Sarphatistraat-Roetersstraat-Plantage Kerklaan-Plantage Doklaan-Plantage Parklaan. |
||||||||||||
Links staat het oude scheikundig laboratorium van de UvA en midden achter de tram het gebouw van het Mathematisch Instituut. De foto hiernaast, gedateerd 1972, bevestigt meteen dat er toen een tramhalte op dit deel van de Roetersstraat was, alleen in 1972 niet in gebruik dus zonder haltepaal. U kunt de foto klikken voor de maximale resolutie. Let u ook even op de takken van de bomen? Vooral die van de tweede boom zijn opvallend en gelijk aan die op de quizfoto. Foto: Stadsarchief Amsterdam Onder: Google Street View |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Mike Man, Jos Mol en Ria Scharn. Alle andere inzenders bedankt voor de pogingen. |
||||||||||||
Fotoquiz: webmaster's keuze |
||||||||||||
De keuzefoto betreft deze week een locatie buiten de Singelgracht. Normaal stellen we u niet bloot aan zomaar een huis in zomaar een straat. Deze villa staat echter op een bijzondere plek en zou u best wel eens opgevallen kunnen zijn. Wat is het adres van deze stadsvilla?Laat het ons weten via deze link Foto: Theo Bakker (pd) |
||||||||||||
Oplossing: webmaster's keuze |
||||||||||||
Ook al kan je hier niet doorlopen, dit beeld blijkt vertrouwd genoeg voor wie hier ooit was.
Foto's: Theo Bakker (pd) |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Mike Man, Louis Olivier, Stefan Lemaire, Arjen Lobach, Anthony Kolder, Fanta Voogd, Leo van der Meer, Ria Scharn, Dirk Fuite, Harald Advokaat, Han Mannaert, Jaap Schoen, Herman Schim van der Loeff, Marike Muller, Ron Poelgeest, Harry Snijder, Jos Mol, Kees Valentijn, Peter van der Putten, Aschwin Merks, Hans van Efferen, Wim Huissen, |
||||||||||||
Heeft u ook een opvallende foto gevonden? |
||||||||||||
Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Het onderwerp kan zich zowel binnen als buiten de Singelgracht bevinden. Wij verwachten wel een niet alledaags beeld dat ook niet-buurtbewoners toch wel eens op het netvlies kregen. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b. Blijf sturen! |
||||||||||||
Fotoquiz Wat? Waar? |
||||||||||||
Een prachtig setje halsgevels. De vragen zijn: Wat is het adres van dit koppeltje gevels?Wij zien een steeg met nog wel een blauw naambord maar wel al een hek ervoor. Hoe heet de steeg die rechts daarvan begint?
Laat het ons weten via deze link
Foto: Theo Bakker (pd) |
||||||||||||
Oplossing vorige week |
||||||||||||
De bebouwing aan de rechterkant van deze steeg moest u op het juiste spoor brengen; het is de Dominicuskerk met de voorkant aan de Spuistraat en de achterzijde aan deze Teerketelsteeg. Dan is het duidelijk dat we hier naar het noorden kijken richting Kattengat met zijn groene bomen. Foto: Theo Bakker (pd) |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anthony Kolder, Fanta Voogd, Ria Scharn, Peter Makkes, Mike Man, Hans Goedhart, André de Raaij, Peter Waagen, Hans Olthof, Kees Valentijn, Harald Advokaat, Han Mannaert, Jos Mol, Aschwin Merks, Marike Muller, Anneke Huijser, |
||||||||||||
Met de camera op pad... |
||||||||||||
Lente is 't al maar ook de zomer zal komen. Onze vraag van deze week: Waar is dit?Laat het ons weten via deze link Foto: Theo Bakker (pd) |
||||||||||||
Foto van vorige week |
||||||||||||
Architect Jan Gratama scharrelde in 1941 uit hoeken en gaten bouwfragmenten bij elkaar om dit pandje Oudeschans 39 te restaureren, dwars tegen de Kok-doctrine in dat een restauratie de bestaande toestand moest volgen en niet terugbrengen van wat ooit geweest was of nog erger: een reconstructie. Wij lieten eerder zien dat dit zelfs vereniging Hendrick de Keyser te ver ging en café Papeneiland zijn trapgevels teruggaf. De foto werd op de Keizersbrug (#286) gemaakt. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Mike Man, Fons Baede, Arjen Lobach, Fanta Voogd, Anthony Kolder, Leo van der Meer, Ria Scharn, Dirk Fuite, Harry Snijder, Jos Mol, Han Mannaert, Frank Mulkens, Herman Schim van der Loeff, Kees Valentijn, Marike Muller, Adrie de Koning, Aschwin Merks, Hans van Efferen, |
||||||||||||
Hulp gevraagd... |
||||||||||||
. Waar is dit?U kunt beide foto's weer klikken voor de maximale resolutie. Bovenstaande rechts-klikken en downloaden. Laat het ons horen via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Hulp gevraagd... en gekregen |
||||||||||||
. Foto's: Stadsarchief Amsterdam . |
||||||||||||
Dat er ooit een tram door de Westerstraat heeft gereden, dat is helemaal weggezakt. Het kan ook bijna niet dat iemand van ons hem ooit in de Westerstraat heeft gezien. Lijn 20 reed vanaf 1922 zeven jaar lang de route Cornelis Troostplein-Noordermarkt via Weteringschans en Marnixstraat. In 1929 dus verlegd en in 1932 opgeheven. Nog twee keer werd het lijnnummer ingezet op steeds wisselende trajecten maar steeds weer opgeheven, de laatste keer in 2002. Foto: Collectie J.M. de Kok via amsterdamsetrams.nl |
||||||||||||
en dan nog even over... |
||||||||||||
...de titel van deze foto die verwondering wekte. Hij is genomen in het Laboratorium voor de Artsenijbereidkunde op de Kloveniersburgwal: Dubbelportret van twee dames (sic). Deze vergissing is reeds doorgegeven aan de Beeldbank maar zou het niet leuk zijn als we ook nog de namen van de heren konden doorgeven? Al was het er maar één. Laat het ons weten via deze link Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
en dan ook nog even over... |
||||||||||||
...de Vondelkerk. Die staat niet in Stadsdeel Zuid maar in Stadsdeel West. Niet de Overtoom is de grens, maar de westzijde van het Vondelpark. Waarvan akte. |
||||||||||||
redactioneel |
||||||||||||
Scholen en onderwijs in Amsterdam - deel 3: vanaf 1880 |
||||||||||||
Het onderwijs in Amsterdam werd door een aantal Gemeentelijke Verordeningen bijgestuurd om de problemen in de stad te pareren, soms anders dan in de rest van Nederland. Afgezien van de wijzigingen die na de Wet op het Lager Onderwijs van 1878 volgden (zie vorige aflevering), zien we op ontwerpen voor scholen kleine lokaaltjes voor Bijzonder Onderwijs gereserveerd worden.
Na de opening van de 28ste school der Eerste Klasse
waren alle wachtlijsten opgelost. |
||||||||||||
In 1907 werd gebroken met de standsverschillen in het onderwijs. De scholen van Eerste en Tweede Klasse werden per 1 januari 1908 samengevoegd tot scholen voor Gewoon Lager Onderwijs (GLO). De hogere klassen (3 en 4) vormden samen het Uitgebreid Lager Onderwijs (ULO). Sommige scholen werden voor deze nieuwe schoolvorm ingericht en ook werden er ULO-scholen gebouwd. De particuliere scholen, meestal confessionele, volgden deze voorbeelden. Deze scholen voorzagen in zeven leerjaren. De voorbereidende leerjaren op scholen van de vroegere Eerste en Tweede Klasse vervielen in het GLO. |
||||||||||||
. Wij weten allemaal dat "het onderwijs" ook na deze wijziging niet stilstond. De belangrijkste wijziging was de herziening van de onderwijswet door minister Cals, toen MAVO, HAVO en VWO werden ingevoerd. Maar dat is nog geen geschiedenis... |
||||||||||||
De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
Molen De Eendracht... een stukje geschiedenis |
||||||||||||
|
||||||||||||
Zoals ik u in een ander verband vorige week berichtte, verzeilde ik maandag 14 maart j.l. in een lezing over jenever-productie in Weesp. Christian Pfeiffer, die de lezing hield, is ook de molenaar van molen De Vriendschap in Weesp. Zelf had Christian al ontdekt dat die molen uit Amsterdam afkomstig is. Hij heeft ook laten vaststellen hoe oud de houtconstructie van zijn molen is. Door dendrochronologisch onderzoek (jaarringen-onderzoek) is voor hem een jaartal van 1684 vastgesteld. Nu zat Christian met een stel gaten in de geschiedenis. De molen stond tussen 1845 en 1889 in de Zaagmolenbuurt, aan de Voorweg om precies te zijn. In 1844 kocht de eigenaar P. van Slooten van de houtzaagmolen De Wip een bestaande volmolen De Eendracht. Hij bouwde die op zijn molenwerf weer op en nam ´m in 1845 in gebruik. In 1852 verkocht hij de paltrokmolen De Wip en ging alleen met De Eendracht verder. Een volmolen bewerkt wolweefsel door het in met chemicaliën gevulde stenen bakken met hamers-stampers te kloppen. De structuur van het weefsel vervilt al doende en is beter wind/ en waterdicht geworden. Het is een bewerking die in de lakenindustrie thuishoort. Populair was het resultaat bij zeelieden en brandweermensen. Foto: weespermolens.org |
||||||||||||
. |
||||||||||||
. |
||||||||||||
. |
||||||||||||
. Foto: weespermolens.org |
||||||||||||
De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
Column: de Amsterdamse Krulletter en Ome Ko |
||||||||||||
Opa Dirk uit de Kamillestraat was mijn Opa van vaders kant en hij stamde uit een geslacht van huisschilders uit De Rijp. In de Kamillestraat laadde hij dagelijks zijn kar c.q. bakfiets vol met verfpotten, kwasten en schuurpapier en toog naar de gehuchten Ransdorp, Schellingwou, Nieuwendam, Durgerdam, Holysloot etc. en schelde overal aan bij boerderijen, dorpshuizen en pastories die wel een verfje op de kozijnen konden hebben. Mijn vader ging vaak mee en na de lagere school was hij hét schildershulpje, zo ging dat in die dagen. Opa Dirk smeerde er een fris verfje op, maar had geen grote studies verricht ten einde wat professioneler in het ambt te staan. Mijn vader, later Ome Ko genaamd, werd later fietsenhersteller bij de PTT in de fietsenkelder in de Raadhuisstraat hoek Spuistraat en klom nog later op tot schilder c.q. letterschilder op de schilderzolder van de PTT. Hij volgde op advies van zijn bazen een meestercursus schilderen/letterschilderen om kwaliteit te kunnen leveren. Hij leerde daar ook restaureren en het zogeheten marmeren en sausen (zie verder). In zijn vrije tijd maakte hij pentekeningen en schilderijtjes en beschilderde hij melkbussen, klompen, wasborden en bij de vuilnisbak gevonden kastjes met Hindelooper groen of rood, incluis de bekende bloemdecoraties. Hij reed langs de noordhollandse boerderijen en verkocht genoemde zaken en/of pentekeningen van de betreffende stulpen aan de boeren. Toen hij jarenlang op de schilderzolder had gewerkt, kreeg hij van de PTT een baantje in de buitenlucht. Met een autootje van de PTT reden Ome Ko en zijn collega Eling, bijgenaamd Ome Piet, dagelijks door Noord Holland om de bekende PTT-brievenbussen te ontroesten, in de grondverf en aflakverf te zetten, alsmede de witte lettertjes aan te scherpen. Met mooi weer kwam Ome Ko met een gebruinde kop en doorgewaaide lokken thuis. Dát waren nog eens dagen! Ikzelf was een verwoed ornithofiel. Mijn vader (Ome Ko) nam me een keer mee naar een kennis Meneer Driessen in de Kanaalstraat 24. Mijn mond viel open van verbazing. In het huis van Meneer Driessen was elke wand van elke kamer benut om glazen vitrines neer te zetten. |
Daarin de vele duizenden door Meneer Driessen opgezette vogels die naar mij keken. Zittende vogels, hangende en vliegende vogels. Een steenarend die was gestikt in een konijn in de Bergense duinen, opgezet met konijn en al, maar ook musjes die net uit het ei uit de dakgoot waren gevallen. Op de benedenverdieping tientallen door Meneer Driessen gemaakte schilderijen met als onderwerp…, ja ja, de Nederlandse watervogels en andere waterdiertjes. Allemaal levensecht. In een kuip dreef een dood zwijn in de formaline. Die ging ie binnenkort opzetten. En ik? Ik had thuis een dode vlaamse gaai (garrulus glandarius), gekregen van de vriend van mijn oudste broer, die een jachtvergunning had. Die mocht ik de volgende keer meenemen, dan zou Meneer Driessen hem voor een vriendenprijsje opzetten. En dat deed ie. Ik was apetrots en de gaai heeft jarenlang bij mij op een tafeltje gestaan tot het stof en de huiskatten hem begonnen aan te vreten. In een tijdschrift over Artis, zag ik een reportage over de taxidermisten van Artis, te weten opzetters, preparateurs…, en warempel een heel stuk over Meneer Driessen die een van de betere opzetters van vogels was. Hij gaf in het stuk aan dat bij elke vogel zich weer een moeilijkheidje aandiende. Zo scheen het moeilijkste vogeltje om op te zetten de houtsnip te zijn, vanwege zijn dunne velletje. Meneer Driessen werd veel gevraagd, ook vanwege zijn schitterende vaardigheden in de fijnschilderkunst en restauratie-werkzaamheden. Hij was de laatste tijd dagelijks in het Koninklijk Paleis op de Dam te vinden, waar hij deuren en panelen e.d. onder handen nam, ze moesten weer glimmen en glinsteren. Hij wist dat Ome Ko ook prima kon fijnschilderen en na een tijdje werd Ome Ko gevraagd Meneer Driessen te assisteren. Mijn vader (Ome Ko) was in elke lunchpauze en na zijn werk te vinden in het Paleis dat vlak tegenover zijn werklocatie (PTT-hoofdkantoor) lag en hij heeft heel wat oranje roosjes op de deuren geschilderd met een nummer erop, en ook bladgoud aangebracht op plafondranden e.d. Ik was wel trots op hem. Jaren na zijn dood liep ik meerdere malen door het Paleis voor een rondleiding en dan stond de gids te oreren naast zo’n fraaie deur, en ik wist wie de decoratie op de deur had gemaakt. Mijn vader, Ome Ko! |
|||||||||||
Ome Ko, de Vader van Gijsbreght, op de Schilderzolder van het toenmalige PTT-Hoofdpostkantoor (nu ‘Magna Plaza’) Onder: Brievenbussen onderhouden en opnieuw rood, wit en goud schilderen |
||||||||||||
Boven: Paleis op de Dam / In 'de rode salon'. Deuren met bloemtrossen en guirlandes Links: Oranje Roos met kamernummer 78 door Ome Ko opnieuw geschilderd Onder: De taxidermist aan het werk met de Garrulus Glandarius |
||||||||||||
. |
||||||||||||
. |
||||||||||||
. |
||||||||||||
De afgelopen jaren heeft hij zich bekwaamd in verschillende technieken waaronder vergulden, verzilveren, glasetsen, schilderen, parelmoer inleggen en vele, vele andere ambachtelijke decoratietechnieken. Avonden, nachten, maanden en jaren heeft hij besteed aan onderzoek, studie en cursussen. Om zich in de praktijk te scholen heeft hij diverse opleidingen in het buitenland gevolgd, waaronder Canada, USA, Groot-Brittannië, Duitsland en Tsjechië. Al deze verworven kennis en vaardigheden past hij nu toe in zijn kunstwerken. |
||||||||||||
Schitterend werk Lees ook artikel in Het Parool Bekijk het boek bij Lecturis |
||||||||||||
De afbeeldingen bij deze column komen uit de eigen schoenendoos of de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
Nieuwe raadplaat voor week 13 De vragen zijn: Wáár vinden we deze steen?Hoe luidt het onderschrift?Welke beroepsgroep gebruikte graag deze voorstelling?Laat ons uw antwoorden op de drie vragen weten via deze link |
||||||||||||
Oplossing raadplaat week 12 De Kinderhof - Muzenplein
Foto: buitenbeeldinbeeld.nl Lees en bekijk meer via deze link |
||||||||||||
Inzenders met de bijna ‘juiste’ c.q. juiste oplossing waren: Mike Man, Ria Luijben, Milan van Tuin, Adrie de Koning, Harald Advokaat, Anthony Kolder, Anneke Huijser, Jos Mol, R. de Rijk, Philip Schmit, Han Mannaert, Hans Goedhart, Eduard Schut, Herman Schim van der Loeff, Anneke Kröner, Maaike de Graaf, Hans Olthof, Kees Huyser, Marike Muller, Jan Six van Hillegom, Hans van Efferen en Tom Tand. PS ( ter specificatie): Milan zei: Jaap Kaas is de maker, maar dát is fout. Adrie, Han en Hans v.E zeiden: Theo Vos, ook dát is fout. Harald, Anneke H, Philip, Hans O, Eduard, Jan Six en Anneke K zeiden: Hildo Krop, maar dát is ook fout. Tot slot: Jos Mol noemde alleen de plek, niét de maker. |
||||||||||||
. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
De afbeeldingen bij deze column komen uit de eigen schoenendoos of de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders aangegeven. |
||||||||||||
YouTube: het Oud-Zuid van Britte |
||||||||||||
Deze week honderd jaar geleden |
||||||||||||
Vrijdag 31 maart 1922 - De vereniging Rijwiel- en Automobiel Industrie opent haar eerste tentoonstelling in het nieuwe gebouw aan de Ferdinand Bolstraat. Het gebouw zal pas in oktober a.s. officieel geopend worden maar deze tentoonstelling wordt als de officieuze opening gezien. Die tentoonstellingen zou de vereniging R.A.I. hier tot 1961 elk jaar organiseren (zelfs gedurende de oorlog '40-'45) waarna het nieuwe gebouw op het Europaplein in gebruik genomen werd. Foto: Stadsarchief Amsterdam |
||||||||||||
Oude afleveringen |
||||||||||||
Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2022. De keuze 2014 t/m 2021 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar. |
||||||||||||
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | wk01 | wk02 | wk03 | wk04 | |
wk05 | wk06 | wk07 | wk08 | wk09 | wk10 | wk11 | wk12 | wk13 | wk14 | wk15 | wk16 | |
Aanmelden voor deze digitale uitgave - Afmelden voor deze digitale uitgave |