Deel uit kaart Noord-Holland en Friesland, afkomstig  uit de Brusselse atlas (1573) van Christiaan Scrotenp deze kaart van omstreeks 1570 door Christiaan Scroten (of: Sgroten), gemaakt in opdracht van of tenminste onder auspiciën van Philips II, ziet u hoeveel landoppervlak al door meren in beslag genomen werd. Zeeschepen dringen diep in de provincie door; de bloei van stadjes als De Rijp komt daaruit voort.
Er zijn hier reeds dreigende doorbraken zichtbaar. Het land tussen de Schermeer en de Heerhugowaard is geslonken tot een pover dijkje, de Huygendijk. Binnen een generatie ziet men het land slinken! Ook de scheiding tussen Haarlemmermeer en het IJ is nog maar miniem. Na de Allerheiligenvloed van 1570, waarbij  - ondermeer - bijna heel Noord-Holland overstroomde en waarbij veel land verloren ging was het duidelijk dat er iets ondernomen moest worden.
We hebben het hier alleen over de droogmakerijen in Noord-Hollands Noorderkwartier, boven het IJ.
 
Vanaf 1000 worden al voorzieningen als dijken, kades en spuisluisjes getroffen, vanaf begin 15e eeuw starten de eerste droogmakerijtjes rond Alkmaar. De introductie van de windmolen voor polderbemaling was waarschijnlijk in of rond 1407. Begin 16e eeuw volgen vele droogmakingen van kleinere meren met als grootste het Egmonder-/Bergermeer met totaal 1165ha. In 1570 wordt door de eerder genoemde Allerheiligenvloed zo'n beetje alles weer teniet gedaan maar intussen heeft zich in Alkmaar de expertise verzameld om droogmakerijen succesvol aan te pakken. Zodra de politieke situatie wat tot rust komt (80-jarige oorlog, 1573 beleg van Alkmaar) wordt in hoog tempo de schade hersteld en nieuwe plannen gemaakt. Het droogvallen van de Wogmeer in 1608 (690ha) hoort nog bij de vingeroefeningen maar de plannen met de Beemster (octrooi 1607, 6132ha) liegen er niet om.Rechts een reconstructietekening van Noord-Holland zoals het er rond 800 uitgezag, voordat de veenontginningen plaatsvonden. Het IJ is reeds gevormd.

Zo zagen grote delen van Noord-Holland er uit na de vervening. Hier Den Ilp zoals het er in 1920 nog steeds uit zag. Ook vandaag nog laten delen van het "oude land" dit beeld zien en kunnen alleen overleven door bedijking en ontwatering. Waar dat niet op tijd gedaan werd ontstonden door afkalven en stormschade grote meren als Beemster, Purmer en Schermer.
Hoe zou Noord-Holland er uitgezien hebben als in de 16e eeuw niet ingegrepen was? Waarschijnlijk net zoals de Noordzeekust van Noord-Duitsland en Denemarken vandaag! De Waddenzee zou zich ongetwijfeld tot ver richting Zeeuws-Vlaanderen uitgestrekt hebben....
Ik heb de volgende onderwerpen:
Waarom hebben we 't hier niet over De Zijpe (droog 1597, bijna 6500ha) of de Wieringerwaard (droog 1611, bijna 1600ha)?
Dat zijn geen droogmakerijen in waterstaatkundige betekenis maar bedijkingen van buitendijkse kwelders en ondiepten. De hele problematiek daarbij is veel overzichtelijker door het ontbreken van ringvaarten en er spelen in de regel ook minder partijen met tegenstrijdige belangen mee.