In de serie belangrijke Amsterdamse architecten:
"Restaureren betekent niet terugbrengen in de oorspronkelijke toestand, maar opruimen wat slecht is en behouden wat goed is, de nalatenschap eerbiedigen der ernstige bouwmeesters, dienen van de schoonheid." Om Abel Kok kon je niet heen, vóór en ná WOII. Hij zat in de besturen van Hendrick de Keyser en Bond Heemschut, bemoeide zich met de secretariaten zonder secretaris te zijn en was jarenlang redacteur van hun organen en boekenreeksen. A.A.Kok, zoals we hem beter kennen, was stijl in de leer, maar het is opvallend hoeveel voorbeelden we wisten te achterhalen waar hij zijn eigen adagium geweld had moeten aandoen of bewust heeft aangedaan. Op de foto's de Saaihal in de Staalstraat die hij opleukte met luiken voor de ramen die er daarvoor niet waren. En dit terwijl hij voor vereniging Hendrick de Keyser weigerde de tuitgevels van Prinsengracht 2 weer terug te brengen tot de trapgevels die het pand bewijsbaar had gehad. Op de onderste foto zijn nieuwbouw op Keizersgracht 314-316, een kantoorpand dat hij perfect vond passen in de grachtengordel.
Toch moet vastgesteld worden dat A.A.Kok een der belangrijkste restauratiearchitecten is geweest wiens visie tot vandaag opgeld doet.
Abel Antoon Kok, de verzamelaar
In de bovenstaande bijdrage over restauratiearchitect staat vluchtig de activiteit van de verzamelaar Abel Kok vermeld, maar daar is veel meer over te zeggen. Kok verzamelde - behalve geweldige hoeveelheden bouwtekeningen van door andere architecten uitgevoerde werken - ook kaarten, tekeningen en prenten over Amsterdam. Samen met Chris van Eeghen, Willem Dreesmann en Jacob van Eck struinde hij alle veilingen af naar nieuwe tekeningen en kaarten. Zijn verzameling is enbloc in het Stadsarchief terecht gekomen onder de noemer Atlas Kok. Daarin viel ons bijgaande tekening op van de Nieuwezijds Armbrug, getekend in 1620 door Daniël van Breen. Opvallend omdat bij het dempen van de Nieuwezijds Voorburgwal in 1883-'84 deze brug niet (meer) bestond. Hij was in het derde kwart van de 19e eeuw (±1870) gesloopt, getuige de diverse buurtkaarten van buurt L.
Er staat een aantekening op de tekening
dat de ophaalbrug in 1653 gesloopt is en vervangen door een vast brug met oorgat.
Oorgat: onderbreking in het brugdek van een vaste (stenen boog-)brug, waar de mast van het schip doorheen past. Afgedekt met twee scharnierende planken [kleppen; red.] voorzien van oorijzers. Het oorgat maakt de passage van schepen met een vaste mast, door lage 'vaste' bruggen mogelijk.
G.C.E. Crone beschrijft dat deze uitvinding in 1481 reeds bestond maar dat deze in 1596 door Hendrik Jacobsz Staats, stadstimmerman te Amsterdam, een belangrijke verbetering ondergaan moet hebben [automatisering kleppen; red.] (bron: binnenvaarttaal.nl).
Langs houten huizen
Deze club speurt en documenteert houten huizen in alle stadsdelen. Als u dat wilt, nemen ze u mee op virtuele wandelingen langs die huizen. Vanuit uw luie stoel bekijkt u hun vondsten, bijvoorbeeld deze huisjes aan de Sloterweg. Als ze een nieuw houten huis tegenkomen, nemen ze dat ook mee.
Hulp gevraagd, de oplossing
De stoet trok van het ziekenhuis aan de Nieuwe Keizersgracht naar de synagoge op het J. D. Meyerplein en passeerde het Wertheimpark / Hortus zoals op de foto te zien is. Deputaties van vakbonden - “met omfloerste banieren” - en arbeiders begeleidden de lijkwagen. Vertegenwoordigers van de gemeente, waaronder wethouders De Miranda en Polak, volgden in een auto. Na de dienst ging men op weg naar Muiderberg. De wandelaars stopten bij de gemeentegrens. De kist werd daar overgebracht naar een auto en samen met volgauto’s en fietsers reed men naar de Joodse begraafplaats. Overst was niet alleen gemeenteraadslid en vakbondsman, maar ook dichter zoals Marike ontdekte. Vooral socialistische poëzie, maar ook een licht ironisch gedicht Tintelingen over een begrafenis. “Nog eens geween / En allen heen …”.
Hulp kwam van Mike Man, Adrie de Koning, Robert Raat, Arjen Lobach, Anthony Kolder, Marike Muller, Ria Scharn, Kees Leseman, Jos Mol, Peter Waagen, Simon Claessen, Harry Snijder, Hans van Efferen.
Hulp gevraagd, de nieuwe
Wederom een draaiorgel in beeld. Ik ben zelf niet gek op die muziek, maar toevallig is dit de derde foto van een draaiorgel op een onbekende plek. H.Nuberg was orgelverhuurder en woonde in de Haarlemmer Houttuinen. Toch even gekeken, maar daar is het niet. Deze foto lijkt mij duidelijk geposeerd voor de maker Foto Koch, die er prentbriefkaarten van maakte.
Op 20 november 1924 start de dienst van buslijn B van Beursplein naar het Mosplein in Noord. Er zijn hiervoor speciaal bij de Franse Latil-fabriek negen bussen gekocht die een hoog chassis hadden om de bus in staat te stellen bij elke waterstand in het IJ de pont op en af te kunnen rijden. Voorafgaand hierop was buslijn C op 15 oktober gestart, die de Valkenwegpont nam en waarvoor 9 vergelijkbare bussen van het merk Ariès waren gekocht.
Zaterdag 22 november 1924 overlijdt Herman Heijermans op 59-jarige leeftijd. Hij is dan wel geen Amsterdammer, maar al zijn toneelstukken beleven hun première in Amsterdam, dankzij protagoniste Esther de Boer-Van Rijk. Hij was ook korte tijd directeur van Theater Carré. De begrafenis is wel in Amsterdam, georganiseerd door de SDAP.
In het Leidsebosje staat als gedenkteken een buste van Heijermans, vervaardigd door Mendes da Costa.
Foto: Wikipedia
Zo gesloten als het oude Entrepotdok vroeger was, zo weinig geheimen heeft dat vandaag nog. Dit is de binnenplaats achter de forse toegangspoort. Vroeger met bewakers voor de poort, nu voor iedereen toegankelijk. Kijk voor wat meer foto's en info op Mokums (button).
Eerste melding: 08:59 uur
Goede oplossingen kwamen van Mike Man, Anthony Kolder, Ria Scharn, Robert Raat, Adrie de Koning, Kees Leseman, Kees Dalmeijer, Jos Mol, Arjen Lobach, Maaike de Graaf, Han Mannaert, Peter Waagen, Simon Claessen, Fons Baede,
Velen wisten meteen welke locatie bedoeld werd maar vonden de foto niet. Volgende keer eerst beginnen met prentbriefkaarten met een veel kleiner aantal hits, daarna pas de foto's doorspitten.
Deze kaart bedoelden we, met de toren van de Oude Kerk er bovenuit piepend... en het omaatje natuurlijk.
Het nog niet helemaal gesloopte huis achter de groep is Dam 15-17, hoek Vijgendam, van geldwisselkantoor Paulus van Eijk. Achter de bovenste jongens kijken we de Warmoesstraat in.
Eerste melding: 17:39 uur
Goede oplossingen kwamen van Marike Muller, Peter Waagen, Mike Man, Ria Scharn, Robert Raat, Hans van Efferen,
Een prentbriefkaart van een utopie. De uitbreiding van hotel Krasnapolsky was hiermee in tekening gebracht maar toen het eenmaal zover was, vond men geen architect meer die deze uitbreiding wilde uitwerken. In plaats daarvan werd het een vleugel in moderne bouwstijl en werden Kras en Polmanshuis buren. In 1951 wist Kras dat etablissement te verwerven en stond het hotel eindelijk aan de Dam. Zelfs het stuk van het hotel van de foto werd later nog gesloopt, maar de gevel moest blijven staan.
Eerste melding: 08:59 uur
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Mike Man, Anthony Kolder, Robert Raat, Kees Leseman, Ria Scharn, Kees Dalmeijer, Jos Mol, Marike Muller, Peter Waagen, Simon Claessen, Anneke Huijser, Otto Meyer, Hans van Efferen, Harry Snijder,
"Hoe die beeldhouwer dit allemaal bij elkaar gerijmd heeft... mij een raadsel. Maar het staat echt op de foto, die mythologische figuur met een gevaarlijk beest bij de lurven en daarboven de belofte dat hij u bij brand schadeloos stelt. Hoe hij dit allemaal bij elkaar brengt is me een raadsel. Deze beeldhouwer heeft voor diverse architecten op verschillende plekken in verschillende steden gewerkt."
Het was al een kostelijk pand in Louis XV-stijl, vijf vensters breed. Maar het werd nog uitgebreid met buurpanden, allemaal om als kantoorlocatie te kunnen gebruiken. De prachtige tuin erachter is ook nog opgeofferd aan dit doel en helemaal volgebouwd. Als we het pand in het Grachtenboek van Caspar Philips opzoeken zien we dat ze de attiek met medaillon en kuif op enig moment hebben gesloopt. Dat was vandaag allemaal niet meer gebeurd, denken wij.