Dagboek van een Amsterdams koopman
Opening Beurs van Berlage en sloop Beurs van Zocher in 1903
Carl Tersteeg neemt ons mee naar de Dam van 1903 waar zich enorme veranderingen hebben voltrokken. Ria Scharn beschouwt nog eens de achtergronden van al deze veranderingen en zoals gewoon wordt alles rijkelijk door afbeeldingen geïllustreerd.
foto: Wikipedia
Canon van Amsterdam
Deel vier van onze miniserie over het preciseren en/of verbeteren van het gestelde in de Canon van Amsterdam (2008).
Vandaag venster tien over de Compagnie van Verre en de V.O.C. Wie leverde de informatie over de route naar de Oost en wat men daar kon verwachten? En wie smeedde alle initiatieven samen tot de multinational V.O.C.?
Hulp gevraagd, de oplossing
Zij stonden op de Weesperzijde, aan de Weespertrekvaart, bij de Duivendrechtse brug. Hier verliet je Amsterdam over de brug naar de Rijksstraatweg in Duivendrecht – de straat heet nog steeds zo – richting Utrecht. Kees Leseman speurde verder en las op de horizon een bord met “De Soto”. Dit nieuwe automerk adverteerde vanaf eind 1928 voor zijn De Soto Six. Hij concludeerde terecht dat deze foto dus nooit in 1924 gemaakt kon zijn. De kardinaal bezocht ook in 1929 Amsterdam ter ere van zijn 50-jarig jubileum. Zowel in 1924 als 1929 reisde de eminentie na zijn bezoek naar Utrecht; ongetwijfeld via deze weg. Het afscheid van Amsterdam is minutieus beschreven door de Maasbode. Op 8 september om 11:30 vertrok de kardinaal, gevolgd door de leden van het huldigingscomité. Bij de gemeentegrens nam men hartelijk afscheid van elkaar. En een onbekende fotograaf heeft dit moment vastgelegd.
Hulp kwam van Eric-Jan Noomen, Anneke Huijser, Mike Man, Robert Raat, Adrie de Koning (noemde wel Weesperzijde, maar bij Ouddiemerlaan), Luc Sunter, Kees Leseman
U kunt de afbeelding weer klikken voor de maximale resolutie in de Beeldbank
Hulp gevraagd, de nieuwe
“Hier is Kikkie!” Volgens de summiere fotobeschrijving is dit een koek- en snoepverkoper. Hij lijkt mij een vooruitziende ondernemer. Op een bijna lege vlakte begon hij zijn handel ergens aan de rand van de stad. Er staan twee fietsen met manden. Bezorgde hij aan huis? Klandizie of personeel zie ik niet. Misschien was de onbekende fotograaf een klant. Over deze ondernemer vond ik geen nadere gegevens. Een zoektocht naar Kikkie leidt alleen naar de beroemde kar-ga-door op de Prinsensluis. En waar hij stond is het Stadsarchief onbekend. Wel dat de foto in februari 1936 is gemaakt. Kikkie was toen 79 jaar, dus hij zal geen tweede leven als koekverkoper zijn begonnen.
Zaterdag 1 maart 1924 - De Nationale Vereeniging voor Handelsonderwijs herdenkt het 25-jarig bestaan tijdens een receptie in de Grote Industriële Club op de Dam. Het handelsonderwijs in Amsterdam begon in 1869 in het Huis met de Hoofden aan de Keizersgracht. Dat was omdat door zijn overlijden het initiatief van Sarphati doodgebloed was en er toch grote behoefte aan handelsonderwijs bestond. In 1901 betrok die gemeentelijke school een nieuwbouw aan het Raamplein (foto). De bedoelde landelijke vereniging werd dus 30 jaar later pas opgericht. Die heeft een stormachtige periode doorgemaakt waarin het landelijke handelsonderwijs van ondergeschoven kindje tot serieus middelbaar onderwijs evolueerde.
en dan nog even over...
...de bijdrage van Gijsbreght van vorige week. Toen de krant gepubliceerd was ontdekten we dat zijn raadplaat tussen wal en schip gevallen was. Wij hebben dat in allerijl goedgemaakt, maar het kan zijn dat de eersten die de krant ophaalden die raadplaat gemist hebben. Klik de link hieronder om de vorige week nog een keer te bekijken en nu compleet. Vergeet niet de pagina even geforceerd te verversen want uit de cache zou u opnieuw de versie zonder raadplaat krijgen.
foto: amsterdamsegrachtenhuizen.info
1. Snelste...
Deze geveltop hoort bij het grachtenpand Keizersgracht 64. Het heet het hoogste grachtenpand van Amsterdam te zijn, maar dat komt door het verhogen met twee verdiepingen in 1737.
De oudste geschiedenis begint in 1616. Op de stadsveiling van erven worden no. 16 en 17 gekocht door de houtkoper Gerrit Wiggertsz Duysentdaelders. Borg en medestander was de ijzerkramer Barent Evertsz Keteltas, met wie Duysentdaelders veel samenwerkte. Keteltas’ zaken gaan mis met als gevolg daarvan worden deze erven met nog een aantal andere, “eertijts gecoft bij Barent Evertsz Keteltas”, in 1619 opnieuw in veiling gebracht. Gerrit Jansz, een kramer, is de koper van erf 16 op 18 januari 1619 en heeft als borgen Pieter Intes, huistimmerman, en Jacob Pietersz Moll. Pieter Intes zal wel het huis gebouwd hebben. Rond 1620 gaat kapitein Moll hier wonen en staat het huis gedurende de hele 17e eeuw bekend als het huis van kaptein Moll. Zo wordt het ook genoemd in de overdrachten van het buurhuis no. 66 op 21 dec. 1624 aan Lambert Massa en op 5 december 1670 bij executie. Kapitein Moll voer op een oorlogsschip.
Omdat er plenty aanleiding voor verwarring was wie nu eigenlijk de bouwheer van het vroegste pand is, hebben wij daar niet al te moeilijk over gedaan.
Het juiste adres kwam van Kees Huyser, Mike Man, Anthony Kolder, Anneke Huijser, Jos Mol, Arjen Lobach, Otto Meyer, Robert Raat, Marike Muller, Hans van Efferen, Ria Scharn, Peter Waagen,
De juiste bouwheer vernamen wij alleen van Mike Man, Otto Meyer, Marike Muller,
U kunt de afbeelding weer klikken voor de maximale resolutie in de Beeldbank
2. Ra-ra
Gelijk met de sanering van Uilenburg (1920-1927) werden ook grote delen van de Valkenburgerstraat gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Het 'karkas' waarover wij spraken stond in die Valkenburgerstraat. De huizen in de voorgrond stonden (en staan gedeeltelijk ook vandaag nog) aan het Nieuwegrachtje.
Goede oplossingen kwamen van Kees Huyser, Ria Scharn, Mike Man, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Arjen Lobach, Otto Meyer, Marike Muller, Jos Mol, Kees Dalmeijer, Hans van Efferen, Peter Waagen,
3. Zoektocht
Wij haalden een paar bogen van de Doelenbrug plus het grootste deel van de Boomkerk aan het Rokin weg om nog een beetje pit in deze foto te laten. Gezien de lijst met goede inzendingen bleef het een eenvoudige opgave om hier de Binnen-Amstel in te ontdekken met twee panden van logement Rondeel (waarvan we de reclameborden ook verduisterd hadden). Die panden stonden aan de Nieuwe Doelenstraat en maakten eind 19de eeuw plaats voor Hotel de l'Europe.
Goede oplossingen kwamen van Kees Huyser, Arjen Lobach, Ria Scharn, Mike Man, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Jos Mol, Robert Raat, Adrie de Koning, Hans Olthof, Marike Muller, Hans van Efferen, Han Mannaert, Philip Schmit, Harry Snijder, Peter Waagen,
en dan nog even over...
...het Malagapleintje. Wij schreven dat de oorsprong van die naam niet bekend is. Er zijn echter wel heel aannemelijke hypothesen op los gelaten. Hans Olthof schreef ons:
"Aangezien het plein vlakbij de Passeerdersgracht ligt, heeft het te maken met passeren, het bewerken van Spaans leer. Toen dit soort van leer bewerken in Amsterdam centrum verboden werd, vestigde deze passeerderij zich hier naast de reeds bestaande leerlooierijen. Ook is er in de buurt nog een gevelsteen van “Het Casteel van Malaga” op Lauriergracht 2. De informatie komt uit het boek Stadsatlas Amsterdam, waar alle straatnamen verklaard worden.
In de historische gids van Amsterdam uitgave 1971 op blz.467 staat dat de vroegere naam van het Raamplein, het Malagaplein ( eigenlijk Mallegatpleintje) werd genoemd naar de hier ter plaatse van circa 1675 tot circa 1700 gelegen Mallegatsluis, doch vanouds het Raamplein(tje) heette, welke naam het in 1913 terugkreeg.
Iets verder in de tekst staat nog een verwijzing naar de kleine en grote stinkmolen, die daar vlakbij stonden en die leer soepel maakten d.m.v urine, dat een geweldige stank veroorzaakte.
Ook staat er in, dat de Gebr. Schous een hoefsmederij was, die naast de voormalige manege lag."
1. Snelste...
2. Ra-ra...
"Vier kapitale grachtenpanden tussen een fabriekspand met schoorsteen en een hele serie 'gewone' grachtenpanden. Van de vier grote panden zijn er twee duidelijk pakhuis en daar staat een stel werkmensen voor te poseren. Ik heb ze er niet om gevraagd en hun baas zal niet blij zijn. Op de wal een paar vaten, een volgeladen handkar en in het water een kleine zolderschuit met een lading die door een dekzeil onzichtbaar is. Verder is er weinig te vertellen..., of het moet zijn dat de gracht op de nominatie staat gedempt te worden."
3. Zoektocht...
Wij vonden het wel een leuke, deze foto van een verbouwd grachtenpandje. Het was ooit een lief renaissancistisch huisje met trapgevel en moest zo nodig in de vaart der volkeren opgestuwd worden..., letterlijk met een extra verdieping. Wie de fout inzag weten we nu even niet, maar het is allemaal volledig hersteld in zijn oude vorm.
1. In de Beeldbank is een foto van de oude, de verbouwde en de gerestaureerde situatie. Deze foto maakt daar deel van uit. Stuurt u ons de link naar die compilatie?