Stadsrietlanden
Geen gebied in Amsterdam is zo vaak en zo ingrijpend overhoop gehaald
De stadsrietlanden, ooit een sompig gebied en modderbergplaats net buiten de stad, werd voor allerlei zaken gebruikt die binnen de stad niet welgevallig waren. Daarvoor werd er opgehoogd en weer vergraven, infrastructuur aangelegd en weer gesloopt om tot slot in het Oostelijk Havengebied opgenomen te worden. Nu wonen er bijna alleen maar mensen, deels in yuppenflats, deels in sociale woningbouw.
Dit is een bewerking van een vijfdelige serie in de wekelijkse krant van 2020.
200 jaar Groot Noord-Hollandskanaal
In 1824 werd het Noord-Hollandskanaal in gebruik genomen. Rijkswaterstaat wilde alleen binnenvaart op dit kanaal, maar dat zou betekenen dat zeeschepen in Den Helder zouden lossen, wat Amsterdam werk en inkomsten zou kosten. In overleg met koning Willem I werd besloten om er een breder en dieper kanaal van te maken waartoe Amsterdam 25% van de kosten voor z'n rekening nam. Die bedroegen in opzet ƒ4 miljoen, wat uiteindelijk zou oplopen tot ƒ11 miljoen. De schepen werden zo snel groter en dieper dat in 1854 een Amerikaanse klipper geweigerd moest worden omdat die te groot was voor het kanaal. Nog voordat het Noordzeekanaal in 1876 geopend werd, losten zeeschepen alsnog hun lading in Den Helder en brachten lichters en dekschuiten die naar de stad. Vandaag zijn er alleen nog benoorden Alkmaar scheepvaartbewegingen van enige betekenis waar te nemen. Daarentegen speelt het kanaal een belangrijke rol in de waterhuishouding van Noord-Holland boven 't IJ, geholpen door een groot gemaal in Den Helder.
U kunt de afbeelding weer klikken voor de maximale resolutie in de Beeldbank
Hulp gevraagd, de oplossing
Het is het uniform van de Burgerweesmeisjes, zoals Kees en Ria schrijven. Tot 1919 droegen de meisjes deze kleding om herkenbaar te zijn zodat men ze in de gaten kon houden op straat. Waarom vermeldt de geschiedenis helaas niet. De Vrije Vrouwenvereniging stelde in 1902 de Gemeenteraad voor om dit “korps van onbeholpen dienstboden” een vak te leren want hun opleiding was “[…] volstrekt niet van dien aard, dat de meisjes ook maar enigszins kunnen voldoen aan de door de maatschappij gestelde eischen.” Ze wandelden hier door de Utrechtsestraat over de brug over de Prinsengracht, met op de achtergrond het café van H. B. Gransjean. Adrie had een déjà vu. Rombouts fotografeerde nog een keer enkele dames op exact dezelfde plek; een foto die in aflevering 13 verscheen.
Hulp kwam van Robert Raat, Mike Man, Arjen Lobach, Jos Mol, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Kees Dalmeijer, Marike Muller, Ria Scharn, Hans van Efferen, Peter Waagen, Harry Snijder,
Hulp gevraagd, de nieuwe
Fotograaf Leendert van der Post maakte rond 1955 een heel reeks foto’s van het GEB, zowel op kantoor als buiten op straat. Het zal ongetwijfeld een opdracht zijn geweest. Zo trok hij er onder andere op uit met een medewerker die de straatlantaarns controleerde. Op verschillende foto’s zien we de man aan het werk op een platform van zijn Ford werkbusje, met een kapotte of nieuwe lamp in de hand. Zo te zien is het een wat afgelegen locatie. Mogelijk wilde Leendert het werktafereel zonder storende bijzaken zoals woningen, voorbijgangers en ander verkeer vastleggen.
Dit gaat niet over Amsterdam maar iets belangrijkers gebeurde er niet deze week, 100 jaar geleden.
KNRM 100 jaar
Op 1 november 1924 herdenkt de KNRM dat 100 jaar eerder twee reddingsmaatschappijen opgericht werden, later samengegaan in de KNRM. Aanleiding is het vergaan van het fregat Vreede bij Huisduinen (prent) en de spontane redding der opvarenden door zeven dorpsbewoners.
In vroegere tijden was het redden van schipbreukelingen een zeldzaamheid en ongeorganiseerd. In oktober 1824 wordt een reddingspoging ondernomen als het schip De Vreede vergaat voor de kust van Huisduinen. Hierbij komen zes redders om het leven. Een maand later wordt in Amsterdam de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding-Maatschappij opgericht en een goede week daarna in Rotterdam de Zuid-Hollandsche Maatschappij tot Redding van Schipbreukelingen. De eerste redding onder de vlag van de nieuwe maatschappij is op 26 december. Met een roeireddingboot worden voor de kust van Egmond aan Zee vijf schipbreukelingen gered.
Ter gelegenheid van deze festiviteiten was in 1924 in het Scheepvaartmuseum een tentoonstelling over het redden van mensen op zee.
1. Snelste...
Ria zocht een foto uit van de Haarlemmer Houttuinen met op nr.16-18 de gebouwen van Van Gend&Loos met de paardenstallen die tot de Westerdokstraat (nrs.28-29; onderste foto) doorliepen.
De nummering van de Haarlemmer Houttuinen is op enig moment gewijzigd zodat deze panden andere nummers kregen, maar dat is uiteraard goed gerekend.
Eerste melding: 09:14 uur, in aanmerking nemend dat wij de quiz pas om 09:07 uur gepost hebben.
Goede oplossingen kwamen van Anthony Kolder, Mike Man, Kees Huyser, Arjen Lobach, Otto Meyer, Robert Raat, Kees Leseman, Jos Mol, Kees Dalmeijer, Anneke Huijser, Peter Waagen,
U kunt de afbeelding weer klikken voor de maximale resolutie in de Beeldbank2. Ra-ra
Bijgaande stereofoto werd dus bedoeld: de Reguliersbreestraat op een zonnige dag. Natuurlijk was de foto er in twee uitvoeringen maar dat is ook een stereofoto en werd dus goed gerekend. Pieter Oosterhuis heeft van deze opname ook een 'carte-de-visite' gemaakt maar die werd dus niet bedoeld (stereofoto, toch?). Ook een foto van het Rembrandtplein met zicht door de Reguliersbreestraat leek er op maar daar staan de keuvelende dames niet op.
Eerste melding: 09:30 uur
Goede oplossingen kwamen van Adrie de Koning, Kees Huyser, Arjen Lobach, Jos Mol, Robert Raat, Mike Man, Ria Scharn, Kees Dalmeijer, Hans van Efferen, Harry Snijder, Marike Muller, Peter Waagen,
U kunt deze afbeelding klikken voor de maximale resolutie in de Beeldbank3. Zoektocht
Zo quasi nonchalant bekende wij stukjes van de foto afgesneden te hebben. Dat was net het stuk waar de Munttoren op stond en die kon voor een quizfoto natuurlijk niet.
We zien hier een situatie met de Engelse Huizen van John Jordan die in lijn met de Munt stonden en een smalle steeg open lieten naar de brug naar Singel en Vijzelstraat.
Gevraagd naar de naam van de straat waar de Engelse huizen aan stonden moest u niet in een valkuil lopen. De huizen werden in 1876 afgebroken toen het pleintje ervoor nog Schapenplein heette. Na de sloop - en dan vooral de sloop van de lelijke "muur van Oostmeijer" in 1877 - ging dat pleintje Sophiaplein heten en sinds 1917 is dat het Muntplein.
Wij hadden natuurlijk naar de straten, waar de diverse huizen op de foto aan staan, kunnen vragen
maar was een ratjetoe geworden met Singel, Kalverstraat, Schapenplein en Rokin. Oh, ja, de brug is de oude Doelensluis met z'n 7 bogen.
De onderste foto betreft de aanpassing (verlaging) in 1876 van de Doelensluis en de Muntbrug voor de paardentrams.
Eerste melding: 09:28 uur
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anthony Kolder, Mike Man, Kees Huyser, Otto Meyer, Robert Raat, Han Mannaert, Jos Mol, Ria Scharn, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Kees Dalmeijer, Hans van Efferen, Harry Snijder, Peter Waagen, Marike Muller,
1. Snelste...
De snelste met het goede antwoord op de foto van vorige week was Anthony Kolder. De nieuwe opgave komt dan ook van hem. Hij leverde deze sfeervolle foto in waarbij een behoorlijke warrige beschrijving staat. Als u die kopieert en als antwoord instuurt, heeft u deze opgave fout! De vragen zijn:
- Op welke brug staat de fotograaf?
- Welke brug ziet u in beeld?
- De krul staat er nog steeds, maar aan welke kade?
Als u nu denkt dat bij deze laatste vraag de naam van de gracht gevraagd wordt, heeft u 't mis.
2. Ra-ra...
