Raadplaat week 3, de oplossing
Deze schetige drieling hangt op de Leidsegracht 80
Goede oplossingen kwamen van Kees Huyser, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Jos Mol, Arjen Lobach, Mike Man, Luc Sunter, Hans van Efferen en P. Waagen.
Nieuwe raadplaat week 6
Hulp gevraagd, de oplossing
Geen herbouw, maar nieuwbouw rond 1870 op het nog jonge Frederiksplein. Wie voor die tijd door de Utrechtse Poort naar de Utrechtsestraat wandelde stak een groot terrein over met een cavalerie kazerne, een drilveld en drie markten: ossen-, kalver- en varkensmarkt. De poort verdween, het terrein werd leeggemaakt en de Achtergracht werd deels gedempt. In 1859 begon de bouw aan het Paleis voor Volksvlijt. Langzaamaan werden aan de oost- en westzijde van het plein statige huizen gebouwd. Aan de oostzijde verrees eerst de Frederikschool (nr. 37, links op de foto), pand 47 (rechts) was ook al gebouwd. Daartussen werden 4 panden gebouwd. Op de foto zie je achter de bouwplaats de Maarten Jansz. Kosterstraat met links de achterkant van een pakhuis aan de Achtergracht.
Als je onderstaande knop klikt krijg je een plattegrond van de Varkensmarkt met daarop het toekomstige huizenblok gemarkeerd.
Hulp kwam van Arjen Lobach.
(U kunt de afbeelding weer klikken voor de maximale resolutie in de Beeldbank)
Hulp gevraagd, de nieuwe
Een handkar op straat. De handelaar weegt net een paar vissen af voor twee vrouwen. Twee winkels daarachter, enkele voorbijgangers. Zomaar een straattafereel, zomaar een momentopname. Johannes Rombouts (1843) was de fotograaf. Hij was naast leraar ook een verwoed amateurfotograaf met oog voor enscenering en detail. Hij legde vaak het straatleven vast waar mensen de aandacht trekken: handelaren, ‘straattypen’ en ook voorbijgangers - bij voorkeur in klederdracht of werkkleding, maar ook mensen uit hogere standen. Hij gebruikte een handzame camera met rolfilm die Kodak reeds in 1888 fabriceerde, zodat ook amateurs makkelijk foto’s konden maken (foto links). Zijn foto’s doen denken aan snapshots, dichtbij genomen, niet geposeerd, dynamisch. Het Fotomuseum Rotterdam heeft in haar beeldbank een grote collectie van zijn werk. Een deel beeldt het Amsterdamse straatleven rond 1890-1900 uit. Van vele foto’s is de precieze locatie onbekend, zoals deze.
Beursplein in 1924 (SAA)
Corry Tendeloo (1897/1956) (Nat.Archief)
100 jaar geleden
Op donderdagavond 7 februari 1924 vond in de Koopmansbeurs een drukbezochte protestmeeting plaats om te protesteren tegen het voorgenomen ontslag van alle gehuwde ambtenaressen per 1 maart a.s. Dit voorzover ze geen kostwinner zijn. Nadat in 1910 minister Heemskerk vergeefs probeerde deze groep werknemers te lozen gebruikt het kabinet deze keer economische motieven i.v.m. de crisissituatie waarin het land zich bevindt. Diverse Kamer- en Statenleden voerden het woord. Verontwaardigd werd gereageerd op de boodschap dat de ontslagbrieven van alle betrokkenen in dienst van Posterijen en Telefonie al verstuurd zijn. Verder wordt de financieel onvoordelige manier van afvloeien aan de kaak gesteld en het gegeven dat al het personeel een verlaging van het inkomen van twee maal 10% boven het hoofd hangt. Als hoofdschuldige aan dit alles wordt de toenemende dominantie van de ARP in de regering genoemd. Zij blijven van mening dat werkende gehuwde vrouwen verstoten tegen de Heilige Schrift. Met de verkiezingen op komst vraagt de vergadering de aanwezigen met hun stem hun mening weer te geven.
Het zou tot 1957 duren voordat op aandringen van de PvdA dit automatisch ontslag van huwende ambtenaressen teruggedraaid werd.
Voor die afschaffing had na WOII Corry Tendeloo zich ingezet. Zij maakte die afschaffing door haar overlijden in 1956 net niet meer mee.
100 jaar geleden
Op vrijdag 8 februari 1924 wordt de jaarlijkse automobieltentoonstelling geopend in nieuwe RAI-gebouw in de Ferdinand Bolstraat. De tentoonstelling is dit jaar anders van opzet. Er zijn geen motorrijwielen en geen fietsen meer te zien dit jaar. De vereniging Rijwiel- en Automobiel-Industrie durfde het aan alleen personen- en vrachtauto's en bussen te tonen. In een interview geeft de voorzitter aan dat nagenoeg alle motorvoertuigen geïmporteerd moeten worden, in tegenstelling tot het omringende buitenland waar altijd wel een volwassen automobielindustrie bestaat. Ten opzichte van 1922 werden in het jaar 1923 bijna 90% meer automobielen en chassis ingevoerd, maar de import van motorrijwielen stagneerde.
1. Snelste...
Er zijn veel deelnemers met een zwak voor de Plantage en Mike Man is er één van. Hij vond een vergeelde - door ons opgeknapte - foto van Het Park, het tegenwoordige Wertheimpark. De fotograaf stond hier op de Hortusbrug (#239; zie daarvoor de tweede foto). De laatste vraag ging over de Parkschouwburg die achter de bomen stond, waar nu de sportvelden zijn.
Goede oplossingen kwamen van Adrie de Koning, Ria Scharn, Anthony Kolder, Arjen Lobach, Anneke Huijser, Jos Mol, Robert Raat, Marike Muller, Hans van Efferen,
2. Ra-ra
Een moeilijke blijkbaar, deze foto van de Kloveniersburgwal, genomen vanaf de Nieuwmarkt wat eigenlijk geen plein maar ook geen brug is, doch de overkluizing van een verbindingskanaaltje tussen Kloveniersburgwal en Geldersekade (zie deze foto). Halverwege deze overkluisde waterloop liep een zijtak naar de Oudezijds Achterburgwal, de Huidenvettersloot, nu allang gedempt. Er is een tweede verbinding geweest en wij hebben het vermoeden dat de inham in de kademuur daarmee te maken heeft. Deze is altijd ondergronds gebleven maar op de satellietfoto is een doorgaande onbebouwde strook van burgwal naar gracht te zien.
Goede oplossingen kwamen van Ria Scharn, Robert Raat,
3. Zoektocht
We staan hier in de Roetersstraat rond de vorige eeuwwisseling en wel op brug 258, tegenwoordig de Ben Polakbrug over de Nieuwe Prinsengracht. Links staat het Nieuwe Werkhuis, het tegenwoordige Dr. Sarphatihuis. In het verlengde van de straat zien we het Physisch Laboratorium van de GU van Amsterdam. Dat staat op de Plantage Muidergracht nr.6 met aan de achterzijde de gelijknamige gracht waar brug 259 over ligt, tegenwoordig Lou Mazirelbrug geheten. Na die brug begint de Plantage Kerklaan.
(foto: amsterdamopdekaart)
Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Adrie de Koning, Ria Scharn, Anneke Huijser, Otto Meyer, Mike Man, Jos Mol, Hans Olthof, Marike Muller, Hans van Efferen,
1. Snelste...
2. Ra-ra...
"Ik heb een hoog standpunt gekozen voor deze foto. Het resultaat is een panoramafoto die gedeeltelijk afgedekt wordt door een nog hoger gebouw dan waar ik op sta. Dat gebouw werpt een slagschaduw over de huizenrij in de voorgrond. Ik zie daar twee identieke gevels van een meubelfabriek, een pakhuis en daarnaast een woonhuis. Zeer on-Amsterdamse gevels zijn het. Die ken ik ergens anders van. Dat had toch te maken met bier? Zijn die dan verhuisd?"
3. Zoektocht...
Weer eens een rijtje grachtenhuizen met de vraag naar huisnummers. Hier is de man met de sloophamer ijverig geweest; er zijn maar enkele huizen ongeschonden gebleven.
1. Welke gracht is dit?
2. In de tuitgevel rechts zit tussen de guirlandes een gevelsteen. Wat staat er op die steen?
3. Wat is het huisnummer van het tweede huis van rechts met de fronton?
4. Welke steeg zien we iets links van het midden van de foto?
5. Naar welke brug en/of zijstraat loopt de kademuur links omhoog?
Als u al zover bent, weet u ook wel welke straat helemaal rechts op de foto uitkomt.
6. Welke zijstraat komt helemaal rechts naast de tuitgevel op deze gracht uit?