Gewelddadig politieoptreden
Soeploodsoproer 1835
Kermisoproer 1875
In het vervolg op de ontwikkeling van de Amsterdamse politie willen wij het politieoptreden tijdens enkele grote onlusten en rellen analyseren. Na 1813 was het Soeploodsoproer in 1835 het eerste grote oproer dat om optreden vroeg. Dat was een opstandje dat huisjesmelkers hadden uitgelokt omdat zij de kosten van de nieuwe onroerendgoed-belasting niet wilden dragen zonder die te kunnen doorberekenen aan hun huurders. Die hadden echter geen ruimte in hun gezinsbudget voor een huurverhoging. Ze hadden nauwelijks voldoende te eten. Dus wilde iedereen die belasting van tafel.
In 1875 verbood het conservatieve stadsbestuur de jaarlijkse meerdaagse Kermis of jaarmarkt die op meerdere locaties gevierd werd, maar vooral op de Botermarkt.
De Amsterdammers pikten deze zoveelste inperking niet van een uitlaatklep in hun verder trieste bestaan. En dat hebben ze hun bestuurders laten merken.
Gewelddadig politieoptreden
Beeldenstorm 1566
We twijfelden of de Beeldenstorm in Amsterdam wel in het rijtje opstanden en rellen thuishoort. Was de woede-uitbarsting gekeerd tegen het stadsbestuur of tegen de katholieke kerk? Hoogstens kunnen we zeggen dat het opstandige publiek, voor zover ze te maken kreeg met repressie van het bestuur, zich op enig moment wel tegen hen gekeerd zal hebben maar de oorzaak lag toch echt ergens anders. In verhouding tot de Vlaamse steden verliep de Beeldenstorm in Amsterdam bijna gezapig, maar dat neemt niet weg dat er nogal wat kunstvoorwerpen gesneuveld zijn.
Hulp gevraagd, de oplossing
Dit was blijkbaar een lastige opgave. De fotograaf stond ongeveer bij Borgerstraat 85 en we kijken richting kruising Ten Katestraat. Wie was Borger? Ik moest het wel even opzoeken. Elias Borger was een theoloog en hoogleraar in de theologie en letteren in Leiden. Opmerkelijk dat deze in vergetelheid geraakte wetenschapper in deze dichtersbuurt zo’n lange straat kreeg toebedeeld. Hij had geen connectie met Amsterdam en op één gedicht na (“Aan den Rhijn in de Lente van het Jaar 1820”) heeft hij geen literatuur nagelaten. Dit deel van de straat is onherkenbaar veranderd: allemaal vervangen door nieuwbouw.
Een goede oplossing kwam van Mike Man
Klik de foto voor maximum resolutieHulp gevraagd, de nieuwe
Van een luie winterfotograaf naar een luie zomerfotograaf. Deze lijkt met zijn schaars geklede vriendin naar het dak van zijn woning geklauterd te zijn om haar daar te laten poseren voor “de warmste dag in Amsterdam”. Klopt niet, want de dagen na het maken van deze foto (4 augustus 1975) zou het nog warmer worden. Volgens het KNMI was de maximum temperatuur die dag 31,9 graden. De laatste jaren zijn dergelijke temperaturen tamelijk normaal geworden. Volgens hetzelfde instituut kan de temperatuur in een stad van 10.000 inwoners al wel 4 graden hoger liggen dan de omgeving. Wie met Google satellietbeelden bekijkt, zal zien dat er in de oude stad heel wat dakterrassen zijn. De locatie is niet zo moeilijk, dus vraag ik dit keer ook het huisnummer.
Op dinsdag 17 november begint bij veilinghuis Frederik Muller de 4-daagse veiling van een groot deel van de Collections Camillo Castiglioni de Vienne. Dit is slechts een deel, want in februari wordt nog een deel geveild. De te veilen verzameling bestaat uit 1055 lots met schilderijen, beeldhouwwerken, bronzen, tapijten, wandtapijten, porselein en meubels. De veiling is zó belangrijk dat er zelfs door Nicolaas v.d. Waay een schilderij van gemaakt wordt. De veiling volgt op het faillissement van Castiglioni.
Op dinsdag 17 november 1925 wordt ook voor 't eerst elektrische verlichting boven de aquaria van Artis ontstoken.
Goed nieuws: de recente verbouwing is afgerond zodat het aquarium in 2026 weer open kan.
1. Stef...
Stef stond die dag in de Nes ter hoogte van het pleintje voor De Brakke Grond en keek in zuidelijke richting. Daar is de achterkant te zien van het gebouw van de voormalige Optiebeurs, Rokin 65, dat nu ingenomen wordt door NRC Media. Die heeft het hele blok achter een wand van spiegelruiten verborgen zodat er een heel futuristisch pand is ontstaan in een van onze oudste straten in de stad. Vaak werd als hoofdgebruiker Het Groene Paleis genoemd maar die huurt alleen de begane grond.
Eerste melding: 09:07 uur
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Anthony Kolder, Marike Muller, Emmanuel Zegeling, Robert Raat, Otto Meyer, Mike Man, Anneke Huijser, Ria Scharn, Gert Bil, Peter Waagen, Adrie de Koning, Luc Sunter, Hans van Efferen, Willem van Meerland, Kees Leseman, Jos Mol, Bert Brouwenstijn,
2. Ra-ra
Dit is de prentbriefkaart die gevonden moest worden.
Op dit punt komt de Plantage Middenlaan uit op de voormalige stadsrand met de Muiderpoort en de aansluiting op de Oetewalerweg, nu Linnaeusstraat. Rechts is het Aquarium van Artis en in de voorgrond de brug over de Lijnbaansgracht. De loopbrug waar we over spraken lag over het spoor van de Doklijn waar we recent over berichtten in de ontmanteling van de vesting Amsterdam (onderste foto).
De fotograaf moet op de trans van de Muiderpoort gestaan hebben om die foto te kunnen maken. Onnodig te zeggen dat het Koloniaal Instituut (1926!) niet daarvoor in aanmerking komt, want dan had de poort op de foto gestaan.
Goede oplossingen kwamen van Adrie de Koning, Anneke Huijser, Marike Muller, Kees Huyser, Anthony Kolder, Robert Raat, Mike Man, Ria Scharn, Peter Waagen, Jos Mol, Bert Brouwenstijn,
3. Zoektocht
De fotograaf stond op het Singel en keek de Heiligeweg in, richting Kalverstraat. Daar stond sinds 1865 de Grand Bazar, die in 1909 de tweede vestiging van Maison de Bonneterie plaats bood, nadat ze in 1889 hun eerste aan de andere kant van de steeg hadden geopend. Kalverstraat 183 werd in 1909 verbouwd tot het gebouw dat we nu nog kennen en dat tot het Rokin doorloopt. Zowel de eerste als de tweede vestiging van Maison de Bonneterie stond aan de Olieslagerssteeg.
Eerste melding: 09:10 uur
Goede oplossingen kwamen van Kees Leseman, Arjen Lobach, Adrie de Koning, Kees Huyser, Anthony Kolder, Marike Muller, Robert Raat, Mike Man, Anneke Huijser, Ria Scharn, Gert Bil, Peter Waagen, Luc Sunter, Hans van Efferen, Jos Mol, Bert Brouwenstijn,
1. Stef...
Stef fotografeert Amsterdam
Voor de afwisseling een gevelsteen.
- Wat is het adres van dit pand?
© Stef Coronel; bezoek zijn blog
2. Ra-ra...
"Ik zit met een recente afdruk voor me van een bijna anderhalve eeuw oud glasnegatief. Markant aanwezig een waterweg met rechts afgemeerde vrachtvaartuigen en links pakhuizen of voormalige pakhuizen die in het water staan. Links vooraan een steiger omdat nou eenmaal niet elk huis lading vanaf een schip kon innemen. In de verte een houten brug op jukken en daarachter een klassiek gebouw dat de tand des tijds niet overleefde. Rechts daarvan de koepel van een nog veel ouder gebouw dat er wel nog staat.
Als u een originele afdruk van deze foto vindt, is dat ook goed."
3. Zoektocht...
Begin jaren ‘70 trekken hippies vanuit de hele wereld naar het Vondelpark. Het zijn de hoogtijdagen van de Flower Power. Maar dit verhaal kent ook een donkere kant.