Mokum Zeepstad
Zeep maken - zeep zieden
Een zeepzieder is iemand die beroepsmatig zeep maakt. Oorspronkelijk ging men bij het maken van zeep uit van natuurlijke vetten zoals reuzel, boter, levertraan, hennepolie, lijnolie, raapolie of een mengsel van die oliën. Deze vetten hebben gemeen dat ze bestaan uit triglyceriden, esters van vetzuren en glycerine. Zeepzieden als handwerk komt sinds de twintigste eeuw niet meer voor op commerciële basis. Het vet werd eerst op een vuur in een grote koperen ketel gekookt (zieden betekent koken, denk aan: ziedend van woede oftewel koken van woede) met loog, meestal een mengsel van potas en kalkloog. Hierdoor verzeepte het vet. Het mengsel van olie en loog moest geroerd worden tot er een homogene massa ontstond. Deze massa dikte in door afkoeling, in een paar dagen ontstond zo een zachte zeep.
Goede oplossingen ontving Gijssie van Arjen Lobach, Adrie de Koning, Kees Huyser, Maaike de Graaf, Jos Mol, Robert Raat, Anneke Huijser, Otto Meyer, Anthony Kolder, Mike Man, Han Mannaert en Luc Sunter.
...en dan nog even over...
..de Gijssiecolumn van week 39
Amsterdam Sugar City
Naar aanleiding van m’n Gijssiecolumn ‘Amsterdam Suikerstad’ even dit: één van de bubble-gummakers zat in Amsterdam. Dat was ‘Maple Leaf’, een écht Amsterdamse onderneming! De vaste Gijsbreghtlezer Mike Man, die een halve eeuw geleden zelf een zestal jaren bij deze kauwgommaker werkte, maakte mij erop attent.
Dank, Mike Man!
P.S. Van de heer T. Bakker uit Edam ontvingen we nog een opmerking over zoete waren.
Hij herinnerde zich de schuimpiramides of schuimtorentjes.
Dank Heer T. Bakker
U kunt de afbeelding weer klikken voor de maximale resolutie in de Beeldbank
Hulp gevraagd, de oplossing
Vier minuten na het verschijnen van het blad om 9 uur verscheen er al een oplossing in mijn postbus. Arjen zag het onmiddellijk: Achtergracht, gezien richting Amstel.
De gracht was tot de komst van aardgas in de jaren 60 hét distributiecentrum van kolen die per schuit vanuit Limburg werden aangevoerd. Het sorteren van de kolen vond plaats op de dekschuiten of in de pakhuizen. De dertien identieke pakhuizen dateren van begin 18e eeuw en zijn vernoemd naar de maanden. De 13e werd De Zon genoemd. De gracht liep ooit door naar de Reguliersgracht maar is al in 1870 deels gedempt. Zou het orgel gezorgd hebben voor Arbeidsvitaminen in barre weersomstandigheden?
Hulp kwam van Arjen Lobach, Anneke Huijser, Otto Meyer, Kees Huyser, Mike Man, Jos Mol, Adrie de Koning, Ria Scharn, Han Mannaert, Hans van Efferen, Kees Leseman, Peter Waagen, Robert Raat.
U kunt de afbeelding weer klikken voor de maximale resolutie in de BeeldbankHulp gevraagd, de nieuwe
Fotograaf Chris de Ruig legde vooral het sociale stadsleven vast. In de Jordaan en op het Waterlooplein vond hij uiteraard veel interessante types en taferelen. Het zijn meestal spontane foto’s. Hij was bevriend met de fotografen Cees Nieuwenhuijzen en Oscar van Alphen die ook het stadsgewoel vastlegden. Met Oscar richtte hij een fotobureau op, genaamd Printikon, maar dat liep niet goed. Van deze drie fotografen is werk terecht gekomen in de Beeldbank. Chris noteerde keurig waar hij fotografeerde, maar bij deze is de plek onbekend.
Op 15 oktober 1924 komt buslijn C in exploitatie. De rit gaat van Beursplein naar de Meeuwenlaan t.h.v. het tuindorp Nieuwendam en dat via de Valkenwegpont. Op 15 januari 1931 werd de lijn ingekort tot het Stationsplein en op 17 maart 1932 verlegd en ingekort tot de Buiksloterweg (foto haltes A-B-C) en moesten de passagiers te voet met de pont, waarbij ze gebruik konden maken van de kringlijn K/22 om het Centraal Station.
Op 15 oktober 1924 keurt de Gemeenteraad het plan van B&W goed om 'woonscholen' te stichten voor 'onaangepasten' en asocialen. Die komen voorlopig op Zeeburg, Asterweg, Distelweg en Uilenburg. Voor de opvoeding en controle worden woningopzichteressen aangesteld, waarvan er in 1930 al 111 werkzaam zijn.
1. Snelste...
Jos gaf niet alleen de vragen op maar ook de antwoorden die hij verwachtte. Dit pakhuis staat in de Openhartsteeg 1. Die naam is ontleend aan een gevelsteen met een open hart met een oranjeappel er in. Ooit heette deze steeg Pottenbakkersgang of -steeg.
De Openhartsteeg is een steeg tussen Reguliersdwarsstraat
en Singel met een dwarssteeg met dezelfde naam die op de Geelvincksteeg uitkomt. Het openlijk tonen van een oranjeappel was ooit een middel om de prinsgezindheid aan te geven.
Eerste melding: 09:11 uur
Goede oplossingen kwamen van Marike Muller, Mike Man, Adrie de Koning,
U kunt de afbeelding weer klikken voor de maximale resolutie in de BeeldbankGoede oplossingen kwamen van Marike Muller, Anneke Huijser, Kees Huyser, Kees Dalmeijer, Ria Scharn, Mike Man, Adrie de Koning, Otto Meyer, Jos Mol, Robert Raat, Peter Waagen,
3. Zoektocht
In 1913 verkocht de stichting die het Sint Bernardusgesticht onderhield het gebouw aan de Oude Turfmarkt 6-10 aan de Nederlandsche Bank. In 1915 was het nieuwe tehuis aan de Nieuwe Passeerdersstraat gereed en konden de bewoners verhuizen. Ondanks dat het oude gebouw niet afgebroken zou worden werden toch alle ornamenten en beelden aan de gevel (en ongetwijfeld ook die binnen) verwijderd. Het verhaal vertelt niet of ze in het nieuwe gebouw een plaats kregen.
Waarschijnlijk bij het aansluiten van de Oude Turfmarkt op het Rokin (zie de vraag over de Grimnessesluis voor 14 dg)
kreeg het de naam en nummering van het Rokin. In 1946 kreeg dit deel weliswaar de oude naam terug maar de nummering bleef net als op het Rokin. Voor Sint Bernardus was dat Oude Turfmarkt 139.
In 1913 stuurde het Gemeente Archief Amsterdam tekenaar Herman Misset voor de zekerheid naar het Rokin om het gesticht nog even vast te leggen. Het zou niet afgebroken worden maar met DNB wist je dat nooit zeker...
Eerste melding: 09:23 uur
Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Kees Huyser, Marike Muller, Arjen Lobach, Anthony Kolder, Jos Mol, Kees Dalmeijer, Ria Scharn, Otto Meyer, Mike Man, Adrie de Koning, Kees Leseman, Hans van Efferen, Robert Raat, Han Mannaert, Kees Leseman, Peter Waagen,
1. Snelste...
2. Ra-ra...
"Een foto van de bouw van een kerk, helemaal niet zo lang geleden, tenminste voor een kerk. Het schip wordt afgesloten door een toren maar de foto is genomen vanaf een andere toren van diezelfde kerk. De bouwfase gaat over het houtskelet van het dak. Rechts achter staat een inpandig dubbel pakhuis aan een achterliggende gracht, intussen omgebouwd tot appartementen. De kerk is ook niet meer zoals destijds bedoeld was. Wij hebben er muziekinstrumenten in gezien en ander commercieel goed. Daarna werd het een moskee. Op de stadskaart van 1927 staat de kerk aangegeven maar de oplevering was een paar jaar later. Het gaat niet om naam en locatie van de voormalige kerk maar om de specifieke bouwfoto."
3. Zoektocht...
Een dubbelpand met drie gevelstenen. Behalve de locatie willen we ook weten wat het hoofdthema op de stenen is. Staat er een tekst of jaartal op, dan willen wij dat weten.
- Wat is het adres van deze panden?
- Wat is het thema van de linker steen?
- Wat is het thema van de rechter steen?
- Wat is het thema van de middelste steen en wie hakte hem?