Dit is duidelijk een kruising van twee grachten, een hoofdgracht en een dwarsgracht. Helemaal links is de aanzet van een brug over de hoofdgracht te zien. De fotograaf staat aan de overkant en kijkt een dwarsgracht in. De vraag is:

1. Welke kruising van grachten is dit?

Oplossingen via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

De foto die vorige week als 'schot voor de boeg' in deze nieuwe rubriek fungeerde, was die waar de tekst van 'Hulp gezocht...' hieronder bij hoorde. Verrassing!
De fotograaf stond op de brug in de Spooksteeg en maakte een plaatje van het eind van de Oudezijds Achterburgwal waar die op de Oudezijds Kolk uitkomt. Rechts de achterkant van huizen aan de Zeedijk, links Huize Vredenburg en in de verte de achterkant van huizen aan de Sint Olofssteeg.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Marike Muller, Ria Scharn, Anthony Kolder, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Kees Huyser, Arjen Lobach, Otto Meyer, Jos Mol, Mike Man, Han Mannaert, Ton Hupkens, Hans van Efferen, Hans Smit,

Een poortje op een foto van 160 jaar geleden. Dit is een quiz met historische foto's.

1. Waar is dit?

2. Waarheen voert/voerde deze ingang?

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

 
Dit is een foto van de nog ongedempte Nieuwezijds Voorburgwal. Van de foto werd eerst het torentje en dak van het schip van de Nieuwe Kerk weggepoetst. Er staan twee stegen op deze foto; vooraan de Sint Geertruidensteeg maar de brug ligt voor de Sint Nicolaasstraat.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Ria Scharn, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Jos Mol, Otto Meyer, Mike Man, Han Mannaert, Hans van Efferen, Michael van der Valk, Marike Muller, Hans Smit,

Meestal krijgt u een klein verhaaltje bij de foto als uitleg bij de oplossing. Dit keer krijgt u een deel vooraf als hint. Het gaat ons deels om het kapitale pand met halsgevel dat zich aan de linkerkant van de foto gedeeltelijk verschuilt achter een hoge boom. Wij vragen direct naar het huisnummer, maar vooraf kunnen wij zeggen dat het pand met vijf woonlagen in 1970 voor ƒ100.000 gekocht werd door een actrice, omroepster, journaliste, presentator, producent en regisseur die er een woongemeenschap van gezinnen èn alleenstaanden van maakte en in het souterrain een studio inrichtte.

1. Welke gracht is dit?

2. Wat is het huisnummer van het vijf-verdiepingen pand met de halsgevel links?

Deze twee vragen beantwoorden is in principe genoeg voor vermelding, maar weet u de volgende ook?

3. Hoe heette de journaliste die het pand in 1970 kocht?

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

 
Dit was een instinker, maar door de te vage vraagstelling zijn er toch meer vermeldingen dan de bedoeling was. Op de foto een deel van de Kippenhoek, waar we hotel Rembrandt van afgeknipt hadden. Wij legde de focus op huis Rembrandtplein 58 en vroegen wat er voor in de plaatst kwam. De bedoeling was dat u direct zou roepen dat hier de Amsterdamsche Bank voor in de plaats kwam, maar daar zat zo'n slordige 40 jaar tussen. Onderstaand twee foto's van de Kippenhoek, eentje van v ó ór de quizfoto en eentje van het blokje van drie huizen dat voor 52-58 in de plaats kwam.
Het huis nr.50 was net in 1861 gebouwd voor gesticht Brentano, dat ook de nieuwbouw 52-58 voor z'n rekening nam.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Anthony Kolder, Otto Meyer, Mike Man, Anneke Huijser, Jos Mol, Ria Scharn, Marike Muller, Han Mannaert, Hans van Efferen, Hans Smit,

In ons onberekenbare klimaat grepen uitbaters van horeca-gelegenheden soms naar overdekte terrassen. Dit is er zo een.

1. Bij welk etablissement hoorde dit overdekte terras?

Op een kwade dag ging het pand in andere handen over en de nieuwe eigenaar had zoiets niet nodig. Het werd zorgvuldig gedemonteerd en achter een ander etablissement weer opgebouwd.

2. Achter welk etablissement werd deze overkapping herplaatst?

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Wanneer u de foto vond, bleek die van Jacob Olie te zijn, onze topografische fotograaf van het eerste uur. Olie was timmerman maar kon ook uitstekend tekenen. Toen in 1861 de Maatschappij van den Werkenden Stand in hun onderkomen op Oudezijds Voorburgwal 3 in é én lokaal een ambachtsschool begon werd Olie daar leraar bouwkundig tekenen. Vanuit een raam van dat pand maakte hij deze foto van de overkant met rechts van de Suikerbakkerssteeg nr.22 "In 't Slodt Egmond".
Het vaak genoemde directeurschap van Olie als hoofd van de ambachtsschool zou pas in 1867 komen, het jaar voordat die school aan de Weteringschans een nieuw gebouw kreeg.
Natuurlijk hebben wij daar uitvoerig over bericht. Lees nog eens de PDF over de eerste ambachtsschool.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Kees Huyser, Marike Muller, Jos Mol, Arjen Lobach, Anthony Kolder, Mike Man, Ria Scharn, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Han Mannaert, Otto Meyer, Hans van Efferen, Michael van der Valk

Nog een foto met verwisselde beschrijvingen. Paul Graalman vond de kleine serie foto's waarvan er een aantal door elkaar gehusseld zijn. Dat neemt niet weg dat de beschrijving bij deze foto luidt: "Een man met zoontje op landweggetje naast een sloot met linksachter een brug. Beschrijving: Mogelijk Achterweg / Middenweg / Voorweg (Wijk 26)". De sloten door het Zaagmolengebied waren niet zo breed en hadden niet dergelijke bruggen. Tja..., nu weten we nog steeds niet waar dit is. U wel?

Waar is dit?

Weet u het? Laat het ons ook weten via deze link

U kunt de foto klikken voor een afbeelding op de hoogste resolutie. Lees daar ook hoe het foutieve bijschrift luidt.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

De kerk hielp bij de oplossing, want het is een typische Cuyperskerk met enorme toren. De Vondelkerk dus. Dit is wel de eerste toren van v ó ór de brand van 1904. Daarna werd de toren lager (en gladder) herbouwd. Gezien de plek van de beide torentjes bij de westelijke ingang moet de bossage in de voorgrond het Vondelpark zijn.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Hulp kwam van Kees Huyser, Paul Graalman, Ria Scharn, Arjen Lobach, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Fons Baede, Mike Man, Jos Mol, Hans van Efferen, Adrie de Koning, Hans Smit, Michael van der Valk

 
Herman bleef in het ouderlijk huis wonen. In 1888 betrok vader Gerrit met zijn gezin een woning in de Van Houweningenstraat 14. Alle elf kinderen waren toen al geboren. In 1895 ging het voor goed anderhalf jaar naar de Frederik Hendrikstraat 176 en in december 1896 verhuisde de familie naar de Eerste Helmersstraat 229. Herman was toen al 21 jaar oud en woonde nog steeds thuis. In mei 1900 kreeg Herman eigen woonruimte in de Gerard Brandtstraat 6, waarschijnlijk inwonend. Hij kende zijn aanstaande toen al enige tijd en nu konden trouwplannen gemaakt worden.
Op 14 februari 1901 trouwde Herman met de uit Elburg afkomstige Willempje (Mien) Vos. Willempje woonde en werkte sinds 1895 in Amsterdam. In 1900 werd zij op de Gerard Brandtstraat 61 ingeschreven. Toen ze trouwden was Herman 25 en Willempje 27 jaar oud. Op de dag van hun trouwen betrokken bruid en bruidegom een andere woning: Kanaalstraat 953. Daarmee was Herman voor de rest van zijn leven verbonden met de buurt rond de Overtoom.
Uit dit huwelijk werden zeven kinderen geboren: Gerrit (1901-1967), Grietje (Mimi; 1903-1910), Cornelia (Cor; 1905-1940), Jentje (Jenny; 1906-1986), Johanna (Jo; 1908-1991), na het in 1910 overlijden van de oudste dochter nog eens Grietje (Mimi; 1911-2001) en tenslotte Geertrui (Truus; 1913-2005).

Foto: Archief familie Misset

Afb.onder: KOG / Stadsarchief Amsterdam

 
Herman Misset heeft langs de Overtoomsevaart veel getekend, van het begin met de Luiebrug tot aan de Overtoomsesluis. Hij heeft ruimschoots de demping meegemaakt en de bebouwing van de 'stille zijde' met de Helmersstraten en verder. Ook de levendigheid van het Jacob van Lennepkanaal met de scheepvaart, toen de Overtoomsevaart eenmaal gedempt was. Ook de vervanging van de houten wipbrug in de Jan Pieter Heijestraat door een stalen ophaalbrug had zijn volle aandacht, niet wetende dat hij binnenkort op dit punt aan de kade zijn winkel annex atelier zou krijgen. Die vervanging was begin 20ste eeuw nodig om de zwaardere elektrische tram te kunnen dragen.

Afbeeldingen: Stadsarchief Amsterdam

 
Door het voorlopig sparen van de bebouwing aan de stille zijde van de Overtoomsevaart konden de straten van de nieuwe buurt niet aangesloten worden op de Overtoom. Daarvoor moest die bebouwing eerst gesloopt worden en de percelen eveneens opgehoogd. Dat nam jaren in beslag door allerlei procedures over vergoedingen bij onteigening. Maar het kwam er toch van, getuige de prentbriefkaart links van de aansluiting van de Jan Pieter Heijestraat op de Overtoom. In 1914 was het zover dat lijn 17 van de Overtoom hier naar de Kinkerstraat kon doorsteken.

Afbeeldingen: Stadsarchief Amsterdam

 
De familie Misset en het geloof
Gerrit Misset, de vader van Herman, was van huis uit Nederlands Hervormd. Gerrit trouwde met Geertrui Kuijpers die Rooms-Katholiek was. De kinderen werden allemaal katholiek gedoopt en opgevoed. Zo komt Herman aan zijn vermelding ‘RC’ op zijn persoonskaart. Herman trouwde zijn Willempje Vos die Nederlands Hervormd was. Dat veroorzaakt op de gezinskaart van het gezin van Herman een aantal doorhalingen en verbeteringen van RC naar NH. Het geeft aan dat Herman, net als zijn vader, het allemaal best vond en dit aan de ambtenaren overliet.

Gezinskaart H.J.M. Misset / Stadsarchief A'dam

 
Het was hard werken voor Misset. Zijn groeiende gezin had brood op de plank nodig. Gelukkig kreeg hij in deze beginjaren regelmatig opdrachten van het Gemeentearchief. Ook aan particuliere verzamelaars verkocht hij regelmatig aquarellen en tekeningen. Dat werd een stuk minder toen in 1908 zijn mecenas D.C.Meijer jr van het KOG (afbeelding) overleed en de stroom opdrachten flink minderde. 

In 1904 raakte hij ook nog zijn atelier kwijt. Het tot dan leegstaande Buitengasthuis werd toen aan Tjitte Jonker verhuurd, die er met zijn echtgenote de Hulp voor Onbehuisden in vestigde. In de Beeldbank SAA bevinden zich nog een aquarel van het leegstaande Buitengasthuis. Een erg groot gemis was dit niet; Misset maakte het meeste werk toch op locatie: op winkelruiten, wagens, schuttingen, enzovoort en de aquarellen kon hij ook thuis maken.

Portret: Stadsarchief Amsterdam

Een volgende keer: het atelier aan de Jacob van Lennepkade..., de "winkel op de kade'.

 
"Pure gein en bittere weemoed. Ze gaan hand in hand in het Jordaanse levenslied, ooit vertolkt door onder meer Willy Alberti, Johnny Jordaan en Tante Leen. En juist zij komen weer tot leven in een nieuwe productie van Stichting Nederlied: 'Een Hemelse Kerst in de Jordaan', van 20 tot en met 26 december (ook op beide kerstdagen) te zien in Het Zonnehuis. Harry Slinger, Rob van de Meeberg en Marjolijn Touw spelen de hoofdrollen. Een select gezelschap, waaronder Rodi Media, kreeg alvast een voorproefje tijdens een rondvaart door het populaire en veel bezongen deel van Amsterdam. Harry Slinger is zowel in de rol van Willy Alberti als in de Jordaan helemaal op zijn plaats. Hij is geboren aan de Bloemgracht, vertelt hij desgevraagd terwijl de boot afmeert in de Keizersgracht, nabij de Westertoren, en de accordeonist 'Mokum, wat maak je me nou?' inzet. De Westertoren, Harry kan hem moeiteloos uittekenen. "We hadden thuis geen klok en mijn vader zei vaak: Ga buiten eens kijken hoe laat het is. Zo heb ik leren klokkijken".

 
Ik weet ook nog dat ik in 1959 op de schouders stond van mijn oudste broer om Johnny Jordaan en Tante Leen binnen te halen. Ze waren eerste en tweede geworden bij een zangwedstrijd in Krasnapolsky. Dat was nogal wat. Duizenden mensen waren op de been." Johnny Jordaan, Tante Leen en Willy Alberti – vergeten zijn ze nooit en ook hun liedjes zijn nog springlevend. Hoe kan dat? Wat is het geheim van het Jordaanse repertoire? Rob van de Meeberg (Johnny Jordaan) heeft een meer dan plausibele verklaring. Hij ziet overeenkomsten met de Portugese fado's. "Het is zingen vanuit de tenen en het publiek zingt mee.

En het zal je verbazen: jong en oud komt erop af. Want die liedjes worden door de ouderen doorgegeven. Er is ook behoefte aan herkenning. Niet voor niets zingen rappers ook over Amsterdam. Over hún stad. " De overbekende liedjes hebben een hoog mee-dein-gehalte. En het zijn niet alleen maar vrolijke meezingers; vaak kun je de weemoed er met pollepels van afscheppen. Of zoals Harry Slinger het verwoordt: In de Jordaan is het niet alleen maar 'Holadijee'. Alle bekende liedjes uit de Jordaan komen tijdens 'Een Hemelse Kerst in de Jordaan' voorbij. Vanuit de hemel kijken Johnny Jordaan, Tante Leen en Willy Alberti terug op de gezellige kerstdagen in de Jordaan. Naast de diverse klassiekers zingen ze kerstliederen. De kenmerkende Jordaanse humor mag natuurlijk niet ontbreken en er valt daarom volop te lachen. Een engelenkoor en topmuzikanten Bert Stoots (piano) en Ren é Trok (accordeon) maken het plaatje compleet. De drie hoofdrolspelers hebben er duidelijk zin in. De boot krijgt extra deining met 'O Johnny, zing een liedje voor mij alleen' door Tante Leen en 'Aan de voet van de Westertoren', gezongen door Willy Alberti en Johnny Jordaan.

Die Westertoren verschijnt aan het eind van de boottocht weer in beeld. Tegen deze achtergrond gaan de drie hoofdrolspelers op het dek staan voor een fotosessie. Passanten kijken om en blijven staan. Willy Alberti, Johnny Jordaan en Tante Leen. Ze zijn even terug en heel Amsterdam mag het weten. Hatsjee! 'Een Hemelse Kerst in de Jordaan', vrijdag 20 tot en met donderdag 26 december in Het Zonnehuis".

Marcel van Stigt

 
Nieuwe raadplaat voor week 07

Waar hangt deze steen?

Stuur uw antwoorden op deze vragen via deze link.

Foto: hoort u volgende week

 
Oplossing Gijsbreghts raadplaat van week 05

Herbergtafereel in de Tichelstraat 35

Foto: gevelstenen.net

 
Vaste  raadplaatinzender  Kees Huyser  zegt  hierover het volgende:

"Betreffende steen hing op de Tichelstraat 35, maar is sindsdien verwijderd. Geen idee waar hij nu hangt. De database van gevelstenen.net plaatst hem nog steeds op Tichelstraat 35, maar 'Google Streetview' laat zien dat hij er in 2010 nog wel hing, maar in 2014 verdwenen was. Zie onderstaande streetviewfoto's"

Goede oplossers waren: Jos Mol, Mike Man, Adrie de Koning, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Kees Huyser,

 
Zeker geen spectaculair pand, dit Herengracht 572, maar wel een rijke geschiedenis en een verrassend interieur. Er is veel aan gesleuteld wat beter achterwege was gebleven, zoals het ergens in de 19de eeuw pleisteren van de gevel. Of het vervangen van de hals met de unieke klauwstukken in de vorm van honden. De stoep moest er ook aan geloven en werd een ingang in het souterrain, alleen maar om op de bel-etage een bredere zaal te kunnen maken. En dat terwijl aan de achterzijde al een grote zaal was. Daarom concentreren we ons op het interieur en wel op die achterzaal.

Links de situatie die Caspar Philips in 1768 nog aantrof en rechts na verbouwing in 1872

 
Herengracht 572 maakte deel uit van de Vierde Uitleg. Het perceel werd in 1663 gekocht door koopman Abraham Muyssart die er dit woonhuis op liet bouwen en dat - gezien de jaartalsteen - in 1666 gereed kwam. Het huis bleef vijf generaties lang binnen de familie Muyssart, tot het in 1791 werd gekocht door Jan Six IV (1756-1827), schepen, raad en wethouder van Amsterdam, voor de kapitale som van ƒ58.000. Hij woonde hier tot 1812, toen het onder de Franse overheersing heel slecht ging in Amsterdam. Hij trok zich terug op zijn landgoed in Hillegom en verhuurde 572.
De bezittingen van de familie Six waren toen nog niet zo uitgebreid als onder zijn zoon Hendrik Six en dan vooral door de inbreng van diens echtgenote Lucretia van Winter. Toch heeft het schilderij dat Rembrandt van Jan Six I maakte (links), hier gehangen.

Afbeelding: © Collectie Six

Men neemt aan dat er meerdere keren verbouwd is, maar de meest ingrijpende komt voor rekening van Jhr. Mr. Jan Willem Hendrik Rutgers van Rozenburg (1830-1902) die het huis in 1872 kocht voor ƒ37.900. Hij was directeur van de Amsterdamsche Kanaal Maatschappij en lid van Tweede Kamer en na 1897 Eerste Kamer. Hij bouwde de zolder uit tot woonverdieping door de hals te vervangen door rechte lijst met een attiek erboven (dat na WOII overigens weggehaald is. Ook werd de gevel gepleisterd en alle versiering (oeil de boeufs en guirlandes) verwijderd. De stoep verdween en de ingang kwam in het souterrain. Hij verkocht het huis weer in 1879 voor ƒ56.000 waarna er eerst een kantoor bij de woonruimte kwam en later helemaal kantoor werd. We kennen het pand als hoofdkantoor voor de Nederlandsche Middenstands Bank.

De behangsels werden ±1774 aangebracht in opdracht van een nakomeling van de eerste Abraham Muyssart, opnieuw een Abraham, die het huis erfde van zijn moeder. Ze zijn aangebracht in de achterzaal. Zelfs de ingekleurde schetsen zijn bewaard gebleven. Zie hier een overzicht van de afbeeldingen in de Beeldbank.

Foto: Stadsarchief Amsterdam (situatie 1961)

 
De Nederlandse decoratieschilder Jurriaan Andriessen (portret links) is vooral bekend geworden als behangselschilder en tekenaar. Hij leverde onder meer het behang voor het huis Herengracht 572.
Hij werd op 12 juli 1742 in Amsterdam geboren, als zoon van Duitse ouders. Zijn vader kwam uit Brandenburg en zijn moeder uit Holstein. Jurriaan was vier jaar in de leer bij de historie- en decoratieschilder Anthony Elliger. Hij bezocht in 1760 de Teeken-Akademie te Amsterdam. Vanaf 1758 werkte hij bij de portretschilder Jan Maurits Quinkhard.
Samen met Izaäk Schmidt richtte hij in 1766 een eigen behangselfabriek op en specialiseerde zich op mythologische en allegorische voorstellingen. Later volgden ook idyllische landschappen en die vindt u op nr. 72 ruimschoots terug.

Foto onder: G.J. Dukker (RCE)

Meer info en foto's via: Amsterdamse Grachtenhuizen - Amsterdam Monumentenstad - Cultuurarchief.nl

De afbeeldingen van de behangels zijn gemaakt door G.J. Dukker i.o.v. Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE)

Donderdag 17 februari 1923 - De in 1918 opgerichte Post- Cheque- en Girodienst (PCGD) verhuist naar het voormalige Hotel Restaurant Palais Royal aan de Nieuwezijds Voorburgwal hoek Paleisstraat. Vooruitlopend op nieuwbouw voor deze dienst koopt de overheid actief panden op in het blok Nieuwezijds-Paleisstraat-Spuistraat-Raadhuisstraat. De eerste grote klapper is de in 1905 net geopende nieuwbouw van Hotel Restaurant Palais Royal. Gedwongen door het tijdens de bouw verongelukken van de eigenaar en daarna slechte resultaten wordt dit in 1921 aan de Staat verkocht. Totdat het hele blok afgebroken is, beginnend in 1924 met Palais Royal als laatste, kan de PCGD van de lokaliteiten gebruik maken.
Het nieuwe gebouw voor diverse afdelingen van de Posterijen - het Geldkantoor - zal in 1927 geopend worden.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2023. De keuze 2014 t/m 2022 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

U kunt elke zaterdagmorgen vanaf 09:00 uur een nieuwe aflevering van deze weekkrant ophalen via deze link