Week 23 - 2025, de week van de webmaster






Ontmanteling vesting Amsterdam

Eeuwenlang was Amsterdam omringd door een solide uitziende omwalling met op regelmatige afstanden bastions, die in Amsterdam overigens ijzerenheinig bolwerken werden genoemd. Dat heeft menig vijand ontmoedigd om ook maar iets te proberen. De middelen die deze vijanden ter beschikking stonden, werden beter en krachtiger maar de stad loste dit op door het verbreden van de vestinggracht of onderhandelen.
Tot de Fransen eind 18e eeuw kwamen en men hen de sleutel aan de Muiderpoort kwam aanbieden. De test werd nog even uitgesteld. De nieuwe overheerser schamperde dat dit soort verdedigingswerken niet meer zouden standhouden bij toekomstige belegeringen en in plaats van werk te maken van verbeterde verdedigingswerken gelaste men de sloop van de oude. De stad was door Napoleon beroofd van de vergaarde kapitalen en middelen en men maakte inderdaad een begin met het slopen, wat doorging toen de Fransen met de staart tussen de benen in 1813 vertrokken.

Dit wordt een nieuwe en uitgebreide PDF die in afleveringen gepresenteerd zal worden. Deze week een inleiding en de kleine manpoorten: Raam- en Zaagmolenpoort.

Het merkwaardigste meyn bekent
Aantekeningen uit het dagboek van Jacob Bicker Raye in de periode 1732-1772. Deze week over het Verbeterhuis.

Verbeterhuis
Naast Rasphuis en Spinhuis was er ook nog een Verbeterhuis waar kleine criminelen werden opgeborgen. Ook kon je er je lastige of onwillige huisgenoten in laten opnemen maar dat wel tegen vergoeding van kost en inwoning.


U kunt de afbeelding weer klikken voor het origineel in de Beeldbank



Hulp gevraagd, de oplossing
De vele inzenders kwamen snel met de goede locatie: een café hoek Prinsengracht – Brouwersgracht. Kees verhaalt over zijn zoektocht naar de namen op de twee bordjes tapvergunning en het telefoonnummer. Het leidde naar een café dat eerder op naam stond van M. C. Paulides (vaag leesbaar naast het bordje “dreg”), Prinsengracht 2. Vanaf 1896 tot heden is hier café gevestigd. Het heet nu café Papeneiland, met hetzelfde telefoonnummer als in 1953: (62)41989!
Sommige cafés en andere openbare gelegenheden aan het water hadden een dreg in de zaak. (Zo’n lange stok met halfronde haak. Ja, dezelfde die bij schoolzwemmen werd gebruikt en menig kind een trauma bezorgde.) Logisch, omdat het vaak dronken mensen waren die in de gracht vielen. Wanneer deze service begon en eindigde, konden we niet achterhalen. Adrie weet bijna zeker dat hij in 1978 nog een bordje heeft gezien bij het oude stadhuis.
Tot slot, het uniform is wel degelijk van de Koloniale Reserve.


U kunt de afbeelding weer klikken voor het origineel in de Beeldbank

Hulp gevraagd, de nieuwe
Een waterige foto uit 1924. Krachtige waterstralen en waterdamp vermengen zich met stoom van de stoomspuitwagen, het plaveisel staat vol plassen. Het bijschrijft zegt dat de brandweer een brand blust. Maar waar is die brand dan? Het korps vierde zijn 50 jarig jubileum in dat jaar, dus mogelijk is dit een demonstratie in de stad. Bieden de gevels op de achtergrond houvast?

Weet u waar dit is?
laat u het ons weten

Op donderdag 4 juni 1925 opent het Bijbels Museum zijn deuren op de Stadhouderskade 137. Er zouden nog veel locaties volgen maar de laatste, een der Cromhouthuizen, moest men onlangs verlaten. De collectie is nu verdeeld over een reeks andere musea.

Op Overtoom 449 ontploft midden in een drukke woonwijk op zaterdag 6 juni 1925 de stoomketel van bakkerij Gebr. Pool. Er valt een dode te betreuren en enkele mensen raken licht gewond. De foto van Charles Breijer is van een ander triest moment, de hongerwinter van 1945.

fotoquiz week 22-2025 - oplossingen

1. Snelste...

Uit zorg over de hygiëne in de Jodenbuurt nam de Handwerkers Vriendenkring in 1905 het vijftien jaar oude badhuis midden op het Jonas Daniël Meijerplein over van de Amsterdamsche Vereeniging voor Volksbaden. Dat was in zoverre een succes dat het aantal genomen baden sensationeel toenam. Toch werd er door alweer kleinschaligheid steeds meer verlies gedraaid, tot de gemeente, die de kosten kon verdelen over vele badhuizen, in 1919 (tot de sluiting in 1933) het beheer overnam.
Omdat de vraag was wie de opdrachtgever én exploitant was geweest, zijn beide verenigingen goed gerekend.

Eerste melding: 09:29 uur

Goede oplossingen kwamen van Ria Scharn, Jos Mol, Mike Man, Jos Mol,



2. Ra-ra

Hier werden weer meer foto's als oplossing ingestuurd die alle ingrediënten uit de omschrijving bevatten. Zolang de Eilandskerk maar het onderwerp was, werden die goedgerekend. De bovenste kozen wij als 'praatplaat' want daarop kan je zien hoe laat 't was.

Eerste melding: 09:15 uur

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Marike Muller, Mike Man, Anneke Huijser, Ria Scharn, Otto Meyer, Jos Mol, Robert Raat,

3. Zoektocht

De emaillen pannen in de etalage konden behulpzaam zijn om uit te maken waar dit opgenomen is. Het kan ook zijn dat u in het Jaarboek 2021 een item over De Utrecht op het Damrak las. Daar stond in dat de verzekeraar de panden van Dake kocht en een deal sloot dat die op de benedenverdieping weer zijn winkel kreeg. Het pand is rijk voorzien van beeldhouwwerken van Joseph Mendes Dacosta. Maar lees zelf nog eens dat item..., pag.29-33

Eerste melding: 09:05 uur

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Adrie de Koning, Kees Huyser, Anneke Huijser, Mike Man, Marike Muller, Ria Scharn, Jos Mol, Anthony Kolder, Otto Meyer, Kees Leseman, Hans van Efferen, Luc Sunter, Peter Waagen, Robert Raat,

fotoquiz week 23-2025 - nieuwe opgaven

1. Eerste...

De eerste met de juiste antwoorden Was Ria Scharn en van haar komt deze nieuwe opgave. Charmant plaatje, vindt ze zelf. Gezellige drukte op straat, een tram, een pierement...

  1. Welke straat rijdt de tram in?
  2. Links van het pierement lijkt wel een marktje. Op welke straat, plein of kade gebeurt dit?

2. Ra-ra...

"Er wordt met man en macht gewerkt op deze foto. Zo midden in de oude stad en in deze vorm lijkt het wel een bedrijfs-verzamelgebouw of lange rij winkels. Maar dat is het allemaal niet. Erachter staan allemaal verschillende pakhuizen, loodsen en werkplaatsen, een ratjetoe. Vóór het bouwwerk ligt een gracht, stampvol met allerlei schepen, boten en vletten. Heel in de verte een korenmolen op een bolwerk, nog net niet afgebroken. Om deze foto te kunnen maken moet je al op een... het zal toch niet waar zijn? Denkt u om die molen? Die wil ik zien, hoe vaag ook."

3. Zoektocht...

Wij zijn er niet zeker van of te teksten op de gevels dit een weggevertje maken, maar vooruit.

  1. Wat is het adres van het rechter hoekpand?
  2. Welke brug is dat in de voorgrond?
  3. Hoe heet de zijstraat?
  4. Wie of wat laat het linker hoekpand afbreken en samen met nog een aantal huizen opnieuw optrekken?
  5. In die nieuwbouw zit nu een gevelsteen. Met welke tekst?