De snelste met het goede antwoord op de opgave van vorige week was Arjen Lobach. Van hem komt dan ook de nieuwe opgave. De vraag is:

Waar is dit?

Oplossingen via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Ook de vorige keer dat de Kleersloot in deze quiz voorbij kwam bleef het aantal goede inzendingen zeer beperkt.
De pakhuizen in de verte staan aan de Krom Boomssloot.

Wenckebach tekende de Kleersloot met de blik de andere kant op.

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach en Aschwin Merks.

De St.Willibrorduskerk vonden sommigen helemaal niet zo ver buiten de Singelgracht. Nou, die kunnen zich aan de foto's van Jan Kerkhofs te goed doen, want dit is echt een stuk verder daarbuiten. Als u het weet, stuurt u dan een Street View van de huidige situatie?

Weet u waar dit is?

Uw oplossing via deze link

Foto's: De Magische Stad

De tankwagen kwam ongetwijfeld vanuit de Warmoesstraat en passeert hier de Nieuwebrugsteeg om de Sint Olofspoort in te rijden. Deze keer ging het goed en Ria dacht al dat de chauffeur het vaker gedaan had. Dat neemt niet weg dat zich hier regelmatig een vrachtauto klem rijdt.

Foto: Ria Scharn

Misschien dat het met meer omgeving duidelijker wordt?

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anthony Kolder en Harry Snijder.

Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b.

Waar staat de fotograaf?

Hoe heet het gebouw dat gesloopt wordt?

Hoe heet de straat waar we in kijken?

Oplossingen graag via deze link

Foto: De Magische Stad

Eerst maar eens de antwoorden:

1. Groot Hemelrijk
2. Klein Hemelrijk of Vagevuur
3. Zwarte Bijlsteeg

De eerste twee namen zijn ontleend aan twee suikerbakkerijen die hier ooit hebben gestaan: Het Hemelrijk en 't Vagevuur. De wirwar van stegen en sloppen is een in de 15de eeuw - na het leggen van de Nieuwendijk - binnen de stad gesloten gebied met de smerigste en brandgevaarlijke industrieën: Leerlooierijen, suikerbakkerijen, vlasbewerking, enzovoort. Lees meer...

In de 19de eeuw woonden hier de armsten onder de armen. Onder hen een hele populatie wiens doen en laten beter niet door het daglicht beschenen werd.

De sloop van het blok vond in 1928 plaats. Hier kwam het krantenpaleis van De Arbeiderspers.

Alle afbeeldingen: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Ria Scharn en Minne Dijkstra.

Uit de oude doos.

Waar is dit?

Uw oplossing graag via deze link

Foto: Carol de Vries

De vraag was aan welke straat/gracht/kade deze huizen staan. Het antwoord is Amstel of het water Binnen-Amstel. Rechts achter de huizen steekt het NH Caransa Hotel op het Rembrandtplein, hoek Bakkersstraat er boven uit en links ziet u de toren van v.m. AMRO-bank, ook op het Rembrandtplein. Precies in het midden van de foto is er een kleine opening in de gevelrij voor de Balk in 't Oogsteeg. Rechts daarvan Amstel 100 en links Amstel 102.

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anthony Kolder, Ria Scharn, Ruud Fontijn, Harry Snijder, Otto Meyer, Jos Mol en Adrie de Koning.

In het Velehanden project Amsterdamse Monumenten hebben vrijwilligers ruim 40.000 foto’s uit de collectie van Monumentenzorg beschreven voor de Beeldbank van het Stadsarchief. Een aantal foto’s kon nog niet gelokaliseerd worden. Daarvoor roepen zij jullie hulp in.

Twee foto's deze week: een interieur van wat een regentenkamer of een woon-/werkkamer zou kunnen zijn.
De foto daaronder zou volgens VeleHanden wel eens in de buurt van Overtoom, Helmersbuurt of DaCostabuurt kunnen zijn. Het monumentale van deze panden ontgaat ons, eerlijk gezegd.

U kunt weer op de foto's klikken om ze in de Beeldbank te bekijken. Dat is bij het interieur extra belangrijk om te bestuderen welke wapens rond de schouw achterin staan en welk gebouw op het schilderij rechts afgebeeld zou kunnen zijn.

Foto's: Stadsarchief Amsterdam

Weet u in welk pand het interieur te vinden is?

Weet u waar de huizen op de onderste foto staan?

Uw oplossing graag via deze link

Wanneer u op een later tijdstip deze foto in de Beeldbank bezoekt kan het zijn dat de beschrijving er al onder staat. Het raadsel is dan al door iemand opgelost.

Die waarschuwing dat het pand wel eens gesloopt zou kunnen zijn, was niet voor niets vorige week. Het ging namelijk om het pand Kleine Kattenburgerstraat 17 en die hele straat is van de kaart geveegd.

Alle 3 de foto's: Stadsarchief Amsterdam

De goede oplossing kwam van Hans van Efferen.

pa, dank dat je vandaag mijn moreel kompas wilde zijn en natuurlijk voor het uitzoekwerk.
Dat e-mailde m’n kleinzoon deze week. Het is een nieuwe stap in de relatie opa-kind-kleinkind. Zoiets van: zo, als je die ouwe wat vraagt kan er ook wel eens iets bruikbaars uitrollen. Helemaal niet zo lang geleden heb ik dat met m’n dochter beleefd en nu mijn kleinzoon. Geweldig toch?
Ik overdacht op mijn beurt wat mijn kompas was in die relatie. Bij het klaarstomen voor ‘het leven’ van mijn ene kind nam ik me voor de lijn van mijn moeder te volgen. Kinderen worden pas volwassen als je ze toestaat hun eigen fouten te maken. Mijn adagium: laat ze rustig op hun bek gaan, voorkom alleen dat ze een doodsmak maken. In de praktijk betekende dat bijvoorbeeld dat ik haar liet ervaren met een bescheiden inkomen rond te komen, desnoods door schulden te maken en die schuld pas voor haar te saneren toen de ABN de stoom uit de oren kwam. Het ging ook wel eens mis. Dochterliefs adagium was een tijdje: als je geen voorrang krijgt, gooi je je tieten in de strijd. Tot ze werd aangerand. Dat heb ik dan niet weten te voorkomen.
De relatie met mijn kleinzoon begon veelbelovend. Ik koester herinneringen, als die keer dat mijn echtgenote haar abonnement op een concertserie aan hem afstond, zogenaamd omdat ze zich “niet zo lekker voelde”. Iets van 10 jaar was hij toen en pas begonnen met vioolles. Wij naar het Concertgebouw, waar hij voor hilariteit zorgde door op te springen en te roepen “dat ken ik” bij het horen van Also sprach Zarathustra. U ook natuurlijk: de begeleidende muziek bij de in slow-motion vallende druppel Silan in een wasverzachter-reclame. Of zijn duidelijke opwinding toen we samen naar het Stan Laurel & Oliver Hardy-festival in The Movies gingen.

Zijn leraar op school had verteld dat hij daar naar toe zou gaan en mijn kleinzoon zocht de hele nacht – het duurde tot 3 uur – naar zijn leraar tussen het publiek. Tevergeefs overigens.
De relatie met mijn kleinzoon was ook een tijd verstoord. Dat begon toen hij ging puberen en dacht dat opa gemanipuleerd kon worden door op de juiste knoppen te drukken. Niet dus! Dat duurde best een hele tijd, maar het kwam in orde door het ontdekken van de vele overeenkomsten in de karakters en liefhebberijen.

Wat  dat allemaal met Amsterdam te maken heeft? Hij is nu redacteur van een blad dat een reportage plaatst over archeologische opgravingen in het tracé van de Noord-Zuidlijn. Op zoek naar mogelijk beeldmateriaal bedacht hij dat opa wel eens uitkomst kon bieden. Die wist “alles” over Amsterdam. Hij zocht iets van een kaart van de Amstel over het stuk bedding dat overeenkomt met de Noord-Zuidlijn. En dan nog het liefst iets dat over alle pagina’s doorliep die het artikel zou innemen. Hij had met het Stadsarchief iets uitgezocht: de opmetingskaart van Cornelis Danckertsz de Rij ter gelegenheid van de stadsuitbreiding van 1662. Ik hield hem voor dat dat helemaal niet kon. Die kaart begint op het punt waar de Noord-Zuidlijn de Amstelbedding verlaat om onder de Vijzelstraat te verdwijnen. “Ja maar, die kaart doet ’t zo lekker bij dat artikel”. Ik weer: “Maar je kunt toch niet een kaart gebruiken die nergens op slaat? Dat is net zoiets als dat schilderij kopen omdat dat zo lekker kleurt boven de bank”. We vonden wat beters. In de relatie met de kleinzoon was dat een vonk.

Sommige gebouwen zijn zo fraai dat je je niet realiseert dat je eigenlijk "maar" met een pakhuis te maken hebt. Zoiets speelt ook met het Stadswapenhuis op het Singel, het tegenwoordige nummer 423 dat deel uitmaakt van de Universiteitsbibliotheek. Dit pakhuis werd in 1604-'05 gebouwd ter vervanging van het Bushuis aan de Kloveniersburgwal, hoek Oude Hoogstraat. Dat gebouw was niet te klein of te oud, maar was gedeeltelijk verhuurd aan de piepjonge VOC, die meteen de eerste jaren zó succesvol bleek dat ze uit de voegen groeide. In plaats van voor de VOC een nieuw gebouw neer te zetten vond de stad het simpeler het Bushuis aan de VOC te laten en zelf een nieuwbouw neer te zetten. Dat werd dus het pand aan het Singel.

De door een onbekende gemaakte ingekleurde ets komt uit Dapper's stadsbeschrijving; bron: Stadarchief Amsterdam

Het gebouw is een dubbel-pakhuis met oorspronkelijk twee zadeldaken achter een gemeenschappelijke gevel. Midden bovenin bevond zich een oeil-de-boeuf dat zich tussen de daken bevond. Later werd de ruimte tussen beide zadeldaken opgevuld en het "oog" dichtgemetseld.
Het pand is behoorlijk diep en heeft in 1650 de rooiing van de Handboogstraat gedicteerd. Als gevolg daarvan kreeg het pakhuis met de Handboogdoelen een gemeenschappelijke achteringang in die straat, met een poortje dat nog steeds bestaat. Voor de bouw van het pakhuis moest een houten loods van de Voetboogdoelen gesloopt worden. Het pakhuis vult de ruimte op die tussen Handboog- en Voetboogdoelen was opengelaten. De grond was eigendom van de Voetboogdoelen.

De gekleurde tekening is in 1793 gemaakt door H.P.Schouten; bron: Stadsarchief Amsterdam

Beide onderstaande foto's: Stadsarchief Amsterdam

In 1820 kreeg het gebouw "onderhuurders". Een verdieping werd ingericht als Militiezaal en die kreeg een eigen opgang met een nieuwe voordeur in de voorgevel. Die detoneerde nogal met de beide halfronde deuren die bedoeld waren om de grote affuiten en kanonnen door te laten. Na de laatste restauratie werd dit gelukkig ongedaan gemaakt en kwamen ook de kruiskozijnen weer terug, die de pakhuisdeuren al eerder vervangen hadden.

Wat niet zo snel ongedaan gemaakt zal kunnen worden is de nieuwbouw van de Universiteitsbibliotheek, rechts van het Stads-wapenhuis. Dat was eerder onderwerp van onze serie Genomineerd voor de sloop.
Het Stads-wapenhuis mag overigens tegenwoordig weer gewoon Bushuis heten, net als de vroege voorloper aan de Kloveniersburgwal.

Foto: Wikipedia

Wij kregen een paar hints binnen dat Het Paraaol een groot artikel had geplaatst over de vondst van een stuk van de Middeleeuwse stadsmuur. U weet wel, die van de kaart van Cornelis Anthonisz. Dat was tijdens de werkzaamheden aan de kademuur van het Singel ter hoogte van de Nieuwe Lutherse kerk. Net toen we overwogen daar op deze pagina een item van te maken, kregen we nog een melding binnen van Ilja Mostert van Amsterdams Verleden. Hij had dat ook al beschreven en we geven met plezier de link naar zijn verhaal door. Lees meer...

Woensdag 7 februari 1917 - Vooruitlopend op een definitieve distributie van kolen gelast B&W alle winkels uiterlijk om 20:00 uur te sluiten. Bovendien wordt het verboden daarna de etalage- en binnenverlichting te laten branden.
Diezelfde woensdag gaat de Gemeenteraad akkoord met een handlichting van de landelijke Distributiewet. Dat betekent dat de vastgestelde prijzen voor bepaalde levensmiddelen in Amsterdam lager gesteld worden dan de overheid voorschrijft.

Vrijdag 9 februari 1917 - Invoering brandstoffen-distributie voor bewoners van woningen met een huurwaarde beneden de ƒ3,50 per week.

zaterdag 10 februari 1917 - B&W besluit de gemeentelijke musea en het archief te sluiten in verband met de kolennood. Ook de scholen doen mee door het aantal schooluren per dag te beperken.

Volgende week zullen nog meer maatregelen genomen worden om het voedsel- en brandstoffentekort te bestrijden. Lees meer details van de kolendistributie.

Lees meer over de distributie in het algemeen.

Dat neemt allemaal niet weg dat het die week erg onrustig in de stad is. Op woensdag zijn er rellen in de Jordaan en een betoging in het Museumkwartier.

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2017. De keuze 2016, 2015 of 2014 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave