weekblad-logo

week 01-2023

Fotoquiz eerste

 
De snelste met het goede antwoord op de foto van vorige week was Jos Mol. De nieuwe opgave komt dan ook van hem. De vragen zijn:

Wat is het adres van dit café?
Wat is de bedoeling van die rietmatten?

Er wijzen een aantal pijlen de zijstraat in.

Welke zijstraat is dit?

Jos heeft voor u een bonusvraag in petto. Die telt niet mee voor vermelding van juiste oplossingen.

Als u die zijstraat uitliep botste u in de parallelstraat op een bedrijfje dat uit zou groeien tot een enorm concern. Welk?

Oplossingen via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Oplossing vorige week

 

Alweer een foto die 'neerkijkt' op de omringende bebouwing, maar geen toren dit keer. Dit is een gebouw met bescheiden hoogte en dan precies in de as van deze straat. En weer zo'n flauwe bocht maar deze keer niet de Nieuwe Zijde, maar de Oude. De fotograaf stond in een dakkapelletje van het Waaggebouw op de Nieuwmarkt en keek de Bloedstraat in.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Jos Mol, Anthony Kolder, Ria Scharn, Anneke Huijser, Arjen Lobach, Kees Huyser, Mike Man, Anje Belmon, Harry Snijder, Hans van Efferen, Han Mannaert, Aschwin Merks,

Fotoquiz Wat? Waar?

Zal wel een kerk zijn. Er is duidelijk iets niet helemaal goed gegaan.

1. Wat is dit?
2. Waar is dit?
3. Wat is er gebeurd?
4. Wanneer is dat gebeurd?

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Oplossing vorige week

 
U moest niet op zoek door heel Amsterdam-Noord om deze straat te vinden. U diende zich af te vragen wat al die mensen op de stoep deden: makkelijke stoelen, tafels, drankje, kletsen met de buren... korte broeken, luchtige shirtjes... zomer!

Deze foto komt uit een project van Jenaplan-school De Biënkorf in een onderzoek naar het buurtleven in Noord. Bij de foto vindt u de naam van de straat: Vlielandstraat.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Foto onder: Street View

Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Anthony Kolder, Adrie de Koning, Arjen Lobach, Jos Mol, Ria Scharn, Kees Huyser, Anje Belmon, Mike Man, Marike Muller, Han Mannaert, Aschwin Merks,

Met de camera op pad...

We hadden nog zo beloofd niet meer van die naargeestige plaatjes te plaatsen, en dan dit. Maar fotografen worden ook wel eens gestuurd om hun werkgever te informeren. We kunnen net een huisnummer ontcijferen: 10.

Waar is dit?

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Foto van vorige week


Tussen al die moeilijke opdrachten van de redactie was dit weer eens een eenvoudige foto. Dit is de Herengracht en de bocht in de verte is ter hoogte van de Leidsegracht. We weten dan links het Singel met even vóór de Leidsegracht de doorsteek die Beulingsloot heet. De fotograaf stond op brug #26 die tot 2016 officieus Vingboonsbrug heette, naar de architect van de dichtbij staande Cromhouthuizen. Geen idee waarom die brug niet meer naar hem mag heten.

Foto's Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Ria Scharn, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Anthony Kolder, Arjen Lobach, Kees Huyser, Kees Dalmeijer, Mike Man, Jos Mol, Anje Belmon, Hans van Efferen, Marike Muller, Han Mannaert, Aschwin Merks, Harry Snijder,

Fotoquiz: Zoekt en gij zult vinden...

 
Wij vonden deze nieuwe rubriek best aardig en willen die voorlopig voortzetten, al is het dan zonder competitie. We hebben de rubriek verhuisd naar helemaal onderaan. Als deze puzzels u teveel van het goede zijn beperkt u zich voortaan tot de eerste drie.

Deze foto laat een winkelstraat zien met verschillende branches. De foto is van medio 70-er jaren en achter het alleraardigste trapgeveltje - toen net gerestaureerd - was toen een restaurant. Wij zijn benieuwd welk dat was. Let u nog even op de gevelsteen?

1. Wat is het adres van het pand met de trapgevel?
2. Welk restaurant was hier toen te vinden?

Zowel gevelsteen als topbekroning verwijzen naar de naam van de bouwheer.

3. Wie liet het bouwen?

Laat het ons weten via deze link

Afbeelding: Stadsarchief Amsterdam

Oplossing: Zoektocht

 
Het was zaak goed te zoeken naar huisnummers. Helemaal links blijkbaar de zijgevel van een huis om de hoek, want op de gevel van de rijwielhandel staat flink groot nummer 1 geschilderd. Op het volgende huis staat meteen het nummer 15; misschien dat u eerst de originele foto in de Beeldbank moest vinden om dat te kunnen zien. Deze sprong in de nummering duidt op een flink aantal inpandige huisjes. Zo niet bij de gang links. Dat duidt weer op een gang die eigenlijk bedoeld was om de achtererven van de huizen om de hoek te bereiken (Brouwersgracht).
We zijn in de Jordaan en de breedte van de straat duidt op een gedempte gracht, de Goudsbloemgracht die na de demping Willemsstraat ging heten. Nu is de foto snel gevonden en zien we dat de eigenaar van de rijwielhandel Franciscus Frederik Homan is en dat op het witte bord naast het zonnescherm Vergeet me niet tours staat.
Nu de gangen; het adres weet u nu en voor namen van gangen grijpt u 't eerst naar de buurtkaarten van J.C.Loman jr, in dit geval van buurt QQ. De gang links heet bij Loman Zeven Kattengang en die rechts de Willem Bakkersgang.

Afbeelding: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Anthony Kolder, Arjen Lobach, Ria Scharn, Marike Muller, Kees Dalmeijer, Kees Huyser, Jos Mol, Adrie de Koning, Anje Belmon, Mike Man, Hans van Efferen,

Uitslag van de zoektochten

 
Met deze laatste opgave komt er een einde aan de mini-competitie en na het opruimen van de scherven door twee pittige zoektochten kunnen we de eindstand opmaken. De moeilijkste zoektocht was in week 48, de Korte Leidsedwarsstraat met achterkant van De Granaatappel: 7 goede oplossingen. De makkelijkste was het verbranden van gedesemd brood in week 49: 19 goede oplossingen.

Er waren 5 deelnemers die alle weken goed gezocht hadden: Anneke Huijser, Mike Man, Ria Scharn, Jos Mol en Marike Muller. Na loting (door mijn buurman) gaat het proefabonnement op Ons Amsterdam naar Ria Scharn.

Hulp gevraagd...

Welkom in de Bloedstraat..., tenminste dat meent de beschrijving bij deze foto in de Beeldbank: Titel: Bloedstraat 154 (ged.) - 188 (ged.) (v.l.n.r.). Met de Westertoren in het verlengde van deze straat is dit een duidelijke verschrijving en het mag verbazen dat niet eerder iemand deze fout hersteld heeft. Dit is te duidelijk voor deze rubriek maar we wilden laten zien dat de Beeldbank vol zit met dit soort fouten en dat ze niet altijd zó makkelijk te herstellen zijn.

Wij blijven uitnodigen deze fouten aan de deelnemers voor te leggen. Gebruik deze link om het bestandsnummer te melden en wat er volgens u niet klopt.

U kunt de foto weer klikken voor de maximale resolutie in de Beeldbank (maar Westertoren blijft Westertoren).

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Hulp gevraagd... en gedeeltelijk gekregen

Om te beginnen: dit is geen Packard automobiel maar volgens Kees Huyser een Skoda 1101 'Tudor' model 1946. Dat werd nog eens bevestigd door Mike Man, En verder weet Arjen Lobach te melden dat ronde en ovale huisnummerbordjes nooit in Amsterdam gebruikt zijn. In andere steden in Nederland wel, maar met het nummerbord van de auto voor de deur (beginnend met 'G' voor Noord-Holland) kan dat beperkt worden tot Aalsmeer, Bloemendaal, Overveen of Spaarndam. Wat nog dwars kan zitten is dat de eigenaar van de auto in een andere provincie op bezoek was.
Wij laten deze hulpvraag nog even open staan. Als u meer weet: a.u.b. via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Hulp kwam van Arjen Lobach, Hees Huyser,

 
Met de hakken over de sloot...

Net als vorig jaar komt het jaarboek 2021 in de laatste week van 2022 online. We moeten toch eens eerder beginnen!
Ook dit jaar heeft Ria Scharn de teksten eerst onderhanden genomen. Bovendien heeft zij dit jaar de selectie gemaakt.
Nieuw is een handig menu op pagina 2 om direct naar het artikel van uw keuze te springen. Achterin staat eenzelfde menu naar alle voorgaande jaarboeken.

Klik de omslag om te lezen.

redactioneel

Column: Mokumse Mannenbroeders - 2 Cruijffie

 


Vandaag: de Mokumse voetballegende en autodidactisch filosoof… Johan Cruijff.


‘Mokumse Mannenbroeders’, ’t benne kekke en te gekke Mokumse kerels, die Amsterdam op de kaart zetten en hebben gezet, tja, daar hoort ook de pingelende ballendrijver Johan nummer veertien uit Betondorp bij, natuurlijk. Als kind zijnde hoorde ik al allemaal dingetjes over dit voetbalwonder. Die sloeg ik allemaal op, ook al was ik niet per se geïnteresseerd in de ‘edele’ sport van het bruine monster. Ik kluitvoetbalde wel elke avond voor en na het avondeten, maar dat deden álle jochies, dáár in de westelijke tuinsteden, waar ook Ome Tinus van achtenvijftig namens de straat van de tegenstander gewoon meedribbelde als een jonge student en waar iedereen naast speler ook onbezoldigd scheidsrechter was.
Cruijff of ‘Kroef’, dáár kon je mee wegkomen! In wat voor land je ook was met je kerrevennetje, Andorra, Namibië of Tasmanië, je zegt het maar…, wilde je wat en wilde je aan de omgeving duidelijk maken wie of wat je was en waar je resideerde…, als je lispelde: ‘Olande’…,of iets wat erop leek…, dan zag je de oogjes glinsteren van het gepeupel en dan mompelde men ‘Kroeff’, of ‘Kroeffie’… jááá,..het land van ‘Kroeff’…, dát kenden ze wel!! Wie was Jopie Cruyff, die vlakbij het Ajaxstadion woonde en die volgens zijn moeder meer in het stadion rondhing dan in zijn eigen voortuintje,…en die dagelijks een balletje trapte met de buurtjongens, de doelen werden gevormd door een stapel jassen, en die elke dag zijn linkerbeen oefende om maar goed te kunnen scoren met welk been dan ook? Op de zwartwit- TV zag ik hem voorbijsnellen, rank als een hert, elegant springend over vijandelijke tackles en loepzuiver scoren dwars door groepen voetballers heen. Wie was deze ballistische alleskunner?
Johan Cruyff (Amsterdam 25 april 1947 – Barcelona 24 maart 2016) was een Nederlands profvoetballer en voetbaltrainer. Cruijff wordt wereldwijd erkend als een van de beste voetballers aller tijden.

<-Klik

In 1999 werd hij door de IFFHS (International Federation of Football History and Statistics) verkozen tot Europees voetballer van de twintigste eeuw. Bij de IFFHS-verkiezing van Wereldvoetballer van de twintigste eeuw eindigde hij als tweede achter Pele (afgelopen donderdag overleden). De voormalige aanvaller en spelverdeler werd met name geroemd vanwege zijn techniek, startsnelheid, handelingssnelheid en spelinzicht. Driemaal werd hij verkozen tot Europees voetballer van het jaar en ook won hij drie keer de Europacup I. Dit laatste deed Cruijff met Ajax, waar hij gold als de leider en ster van het elftal. In 1974 bereikte Cruijff als aanvoerder van het Nederlands elftal de finale van het WK, waarin met 2-1 werd verloren van West-Duitsland. Na een twintigjarige carrière als voetballer, waarin hij als prof voor clubs in Nederland, Spanje en de Verenigde Staten speelde, legde Cruijff zich in 1985 toe op het trainerschap. Zonder de benodigde diploma's werd de oud-speler trainer bij Ajax en met de Amsterdammers won hij twee KNVB Bekers en de Europacup II. Nadat Cruijff begin 1988 ontslag nam bij Ajax, werd hij trainer bij zijn voormalige werkgever FC Barcelona. Daar formeerde hij een elftal dat de geschiedenisboeken inging als het Dream Team. Hoogtepunt tijdens zijn verblijf bij FC Barcelona was de winst van de Europacup I in 1992. Daarmee werd Cruijff de derde voetballer in de geschiedenis die dit toernooi als speler én als trainer won, na Miguel Muñoz en Giovanni Trapattoni. In 1989 werden met FC Barcelona reeds de Europacup II en 1992 ook nog eens de Europese Supercup gewonnen. Na zijn ontslag in 1996 beëindigde Cruijff zijn trainerscarrière, maar bleef hij invloedrijk bij zowel Ajax als FC Barcelona. Hij richtte diverse maatschappelijk betrokken instellingen op, die zich met name richten op jongeren en sport. Daarnaast bleef hij bij het voetbal betrokken, onder andere als analyticus, ambassadeur, adviseur en columnist. In 2009 besloot Cruijff het trainerschap opnieuw op te pakken toen hij werd benaderd voor het bondscoachschap van Catalonië. Deze functie vervulde hij tot en met 2013. Daarnaast had Cruijff van juni 2011 tot april 2012 zitting in de raad van commissarissen van Ajax.

 
De Nederlandse sportgeschiedenis kent veel sportheldinnen en -helden. Enkelen van hen danken hun roem niet alleen aan sportieve prestaties, maar ook aan een bredere maatschappelijk-culturele invloed. Neem Fanny Blankers-Koen (1918-2004), die als atlete een legendarische status verwerft wanneer ze tijdens de Olympische Spelen van 1948 vier gouden medailles wint. Daarmee kan ze wereldwijd als rolmodel voor sportende vrouwen fungeren, omdat ze laat zien dat vrouwen volwaardig kunnen meedoen. Ook voetballer Johan Cruijff (1947-2016), die met zijn buitengewone talent furore maakt bij clubs als Ajax en FC Barcelona, wordt wereldberoemd. Zijn bekendheid groeit door zijn persoonlijkheid: hij is recht voor zijn raap en verrijkt de Nederlandse taal met cruijffiaanse uitspraken als ‘elk nadeel heb z’n voordeel’.  -  Uit: de Canon van Nederland

Foto: ANP; een iconisch moment in de WK-finale van 1974. Johan Cruijff wordt gevloerd door Uli Hoeness en Nederland mag een strafschop nemen.

 

Dichter: 
Johan Cruyff

Locatie: 
Adelaarstraat 3, Utrecht, Nederland

Datum geplaatst: 
24 maart 2016

Relatie met locatie: 
Op de witte muur van het huis van ontwerper Rob Heerdink aan de Adelaarstraat.

Initiatiefnemer: 
Rob Heerdink

Opmerkingen of wetenswaardigheden: 
De tekst is enkele dagen na het overlijden van Cruyff geplaatst.

Meer info bij AD.nl - DUIC.nl - RTLNieuws - NOS - HPDeTijd - World of Johan Cruyff - NOS - NOS

Cruyff:
‘Als je niet ken winnen, moet je zorgen dat je niet verliest.’

Cruyff: 
‘Vaak moet er iets gebeuren voordat er iets gebeurt.’

 

 

Nieuwe raadplaat voor week 01

Waar vinden we dit zeventiende-eeuwse wapenschild?

Stuur uw antwoorden op deze vragen via deze link

Foto: hoort u volgende week

 
Oplossing Gijsbreghts raadplaat van week 51

André van Duin alias Flip Fluitketel zit op de Amstelsluizen met de neus naar Theater Carré.
Voorheen zat André op de kenmerkende Mirakelkolom halverwege het Rokin, op meer dan 8 meter hoog met een verjaarstaartje met kaarsjes in de vorm van het getal 75 in zijn hand, een flip-fluitketel-ketel op zijn hoofd en een lach op zijn gezicht, naar zijn stad te kijken.
Maker: Street Art Frankey

Foto: Alphons Nieuwenhuis / Het Parool

 

Goede oplossingen bereikten mij van: Nils Wernars, Marike Muller, Hans van   Efferen, Anneke Huijser, Han Mannaert, Mike Man, Adrie de Koning, Otto Meyer, Jos Mol, Anthony Kolder, Kees Dalmeijer, Jan Burgers en Hans Olthof.

Achter de voordeur...

 
Vandaag twee huizen waar u even binnen kunt gluren. Het eerste huis mag u bijna elke dag zelf van binnen bekijken; u bent slechts een toegangskaartje ervan verwijderd.
We hebben het over Museum Willet-Holthuysen, Herengracht 605. In dit museum zijn geen kunstcollecties uitgestald, maar vooral 18de- en 19de-eeuwse woninginrichting van een voornaam grachtenhuis in de vorm van stijlkamers. In 1896 stelde de familie het huis al open als museum. Het werd in 1970 eigendom van de stad Amsterdam op voorwaarde dat het een museum met stijlkamers bleef.
Na veel heen en weer schuiven en vererven van grondstukken verrees hier pas heel laat (1686, bijna een kwart eeuw na begin Vierde Uitleg) een dubbel woonhuis in opdracht van baron Jacob Hop, met een koetshuis aan de Amstelstraat. Dat koetshuis is inmiddels weer afgebroken, zodat u vanuit de Amstelstraat de achtergevel van het huis kunt zien. Het huis wordt gedekt door een schilddak in carré, alles strikt symmetrisch in Lodewijk XIV-stijl. Boven de niet eens zo hoge stoep de mooiste deuromlijsting van Amsterdam, tenminste..., volgens kenners en liefhebbers.

Foto: © Erwin Meijers

 
De plattegrond van het museum laat zien welke delen van het huis ingericht zijn voor het publiek. In het souterrain (niveau 0) is de keuken (B) bezienswaardig als representatief voor dienstkeukens in grote grachtenpanden.
Op de bel-etage (niveau 1) is tegen de achtergevel een aanbouw die oorspronkelijk als theekoepel (H) gedacht was, met een mooi zicht op de barokke Franse tuin.

Foto's: jtravel.nl

 
In het trappenhuis (L) veel marmer en opvallend daarin is de beeldengroep met als thema de arme Paris die zo moeilijk kiezen kon tussen de godinnen Hera, Aphrodite en Athene. Aan hem het oordeel de mooiste er uit te kiezen en haar de gouden appel te overhandigen. In deze beeldengroep heeft Athene het niet gehaald, die was al afgevallen...
Het trappenhuis ontvangt daglicht door een lantaarn op het dak. De balustrade is met smeedijzer gevuld en in een later stadium verguld.

Foto boven: © Roeland Koning
Foto links: © Walther Schoonenberg

Foto onder: © Walther Schoonenberg

 
In de rechter voorkamer (F) vinden we een plafondschildering door Jacob de Wit, die hij echter voor een ander huis (Herengracht 250) vervaardigd had. De erven van Pieter de Clercq van nr.250 schonken het in 1891 aan de gemeente Amsterdam waarna het eerst in het Stedelijk Museum en - nadat het huis in 1970 in eigendom van de gemeente kwam - in Museum Willet-Holthuysen in de 'blauwe kamer' terecht kwam. In de vier hoeken nog grisailles van De Witt. Ook de schouw is niet van het huis, maar komt van Prins Hendrikkade 142.
In de grote zaal links achter (E) - de balzaal - een 19de-eeuwse inrichting in neo-Lodewijk XVI-stijl. Veel goudgele tinten in tapijt en wandbespanning, goudkleurige kroonluchter en guirlandes en blauw damasten gordijnen.
Links voor is de Herenkamer (D) die min of meer in de kleuren van de balzaal is ingericht. Dat geldt ook voor de damessalon (G) rechts achter.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Er is heel veel informatie ter beschikking en er staan evenveel afbeeldingen op het internet. Een keuze:
Monumentenstad Amsterdam - Amsterdamse Grachtenhuizen - Museum Willet-Holthuysen - JTravel.nl - Hart Amsterdam - lizt.nl

 
Het tweede huis zal u niet zo gauw zelf van binnen kunnen bekijken, tenzij de eigenaar een keer meedoet aan Monumentendag. We hebben het hier over Keizergracht 240 uit de Derde Uitleg.
Helemaal geen bijzonder huis aan de buitenkant want normaal breed en met een ingezwenkte halsgevel met weliswaar fraaie kuif in Lodewijk XV-stijl. Het is van oorsprong een typisch koopmanshuis met pakzolders boven de woonverdiepingen. Het werd in 1641 gebouwd door Jaques Taneau voor een onbekende opdrachtgever.
Wat het pand bijzonder maakt, is dat er zo weinig aan gesleuteld is, zowel buiten als binnen. Wat het nog bijzonderder maakt is het feit dat binnen in de voorkamer tijdens een verbouwing in 1968 achter een tengel-wandje een geschilderd behang tevoorschijn kwam (foto onder - © Roeland Koning). Die werden door nieuwe belastingmaatregelen massaal opgeruimd in de grachtengordel en deze eigenaar had de keuze gemaakt het alleen te verbergen, wat het tamelijk uniek maakt.

Foto links: © Erwin Meijers


 
Ook bijzonder is het ovale trappenhuis met gesneden balusters (foto links - © Walther Schoonenberg). Hier is misschien geen grote kunstenaar als Van Logteren bezig geweest maar het resultaat kan zich meten. Dit fraais begint al in het souterrain.
Het trappenhuis is met marmeren vloeren en lambrizeringen uitgevoerd en de deuren die hierop uitkomen hebben fraai versierde omlijstingen, alles in Lodewijk XV-stijl.

Hieronder nog een andere hoek van de voorkamer met fraaie dubbele deur naar de hal.

Beide foto's van de trap en die hieronder © Walther Schoonenberg - klik hier voor meer info

De afbeeldingen komen uit de Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam, tenzij anders vermeld

YouTube: Museum Willet-Holthuysen (15 min)

... en als een kwartier te lang is voor u kunt u deze compacte film van 3 minuten bekijken.

Deze week honderd jaar geleden

 
1 Januari 1923 - Chaim Azriel Weizmann is in Nederland. Hij is de president van de Zionistische wereldorganisatie en zal in ons land in de komende dagen enkele toespraken houden. Vandaag zal er in het Concertgebouw een ontvangst zijn. Weizmann propageert de terugkeer van Joden naar Palestina omdat dit immers van ouds hun thuisland is. Nu wonen er 1,2 miljoen Arabieren en slechts een handjevol Joden. Hij en zijn organisatie zijn teleurgesteld in Groot-Brittannië, dat het mandaat over Palestina heeft gekregen van de Volkenbond en dat de kool en de geit wil sparen om de relatie met de Arabieren niet te verstoren. Weizmann is op rondreis om zijn visie te propageren en zal ook nog in het hol van de leeuw (Engeland) spreken. Weizmann overlegt zelfs met Arabieren in zijn streven naar een vreedzaam samenleven van Joden en Arabieren in Palestina.
In 1949 zal deze Chaim Azriel Weizmann de eerste president van Israël zijn. Nog in 1923 zullen 7.000 Joden naar Palestina vertrekken. Dat is nog een overzienbaar aantal maar aan het begin van de Tweede Wereldoorlog zullen het er 450.000 zijn en dan beginnen de Palestijnen zich zorgen te maken.

Foto: Wikipedia

Oude afleveringen

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2023. De keuze 2014 t/m 2022 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 wk01 wk02 wk03
 

U kunt elke zaterdagmorgen vanaf 09:00 uur een nieuwe aflevering van deze weekkrant ophalen via deze link