 e Eilandspolder was geheel omgeven door zout water, door de open verbindingen tussen
Schermeer en de Purmer en Beemster die elk afzonderlijk lange tijd een open verbinding met
de Zuiderzee hadden.
Nevenstaande belastingkaart uit 1607, naar een origineel van
Langendijk uit 1603, laat zien dat van
'eiland' nauwelijks nog sprake kon zijn. Hier was echt niet veel meer nodig om de
landmassa tussen rechts de Beemster (met kompasroos), links de Schermeer en
daaronder de
Starnmeer weg te vagen. Binnen de Eilandspolder bevond zich nog de steeds groter wordende
Grafter- en Noordeindermeer. Dit alles is intussen ingepolderd op het verlengde van de
Schermeer links na, dat - buitengedijkt - als Alkmaarder-/ Uitgeestermeer bleef bestaan.
|
Buiten grote, belangrijke stadjes als De Rijp en Graft vinden we nog Groot-Schermer, Schermerhorn (foto helemaal onder) en
Noordeinde in de Eilandspolder. Driehuizen is bij de droogmaking van de Schermer ontstaan,
daar waar de huisjes van de bedijkers waren blijven staan.
Rechts
een luchtopname van het huidige landschap van de Eilandspolder, dat waarschijnlijk niet
veel afwijkt van dat in de 17e eeuw.
|
De
Eilandspolder heeft veel te lijden gehad van de omringende droogmakerijen. De
polderbesturen waren zo machtig dat de bewoners weinig konden uitrichten tegen het
onbeheerst uitslaan van water uit de polders, wat aansluitend tot grote wateroverlast
leidde op de toch al niet hoog gelegen landerijen op het oude land. Vooral de eerste decennia van de 17e
eeuw, toen bijvoorbeeld de Beemster drooggemaakt werd, moest men nog ervaren wat het voor
het omringende land betekende als de polder zo nodig droge voeten wilde houden.
Rechts een detail uit de kaart van de zojuist drooggemaakte Schermer
uit 1635. Hierop licht de Eilandspolder of zoals het hier genoemd wordt: Schermereiland
ingeklemd tussen de verse droogmakerijen. Enkele van de grotere meertjes
op het eiland zullen in de 19e eeuw nog drooggemaakt worden.
|
Bij de droogmaking van de Schermer werd daar al enigszins rekening mee gehouden en naar twee
kanten grote afwateringskanalen gegraven, waar de Nauernasche vaart nog een duidelijk
zichtbaar voorbeeld van is. Pas met de Franse overheersing (1795) kwam een einde aan de
ongebreideld uitgeoefende macht van de regenten die tevens de grote geldschieters waren
van de droogmakerijen.
|
Eilandspolder gezien naar het zuiden.
In het midden van de foto Schermerhorn, links daarvan de ringvaart van de Beemster
waarvan de ruime verkaveling aan de linkerkant van de foto zichtbaar is.
|