De snelste met het goede antwoord op de opgave van vorige week was Ria Scharn. Van haar komt dan ook de nieuwe opgave. De vraag is:

Welke straat is dit?

Deze straat was eerder onderwerp in deze quiz. Toen keken we andersom, van de pakhuizen in de verte de straat in.

Oplossingen via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

U kijkt hier naar het laatste en meest zuidelijke huis in de Kalverstraat, huisnummer 225. De zijgevel stond aan het Schapenplein, later Sophiaplein en nog later Muntplein. Het pand maakte in 1893-'94 plaats voor de Berlage-schepping voor De Nederlanden van 1845, opgeleverd in 1895.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Hieronder:

Wij vonden nog een aquarel van J.M.A.Rieke uit 1889 die de situatie prachtig illustreert.

Aquarel: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Ria Scharn,

Dit kwam Ria een keer in de stad tegen en dacht meteen aan de quiz. De chauffeur had het kennelijk vaker geflikt want de tankauto ging er zuigend door.

Welke straat/steeg probeert de chauffeur in te rijden?

Uw oplossing via deze link

Foto: Ria Scharn

Het huisnummmer dat we geblurrd hebben is 448 en bevindt zich op de hoek Prinsengracht-Leidsestraat. Vandaag vindt u op deze hoek Dikker & Thijs.

Foto links: Stadsarchief Amsterdam

Onder: Google Street View

Goede oplossingen kwamen van Ria Scharn en Aschwin Merks.

Laat ons meegenieten en stuur hem naar de redactie. Graag via deze link en alléén via deze link a.u.b.

Niets meer van over..., gesloopt. Op deze foto zijn drie stegen of gangen te herkennen. Weet u nog hoe ze heetten?

1. Linker steeg?

2. Middelste steeg?

3. Rechter steeg?

Oplossingen graag via deze link

Foto: Rijksmuseum

De situatie kon vrij makkelijk benoemd worden. Het brede water is de Amstel met daarlangs de Amsteldijk. De remmingen in het water leiden het scheepvaartverkeer in goede banen onder de Nieuwe Amstelbrug (#101) door. Op de voorgrond de Ceintuurbaan en aan de overkant de Weesperzijde. Dat kunnen we weten omdat alleen de Ceintuurbaan recht tegenover de brug uitkomt; aan de overkant komt de brug uit tegenover het huizenblok tussen Ruyschstraat en Blasiusstraat. Rechts buiten beeld kan dan alleen maar de RK-kerk St.Willibrordus buiten de Veste staan. De foto moet in 1904 gemaakt zijn en daarbij helpen de trams ons. Er staan nog geen lijnnummers in de beugels. Wel zien we routeborden met Amsteldijk-IJveer erop. Dat is dus lijn 4 die in mei 1904 tussen Amsteldijk (Rustenburgerstraat) en IJveer ging rijden. In november 1904 werd de lijn verlengd naar de Prins Hendrikkade en was IJveer geen eindhalte meer. Ook op de Amsteldijk werd de route een paar keer verlengd (De Ruijterstraat, Wiegelstraat en Trompstraat).
Wij hebben niet terug kunnen vinden voor welke hooggeplaatste figuur in 1904 een dienst in de St.Willibrordus wordt gehouden i.v.m. zijn begrafenis. Dat veroorzaakt namelijk de drukte op Ceintuurbaan en Amsteldijk. De lijkkoets rijdt juist door het hek van de tuin voor de kerk. De tuin was echter zó klein dat de rest van de koetsen alleen de passagiers uit zal hebben geladen en elders geparkeerd. Sommige deelnemers verbaasden zich over deze tuin, die er inderdaad niet lang gelegen heeft.

Foto: Rijksmuseum Traminfo: Amsterdamsetrams.nl

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Harry Snijder, Otto Meyer, Han Mannaert, Gerard Beerman, Kees Huyser, Ria Scharn, Robert Raat, Hans van Noort, Anneke Huijser, Lisette Schraag, Jos Mol, Hans van Efferen, Adrie de Koning, Aschwin Merks en Anthony Kolder.

Deze week weer een van Carol de Vries. Met die toren in de achtergrond moet dit toch te doen zijn.

Aan welke straat/gracht/kade staan de huizen in de voorgrond?

Uw oplossing graag via deze link

Foto: Carol de Vries

Zucht van verlichting..., hier kon men duidelijk goed mee uit de voeten. Er was alom medelijden met de fietsers die in de prutsneeuw vanuit de Beulingstraat het Singel opstumperen.
Ton Hupkens veronderstelt dat de mannen bij het Algemeen Ziekenfonds (Beulingstraat 8) werken en op weg naar huis zijn.

Foto: Jo van Bilsen; bron: SAA

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Ton Hupkens, Dick van der Kroon, Otto Meyer, Gerard Beerman, Han Mannaert, Robert Raat, Ria Scharn, Anneke Huijser, Hans van Efferen en Aschwin Merks.

In het Velehanden project Amsterdamse Monumenten hebben vrijwilligers ruim 40.000 foto’s uit de collectie van Monumentenzorg beschreven voor de Beeldbank van het Stadsarchief. Een aantal foto’s kon nog niet gelokaliseerd worden. Daarvoor roepen zij jullie hulp in.

Dat ziet er niet best uit; is dit een slooppand of is dit de voorbode van een restauratie? Op de foto beneden zijn de bordjes " Onbewoonbaar Verklaarde Woning" zichtbaar. Het huisnummer is 17. Nu wordt van u verwacht dat u het antwoord 'even' geeft.

U kunt weer de foto's klikken om ze in de Beeldbank te bekijken.

Foto's: Stadsarchief Amsterdam

Het is bij voorbaat niet uitgesloten dat de foto's van Vele Handen panden betreffen die inmiddels gesloopt zijn.

Weet u waar dit is?

Uw oplossing graag via deze link

Wanneer u op een later tijdstip deze foto in de Beeldbank bezoekt kan het zijn dat de beschrijving er al onder staat. Het raadsel is dan al door iemand opgelost.

Hans van Efferen wist deze gevel thuis te brengen. Het is Krom Boomssloot 86. Vóór de sanering en omnummering had dit pand het nummer 38. Het pand links, waar we de zijgevel van zien, was al eens onderwerp van deze quiz.

De goede oplossing kwam van Hans van Efferen.

De foto van het poortje in week 3 is opgelost door Aschwin Merks. Het is inderdaad niet in Amsterdam; het gaat om een secundaire toegangsdeur in de voorgevel van de Vleeshal in Haarlem.

Ook de foto van week 2 is opgelost en wel door Vele Handen zelf. Het is de geveltop van Herengracht 564. Het pand werd gebouwd in 1664 voor mr Matthijs van Beuninghen, maar belangrijk gewijzigd in 1718 voor Johannes Oosterling. Het was door deze verbouwing dat de gevel zijn hardstenen Lodewijk XV-uiterlijk en versiering kreeg. Het pand is een Rijksmonument (#1898).

Sinds die verbouwing zijn nog kleine wijzigingen aangebracht zoals een verlaagde stoep, waardoor boven de deur een groot snijraam kon komen, op zich al een monument. Bijzonder is het behoud van het paars gekleurde glas in de ramen, op de tweede verdieping na. Foto snijraam: Erwin Meijers

k was duivenmelker! Een échte levensvervul-lende Mokumse hobby! Van sommige mannen (de vrouwelijke melkers waren op één hand te tellen!) wist je amper dat ze midden in de oude stad een duivenzoldertje hadden en dat sommigen zelfs grote bedragen incasseerden bij sierduiven- of hoogvliegershows of bij de langeafstandsvluchten. Postduiven moesten na het lossen in de Pyreneeën of omstreken met een noodgang (soms 120 km/h!) ) naar huis waarbij sommige melkers de sterkste doffers mee lieten doen, en daarbij zorgden dat deze eieren in het nest hadden die op uitkomen stonden. Soms plaatsten ze zelfs lege eieren waar een vlieg in rondzoemde in het nest zodat de duif dacht dat de bevalling nabij was!
Mijn duiffies werden mijn liefste vrienden. Heerlijk was het na school als een volleerde duivenherder de hokken schoon te maken en de duiven even de vrijheid in het blauw te gunnen! Maar,….ik moest nog veel leren! Naast het echtelijk koppel ‘postduif-meeuwtje’ liep Bella behoorlijk met haar ziel onder haar vleugel. Meeuwtje achtte Bella nabij haar liefdesnestje bedreigend, en zoals dat gaat in de dierenwereld, Bella moest eruit!! Duiven zijn geen vredesdiertjes met een vredestakje in hun vredessnaveltje. Net zoals ezels niet dom zijn en uilen niet wijs! Duiven zijn behoorlijk agressief tot op het kannibalistische af! Er ontstond een fel gevecht tussen Bella en het echtpaar.
Eén wirwar van klauwen en opstuivende veren! Het eind van het liedje was dat ik Bella een time-out schonk in haar oude onderkomen en plots zag ik dat ze behoorlijk gewond was, duivensnavels zijn geduchte houwdegens! Haar rechteroog leek er volledig uitgepikt. Ik besloot haar elke dag extra te verzorgen en liet het oog maar, bang als ik was het te beschadigen.

De jonge duiven waren uitgekomen, op twee na die door de ratten (hoe komen die gasten eigenlijk ongemerkt in je volledig afgesloten hok?) waren opgevroten. Ze kregen kropmelk en hun nieuwe veertjes wachtten netjes in hun limonaderietjesachtige hulzen tot het droogwapperen kon starten. Bella was aardig opgekikkerd en warempel, op een dag viel het wondkorstje van haar rechterkijker en bleek daarachter een fris ‘nieuw’oog te zitten. Om herhaling te voorkomen besloot ik met pijn in het hart Bella te verkopen aan een collegamelker een wijk verder.

Na een week kwam ze bij me langs. Ik bracht haar weer terug naar de collega. En zo ging dat nog drie keer. Toen hield de collega haar wat langer binnen. En toen….een half jaar later….ik zat in de tuin op het gazon...landde Bella nog één keer naast mij, op het gras…Ze deponeerde daar een volmaakt lichtroze duivenei. Ze keek me veelzeggend aan met haar glanzende oogjes. Toen vloog ze sierlijk weg!

Naschrift: Ik was jarenlang onderwijzer. Ik werkte met probleemkinderen. Op een avond was ik op huisbezoek. Middenin het gesprek stond de heer des huizes op en besteeg een vlizotrap. ‘Hij is effe naar sijn duiveplatje…!’ zei moeder. ‘Dat is terrepie foor ‘m’! Assie dát niet had…zou het, gezien zijn losse jatte, welles fout kenne gaan!’ Ik mocht ook wel even kijken. Ik ging naar boven, naar vader. Hij liet me al zijn duiffies zien en bij elke duiffie had ie een schitterend verhaal. “ ’t Is eigenlijk terrepie foor mijn!” zei ie. ‘As ik dít niet had….!’
(luister ook eens hier naar)

Een schilderij dat na veel vijven en zessen is toegeschreven aan Reinier Nooms, genaamd de Zeeman. Het geeft een beeld van de meest zuidelijke hoek van de Derde Uitleg van 1613. Het stelt de Prinsengracht voor, gezien in zuidelijke richting.
Dit schilderij levert een aantal vragen en opmerkingen op. De naam Reesluis is een onderdeel van de titel van het schilderij, maar de vraag is: staat de Reesluis er wel op of is het staande op de Reesluis geschilderd? We zien twee bruggen op het schilderij en inclusief de Reesluis zouden dat er drie moeten zijn. Dan de vreemde weergave van de achterste brug, met een pjler precies in het midden van de gracht alsof daar maar één pijler staat. De kaart van Balthasar Florisz. van Berckenrode uit 1625, die algemeen als zeer betrouwbaar wordt ervaren, laat in dit deel van de Prinsengracht drie gelijke bruggen zien met twee pijlers en drie bogen. Wij kijken, zoals gezegd, in de lengterichting van de Prinsengracht in zuidelijke richting. De korenmolen De Tor aan wat vandaag de Raamstraat is, onderstreept dat nog eens (zie ook de kaart links). Wij hadden dus in het perspectief de achterste brug (voor de Runstraat) als een kopie van de voorste (Berensluis) moeten kunnen zien.
Rechts zien we de drukte bij de groenmarkt langs dit deel van de Prinsengracht. De één na de andere groente- en fruitmarkt werd in de eerste helft van de 17de eeuw vanuit de binnenstad naar de Prinsengracht gedirigeerd. De Lauriergracht blijft net buiten beeld en het begin van de Elandsgracht blijft verborgen achter de zeilen en het geboomte. Helemaal rechts piept boven de huizen aan de gracht een enorm (pak)huis uit en de vraag is: welk gebouw kan dat zijn? Het zou aan de Elandsstraat staan maar daar is een dergelijk hoog gebouw nooit bekend geweest. Op een foto uit ±1930 is wel een pakhuis te zien, maar dat zou uit de gezichtshoek van de schilder nooit in beeld komen.
Vragen genoeg. Heeft u ook een mening? Laat maar horen

Woensdag 24 januari 1917 - De gemeenteraad stemt in met het plan van B&W voor aankoop van de huizen Tweede Helmersstraat 118-126 en Tweede Constantijn Huygensstraat 37-41. Dit om een uitbreiding van het Wilhelminagasthuis mogelijk te maken.
Daarvoor moeten kostelijke huizen afgebroken worden die er hoogstens een kwart eeuw staan. En dat terwijl er plenty ruimte zou zijn als het oeroude Buitengasthuis afgebroken zou worden. Maar ja..., daar huist de Hulp voor Onbehuisden nog steeds in.
De uitbreiding van het ziekenhuis is allang weer afgebroken en vervangen door de obligate glas&beton-narigheid, terwijl de gesloopte huizen ook vandaag nog begeerde objecten zouden zijn geweest.

Op de foto het hoekpand van het getroffen blok; Bron Stadsarchief Amsterdam

Woensdag 24 januari 1917 - Door een ingreep van de overheid worden de 17 lichters voor de sluis van het Merwedekanaal (zie aflevering wk04) weggesleept en naar Amsterdam opgebracht. Het is niet alleen maar een machtswoord; de partijen worden door B&W van Amsterdam uitgenodigd en op 25 januari 1917 wordt een (tussen)oplossing overeengekomen, die het reilen en zeilen van de Schippersbeurs nader regelt.

Donderdag 25 januari 1917 - Een honderdtal vrouwen houdt weer eens een demonstratieve optocht tegen honger en miserabele distributie. Een delegatie wordt door B&W ontvangen en de klachten worden aangehoord. Wethouder Josephus Jitta houdt de vrouwen voor dat ze maar rijst moeten eten; dat is er nog voldoende. Dat B&W niet iets serieuzer naar de demonstranten luistert zal ze nog berouwen. Dit jaar 1917 zal het toneel van zeer ernstige ongeregeldheden worden, met doden en gewonden. Iets waar we het vandaag nog regelmatig over hebben: de aardappelrellen.
Op 5 januari 1917 was een broodrantsoenering ingesteld: 4 ons brood per dag per persoon. Wie zware lichamelijke arbeid verrichtte, kreeg 1 ons extra. Daarnaast werden er centrale gaarkeukens ingericht, waar tegen een minimumprijs (meestal 15 cent) een warme maaltijd zonder vlees geleverd werd. In Amsterdam werd verachtelijk van de ‘centrale trog’ gesproken.

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2017. De keuze 2016, 2015 of 2014 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave