Amsterdam Paardenstad
Hippische Weetjes
Paarden, eerbied had ik voor ze. Als jochie liepen ik en mijn maten over de Spaarndammerdijk (mijn woongebied was de Spaarndammerbuurt). Soms kwam je dan wel eens een paard tegen. Met zijn hoofd over een boerenhekkie. Dan gaf je dat paard een klokhuis, of wat appelschillen. Dan hinnikte Bles een bedankje naar je. Soms werden mijn maten en ik baldadig en renden al tongklakkend langs de omheining. Dan raakte zo’n paard vaak in de ban, deed mee aan het spel en rende op volle snelheid mee in zijn weiland, onderwijl nog wat gekke bokkensprongen makend. Later bezochten we ‘Boer Sjors’ (woonde met zijn kippen bij de Houthavens) op ‘zijn’ landje en mochten dan het paard voeren, een ritje maken op ‘n paardenrug of op de paardenkar. Ook hielp ik in de jaren zestig de schillenboer in Slotermeer en verzorgde z’n paard. Mokum is in die mate een paardenstad omdat Mokum de mooiste en oudste manege (incluis een paardenmuseum!) van Europa heeft. Ook was hier ‘Jumping Amsterdam’ in de jaren ’10 en ‘20.
Foto: © Walther SchoonenbergGoede oplossingen kreeg ik van Mike Man, Anthony Kolder, Maaike de Graaf, Anneke Huijser, Kees Huyser, Robert Raat, Arjen Lobach, Otto Meyer, Peter Waagen, Han Mannaert, Peter van Efferen, Jos Mol, Marike Muller en Kees Leseman.
Nieuwe raadplaat
week 42
De Amsterdamsche Wisselbank
Uit de geschiedenis van de Amsterdamsche Wisselbank zijn verrassend actuele lessen te trekken. Deze stadsbank werd in 1609 opgericht en zorgde — niet alleen in Nederland maar ook in de rest van Europa — bijna twee eeuwen lang voor stabiliteit en betaalgemak. De Wisselbank wordt daarom officieus beschouwd als de eerste centrale bank ter wereld, en inspireerde de Britten om in 1694 de Bank of England op te richten.
Klik de afbeeldingen voor maximaal
Peter Waagen, Arjen Lobach, Mike Man, Kees Leseman, Willem Alexander van Meerland,
Hulp gevraagd, de oplossing
Op deze plek in de Tuinstraat waren ooit vier gangen: Pijpenbrandersgang (net buiten beeld), Graaf van Emdengang, Houtzagersgang, Metzelaarsgang*. De laatste twee gangen waren al vervangen door nieuwe, grote panden. De poort (met vaag de nummers 190 – 186) gaf toegang tot de gang vernoemd naar een edelman van de Noord-Duitse stad Emden; een raadsel! De andere gangen zijn ook verdwenen, het is nu een speelplaats. Een ander raadsel blijft het ronde bordje. Kees oppert dat het bordje naar het NAP verwijst en ziet “1.4”. Theo denkt dat het bordje verwijst naar een brandkraan. Tussen “1.” en “4” lijkt een pijl naar beneden te wijzen. De brandkraan zou zich dan bevinden op 1m40 in die gang. Dit soort bordjes om de plek van leidingen en brandkranen aan te duiden, bestaan nog steeds; lees Van Huyse.
* Metzelaarsgang werd destijds met een z gespeld
Hier is geen hogere resolutie van
Op 14 oktober 1925 vertrok de kruiser Java vanuit Amsterdam naar Nederlands-Indië waar men op 7 december aankwam in Tandjong Priok. Het schip was in WO1 al op stapel gezet maar werd pas in 1921 tewater gelaten. Een aantal proefvaarten en oefeningen volgden waarbij in 1924 brand uitbrak. Van juli tot augustus 1925 was het schip voor vlagvertoon in Noorwegen.
Eenmaal in Indië vertrok het schip op 8 november 1928 vanuit Soerabaja voor vlagvertoon naar China en Japan, waar het deelnam aan een vlootrevue ter gelegenheid van de inhuldiging van de Japanse keizer Hirohito. Wrang detail: diezelfde Hirohito liet de (gemoderniseerde) Java met diverse andere oorlogsschepen torpederen in de Slag om de Javazee, waarbij 491 van de 512 opvarenden omkwamen.
In 2002 werd het wrak van de Java door amateurduikers in de buurt van het eiland Bawean gevonden. Op 15 november 2016 werd door de Nederlandse overheid bekendgemaakt dat het wrak verdwenen was van de oorspronkelijke vindplaats. Aangenomen wordt dat het wrak door een Aziatisch bergingsbedrijf is geruimd om het schrootijzer te verkopen.
1. Stef...
De foto maakte duidelijk dat Stef op een der hoofdgrachten stond, precies in een knik. De binnenknik is dan altijd de oneven zijde. De rode pijl geeft de standplaats van Stef aan.
Hij stond op de Keizersgracht
en keek dit keer naar de voormalige Quellijnbrug (#46) in de Leidsegracht. Dat is de beruchte brug die in 1894 opeens instortte. Jacob Olie maakte daar de onderste foto van. Dat was wel vanaf de tegenoverliggende hoek.
De brug rechtdoor mocht zijn naam Steenhouwerijsluis (#45) tot nu toe behouden.
De abusievelijk genoemde brug #44 bleef op de foto van Stef buiten beeld. Zowel de steenhouwers als beeldhouwer Quellijn hadden werkplaatsen aan de vestgracht die later de Leidsegracht zou worden. Lees daarover in de PDF die Verhelinghe.
Eerste melding: 09:10 uur
Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Arjen Lobach, Peter Waagen, Otto Meyer, Marike Muller, Ria Scharn, Mike Man, Jos Mol, Robert Raat, Adrie de Koning, Hans van Efferen, Kees Leseman, Willem Alexander van Meerland,
2. Ra-ra
W.P.H. Schreuder, een weinig bekende fotograaf, liet 734 stadsgezichten aan het Stadsarchief na. Keurig ingelijst in een passe-partout. U gaat er in deze kolommen vaker een van zien en vorige week trapten we af met de eerste twee. Dit is een blik over de Prinsengracht naar brug #123 over de Bloemgracht, tegenwoordig Kees de jongenbrug. Schreuder stond daarbij op brug #62 over de Leliegracht. Dat is de brug over de voormalige sluiskolk, waardoor de aansluiting op de Prinsengracht iets afwijkt van normaal.
Voor het afgebroken huis kwam Prinsengracht 136-138 in de plaats. Klik hier voor een foto.
Goede oplossingen kwamen er niet
3. Zoektocht
Dit is nummer twee van Schreuder: Bloemgracht 10. Op de Street View ziet u wat ervoor in de plaats kwam. Van ons kreeg het pand al eerder het predicaat 'misplaatst'.
Bij de verdere vragen ging het om de gevelsteen die duidelijk boven de puibalk te zien is. Bij de afbraak in maart 1945
werd de steen 16 · De Doos · 60 veiliggesteld op de monumentenwerf in de Nieuwe Uilenburgerstraat. Daar werd hij gekocht door de eigenaar van Palmgracht 68 die 'm inmetselde. In 2014 liet die eigenaar een nieuwe steen hakken door Hans 't Mannetje en stond De Doos weer werkeloos. Daar kwam in 2021 een eind aan toen de steen teruggeplaatst werd in de zijmuur van Bloemgracht 10.
Lees vooral het artikel van de VVAG over de steen.
Eerste melding: 09:50 uur
Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Arjen Lobach, Kees Huyser, Anthony Kolder, Marike Muller, Jos Mol, Peter Waagen, Mike Man, Otto Meyer, Ria Scharn, Kees Leseman, Adrie de Koning, Robert Raat, Han Mannaert, Hans van Efferen,
1. Stef...
Stef fotografeert Amsterdam
Op verzoek even geen bruggen meer. Daarom deze week wat anders...
- Welke straat kijken we in?
- En welke gaat er links verder?
© Stef Coronel; bezoek zijn blog
2. Ra-ra...
"Een oudje, weer eens. Plusminus 1865 denk ik. Dit is een oud stukje stad. Een blik over een gracht met de ingang van een sluisje. Toen nog wel. Twee kerken vlak bij elkaar..., het kan niet op. Eentje is later afgebroken en vervangen door een misplaatst glas-en-beton-gebouw. Voor het vinden van de juiste foto - er zijn van dit punt meer foto's gemaakt - er liggen drie vrachttjalken voor de wal. Van een ervan is alleen het roer en de bijboot te zien."
3. Zoektocht...
Op de Nieuwendijk, tussen alle grote ketens en massa’s winkelend publiek, zit banketbakkerij ‘van der Linde’. Groot kans dat je deze parel wel kent, want menig Amsterdammer is met hun lekkernijen opgegroeid. En omdat het interieur al decennia onveranderd is, stap je hier letterlijk even terug in de tijd. Nog altijd staan mensen in de rij voor hun bekende ‘warme’ slagroomijs, maar ook de chocoladetruffels, schuimtaarten en mergpijpen zijn bij velen favoriet. Enne… niet vergeten; neem cash mee!